Hieronder een gastbijdrage van Peter de Jonge, die ook te lezen is op Peterspagina.nl.
Iedereen lijkt er inmiddels van overtuigd dat er bezuinigd moet worden. Er is nog nauwelijks enig verzet tegen de kaasschaaf. Er wordt wel gemopperd. Waarom treft het ons (het culturele en welzijnsveld), moet het zo snel? Er zijn mensen die met alternatieve plannen komen, tot aan een heuse tegenbegroting toe. Maar de consensus is: snoeien.
Iedereen lijkt te vergeten waarom de overheid een tekort heeft. Iedereen? Nee, Jan Peter Balkenende weet het nog precies. Hij toog naar New York om een clubje creatieve leiders toe te spreken. “Het recessieverhaal is immers bekend. De start: de val van Lehman Brothers op 15 september 2008”, wist Balkende nog. En zo is het maar net. Wat volgde, lijkt ook iedereen vergeten. Overheden deden hun best de financiële avonturiers te redden. Het netto-resultaat: oplopende begrotingstekorten en staatsschulden.
Dat moet niet te gek worden, dus gaan we bezuinigen. Balkenende komt in zijn toespraak met een oplossing aanzetten, die we nu in de voorwoorden en toelichtingen van de gemeentelijke bezuinigingsplannen terug vinden. Het beroep op de burger. Niet alleen de banken, ook de burger moet zich moreler gedragen en laten leiden door de waarde van spaarzin, de waarde van maatschappelijke betrokkenheid en de waarde van omzien naar een ander, aldus de demissionaris.
Je vraagt je af waar de realiteitszin van ‘s lands leider zit. Want maatschappelijke betrokkenheid, daar staat dit land bol van. Het begint er aardig op te lijken dat iedereen die werkt, er een vrijwilligersbaan naast heeft en iedereen die niet werkt plantsoenen schoffelt of mantelzorger is. Zo gingen medewerkers van het gerenommeerde adviesbureau Berenschot, vandaag de deur uit om bij diverse projecten een handje te helpen. Onder andere bij het Rode Kruis en bij Haagse welzijnsinstellingen. Het levert in ieder geval werk op voor bureaus die in maatschappelijke betrokkenheid handelen.
MVO Nederland helpt ondernemers hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Een cateraar die jongeren gezond eten leert, een adviesbureau dat een verpleegtehuis helpt een businessplan op te stellen, zijn voorbeelden van ‘medewerkersvrijwilligerswerk’, zoals MVO dat noemt, Movisie stimuleert het ‘werknemersvrijwilligerswerk’ ook om de kwaliteit van de (lokale) leefomgeving te verbeteren. Dat kan een middagje speeltuin opknappen zijn, maar ook wat langere tijd gespecialiseerd advies of praktische hulp verlenen. Zoals de “young professionals” van stichting Laluz doen. Voor 43% van het jonge talent is maatschappelijke betrokkenheid van een bedrijf zelfs van invloed op de keus om wel of niet voor deze organisatie te gaan werken, zegt Laluz. Dat hebben ze natuurlijk al op de middelbare school geleerd, waar maatschappelijke stages de publieke sector aan extra handjes helpt.
En dan hebben we het nog niet eens over de 24 vrijwilligers die op Prinsjesdag, als eerbetoon aan alle vrijwilligers, de troonrede mochten bijwonen. Of al die mensen die 1x per jaar meedoen aan Nederland Doet, de nationale vrijwilligersdag waar onze hare majesteit zo enthousiast aan meedoet, omdat ze dan een keertje echt de lakens mag uitdelen. In een bejaardentehuis.
Nee, meneer Balkenende, nee colleges van B&W, nee dames en heren bezuinigers, het ontbreekt absoluut niet aan maatschappelijke betrokkenheid. Nu daar een beroep op doen, kan niet anders betekenen dat mensen het ook als vrijwilliger nog drukker gaan krijgen. Als beloning zal hun koopkracht dalen, moeten er verhoogde zorgpremies en lokale heffingen worden betaald. Tegelijkertijd vrezen mensen voor hun baan. Ambtenaren die er uit moeten, culturele organisaties en zorg- en welzijnsinstellingen die personeel moeten laten gaan. En dat allemaal omdat op 15 september 2008 in Amerika de Lehman Brothers bank omkukelde? Wij krijgen de rekening gepresenteerd voor het falen van anderen?
De discussie die daarop volgde is wat mij betreft nog niet voldoende afgehandeld. Even pas op de plaats en met een ‘nee’ tegen de crisis gaan we de rekening eerst maar eens terugsturen. En dan nog eens opnieuw bepalen of en bij wie de kaasschaaf, het snoeimes of het nagelschaartje er aan te pas moet komen.
Reacties (9)
Banken komen gemakkelijk weg evenals de falende toezichthouders. Meest zorgwekkende is nog wel dat er geen maatregelen zijn genomen om herhaling te voorkomen. Verder wordt de crisis wordt gebruikt als argument om structurele financiële van problemen van de overheid aan te pakken zoals de immer stijgende AWBZ, inburgering, (vermomde) werkeloosheid en vergrijzing. Het crisis-argument maakt het alleen gemakkelijker om doortastend in te grijpen.
*vingers aflikt*
Laat ik nu denken dat die “diverse politieke en maatschappelijke organisaties en netwerken in zowel vakbeweging als universiteiten” er toentertijd ook mede voor gezorgd hebben dat de banken dermate ondersteund werden dat de gevolgen nu via extra bezuinigingen gerepareerd moeten?
De rekening terugsturen helemaal mee eens. Maar ja ik had geen rekening bij Ice save, DSB ABN of een sub prime hypotheek in de USA, maar bij een degelijk Nederlandse banken, dus ik heb makelijk praten. Ik denk dat heel veel mensen in de problemen komen als die alsnog de rekening gepresenteerd krijgen van hun risico volle gedrag.
@1: vergrijzing is geen probleem. Het is een verschijnsel dat je al vanaf veertig, dertig jaar geleden kon zien aankomen. Sterker nog: ik heb het al op de middelbare school zien worden aangekondigd toen mijn leraar me de nederlandse bevolkingspiramide liet zien, die geen piramide was maar een ui. Het uitgeloot worden van jongens voor de militaire dienstplicht wegens overtolligheid in de jaren zestig, zeventig en tachtig is er ook een uitvloeisel van.
Je opmerking doet me denken aan wat de pensioenmaatschappij mij laatst schreef: “we hebben nu met een nieuw probleem te maken: we worden steeds ouder”. Alsof een bedrijf dat pensioenen uitkeert niet al jaren zou moeten merken dat de gemiddelde overlijdensleeftijd stijgt. Nee hoor, van de een op de andere dag is dat opeens een nieuw probleem.
En nu heet “aanpakken” ervan “doortastend”, in jouw ogen? Kom op.
@0 U vergist zich m.i. een ietwat, heel veel mensen zijn dolblij met de naderende bezuinigingen op kunst & cultuur.
Bezuinigingen in Nederland zijn volkomen onnodig. De enige oplossing is met zijn allen de schouders eronder en de weer enigsinds aantrekkende economie een handje helpen. Bedrijven produceren alweer op het oude niveau wat betreft de export. De anderen die hiervan afhankelijk zijn moeten hun vizier hierop richten tesamen met de overheid. Een probleem los je niet op door het groter te maken (bezuinigingen) maar door het te laten verdwijnen in optimisme. (productieverhoging van het bedrijfsleven). Als we dit dan bij voorkeur maatschappelijk verantwoord laten plaatsvinden, hebben we een leuke kans om het welzijn op een hoger niveau te brengen waarbij de cultuur dan vanzelf volgt.
@5 Komt vooral omdat die mensen niet doorhebben dat er al bar weinig overheidsgeld naar kunst & cultuur gaat en dat de meeste instanties al op het financieel laagst mogelijke niveau draaien. Het is de cirkelredenatie van mensen die geen gebruik maken van cultuur, claimen dat ze er niet van houden zonder het ooit geprobeerd te hebben en vervolgens dus vinden dat er geen geld heen moet, omdat ze er geen gebruik van maken.
Dat gezegd zijnde, ik vind dat de Gordon Geckos en Patrick Batemans die al die grote financieele instellingen beheersen maar eens de poeplap mogen trekken voor alle maatschappelijke schade die ze gedaan hebben. Een eenmalige topbankierstax van 50% van hun vermogen, om de gevolgen van hun hebzucht en kortzichtigheid recht te trekken lijkt mij niet meer dan fatsoenlijk.
@5: Zullen ze er ook zo blij mee zijn als ze er achter komen dat neef Henk zijn baan kwijraakt als suppoost in het museum, als hun tante Ingrid de kas van de lokale fanfare niet meer ond krijgt?
En zal de rest van de familie nog staan te juichen als ze merken dat de contributie voor de sportvereniging omhoog moet, terwijl ze al meer moeten betalen voor zorgverzekering, eigen bijdragen, lokale heffingen en als de schulden oplopen ze achter in de lange rij van de schuldhulpverlening komen te staan? Waarvan nog maar de vraag is of die hulp niet te lijden krijgt van de Wmo-bezuinigingen.
Zij daar in Den Haag zullen wel eens zien wie er sterker is … Zij of wij