De nepmiljarden van het Spaarfonds AOW | deel 2

Politiek Den Haag weet al decennia dat de vergrijzing een probleem gaat opleveren voor de AOW. In de jaren '90 werd het Spaarfonds AOW opgericht om dat probleem het hoofd te bieden. Maar in 2011 werd dat Spaarfonds, op dat moment leeg, opgedoekt. Wat is er gebeurd? Vandaag deel 2 van een drieluik (deel 1 hier). In 2005 staat in de Volkskrant een artikel van Frank Kalshoven met de vraag ‘Waar is dat AOW-spaarfonds?  Hij zegt dat het hele fonds een leugenachtig kiezersbedrog is en dat er geen cent in zit. En in Den Haag is men daarvan op de hoogte. Het staat namelijk in een rapport van de Studiegroep Begrotingsruimte van de Minister van Financiën. Kalshoven wast Jan van Zijl, de vader van de spaarfondsgedachte, in het artikel flink de oren. Van Zijl reageert verontwaardigd. Maar zijn niet echt ter zake doende verweer ondersteunt  het gelijk van Kalshoven: er zit geen cent in het Spaarfonds. Overigens heeft de Studiegroep Begrotingsruimte waar Kalshoven op doelt in Den Haag een stuk meer invloed dan haar bescheiden naam doet vermoeden. Het is een invloedrijke club waarvan gezegd wordt dat die ruim voor de verkiezingen al de miljoenennota’s voor het volgende kabinet heeft klaarliggen. Officieel heet het dat de Studiegroep voor de verkiezingen advies uitbrengt over de Rijksbegroting. Dan kunnen politieke partijen hier wel of niet iets mee doen in hun verkiezingsprogramma. De leden komen uit ministeries, het Centraal Planbureau en De Nederlandsche Bank. De Studiegroep staat niet bekend als de meest progressieve denktank. Het belangrijkste gedachtengoed is het volgens de richtlijnen van Brussel terugbrengen van het begrotingstekort. De ideeën van Keynes om juist in tijden van depressie de overheid de economie te laten stimuleren vallen er niet in vruchtbare bodem. De opkomst en ondergang van het Spaarfonds loopt parallel met drie rapporten van de Studiegroep Begrotingsruimte. In 1997 adviseert ze de regering een Spaarfonds AOW op te richten, in 2001 waarschuwt de Studiegroep dat er geen echt geld in het fonds zit en in 2006  is het advies aan de regering om het Spaarfonds maar op te heffen. Aldus geschiedde. Op die manier heb je geen Tweede Kamer meer nodig.

Door: Foto: Tuuur (cc)
Waan van de dag

CPB: jongeren subsidiëren pensioenen ouderen

, door

Hoogleraar openbare financiën en economisch beleid Bas Jacobs viste een CPB-rapport dat vlak voor de kerst werd gepubliceerd uit de vergetelheid.

Pensioenfondsen gebruiken een deel van het geld dat nu ingelegd wordt, om gepensioneerden het beloofde pensioen uit te kunnen keren. Dat zou geen probleem hoeven zijn, ware het niet dat de vergrijzing maakt dat er steeds minder werkenden komen om hetzelfde voor hen te doen als de huidige generatie jongeren oud is.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sterftaks

, door

GeenCommentaar heeft altijd ruimte voor gastloggers. Ditmaal voor Bas Jacobs, bijzonder hoogleraar openbare financiën en economisch beleid aan de Erasmus Universiteit en columnist voor De Groene Amsterdammer. Deze column stond eerder in dat blad.

Bas Jacobs (Foto: Bob Bronshof)

Volgens het CBS werd in 2005 ongeveer elf miljard euro nage- laten, ruim twee procent van het BBP. De overheid incasseert daarvan zo?n twee miljard euro via de successieheffingen. Het gemiddelde tarief op erfenissen is daarmee iets minder dan twintig procent. Staatssecretaris De Jager van Belastingzaken wil de erfenisbelasting verlagen. Gevreesd moet worden dat deze belangrijke wijziging klakkeloos zal worden doorgevoerd.

Benjamin Franklin ? een van de grondleggers van de Verenigde Staten ? schreef in 1789: ?In this world nothing can be said to be certain, except death and taxes.? Twee vervelende dingen worden bij de erfenisbelasting gecombineerd: de dood en het betalen van belasting. De Republikeinen in Amerika spreken consequent van de death tax. Mark Rutte van de VVD bepleit een halvering van de ‘sterftaks’.

Belasting erfenis economisch superieur
Erfenissen moeten worden belast. Dat is zowel goed voor de economie als voor de rechtvaardigheid. Als erfenissen onbedoeld zijn nagelaten, dan zijn successie- heffingen economisch superieure heffingen. De ontvanger heeft geen enkele economische inspanning hoeven leveren voor de erfenis. Een erfenisbelasting kan daarom de schatkist vullen zonder dat de economie wordt verstoord. Een confis- catoire heffing van honderd procent is dan optimaal. Met de opbrengst kunnen andere belastingen worden verlaagd die economisch veel schadelijker zijn. Onbedoelde erfenissen zijn bovendien een ideale grondslag voor herverdeling, aangezien erfenissen veel ongelijkheid in levensinkomens veroorzaken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Revolutionair

, door

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Ditmaal voor Bas Jacobs, bijzonder hoogleraar Openbare financiën en economisch beleid aan de Erasmus Universiteit en columnist voor De Groene Amsterdammer. Deze column stond eerder in dat blad.

Werkeloos (Foto: Flickr/inoneear)

Het revolutionaire advies van de commissie-Bakker bevat niets minder dan de ontbrekende hervormingsagenda van Balkenende IV. De kern van het rapport draait om de arbeidsmarkt en de vergrijzing.

Bakker gaat vele malen verder dan Donner ooit had durven dromen. Donner wilde iedere ontslagen werknemer voortaan de standaard ontslagvergoeding geven. Tegelijkertijd wilde hij die vergoeding maximeren en de gang naar de rechter stopzetten, omdat de ontslagaanvraag van werkgevers in meer dan 95 procent van de gevallen gegrond wordt verklaard.

De commissie stelt voor het ontslagvergoedingencircus volledig op te breken. De verwachte besparingen voor de werkgevers, zo?n vier procent van het loon, moeten zij voortaan storten in de levensloopregeling (?werkbudget? genoemd) van alle werknemers. Tegoeden in de levensloopregeling kunnen worden gebruikt om scholingskosten te betalen en perioden met een laag inkomen te overbruggen.

De verwachte ontslagvergoeding ?achteraf? wordt dus omgezet in loon ?vooraf?. Oudere werknemers verliezen hun aanspraken op hoge ontslagvergoedingen. Flex- en deeltijdwerkers winnen; die krijgen nu een storting in hun levensloopregeling. Bakker richt de ontslagbescherming dus beter op kwetsbare werknemers. Zij worden daardoor misschien minder snel aangenomen. Maar dat wordt tegengegaan met loonkostensubsidies voor langdurig en onbemiddelbare werklozen. De arbeidsmarkt zal vooral flexibeler worden voor de minder kwetsbare werknemers.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Overheid inefficiënt

, door

Elk overheidsingrijpen gaat onvermijdelijk gepaard met ontwrichting van de efficiënte werking van de markt. Iedere euro die de overheid herverdeelt, kost de samenleving vijftig eurocent. Het realiseren van sociaal-economische gelijkheid heeft daarom een hoge prijs.

Aldus Bas Jacobs, vanaf vandaag bijzonder hoogleraar openbare financiën en economisch beleid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.