DATA, VISUALISATIE - Het warmste jaar tot nu toe in Nederland (De Bilt) was 2006. Met een gemiddelde temperatuur over het hele jaar gemeten van 11,235 graden Celsius. Een jaar later lukte het 2007 net niet om een nieuw record te zetten. Dat jaar bleef steken op 11,226 graden. Statistisch gezien verwaarloosbaar verschil, maar toch.
Nu ligt echter sinds begin oktober 2014 in de metingen voor op zowel 2006 als 2007.
Omdat Marcel Crok me attendeerde op een zeer fraaie visualisatie van dezelfde “race” in Engeland, leek het me wel aardig om dit ook voor Nederland te doen.
Hieronder ziet u de race. De zwarte lijn is 2014. De rode 2007, die op het laatste moment ingehaald wordt door de paarse lijn van 2006.
Op de x-as ziet u de dagen van het jaar. Het is dus steeds het gemiddelde vanaf 1 januari tot en met die dag in dat jaar.
Deze update is tot en met 31 december 2014. Met enige regelmaat zal ik nieuwe updates plaatsen.
Via twitteraar @ticobas kwam een manier om de kans te berekenen dat 2014 inderdaad de warmste zou worden, op basis van de jaarmetingen tot nu toe. Simpel gezegd, neem de reeks van 2014 tot de laatst bekende dag, vul die aan met de rest van de dagen uit jaar x, bepaald dan het gemiddelde en kijk of je nog boven die van 2006 uit komt. Ja=1, nee=0. En dan tellen en delen door het aantal geturfde jaren.
Dan krijg je voor de hele reeks een kans van 100% dat 2014 het warmst wordt. En als je alleen de laatste dertig jaar als referentie neemt, is de kans nu 100%.
Een andere manier van kijken is even het simpele daggemiddelde voor de rest van de dagen te nemen. En dan kom je op dit moment uit op een daggemiddelde tot het eind van het jaar van -169 graden of lager om niet het record te halen.
Update 18 december 2014: Kortom, we kunnen 2014 nu wel tot winnaar uitroepen.
De race is gelopen. 2014 is de absolute winnaar met 11,71 graden t.o.v. het eerdere record van 11,24 graden (2006, op dag basis)
De gegevens zijn van De Bilt en kan je hier zelf ook downloaden (neem TG).
Ik heb de lijnen nu gekleurd van oudgroen (1901) via grijs naar roze-rood (2014). Daarna heb ik 2006 (paars), 2007 (steenrood) en 2014 (zwart) opnieuw gekleurd. Zo is iets beter duidelijk hoe het verloop in de tijd is.
Reacties (59)
Ik vind dit een mooie visualisatie Stephan. Die klopt met de praktijk. Het was voor mij in maart al duidelijk dat dit een bijzonder jaar zou worden. Wat ik me afvraag over de metingen is het volgende.
Vanaf de jaren 70 werd er gemeten met prachtige geijkte kwikthermometers. Daarvoor was het allemaal wat eenvoudiger. Uiteraard is er e.e.a. gecorrigeerd en sinds deze eeuw meet het KNMI elektronisch. Ook hier is een foutmarge mogelijk.
Ik ben er dik en dan ook dik van overtuigd dat het klimaat aan het opwarmen is, maar laten we ook de betrouwbaarheid van de meetgegevens niet uit het oog verliezen. Voorbeeld: de windgegevens van De Bilt van voor 1961 zijn totaal anders dan van na 1961. Wees kritisch met de data en de conclusies.
@0: Beetje jammer dat de NL-isering op Sargasso ook al toeslaat (de NOS is echt geen goed voorbeeld!), temeer daar er vermoedelijk “De Bilt” had moeten staan.
@1: Bedoel je met betrouwbaarheid wel betrouwbaarheid? Of bedoel je stiekem validiteit? Betrouwbaarheid is op jaargemiddeldes (en daar gaat het op het einde van elk lijntje om) namelijk helemaal geen issue.
NOAA heeft er ook eentje (iets minder minder gedetailleerd: op maandbasis en alleen met de vijf warmste jaren tot nu toe) voor de hele wereld.
Mooi werk, deze grafiek! Je kunt er mooi zien hoe 2007 en 2014 uitzonderlijke jaren zijn met een extreem zachte winter gevolg door een extreem warme zomer. Je kunt ook goed zien dat de spreiding in wintertemperaturen veel groter is dan die in zomertemperaturen, wat het aanstaande temperatuurrecord des te indrukwekkender maakt.
Maar dit beeld roept (bij mij althans) ook een vraag op. Waarom waren 2007 en 2014 in Nederland zo buitengewoon warm? Heeft het KNMI daar misschien een verklaring voor? Dat zou namelijk ook iets kunnen zeggen op de vraag waarom de temperaturen in Nederland überhaupt meer zijn gestegen dan het wereldgemiddelde.
@4 Nee, die conclusie over de spreiding winter- versus zomertemperaturen kan je niet trekken. In de zomer sleept de grafiek namelijk al een half jaar aan waardes mee voor het gemiddelde en worden uitslagen minder snel zichtbaar.
Ik ga eens nadenken over een mooie visualisatie waarin de spreiding door de tijd (bv per decennium) voor de vier seizoenen beter zichtbaar wordt.
(zoekt tijd)
“Met enige regelmaat zal ik nieuwe updates plaatsen”
Hopelijk met heel ruime tussenpose.
@5: Ah, nu je het zegt zie ik het pas. Dat maakt de grafiek nog interessanter (en minder gemakkelijk te duiden).
@5: Misschien moet het verduidelijkt worden dat het een cumulatief effect is. Ik lees “gemiddelde temperatuur per jaar op dagnummer” namelijk als dat de dagen los zouden staan van elkaar.
Mooie grafiek!!
Waarschijnlijk niet makkelijk te maken, maar helemaal geweldig als het interactief kan zijn, met gemiddeldes en standaarddeviaties voor verschillende langere tijds periodes..Zoals dit:
http://nsidc.org/arcticseaicenews/charctic-interactive-sea-ice-graph/
Maarja, daar zou je waarschijnlijk iemand voor aan moeten nemen..:)
Hup 2006!
Volgens mij is het op dit moment, rekening houdend met de weersverwachting voor deze maand, al 100% zeker dat het een gelopen race is. Zelfs een recordkoude december kan het gemiddelde niet meer beneden 2006 trekken.
Wat zeg jij, Steeph?
Je moet voor de periode 20 november tot einde jaar een gemiddelde van 0.9 graden halen om dit jaar van een record af te houden. De komende weken blijft het gemiddeld 6 tot 8 graden. December is normaal 3.7 graden. Dat gaat dan ook echt niet lukken.
Ook niet als later een soortgelijke zwalkende jetstream als nu boven Canada en VS, die poollucht laat ontsnappen, zich komt melden. Die staat ook niet op de planning hier overigens.
Dit jaar maakt overigens ook grote kans om het warmste jaar te worden zonder echte pieken. Geen enkele maand werd record-warm en ook geen enkel seizoen. 2006 en 2007 hebben wel dat soort records tijdens hun opbouw naar plaats 1 en 2.
@13: Ik heb ergens gelezen dat het eigenlijke warmste jaar in Nederland een combinatie is van 2006 en 2007 (najaar 2006 t/m zomer 2007), die gaan we denk ik niet passeren? Wanneer was het lopende gemiddele over een jaar het hoogst?
@14: dat moet dan een voortschrijdend jaargemiddelde zijn en die is inderdaad recordhoog (12.7 graden) voor de periode midden juni ’06 tot midden juni ’07. Op dit moment is het 11,8 voor vandaag tot een jaar terug en alle waarden dit kalenderjaar zaten er onder. Mogelijk pas een record voor dat gemiddelde ergens volgend jaar.
@15: Om precies te zijn: 9 juni 2006 tot en met 8 juni 2007: 12,735 graden.
@ Steeph & Majava Dank voor de antwoorden!
Leuk plaatje
Klein detail: ik kom voor 2006 op een gemiddelde van 11,2000 en voor 2007 op 11,2033. Het verschil komt denk ik doordat ik in navolging van het KNMI en de WMO uitga van de maandgemiddelden, en daaruit het jaargemiddelde bereken. Ik vermoed dat bij jou alle dagen even zwaar mee tellen? Gevolg van deze methode is dat februari relatief zwaar meetelt, en alle maanden met 31 dagen wat minder zwaar. Beetje eigenaardig, maar zo schijnt dat te moeten. Natuurlijk flauwekul al die decimalen. Het verschil is wel dat 2007 nu een fractie hoger is.
Ik ga uit van de maandgemiddelden afgerond op 1 decimaal. In één op de drie of 4 jaar levert deze rekenmethode wel een ander jaargemiddelde op, afgerond op 1 decimaal. Dat is vooral bij een koude februari.
@13: klopt, majava. De zomer van 2014 was (dankzij augustus) zelfs iets koeler dan die van 2013.
Er waren dit jaar slechts 2 tropische dagen in De Bilt.
Laat je niet misleiden door dit grafiekje: 2014 wordt het warmste jaar sinds de metingen begonnen.
@18: Klopt. Maar met die “officiële” aanpak is de race zo saai :-)
Als het jaar afgelopen is (en deze maand) zal ik ook de andere berekening meenemen.
Maar voorlopig is het verschil van 2014 met 2006/2007 nog zo groot, dat ik vermoed dat het niets gaat uitmaken.
We liggen vandaag op koers voor een jaargemiddelde in De Bilt van 11,69. Zo hoog heb ik de verwachting dit jaar nog niet gezien.
De straalstroom op 200 en 500 hPa-vlak beukt tot 6 december vol tegen Europa aan, maar de luchtmassa boven Europa lijkt zich te verzetten. Een vroege winterinval half december, zeker met de koude in de VS, zit er mijn inziens dan ook niet in. Wanneer het daadwerkelijk 11,7 wordt is het een krankzinnig record. Overigens stevent Denemarken ook op een record van 10,0 af.
Nog een paar leuke links:
1. Doolopende gemiddelde temperatuur over de laatste 365 dagen. De extreem warme periode van 2006/2007 springt er uit:
http://www.mscha.org/knmi/movingavg260.html
Het complete temperatuuroverzicht van De Bilt vanaf 1973, (ruim 15000 dagen) op 1 pagina in beeld:
2.
http://www.logboekweer.nl/Temperatuur/DeBilt_Temp.pdf
@22: Dank! Die is inderdaad fraai!
Beetje kansberekening toegevoegd aan post. Een ding is zeker, het moet vanaf nu vriezen wil het geen record worden.
Ik trek mijn steun voor 2006 in. Geen zin in. Behalve als 2014 met een Elfstedentocht komt als eindsprint.
Oh, en ik zie dat @Hans weer met een selectief plaatje komt dag totaal geen relatie heeft met het onderwerp.
@16: Steepg@16:
Tikkeltje mierenneukerig hoor, maar volgens mij is het 12,753 ipv 12,735Oeps dat kan ik meteen weer terugnemen.
In Gilze-Rijen was het 12,753 en in De Bilt 12,735
@26: graag gedaan, Joost. Maar ik geef gewoon toe dat het een misleidend plaatje is. En dat 2014 in Nederland het warmste jaar sinds de metingen begonnen zal worden. Klimaatverandering is een realiteit, Joost, als je dat nu nog ontkent neemt niemand je nog serieus.
Er is ook goed klimaatnieuws te melden: China en Duitsland gaan hun steenkoolconsumptie (en daarmee hun CO2-uitstoot) sterk verminderen.
http://www.telegraph.co.uk/news/earth/11276264/Is-this-the-end-of-coal.html
De dalende vraag naar steenkool doet de prijs steeds verder dalen.
Sargasso zou best wat vaker hoopgevend nieuws kunnen brengen.
kniesorend: kan de titel nou *echt* niet veranderd worden in: De race *om* het warmste jaar?
KNMI heeft de winnaar al uitgeroepen:
http://www.knmi.nl/cms/content/121934/nederland_in_2014_veel_warmer_dan_ooit
Volgens weeronline is 2014 wellicht het warmste jaar sinds het Eemien, 125.000 (!) jaar geleden. Helaas ontbreken betrouwbare metingen….
@31: het kan ook niet meer misgaan. En zelfs die waarde waarop men egt dat het jaar uitkomt is niet zo vreemd. Die is gebaseerd op een rest van het jaar volgens het gemiddelde. Maar zelfs als het de volle 1,5 graad warmer die het jaar tot nog toe is zou worden, dan zou het slechts 0,1 graad toevoegen aan de schatting van het KNMI. Een juiste schatting denk ik.
Wel aardig om te aanschouwen is om hoe de media dit bericht aankleden. Het beeld erbij dus. Daar komt dan altijd een strandplaatje bij. En dat slaat eigenlijk gewoon nergens op en al helemaal niet in dit jaar.
Gaat de CO2-uitstoot in China dalen?
Misschien volgend jaar al, misschien pas in 2017.
http://coal.steelguru.com/china/18451/chinese_coal_imports_down_by_26pct_in_november_2014
@31 KNMI is erg voorzichtig met de 11,5. We steven af op 11,67 als jaargemiddelde en de dagen na de kerst zijn daarbij als normaal gerekend. Maar dit had je zelf ook wel gezien.
@35: Zojuist even zitten rekenen en ik zet mijn geld op een tiende hoger: 11.77 gemiddeld voor dit jaar en dat is aan de conversatieve kant.
@36 we zitten nu op 11,92. Met nog 12 dagen te tellen.
@37: Dit kan ik niet volgen. Het jaargemiddelde wordt uitgerekend als het gemiddelde van de maandgemiddelden. Daardoor telt met name februari relatief zwaar mee, maar dat is nou eenmaal de regel.
De som van de maandgemiddelden januari – november is 135,5 graden. Het gemiddelde van december is nu 4,4 graden. Het totaal over 12 maanden is dan 139,9 graden. Dit gedeeld door 12 is 11,66 graden. Het kan nog wel iets oplopen maar het is maar de vraag of we daarmee de 11,8 halen.
Een flinke verbetering van het record wordt het in ieder geval.
@37: Een cummulatieve temparatuur over de laatste 12 dagen van 84 graden zal voldoen.
@39: volgens mij net niet, het jaargemiddelde wordt dan 11,7419.
Een som van 84 over de laatste 12 dagen betekent een gemiddelde van 7,0 graden per dag. Dat is duidelijk hoger dan de pluimverwachting.
@40: Ik heb inderdaad niet met maandgemiddelden gerekend, maar ik had niet de indruk dat er hier met maandgemiddelden gerekend werd.
Met de maandgemiddeldenberekening zal er een gemiddelde dagtemperatuur van 8,3 graden nodig zijn om op 11,77 uit te komen.
Overigens kom tot 135,4 voor de som van de maandgemiddelden van januari tot en met november.
@38: We weten dat het officiele record inderdaad met maandgemiddelden werkt. Dus dat gaat straks afwijken van wat ik zeg. Maar de grafiek is gebaseerd op daggemiddelden, anders is de race zo saai. Dus daar komt die waarde vandaan.
(Is ook zuiverder natuurlijk).
Is er nog een specifieke reden waarom er maandgemiddelden gebruikt worden, of is dat louter uit historie ontstaan.
En zou iemand mij kunnen bevestigen dat het jaar 2013 op de onderstaande pagina foutief is?
http://www.knmi.nl/cms/content/33244/warmste_jaren
Er staat nu 8.9 en dat moet volgens mijn berekeningen 9.8 zijn.
@43: moet 9,8 zijn inderdaad.
Ik had gehoord dat dit het warmste jaar sinds 300 jaar is!
Wat had ik graag dat jaar 300 jaar geleden meegemaakt. Het was dus toen nog warmer dan dit jaar.
Ik weet wel dat als er ooit een reistijdmachine of tijdreismachine wordt uitgevonden ik onmiddelijk naar dat jaar zal reizen.
@45: Uhm, dat lijkt me de verkeerde conclusie. Het is het warmste jaar in driehonderd jaar omdat zover de metingen terug gaan. Hoe warm het daarvoor was is niet met dezelfde zekerheid te zeggen.
@46: Dus jij adviseert om nog verder terug te gaan met de reistijdmachine?
@47: Ik bedenk ineens dat m’n reistijdmachine waarschijnlijk op zonne-energie zal draaien, dus ik moet wel zeker weten of er genoeg zon is in het jaar dat ik aankom. Het blijft tobben….!
@45:Je kan beter een jaartje of 100 naar de toekomst reizen. Het westen van NL zou ik voor de zekerheid maar vermijden.
De visualisatie is natuurlijk mooi, maar het is moeilijk om het exacte getal te achterhalen.
Voor de liefhebbers de gemiddelde temperatuur (gerekend per dag) is op 27 december 2014: 11.8 graden.
@50: dat is een nietszeggend getal. Je hebt denk ik het gemiddelde over 361 dagen uitgerekend. Omdat de laatste dagen kouder verlopen gaat het gemiddelde nog naar beneden. Over het hele jaar wordt het vrijwel zeker 11,7 graden.
11.77 graden op 28 december.
@52: uit het hoofd, reken even mee: nog 3 dagen na 28 dec. Dat is 1/100 jaar. Temperatuur wordt 5 graden, dat is 6 graden lager dan de eerste 362 dagen, 1/100 x 6 = 0,06.
11,77 – 0,06 = 11,71 afgerond 11,7
@53: Heb je er wel rekening mee gehouden dat rond 22 december de dagen weer zijn gaan lengen? Overigens moet je ook exact de plaats noemen waar je je meting houdt. Immers naarmate je meer oostelijk zit des te eerder gaat de zon op wat onvermijdelijk van invloed zal zijn op de temperatuur.
@53: Eerst noemde je een door mij genoemd getal nog nietszeggend en nu gebruik je eenzelfde getal voor je berekening…
Speciaal voor onze Bart de gemiddelde temperatuur tot/met 29 deember is: 11,75 graden.
@55: sorry, ouwereus ik bedoelde er mee dat je het getal van 11,77 niet goed ergens mee kunt vergelijken; je moet dan weten wat het record was over 363 dagen, of de normale waarde of zo.
Het gemiddelde over het kalenderjaar is een getal wat je in de weerstatistieken terug kunt vinden.
In één dag van 11,77 naar 11,75. Nog twee dagen met dezelfde temperatuur en je zit inderdaad op 11,71 graden. :-)
@56: Welk jaar heeft/had 363 dagen? Ik ken wel jaren met 366 dagen. Ze komen betrekkelijk weinig voor. Ik vraag me ook wel eens af of een jaar wel 365 dagen heeft. Stel dat men in het jaar 0 een paar dagen eerder of later is begonnen met tellen. bedenk dat het schijnt dat Jezus 4 jaar voor Chr. is geboren. Dat geeft uiteindelijk heel andere gemiddelde uitslagen.
Het jaargemiddelde is inderdaad uitgekomen op 11,7 graden. Een verbetering van het record met 0,5 graden. Het bericht van het KNMI vind je hier:
http://www.knmi.nl/klimatologie/maand_en_seizoensoverzichten/jaar/jaar14.html
Ook in veel andere Europese landen zijn records gebroken. Op wereldschaal is het geen record, maar het jaar behoort wel tot de warmste jaren.
@58: NOAA en JMA hebben het uiteindelijk wel als record aangemerkt.
Mooie visualisatie
http://flowingdata.com/2015/01/19/feeling-hot-hot-hot/