‘Geen drank: depressie’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

Vallende blaadjes (Foto: Flickr/wonderlane)‘Geen drank: depressie’. Met deze kop opende de Metro vorige week woensdag. Het artikel ging over een promovenda, Kathleen Vanheusden, die onderzoek heeft gedaan naar psychische stoornissen zoals depressies bij jongeren. Zij observeerde interessante dingen. Bijvoorbeeld dat hoog opgeleide jongeren minder snel psychische hulp zoeken dan laag opgeleide jongeren. Maar ook dat jongeren die niet drinken vaker psychische problemen hebben.

Die laatste constatering leidt dan in de Metro blijkbaar tot de oorzaak-gevolgrelatie: “Geen drank heeft een depressie tot gevolg”. En dat terwijl het slechts een correlatie is. Een gevaarlijke aanname van de Metro, waar depressieve jongeren, die volgens hetzelfde onderzoek toch al moeite hebben hulp te zoeken een stukje zelfmedicatie in kunnen zien, met alle gevolgen van dien.

De (inmiddels gepromoveerde) onderzoekster geeft zelf ook niet een al te intelligente verklaring:

Misschien is niet drinken not done. Je bent dan een loser en wordt buitengesloten.

Dat is een mogelijkheid, maar niet een erg waarschijnlijke. Zag u vroeger de latere ‘losers’ in de kroeg, en werden die uitgelachen als ze geen biertje namen en vervolgens uit de groep gestoten? Nee, natuurlijk niet. Ze waren in de eerste plaats al niet aanwezig in de kroeg. Drinken is, zeker op die leeftijd, een sociale aangelegenheid. Als je sociaal minder onderlegd bent, is de kans ook groter dat je bij zulke gelegenheden niet aanwezig bent en dus minder of niet drinkt.

Voor hetzelfde geld had de kop boven het stuk dus kunnen zijn: ‘Depressief: geen drank’. Volgens de metro-gevolgtrekking even correct, maar nog fouter. De meest waarschijnlijke conclusie is dan ook dat er een derde factor in het spel is, die beide veroorzaakt. En welke dat is, daar kunnen we op basis van dit onderzoek geen enkele uitspraak over doen. Alleen maar gissen.

Vorige week donderdag was het wederom raak, dit keer in de Spits. Er kwam een onderzoek naar buiten dat studenten die gemiddeld meer dan 20 glazen bier drinken per week lagere cijfers halen: een 6,3 tegenover een 7 voor hun minder zuipende collega’s. De kop in de Spits: ‘Drank slecht voor studieprestaties‘.

Reacties (13)

#1 Abhorsen

En dat terwijl Alcholisme over het algemeen een depressie maskeert. Jezzz.. je kan tegenwoordig wel op echt alles promoveren. Dat of de journalistiek is weer een creatief met een rapport omgegaan.

  • Volgende discussie
#2 Paul

Vroeger noemde men ‘dorst’ wat tegenwoordig depressie heet

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 dramklukkel

Ik interpretteer het maar zo: Mensen die vroeger veel drank nuttigden, hebben niet voldoende hersencellen meer over om depressief te raken.
Iemand bekend met de Buffalo-theorie?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Peter

Altijd goed om te wijzen op dubiueze selectieve berichtgeving. Wel een duivels dilemma.
Zoals in veel van dit soort onderzoeken, blijkt dat een bepaald detail alleen waar is onder bepaalde omstandigheden en alleen geldt voor bepaalde mensen of situaties.
Nu kan een krant ook de gegevens publiceren over de heel andere gevolgen voor andere mensen en situaties, maar wie zou nou zo’n mammoetdikke krant nog lezen?
Niks publiceren schijnt ook geen keuze te mogen zijn.
Genunaceerdere, meer waarheidsgetrouwe koppen is dan wel een betere oplossing. Maar dat is dan weer de dood voor de krant.
Het is dat we daar ook niet voor zijn, maar je zou bijna wensen dat ‘sensatiezucht’ uit ons DNA valt weg te manipuleren. Scheelt al gauw een rusteloze zondagavond tv kijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Bismarck

@1: Dit lijkt me eerder een gevalletje shoot the messenger. Dr. Vanheusden had die oorzaak-gevolgrealtie niet gelegd, maar de metro. Niet meteen het onderzoek afschieten als de wetenschapsspecialist (even aannemende dat ze die hebben) van de krant de mist in gaat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Abhorsen

@5, zie “of de journalistiek is weer een creatief met een rapport omgegaan.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 girl on the run

Ik heb me best geërgerd aan dat stuk vorige week (ik weet het nog heel goed!). Correlaties worden wel vaker verkeerd uitgelegd in de media. Men geilt op oorzaak-gevolg relaties. Lekker indrukwekkend en makkelijk te onthouden.

Die derde factor waar Spyt12 het over heeft kan iets te maken hebben met het hebben van een actief sociaal leven.

Dus als je veel vrienden hebt, kom je vaker in de gelegenheid waarin sociaal wordt gedronken. En als je veel vrienden hebt, ben je minder depressief.

Je wordt heus niet door je vrienden uitgestoten omdat je niet drinkt, lieve mevrouw de pro-mo-ven-da.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 David Rietveld

Zal ik eens vragen of ze een gastbijdrage wil schrijven? Ik was bij de promotie en het onderzoek ging niet over drank, maar over hulpzoekgedrag van jeugdigen bij psychische problemen. 5 en 6 hebben dus gelijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 troebel

@8 Vind ik heel goed idee

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Mark

@David: lijkt me een uitstekend idee. Hoor en wederhoor!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Joost

@5: Ik concludeer uit het citaat dat ze de kop in ieder geval gedeeltelijk onderschrijft.

Tenzij ze foutief is geciteerd.

Overigens val ik haar niet aan, maar de metro en spits.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Joost

@8: prima idee!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 kathleen

Hier een reactie van Kathleen (dr. vanheusden). Ik was zelf niet zo blij met de metro kop ‘geen drank: depressie’. het suggereert inderdaad een oorzaak-gevolg relatie, en die is met mijn onderzoek niet te trekken. Toch is het u-vormig verband tussen alcoholgebruik en psychische problemen een interessante constatering. Zowel niet-drinkers (de linkerarm van de U) en veel-drinkersl (de rechterarm) hebben meer problemen dan matige drinkers. We vinden eigenlijk dat het in indirect verband is; de groep niet-drinkers en veel-drinkers hebben bepaalde risico factoren voor depressie. Bijvoorbeeld: de niet-drinkers hebben weinig sociale steun; en dat verhoogt hun kans op depressie. De vraag rijst WAAROM hebben niet-drinkers minder sociale steun? 1 verklaring is dat niet drinken not done is, en leidt tot buitensluiten. Aan andere verklaring is dat mensen met weinig sociale steun minder erop uit gaan, en dus minder snel in een kroeg belanden. Of allebei. Om dit uit te zoeken moet je mensen eigenlijk volgen in de tijd, om te kijken hoe de verbanden lopen. Natuurlijk is het zo dat in het orignele artikel, dit een stuk genuanceerder staat opgeschreven dan in de metro. Daarnaast had ik tot voor kort geen ervaring met de pers, en heb ik hieruit geleerd dat je de regie in hand moet houden. Zie het artikel in the Journal of Alcohol and Drugs.

Groeten, Kathleen

  • Vorige discussie