Belgie twijfelt over Belgie (III)

Awel, d`n Yves heeft zijn congé gegeven en daarmee zijn onze zuiderburen in de zoveelste crisis beland. Daarmee is Belgie feitelijk terug naar de situatie van meteen na de verkiezingen van juni 2007: meer dan een jaar verloren aan politiek geruzie. Met de kanttekening dat het de regering nog wel gelukt is een begroting te maken. Maar zoals altijd bleven de aan de Vlaamse kant zo vurig gewenste institutionele hervormingen het grote struikelblok.

Schade voor Leterme
Behalve voor het land is deze crisis in de eerste plaats ook bijzonder beschadigend voor Yves Leterme zelf. De grote Belgische politici van weleer dankten hun statuur in de eerste plaats aan hun vermogen compromissen te sluiten. Dit lijkt Leterme niet te lukken. Of dat echt zijn schuld is valt van buiten de onderhandelingskamers niet te beoordelen, maar het zal hem niettemin door de kiezers aangerekend worden. Het kieskartel tussen zijn CD&V en de Vlaams-nationalistische N-VA doet het al enige tijd slecht in de peilingen.

Wat nu?
Het zou goed kunnen dat dit het moment is voor de tweede man van de regering, de Waalse liberaal Didier Reynders om de fakkel over te nemen. Het zou een gevoelige slag voor CD&V én de Vlamingen in het algemeen zijn als een Waal wel slaagt waar zij faalden. Een premier Reynders zou dus waarschijnlijk voor nog grotere problemen komen te staan: naast alle Vlaams-Waalse tegenstellingen ook nog eens een mokkende CD&V. Bovendien zou regeringspartner PS (Waalse socialisten) er alles aan doen de liberale aartsvijanden te ondermijnen.

Verkiezingen?
Nieuwe verkiezingen zijn natuurlijk ook een optie, maar daar zit bijna niemand op te wachten. Dat zal eerder nog radicalere en onwerkbare politieke verhoudingen opleveren dan een oplossing. Bovendien is er de prangende vraag of een nieuwe verkiezing juridisch wel mogelijk is. Het Grondwettelijk Hof stelde al in 2003 dat de huidige vorm van verkiezingen in het kiesdistrict Brussel-Halle-Vilvoorde onaanvaardbaar is en dat daar dus een oplossing voor moet komen. Maar datzelfde Brussel-Halle-Vilvoorde is juist een van de grote problemen: de Vlamingen willen het opsplitsen in verschillende districten, waarbij het grootste deel buiten de stad Brussel Vlaams zou worden. De Walen zijn fel tegen. Een nieuwe verkiezing zal dus mogelijk ongrondwettelijk zijn, al zal het Hof naar alle waarschijnlijkheid een verkiezingsuitslag niet daadwerkelijk ongeldig verklaren.

Uitzichtloos
In die uitzichtloze situatie is misschien de meest voor de hand liggende stap dat het kabinet-Leterme toch doorregeert zonder institutionele hervormingen. Dat is zeker wat de Walen – voor wie sociaal-economische hervormingen veel belangrijker zijn – het liefste willen. Voor de N-VA zou dat echter onaanvaardbaar zijn, en het is maar de vraag of CD&V zonder haar nationalistische zusje verder wil. Zeker als daarvoor in de plaats de SP.a (Vlaamse socialisten) zouden moeten komen.

Fin
De prijs voor de beste woordspeling gaat naar het Waalse Le Soir dat deze morgen kopte: “Le terme” (het einde). Het is echter de grote vraag, of de geschiedenis dit moment aanwijzen als het moment waarop het doodvonnis van het kabinet-Leterme werd getekend of dat van België.