Alleen octrooien zijn duur

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Na de commotie over ‘te dure’ medicijnen tegen zeldzame ziektes als Pompe en Fabry, stelde het Erasmus MC gisteren voor om zulke medicijnen voortaan in EU-verband te gaan produceren. De verenigde academische ziekenhuizen in Europa hebben immers genoeg kennis in huis om zulke medicijnen zelfstandig te ontwikkelen, en misschien moesten ze dat nu eens gaan doen?

Het was een lief voorstel. Mijn hart smolt, eerlijk waar.

Maar het is ook pijnlijk naïef. Want de ontwikkeling van nieuwe medicijnen die de farmaceutische industrie later met groot pandoer op de markt brengt, vindt sowieso al vooral plaats in academische ziekenhuizen.

Nadat overheden in de jaren negentig fundamenteel onderzoek afknepen en die bezuinigingen rechtvaaardigden met gehamer op ‘public-private partnerships’, zijn veel medische instituten uit bittere noodzaak allianties aangegaan met farmaceutische bedrijven.

Het effect? Universiteiten moeten leuren bij bedrijven om fatsoenlijk onderzoek te kunnen doen. Immers, alleen wanneer er voldoende ‘externe’ financiering is, stoppen overheden daar nog geld in. Vervolgens eisen de farmaceutische bedrijven waarmee de universiteiten noodgedwongen samenwerken, contractueel alle patenten en octrooien op die uit zulk onderzoek voortvloeien.

Bot gezegd: universiteiten kunnen alleen nog onderzoek doen wanneer ze samenwerken met een farmaceutisch bedrijf. Ook al is daar een boel publiek geld mee gemoeid, eisen die bedrijven vervolgens doodleuk een monopolie op de aldus verkregen kennis op.

Voor de farmaceuten is het een geweldige deal: ze hoeven niemand op te leiden, geen instituut in stand te houden, geen verliezen in te calculeren, geen doodlopende wegen in hun boeken op te nemen.

Ze hoeven alleen maar geld te voteren. Dat wordt beloond met een aanvullende overheidsgift. Later strijken de deelnemende farmaceuten het monopolie van de aldus vergaarde kennis op, en kunnen ze zelfs eisen dat de betreffende wetenschappers fundamentele kanttekeningen bij hun eigen onderzoek verzwijgen. (Dat zou het business model van de public-private partners immers kunnen schaden.) Via datzelfde mechanisme kunnen de farmaceuten verhinderen dat andere bedrijven hetzelfde medicijn voor een lagere prijs mogen produceren.

Octrooien pakken vaak uit als een gruwelijke manier om de prijs van medicijnen kunstmatig hoog te houden. Dat ‘generieke’ medicijnen – spul waarvan het octrooi is verlopen – worden verkocht voor een fractie is van de oorspronkelijke prijs, bevestigt dat idee.

Deze column verscheen eerder in het Parool

Beeld: International Maize and Wheat Improvement Center, cc Flickr Photo

0

Reacties (50)

#1 Bismarck

Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald, lijkt me.

  • Volgende discussie
#2 Amateur Commenter

Kan de schrijver wellicht toelichten waarom het gemaakte statement ‘pijnlijk naief’ is? Ik vind het een behoorlijke sneer naar iemand zijn nek uitsteekt om de universiteit weer een markt onafhankelijke positie te gunnen.

Door dit soort dwaze zinnen kom je nu echt tot mij over als een narcistische lul die altijd meer gelijk wilt hebben dan de ander en ze dan maar op zijn Blonde Greets op persoonlijke vlak gaat aanvallen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Peter - Reactie op #2

Het werd toch duidelijk toegelicht: ziekenhuizen en farmaceuten zijn een pot nat. Dus de pot verwijt hier de ketel …

  • Volgende reactie op #2
#2.2 Karin Spaink - Reactie op #2

Het plan van het Erasmus MC is pijnlijk naïef omdat veel medicijnen van de farmaceutische indy=ustrie sowieso al uit academische koker komen, maar de octrooien naar de bedrijven gaan.

  • Vorige reactie op #2
#3 Spam

Een generiek medicijn is uiteraard veel goedkoper dan een origineel. Het vereist immers nauwelijks onderzoek. Je hoeft alleen even uit te vinden hoe je dat al bekende succesvolle medicijn efficient kan produceren. Artsen weten al wat het doet en patienten zijn al gewend het te gebruiken.

Medicijnen ontwikkelen kost veel geld. Niet alleen de ontwikkeling en het testen van het medicijn is duur, maar vooral ook het ontwikkelen en testen van al die medicijnen die uiteindelijk niet bruikbaar blijken. Tijdelijke bescherming met een octrooi is dan wel zo redelijk. De beschermingsduur van 20 jaar is niet eens zo lang, want die wordt gerekend vanaf de datum van aanvraag van het octrooi en dan is het medicijn nog lang niet op de markt.

Mis gaat het pas als het tijdelijke monopoly wordt misbruikt om buitenproportionele prijzen te hanteren, maar dat is meer een mededingingsprobleem dan een octrooiprobleem. Dat probleem zie je ook bij monopolies die op andere wijze ontstaan en daar kunnen overheden gewoon tegen optreden.

Mis gaat het vooral wanneer na afloop van de beschermingstermijn de gebruikelijke trucendoos van het grootkapitaal wordt opengetrokken om de generieken buiten spel te houden. Bijvoorbeeld door minimale verbeteringen van je medicijn te octrooieren (op zich ok) en vervolgens artsen en politici/ambtenaren kapot te lobbyen om te voorkomen dat het ook werkende (en nu goedkope) originele medicijn niet meer gebruikt wordt/mag worden (niet ok).

Grote bedrijven misbruiken hun economische macht om groot te blijven en de kleintjes klein te houden. Dat is geen exclusief probleem van de medische sector. Je kan je pijlen richten op het octrooisysteem als een van de gereedschappen die ze bij dat misbruik graag inzetten, maar je kan ook het misbruik zelf aanpakken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 kevin - Reactie op #3

Twee dingen: ten eerste is het R&D-budget van Big Farma helemaal niet zo groot als wordt beweerd. De jaarcijfers zijn gewoon openbaar. Waar ze zoveel geld aan kwijt zijn is niet het ontwikkelen van de medicijnen (dat zou ik kunnen begrijpen), maar aan marketing en pure winst.

Ten tweede zijn de exorbitante bedragen voor die medicijnen inderdaad een mededingingsprobleem, alleen zijn er nog steeds mensen die beweren dat monopolies creëren wenselijk is. Het is wél een octrooiprobleem, want daardoor ontstaat het monopolie.

  • Volgende reactie op #3
#3.2 Joop - Reactie op #3.1

Klopt, de eerste reden. Wat ik weet is dat als zeven bedrijven een bepaald medicijn willen ontwikkelen, elk, dan wordt het een wedstrijd. De zes verliezers zijn ontzettend veel geld aan marketing, dokter bezoekers, kwijt om het product alsnog aan de man te brengen.

#3.3 Bismarck - Reactie op #3

Er mankeert toch wel iets aan je pleidooi. Zoals Karin betoogt, de kosten voor het ontwikkelen van medicijnen worden deels afgewenteld op publieke gelden (via academische ziekenhuizen en universiteiten), terwijl de opbrengsten ten gunste komen aan de farmaceut, vaak trouwens ook weer ten koste van publieke gelden (omdat in veel landen de overheid op de één of andere manier meedeelt in zorgkosten). Daarnaast is de monopolievorming (het mededingingsprobleem zoals jij het noemt) alleen maar mogelijk dankzij octrooien. Ten derde vind ik de octrooiduur wel bijzonder lang en niet in verhouding tot de investering in R&D die door de farmaceuten is gedaan.

Gezien het eerste punt (er gaat erg veel publiek geld in de ontwikkeling en distributie van medicijnen, terwijl big pharma ervan profiteert), vind ik het dus niet vreemd dat er nu eindelijk geconcludeerd wordt dat de overheid de farmacie uit de loop moet halen en gezien de schaal van de EU moet dat ook zeker met een flinke efficiëntiewinst mogelijk zijn. En dat is ook nodig, want de huidige ontwikkeling van de zorgkosten zal heel snel ondragelijk worden.

  • Volgende reactie op #3
  • Vorige reactie op #3
#3.4 Spam - Reactie op #3.3

Er is inderdaad een ongelijke verhouding tussen universiteit en industrie. Dat heeft te maken met het feit dat de industrie nu eenmaal meer op winst gericht is en een veel sterker advocatenlegertje heeft om samenwerkingscontracten uit te onderhandelen. Het heeft ook te maken met de gebrekkige publieke financiering van onderzoek, waardoor universiteiten zelfstandig weinig echt zelf kunnen doen (zie ook het betoog waar dit artikel op reageert).

De lengte van de beschermingsduur is echt beperkt. Door de ontwikkel- en testtermijn blijft van de 20 jaar vaak echt maar een paar jaar over.

Ik ben wel voor meer geld naar universiteiten voor zelfstandige ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Productie en verkoop mogen ze van mij aan de industrie overlaten. Laat de industrie maar licenties nemen (liefst niet-exclusief) op door de universiteiten ontwikkelde en geoctrooieerde medicijnen.
Verder zou ik effectiviteits- en veiligheidsstudies liefst ook door onafhankelijke overheidsinstellingen zien gebeuren. En daar mag de industrie dan ook goed voor betalen.

#3.5 Bismarck - Reactie op #3.4

Door de ontwikkel- en testtermijn blijft van de 20 jaar vaak echt maar een paar jaar over.

Ik kan me vergissen, maar het lijkt me sterk dat een octrooi aangevraagd kan worden voor de ontwikkeling is afgerond. Hooguit blijft de testtermijn over, een traject dat inderdaad enige tijd in beslag kan nemen, maar gemiddeld houdt een medicijn (in Nederland) toch acht jaar van de octrooitermijn over, volgens nefarma (een organisatie die niet bepaald belang heeft bij overschatting daarvan).

#3.6 Spam - Reactie op #3.5

8 van de 20 dus. De eerste 12 jaar kan je als generieke producent bijna volledig overslaan.

Aanvragen van het basisoctrooi gebeurt zodra is ontdekt dat een bepaalde stof of behandeling wel eens zou kunnen werken. Je hebt dan niet al een kant en klaar medicijn op de plank liggen dat de testprocedure in kan.

#3.7 Karin Spaink - Reactie op #3

Helaas is het quasi-verbeteren van een middel om daarna een nieuw octrooi te kunnen aanvragen, schering en inslag:
http://www.spaink.net/2007/05/22/als-de-dood-voor-concurrentie/

  • Vorige reactie op #3
#4 Operator_3

Tjah, die publieks-private samenwerkingen pakken in de praktijk nadelig uit voor de samenleving. Beter dragen we deze kosten als samenleving, om nog hogere kosten voor de zorg te voorkomen. En bovendien – en dat is een belangrijke rede waarom ik SP stem – is het onwenselijk dat medicijnfabrikanten de financiers zijn van het onderzoek ernaar. De slager keurt zo zijn eigen vlees.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Hai-je(r)k-M

Los van patenten en octrooien.

Nederland krijgt het kk..kankercentrum ‘Nederland Kinder Oncologisch Centrum’ [ http://www.nkoc.nl/ ].

Stichting KiKa [ http://kika.nl/onderzoek/onderzoeken-kika.html ] kan, los van haar verdere bezigheden, best wel een – evt. fiscaal aftrekbare/ ANBI-status houdende – vijf Euro gebruiken. Dat is ong. hun doel. Het vervijfvoudigen van hun besteedbaar budget, mede vanwege eerder genoemd centrum. Een fusie van drie verschillende, notabene.

Yup, spam. Deels. Het centrum, waar KiKa aan bijdraagt, lijkt ‘mij persoonlijk’ een uitgelezen kans, om bepaalde medicatie te testen (los van octrooi of wat dan ook), onder *-strikte-* controle, maar ook om het ‘nu pas popi open source SW/ HW’ (lol*) een breder platform te schenken.

*vanaf een W7

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5.1 Peter - Reactie op #5

Welke medicatie gaat er getest worden?

Buiten het koninkrijk van de op chemicaliën en octrooien beheerste geneeskunde bestaat genezing van kanker al bijna honderd jaar.

http://www.youtube.com/watch?v=gWLrfNJICeM

#5.2 Benach - Reactie op #5.1

En dat geneesmiddel is?

#5.3 Peter - Reactie op #5.2

iets aan je ogen?

#5.4 Benach - Reactie op #5.3

Nee, meer iets met mijn geduld. Ik heb geen tijd om anderhalf uur film te bekijken. Doe mij een plezier en vertel de wereld wat het geneesmiddel is tegen kanker en win zelf die Nobelprijs.

  • Volgende reactie op #5.3
#5.5 DJ - Reactie op #5.3

Amygdalin (aka B17) [x]
Since the early 1950s, a modified form of amygdalin has been promoted under the names laetrile and “Vitamin B17” as a cancer cure. In reality, neither amygdalin nor any derivative such as laetrile is in any sense a vitamin.[3] Studies have found such compounds to be dangerously toxic as well as being clinically ineffective in the treatment of cancer. Taken by mouth they are potentially lethal because certain enzymes (in particular, glucosidases that occur in the gut and in various kinds of seeds, edible or inedible) act on them to produce cyanide.[4][5][6][7][8] The promotion of laetrile to treat cancer has been described in the medical literature as a canonical example of quackery,[9][10][11] and as “the slickest, most sophisticated, and certainly the most remunerative cancer quack promotion in medical history.”[3]

  • Volgende reactie op #5.3
  • Vorige reactie op #5.3
#5.6 Prediker - Reactie op #5.3

Als je voorbij de eerste 25 minuten aan bangmakerij voor de grote boze Big Pharma kunt komen, die zijn tentakels (letterlijk, hè, ze tonen een plaatje van de Farmaceutische industrie die tentakels uitslaat) in de medische professie, de laboratoria en de FDA heeft zitten, dan is het best een leuke rondwandeling langs vergeten alternatieve therapieën.

Essiac – een kruidenmengsel van een Canadese verpleegster Rene Caisse, dat behoorlijk wat aandacht kreeg van de jaren ’50-’70. Essiac-thee is nog altijd verkrijgbaar, trouwens.

Hoxsey Therapy – een kruidenbrouwsel van de vader van Harry Hoxsey, dierenarts. Die had gezien dat zijn paard, dat een inoperabele tumor had, maar niet dood ging en het viel hem op dat het paard allerlei kruiden at dat buiten zijn gewone dieet viel. Hij is toen gaan experimenteren met die kruiden en het bij mensen uit gaan testen. Op zijn sterfbed zou vader Hoxsey zijn zoon Harry hebben doen beloven dat die het middel gratis ter beschikking zou stellen aan de mensen. Harry Hoxsey had op zijn hoogtepunt zeventien klinieken in tal van Amerikaanse staten. Hoxsey’s kankertherapie was beroemd van de jaren dertig tot ver in de jaren vijftig. Dokters noemden hem “The worst cancer quack of the century”.

Max Gersons voedingstherapie – Rauwe groenten en fruit genezen alles van migraine en tubercolose tot diabetes, huidaandoeningen en kanker. Gerson vluchtte met zijn gezinnetje voor de nazi’s en settelde in New York, waar hij de toorn opriep van de medische professie met zijn gezondheidsclaims.

Germaanse nieuwe geneeskunde (dr. Ryke Geerd Hamer) – Kanker is het gevolg van diepe psychologische trauma’s die niet zijn verwerkt. Hamer ontwikkelde zijn therapie eind jaren zeventig. Hij trok de aandacht in 1995 toen een Oostenrijks gezin hun dochter Pilhar weigerde te laten behandelen met chemotherapie en naar Spanje vluchtten. Hamer zat verschillende malen in de gevangenis, in Duitsland en Frankrijk wegens medische wanpraktijken, fraude en het illegaal uitoefenen van het beroep van arts. Spaanse artsen houden hem verantwoordelijk voor tientallen doden.

O, en als je “Germaans” fout vindt klinken: Hamer positioneert zijn alternatieve geneeskunde tegenover de reguliere, die volgens hem een Joods complot is om niet-Joden te decimeren (geef toe, al die Joodse artsen, dat ís ook wel een beetje verdacht, moehahaha…!).

Laetrile (‘vitamine’ B17) van Ernst T. Krebs jr. – Gebaseerd op de ’trophoblastische’ hypothese van het ontstaan van kanker van Dr. John Beard in de 19e eeuw.

Krebs probeerde in de voetsporen van zijn vader, dr. Ernst Krebs sr. te treden, die opperde dat ‘vitamine’ B17, aanwezig in de zaden van abrikozen, appels, kersen en perzik werkzaam zou zijn tegen allerlei inwendige kankers.

Krebs junior was echter niet zo succesvol als arts. Hij werd van Hahnemann Medical College weggestuurd en had uiteindelijk slechts een Bachelor of Arts-graad op zak van de Universiteit van Illinois. Zijn doctoraat is een eredoctoraat van een of ander obscuur christelijk-fundamentalistische universiteitje zonder accredidatie.

Laetril/B17 verwierf populariteit vanaf de jaren vijftig. Het leuke aan de documentaire die Peter aanbeveelt is trouwens dat ze verschillende medisch-wetenschappelijke studies aanhaalt waaruit zou blijken dat Laetril zou werken (hoe zit het dan met de ‘conspiracy’ van de medisch-wetenschappelijke gemeenschap, vraag je je af…)

Haaienkraakbeen (Dr. William Lane) – De theorie is simpel: haaien krijgen geen kanker, dus zullen ze wel een eigenschap hebben die dat verhindert. Voorstanders wijzen erop dat haaienkraakbeen angiogenese, het ontstaan van nieuwe bloedbanen uit bestaande bloedbanen tegengaat.

Iscador uit Maretak – Antroposofisch medicijn. Rudolf Steiner is er mee begonnen. Zou kankerremmend werken en heilzaam zijn voor het immuunsysteem. Actrice Suzanne Somers zegt er kanker mee te hebben overwonnen, dus het moet wel werken, toch?

Bakzout (dr. Tullio Simoncini) – De voormalige arts Tussio Simoncini poneerde dat kanker wordt veroorzaakt door een afweerreactie tegen kolonies van de schimmel Candida Albicans (alle kankers zijn namelijk wit, net als Candida) en dat deze kan worden behandeld met bakzout.

Simoncini ’s artsenvergunning is ingetrokken en hij heeft drie jaar in de cel gezeten wegens het veroorzaken van de dood van verschillende patiënten.

  • Vorige reactie op #5.3
#6 Benach

“Bot gezegd: universiteiten kunnen alleen nog onderzoek doen wanneer ze samenwerken met een farmaceutisch bedrijf. Ook al is daar een boel publiek geld mee gemoeid, eisen die bedrijven vervolgens doodleuk een monopolie op de aldus verkregen kennis op.”

Karin: Dit spelletje wordt vrolijk doorgespeeld naar de studenten. Ik herinner me uit mijn Delftse tijd dat er een tweetal studenten een mooie uitvinding voor de medische wetenschap gedaan hebben en erop zijn afgestudeerd. Hier is zelfs een patent op verleend. Echter, de patenthouder werd, omdat ze erop afstudeerden, de TUDelft. Toen ze dit wilden doorontwikkelen konden ze een tijdelijke licentie voor doorontwikkeling krijgen in ruil voor een promotieplaats voor een van de twee.
Mijn probleem met deze aanpak is dat de universiteit dan (financieel) gaat pronken met het werk van studenten en studenten wordt van de andere kant niet meer gestimuleerd om met geniale ideeen te komen. Immers, die zullen ze tot na hun afstuderen bewaren omdat het patent toch eigendom van de universiteit wordt. Het aanbieden van een promotieplaats vind ik dan een wassen neus omdat de universiteit toch aan het eind van dat traject geld krijgt uit Den Haag. Kortom, de promotie kost de universiteit weinig tot niets, maar ze krijgen wel bijna gratis doorontwikkeling voor een prikkie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6.1 Spam - Reactie op #6

Met een exclusieve licentie kan je ook een mooi bedrijfje opstarten hoor. Daar hoef je geen octrooieigenaar voor te zijn.

  • Volgende reactie op #6
#6.2 Martijn - Reactie op #6

Dit is standaard bij octrooi- en auteursrecht: op alles wat je maakt in dienst van je werkgever horen de rechten automatisch aan die werkgever toe.

  • Vorige reactie op #6
#6.3 Benach - Reactie op #6.2

Leuk maar zo kan je dus beter het voor jezelf houden, ontslag nemen, patent aanvragen en dan je bedrijfje starten. Kost je net zo veel maar ben je wel eigenaar. Bovendien ben je als student geen werknemer van de universiteit.

#6.4 Spam - Reactie op #6.3

Dat kan, maar dan heb je de uitvinding nog altijd gedaan als student/werknemer en dan heb je je deze op onrechtmatige wijze toegeeigend. Bovendien mag je dan zelf wel even de kosten voor het octrooi voorschieten in de hoop dat het je ooit wat oplevert. En zodra het een succes wordt kan je oude werkgever het octrooi komen opeisen.

Als werknemer wordt je betaald en gefaciliteerd om die uitvindingen te doen. Als je vindt dat je te weinig betaald krijgt, mag je ergens anders gaan werken (voor zover je arbeidscontract je daar vrij in laat). Als student krijg je geen loon, maar je bijdrage is vaak ook kleiner en je doet je uitvinding nog altijd in de context van een universiteit waar veel gemeenschapsgeld in zit. Bovendien helpen ze je meestal ook nog om van een succesvol idee een bedrijfje te maken.

#7 Martijn

Bot gezegd: universiteiten kunnen alleen nog onderzoek doen wanneer ze samenwerken met een farmaceutisch bedrijf.

Dit is echt onzin. Het grootste deel van het geld voor onderzoek komt gewoon van de universiteiten, NWO, ZonMW en organisaties als KWF. Eén van de redenen zijn die octrooien: een onderzoeker die carrière wil maken moet resultaten publiceren. Bovendien heeft toegepast onderzoek naar de werking van een medicijn een veel lagere status dan fundamenteel onderzoek waar altijd de mogelijkheid is van een baanbrekende ontdekking.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7.1 Karin Spaink - Reactie op #7

ZonMW subsidieert helemal geen fiundamenteel wetenschappelijk onderzoek naar medicijnen, en KWF financiert alleen onderzoek naar medicijnen tegen kanker. En aan met de gelden van NWO red je het niet.

Bovendien is het inmiddels al een paar deciennia beleid bij de overheid om prublic private partnerschips te stimuleren (en te bevoordelen boven public onderzoek), en de octrooien daarvan gaan…. Juist.

#7.2 Martijn - Reactie op #7.1

Universiteiten doen vooral fundamenteel onderzoek. Dat wordt publiek gefinancierd. Specifiek onderzoek naar medicijnen doen ze er vooral bij (tenminste aan de medisch kant, ik weet niet goed hoe het werkt aan de chemische synthese kant). Dit is nooit een kerntaak geweest.

Gedeeltelijk is de samenwerking ook onvermijdelijk, want op een gegeven moment moet een medicijn om patiënten getest worden en daar is een ziekenhuis voor nodig. In die fase zijn de octrooien al lang aangevraagd.

#8 Martijn

Overigens denk ik wel dat het op lange termijn geld zou uitsparen als medicijnoctrooien worden afgeschaft en medicijnontwikkeling een publieke taak zou worden (sowieso in bijna alles in de zorg goedkoper als het publiek doet ipv commercieel.) Ik denk alleen dat het erg lastig wordt de enorme investering die de eerste jaren nodig is politiek rond te krijgen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8.1 Karin Spaink - Reactie op #8

Ik denk niet dat je octrooien hoeft af te schaffen, maar hun looptijd beperken zou zeer wel mogelijk zijn. Plus dat in het verhaal over ‘dure’ medicijnen nooit wordt meeberekend dat andere medicijnen van diezelfde bedrijven grote winstmachines zijn. Enige vorm van interne subsidiëring zou op zijn plaats zijn.

#8.2 Spam - Reactie op #8.1

Met de lengte van die beschermingsduur valt het echt wel mee. Door de ontwikkel- en testtermijn blijft van de 20 jaar vaak echt maar een paar jaar over.

Het probleem is dat daarna niet-noodzakelijke minimale verbeteringen worden geoctrooieerd. Op zich is dat nog niet zo erg, maar wanneer die kleine verbetering (die soms niet eens echt een verbetering is) door semi-corrupt lobbywerk aan de markt wordt opgedrongen om generieke alternatieven buiten de deur te houden dan wordt het pas echt vervelend.

  • Volgende reactie op #8.1
#8.3 Bismarck - Reactie op #8.2

8 is niet een paar. Bovendien kost het dan nog minstens 2 jaar (mits er helemaal niet getest hoeft te worden) voor concurrentie de markt op kan.

#8.4 Spam - Reactie op #8.3

je mag testen voordat het octrooi verlopen is.

#8.5 Martijn - Reactie op #8.1

Het standaardverhaal is juist dat de dure medicijnen die wel lukken meefinancieren aan alle medicijnen waar veel geld in is gestoken maar die het niet zijn geworden.

Dan nog zijn de prioriteiten van de farmaceutische industrie niet goed. Zij ontwikkelen graag spullen die de symptomen van chronische ziekten van rijke mensen bestrijden (cholesterolverlagers, antidepressiva). Vanuit volksgezondheidsoogpunt zouden vaccins en antibiotica de speerpunten moeten zijn.

Als je de octrooilengte korter maakt los je dat probleem niet op. Gedeeltelijk zullen de farmaceutische bedrijven het verlies opvangen door de medicijnen gewoon duurder te maken en gedeeltelijk zullen ze ook ontwikkeling afstoten en daar is dan toch weer publiek geld voor nodig.

  • Vorige reactie op #8.1
#9 Geertje

Als die PPS-en echt zo werken als Karin Spaink beschrijft, lijkt me dat staatssteun. Is daar al eens een zaak over aangespannen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 lapis

@011 “Kortom, de promotie kost de universiteit weinig tot niets,

Nou nou, een AiO vier jaar een voltijdsalaris uitbetalen kost wel zo’n 160-200k, en een promotiepremie is misschien de helft daarvan. Dan vind ik dat “weinig tot niets” toch een beetje overdreven. Je weet toch noot hoeveel zo’n patent je gaat opleveren, maar daar heb ik verder geen zicht op.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10.1 Benach - Reactie op #10

Ik weet niet hoe jij rekent, maar als ik even de getallen van de Erasmus universiteit erbij pak, dan zit ik na vier jaar op EUR113k.-
http://www.eur.nl/werkenbij/hr_informatie/arbeidsvoorwaarden/salaris/salarisschalen/salarisschalen_voor_promovendi_en_student_assistenten/

Een universiteit krijgt voor elke promovendus van de overheid EUR72k. Daarnaast vergoed bijv. het NWO tot EUR7k. Blijft ongeveer EUR34k.- over. En die zou dan uit beurzen of citatiescores moeten komen. Kortom, de universiteit speelt, zeker voor de niet-betastudies vrij snel quite omdat er zelden speciale dure apparatuur voor onderzoek nodig is.

  • Volgende reactie op #10
#10.2 Johanna - Reactie op #10.1

Bij die salarisschalen moet je dan nog wel de werkgeverslasten optellen. Grofweg x 1,5 dus.

  • Volgende reactie op #10.1
#10.3 Spam - Reactie op #10.2

En een arbeidsplek kost meer dan alleen het salaris. Je hebt ook gebouwen, apparatuur en ondersteunend personeel nodig. Bovendien komt het geld van NWO ook niet zomaar uit de lucht vallen en bezoekt zo’n AIO gelukkig ook nog wel eens een interessant congresje.

#10.4 Bismarck - Reactie op #10.1

Als het over medische ontwikkelingen gaat heb je wel dure apparatuur nodig, plus een lab, dure grondstoffen, proefdieren en vervolgens proefpersonen.

  • Volgende reactie op #10.1
  • Vorige reactie op #10.1
#10.5 Benach - Reactie op #10.4

Dat congresje of speciale apparatuur vergoed de NWO standaard tot 7k voor een promovendus. Die noemde ik dus. Gebouwendienst e.d. zal per promovendus ook niet over enorme bedragen gaan. Immers, veel medewerkers en universiteitsgebouwen gaan lang mee.
Ook dat lab, grondstoffen en proefdieren e.d. worden betaald uit die samenwerkingen met de pharmaceutische industrie. Draagt de universiteit volgens mij niet alleen.

#10.6 Spam - Reactie op #10.1

En wat stel je je zoal voor bij octrooien voor niet-betapromovendi?

  • Vorige reactie op #10.1
#10.7 Benach - Reactie op #10.6

Beta-onderzoek naar fundamenteel natuurwetenschappelijk onderzoek zoals bijv. theoretische natuurkunde hoeft helemaal geen patentkosten met zich mee te brengen. In die zin ben ik het met Karin Spaink eens dat bijv. de kosten voor medicijnontwikkeling door het gelieerde pharmacologische bedrijf moeten worden gedragen. Op deze manier heeft de farmaceutische industrie wel de lusten maar niet de lasten en zitten ze voor een dubbeltje op de eerste rang.

#10.8 DJ - Reactie op #10.7

onderzoek hoeft helemaal geen patentkosten met zich mee te brengen
maar wie mag het wat opleveren, de winstknikkers – patentkosten zijn marginaal, de opbrengsten zijn dat niet altijd

#10.9 DJ - Reactie op #10

Reken 3 ton, en daarvoor kun je niet bij alle NL universiteiten terecht.

  • Vorige reactie op #10
#11 frankw (formerly frank)

Toekenningspercentages in mijn vakgebied zitten rond de 20%. Ongeveer vijf keer schrijven aan een voorstel en een keer binnenhalen. Dan heb je je promovendus, en ben je in een beetje intensief vakgebied toch wel 5% en soms 10% van je tijd aan begeleiding kwijt. Verder zijn promovendi echt niet goedkoper dan vaste staf aan ondersteuning, ook zij hebben rare arbeidsrechtelijke vragen waarvoor ze bij personeelszaken terecht moeten, declaraties bij financien, inlogaccounts, eigen computerprofielen, ook hun werkplek wordt beveiligd en ingericht en de verwarming en huur wrodt daarvoor betaald. De drie ton van DJ is heel reëel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Debet

De auteur gaat voorbij aan het incentiverings probleem. Universitaire researchcentra hebben minder motivatie om een goed medicijn te ontwikkelen. Of het nu wel of niet werkt, zal ze financieel weinig uit maken. Dat is wellicht goed voor fundamentele research, maar minder effectief voor het ontwikkelen van nieuwe medicijnen. Het is bij onderzoek nu eenmaal niet zo dat een vast bedrag een voorspelbaar resultaat oplevert. Motivering en incentives zijn cruciaal.

De problemen met patenten zitten elders. Een probleem is dat een bedrijf vaak beter af is het geld aan marketing te besteden in plaats van aan onderzoek. Dit trekt vaak het beeld scheef en leidt tot meer gebruik van het medicijn dan eigenlijk gerechtvaardigd is. Een tweede probleem is dat er niets te verdienen valt aan het onderzoeken van nieuwe toepassingen van oude, bekende medicijnen, omdat oude medicijnen niet patenteerbaar zijn. Zulk onderzoek wordt dan ook weinig gedaan. Natuurlijke, lichaamseigen stoffen zijn evenmin patenteerbaar, en er wordt dus alleen onderzoek gedaan naar niet natuurlijke chemicalien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12.1 frankw (formerly frank) - Reactie op #12

Debet, ik dwaal wel een beetje af, maar er is nog een probleem. Uit recent onderzoek blijkt dat dure medicijnen tegen leukemie veel te lang en in veel te hoge doseringen worden voorgeschreven. Dat onderzoek (van Erasmus MC) is met veel moeite gefinancierd, de industrie heeft namelijk geen enkele belang bij tegenonderzoek waarmee omzetten worden verminderd. Ik heb in mijn naaste omgeving iemand in die te lange doorbehandelperiode als bijwerking bijna zien dood gaan. Dus hoge kosten zitten niet alleen in patenten maar ook in het ontbreken van goede financiering om de hoeveelheden gebruikte medicatie omlaag te krijgen.

#12.2 Debet - Reactie op #12.1

Zeker, dat is een bekend probleem. Maar het is niet specefiek voor de problematiek omtrent patenten. Er zijn bijvoorbeeld ook ziekenhuizen die onnodige operaties uitvoeren of andere onnodige behandelingen doen. Dat is een probleem dat inherent is aan de gezondheidszorg. Het is altijd voordelig voor de behandelende arts/instantie om de behandeling uit te breiden, ook als die niet effectief is. Dat zal zo zijn in een centraal van staatswege beheerde gezondheidszorg en dat zal zo zijn in een geprivatiseerde gezondheidszorg. Er zal nooit een gebrek aan vraag zijn in de gezondheidszorg. Er is nooit gebrek aan wanhopige patienten en er is altijd voldoende onduidelijkheid en tegenstrijdige onderzoeksresultaten om een behandeling te kunnen rechtvaardigen.

#13 jeanclaude

Ik pleit niet voor medelijden met de farmaceutische industrie.
Maar Pfizer schreef kort geleden een half miljard ontwikkelingskosten af op een medicijn tegen Alzheimer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie