De vooraanstaande Jordaanse schrijver Nahed Hattar is vandaag meermaals door het hoofd geschoten op de trappen van het hooggerechtshof in Amman. De dader werd ingerekend door vrienden en familie van de auteur en overgedragen aan de autoriteiten.
Hattar, een christen, zou daar terecht staan omdat hij op Facebook een spotprent had gedeeld van een anonieme tekenaar die als godslasterlijk en beledigend voor de islam werd aangemerkt.
Kennelijk heeft een of andere fanaticus het recht in eigen hand genomen. Volgens de correspondent van Al Jazeera is het land in shock over de moorddaad.
Een vriend van de auteur opperde boos dat het land wordt geïnfiltreerd door IS-aanhangers en dat de overheid harde maatregelen moet nemen om deze netwerken op te rollen.
De prent toonde een weinig flatteuze voorstelling van de in december 2015 geliquideerde ISIS-financier Abu Saleh in het paradijs, die door God op zijn wenken wordt bediend.
Hier is ‘ie in Engelse vertaling:
Het moge duidelijk zijn dat de spotprent de draak steekt met al te zinnelijke voorstellingen van het paradijs, maar fundamentalisten hebben nu eenmaal geen zelfspot of ironie.
Reacties (26)
Een afschuwelijk bericht, wat ook in Jordanië door velen met afschuw werd ontvangen.
Zoals te verwachten springen de islamofoben er bovenop. Er daarbij aan voorbij gaand dat Hattar geen cartoon tekende over de islam, maar over de radicalen van Daesh, zoals Prediker terecht toelicht. Hamerend op het feit dat hij een christen zou zijn, maar dat is niet zo. Weliswaar kwam Hattar uit een christelijke familie, maar hij was zelf een atheïst. Het is verleidelijk wellicht om dit te framen als: onverdraagzame moslims onderdrukken een christelijke minderheid. Maar wie dat zegt, is niet bekend met de Jordaanse realiteit.
Ik zie op twitter en Facebook herhaaldelijk de cartoon langskomen. Veelal ontbreekt daarbij de titel: de God van Daesh.
Hoewel ik vrijwel overal lees dat hij vervolgd werd wegens blasfemie, is het in werkelijkheid allemaal wat ingewikkelder. De Jordan Times van 13 augustus dit jaar:
Media expert Khaled Qudah said Hattar had violated the law by sharing the cartoon.
“What Hattar republished is insulting and is not considered freedom of expression. He can be immediately detained for violating the law,” Qudah told The Jordan Times on Saturday.
“Hattar can be detained pending further investigation for violating article 150 of the Penal Code that bans contempt of religions and also for violating the Electronic Crimes Law,” he added.
“What Hattar did incites hatred and sectarianism and may cause division… Preserving national security and social harmony and the public interest comes before freedom of expression even in international law.”
Also on Saturday, the Ifta Department issued a statement criticising the insult to the divine entity, Islam and religious symbols.
The department said a group of people had taken advantage of the calls to fight violence and extremism, and that they were offending religious symbols and defaming Islam under the pretext of combating violence, Petra reported.
“This group of people is no less extreme than the extremists and radicals themselves…. This group of people fuels extremism and sows seeds of sedition in the community,” the department said.
Een haatzaaiproces op zijn Jordaans, zeg maar.
Hij heeft die cartoon zelf niet getekend, hè. Tenminste, voor zover we weten. Ik dacht eerst ook: weer een cartoonist die wordt vermoord, maar van wat ik uit de nieuwsberichten begrijp was Hattar een schrijver, geen tekenaar.
@2 Ik lees in dat citaat toch niet direct dat hem het zaaien van haat werd aangewreven, maar dat hij wordt aangepakt wegens zoiets als smalende godslastering, het beledigen van godsdienstige symbolen, wat dan weer mogelijk tot maatschappelijke onrust zou kunnen leiden.
Die cartoon zet ook geen groepen mensen weg als verachtelijk, maar steekt de draak met een specifieke godsdienstige voorstelling; en dat is ook waar de angel in zit (zie bijvoorbeeld de uitspraken van het Jordaanse departement van religieuze aangelegenheden).
Kun je wel suggereren dat ‘ie niet werd vervolgd wegens blasfemie, maar eigenlijk werd ‘ie gewoon vervolgd omdat ‘ie met die tekening een islamitische voorstelling van het paradijs in het absurde trekt (en bovendien God afbeeldt als een sukkel); dat krenkt namelijk de religieuze gevoelens.
@3 Nahed Hattar was inderdaad een zeer gewaardeerd schrijver en columnist, maar ook iemand met ideeën die velen niet deelden, waarover dadelijk meer. Je corrigeert me terecht dat we niet weten of hij hem ook tekende, en als hij het niet was, wie dan wel. Wel weten we dat hij de cartoon én een tekst op Facebook plaatste en die beide tot veel ophef leidden. Over het waarom van die ophef ging mijn reactie.
@4 Ik kan weinig met je reactie. Hoe jij die cartoon interpreteert en wat jouw mening erover is, doet niet terzake daar waar ik het heb over welke sentimenten er spelen in de Jordaanse samenleving. Ik schreef ook niet dat aantijgingen van blasfemie geen rol speelden; ik schreef dat de zaken wat ingewikkelder lagen dan het eenvoudige westerse frame dat ik vandaag talloze malen voorbij zag komen, doet voorkomen. Daarbij baseer ik me op artikelen zoals ik hierboven aanhaalde, maar ook op mijn gesprekken met Jordaniërs.
De meesten van ons kenden Hattar tot vandaag niet, maar in Jordanië is hij een bekend iemand, gewaardeerd om zijn teksten en columns, maar vaak ook met standpunten die velen niet delen. Hattar’s familie is christelijk, maar zelf is hij een uitgesproken atheïst. Hij staat bekend als marxist. Hij pleit ervoor de Palestijnen in Jordanië, de helft van de bevolking, hun burgerrechten te ontnemen en pleit voor een Jordaanse identiteit die uitsluitend stoelt op ‘eastbank’ en dus niet op de ‘westbank’, lees Palestijnen. Hij is een uitgesproken supporter van Assad en zet iedereen die Assad niet steunt weg als terrorist.
De primaire reacties op de cartoon spraken inderdaad over dat hij anti-islam zou zijn en doelbewust de Jordaanse moslims beledigde. De reactie van Hattar gooide echter olie op het vuur, toen hij in een adem Daesh en de Jordaanse tak van de Moslim Broederschap terroristen noemde. Daesh wordt in Jordanië gezien als illegale buitenlandse groep, hen steunen is illegaal. De Broeders is echter een ander verhaal, die maken volop deel uit van de samenleving. Ze zijn vertegenwoordigde in de politiek, bij de overheid en in het leger. De Broeders zagen Hattar’s reactie als smaad en riepen de overheid tot actie in het belang van de nationale eenheid.
Nationale eenheid is in Jordanië een bezweringsformule die de rust in het land moet handhaven. Jordanië ligt te midden van turbulente brandhaarden. Al minstens honderd jaar vangt het grote vluchtelingenstromen op. Circassiërs, Tsjetsjenen, Armeniërs, Palestijnen, Irakezen, Syriërs, Libiërs, Jemenieten, etc. Palestijnse vluchtelingen maken inmiddels de helft van de bevolking uit. Daarnaast is er grote religieuze diversiteit, mede door de komst van vele vluchtelingen.
Wat je dus ziet is dat Jordanië gekenmerkt wordt door een sterke etnische en religieuze pluriformiteit. Daar de eenheid in bewaren is een niet altijd eenvoudige opgave, om het maar eens zachtjes uit te drukken. Het beroep op nationale eenheid is een terugkerende bezweringsformule, van overheid én samenleving, om te voorkomen dat ook Jordanië een brandhaard wordt.
Dat is de context waarin je de uitspraken van Hattar moet plaatsen. Dan kun je bijvoorbeeld constateren dat de bezwaren tegen Hattar niet alleen religieus van aard zijn, maar ook etnisch, gelet op zijn uitspraken over de Palestijnen. Zo heeft de Moslim Broederschap met name ook onder de Palestijnen grote aanhang, politiek komt dat tot uiting in Islamic Action Front. Terwijl anderzijds het pleidooi voor de culturele identiteit inspeelt op de angst van Eastbankers dat Jordanië niet meer hun land is. Daarmee is Hattar voor hen zowel etnisch als religieus gezien zeer controversieel.Velen vinden daarom dat hij met zijn standpunten en uitspraken de verhoudingen op scherp zet, daarmee haat en verdeeldheid zaait en groepen tegen elkaar opzet, met als gevolg toenemende destabilisatie.
Die destabilisatie is vandaag terug te zien in de reacties. Enerzijds mensen die blij zijn, waarvan een deel gelijk werd opgepakt. Maar ook tallozen die vinden dat het recht gewoon zijn loop dient te hebben en het dus geen pas geeft om iemand op de trappen van de rechtbank, op weg naar zijn proces dood te schieten en dat iemand – een voormalige imam, die volgens de geruchten een dag eerder speciaal uit het buitenland was teruggekomen en met kennelijk voorbedachten rade – zich opstelt als aanklager, rechter en beul in een. Dat is niet Jordanië, zei men. Ik maak me echter grote zorgen, want ik merk dat de verhoudingen echt op scherp komen te staan.
@2 Voor een inzicht in de bredere maatschappelijke context zijn die sentimenten en achterliggende maatschappelijke issues wel relevant, en ook wat Hattar daar zoal over te zeggen had, maar bij mijn weten is hij niet zozeer aangeklaagd vanwege zijn uitlatingen, maar vanwege het posten van deze spotprent.
Uit jouw eigen citaat blijkt klip en klaar dat hij primair werd vervolgd vanwege belediging van de godsdienst.
Daaraan voegt men dan toe dat dit polariserend werkt (omdat het extremistische reacties uitlokt, tweedracht zaait tussen geloofsgemeenschappen, etc.)
Het betreft hier niet zozeer mijn interpretatie en mijn mening over die cartoon; dit is wat de bronnen in jouw eigen citaat erover zeggen.
Als je punt is: Jordanië is geen Saoedi-Arabië of Pakistan, er zit wel degelijk een gedachte en een bredere context achter die vervolging vanwege godslastering, prima; maar het blijft natuurlijk gewoon een vervolging wegens godslastering/het krenken van religieuze gevoelens.
Da’s niet mijn opinie, dat is hoe jouw eigen bronnen dat zelf formuleren.
“Wat je dus ziet is dat Jordanië gekenmerkt wordt door een sterke etnische en religieuze pluriformiteit. ”
Een land dat voor 97% uit moslims bestaat, en 98% Arabieren, is weinig etnisch en religieus pluriform.
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/jo.html
Landen als Syrie, Israel, Egypte en Libanon hebben nog een grotere religieuze diversiteit.
@6 ‘Bij mijn weten’, precies, daar zit de crux. Er zijn veel onderwerpen waar jij veel van weet, maar in dit geval denk ik toch dat ik een stuk meer weet van Jordanië dan jij en daardoor beter op waarde kan schatten wat er speelt.
Zo is duidelijk dat je geen idee hebt wat er eigenlijk staat in artikel 150 van de Jordaanse strafwet, en dat valt je ook niet kwalijk te nemen. Wel zou je wat opener mogen staan voor andermans inbreng.
Hattar werd inderdaad vervolgd vanwege ‘contempt of religions’. Jij vermoedt daar wellicht een soort sharia-verbod op je negatief uitlaten over religie, meer specifiek de islam. In werkelijkheid is de kern van artikel 150 het bedreigen van de nationale eenheid door op te zetten tot haat en groepen tegen elkaar op te zetten (bron: UNODC):
(5) Crimes Harming National Unity and the Coexistence between the Nation’s Elements
Article (150) Any writing or speech aims at or results in stirring sectarian or racial prejudices or the incitement of conflict between different sects or the nation’s elements, such act shall be punished by imprisonment for no less than six months and no more than three years and a fine not to exceed five hundred dinars (JD500).
Het is precies dit onderwerp waar mijn eerdere reacties uitvoerig op ingingen.
@8: Welke groepen zet Hattar met deze cartoon tegen elkaar op? Iets zegt me dat de moordenaar van Hattar niet tegen de kritiek op zijn denkbeelden kon.
Ik heb trouwens nog geen Jordanees horen klagen, protesteren of een ander horen aanklagen over cartoons als deze:
https://wikiislam.net/index.php?title=File:Oman1.jpg
Laat staan dat er moorden om gepleegd worden. Vertaal je zelf even de teksten in de cartoon?
@7 Pluriformiteit zit niet alleen in percentages, maar ook in aantallen te onderscheiden bevolkingsgroepen en religieuze denominaties, en de achtergronden van die groepen in de Jordaanse samenleving. Jij suggereert dat het met die pluriformiteit wel meevalt, omdat het allemaal moslims en Arabieren zijn. Voor een westerling is dat al snel één pot nat. Maar in werkelijkheid zijn die groepen net zo divers als de stromingen in het christendom en de verschillende nationaliteiten en etniciteiten in Europa.
Je licht nu één zin eruit, maar daar maak ik toch bezwaar tegen, want die zin is de conclusie uit hetgeen ik daarvoor schreef. Dan weet je dus inmiddels dat er in Jordanië weliswaar 98% Arabieren wonen, maar ook dat de helft daarvan de oorspronkelijke inwoners zijn en de andere helft Palestijnse vluchtelingen en hun nazaten. En dan weet je ook dat daar recent een groot aantal Syriërs en Irakezen bij kwamen. Dat heeft zo zijn weerslag op de samenleving, en de rek die daarin zit.
Ter illustratie: als gevolg van de Syrische opstand en de daarop volgende oorlog is inmiddels 1 op de 5 Jordaanse burgers een Syriër. De kosten voor de opvang en ondersteuning van vluchtelingen maken inmiddels een kwart van de Jordaanse begroting uit. Er ontstaan tekorten aan water, voedsel, gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting, infrastructuur, etcetera. Allemaal zaken die de onderlinge verhoudingen op scherp zetten en de nationale eenheid bedreigen.
@9 Mainstream moslims, vrijzinnige moslims, orthodoxe moslims, salafisten, seculieren, atheïsten bijvoorbeeld.
Dat de moordenaar niet tegen kritiek kon op zijn denkbeelden, ligt voor de hand, zeker gelet op zijn achtergrond. Maar je stipt hier nu wel twee te onderscheiden onderwerpen aan die je gevoeglijk even op één hoop gooit.
De cartoon laat ik even voor wat hij is, want daarmee zouden we afdwalen van de discussie. Alleen hoop ik wel dat je je realiseert dat wat jij wel of niet gehoord hebt, wellicht niet echt een graadmeter is in dit geval.
Godslastering ligt niet alleen in Jordanië gevoelig.
Je bent weer met getallen mistgordijnen aan het opwerpen Johanna. Zie zelf hier correctere getallen:
http://www.jordantimes.com/news/local/population-stands-around-95-million-including-29-million-guests
@13 Mij ontgaat wat jouw link afdoet aan wat ik schreef, je weet wel die tekst waar je verder inhoudelijk niet op ingaat. Ik zie er vooral een bevestiging in.
De volkstelling van november vorig jaar (je tweede link) stelt dat de Jordaanse bevolking op dat moment 9,5 miljoen was, een aantal dat inmiddels flink zal zijn opgelopen gelet op de voortgaande crisis in Syrië. Van die 9,5 miljoen zijn er:
– 3 miljoen Palestijnse vluchtelingen plus nazaten (waarvan de meesten Jordaans staatsburger zijn; de vermelde 634 duizend betreft mensen uit Gaza én mensen die na de Eerste Golfoorlog weg werden gestuurd uit met name Koeweit)
– 1,5 miljoen vluchtelingen uit Syrië, Irak, Jemen en Libië (en Soedan)
– ruim 600 duizend Egyptenaren die komen werken, en bijna 200 duizend expats, werkers uit onder meer India en de Filipijnen
Dat betekent dat ruim de helft van de bevolking toen al niet van Jordaanse origine was. Zet dat eens af tegen het discours in Nederland dat we overspoeld zouden worden, onze identiteit verloren gaat, etcetera, en dan snap je hopelijk waar ik op doel. Dat, terwijl wij een heel stuk rijker zijn ook nog.
Tot slot: kun je mij wellicht uitleggen hoe je twee links zich tot elkaar verhouden? Als er volgens de Jordaanse overheid tijdens de volkstelling in november 2015 een populatie was van 9,5 miljoen dan is het niet echt waarschijnlijk dat die dan op datum 20 september 2016 nog maar 8,1 miljoen zou zijn, eerder dat je die 9,5 miljoen een jaar later fors omhoog moet bijstellen.
@1: Fobie = onredelijke angst. Leg “Islamofobie” in deze context eens uit. En wat doet het er in godsnaam (pun intended) toe of het slachtoffer Christen was of niet.
@8 Ik ga er zonder meer van uit dat je meer weet van Jordanië dan ik. Maar dat wil niet zeggen dat ik alles maar voetstoots van je aanneem (daar ben ik namelijk veel te kritisch en eigenwijs voor).
Bovendien ging ik toch echt af op je eigen argumentatie. Dus mogelijk – je zou het eens kunnen overwegen – was die niet overtuigend genoeg. Je komt nu (na veel trekken van mijn kant) met de tekst van artikel 150 van de Jordaanse strafwet, en dit lijkt jouw lezing van de zaak inderdaad te ondersteunen.
Vraag is dan natuurlijk wel: werd Hattar ook inderdaad enkel aangeklaagd op grond van artikel 150 van de Jordaanse strafwet, zoals je citaat van die commentator suggereert (maar die heeft het slechts over eventuele stappen van de Jordaanse overheid)?
Volgens het Jordaanse Nieuwsagentschap is Hattar echter niet enkel aangeklaagd op grond van artikel 150, maar ook op grond van artikel 278, dat belediging van geloofsovertuiging/het krenken van godsdienstige gevoelens verbiedt.
Wat zegt artikel 278 van de Jordaanse strafwet?
Kortom, er wordt hem het krenken van religieuze gevoelens verweten. En dan vooral het in het absurde trekken van islamitische voorstellingen van het paradijs en God afbeelden als een grote sukkel natuurlijk, want dat is beledigend voor de gevoelens van moslims, en zoals iedereen weet kom je niet aan de van God geopenbaarde religie. Dat doe je gewoon niet, want dat is een soort onaantastbare waarheid.
Eerder al werd een stel krantenredacteurs vervolgd omdat ze het publiek toonden wat die Mohammedcartoons nu werkelijk behelsden (door ze te herpubliceren); grappig ook wel: een Egyptische krant had ze veel eerder al gepubliceerd zonder dat iemand er acht op had geslagen.
Je zou eens kritisch moeten reflecteren op de vraag welk mens- en maatschappijbeeld hier achter steekt: namelijk dat groepen mensen geacht worden in razernij te ontsteken en elkaars gemeenschappen te lijf te gaan wanneer er een spottende tekening over godsdienst in de publieke ruimte wordt geïntroduceerd.
Dat was hier vroeger ook zo: dan werden de gomaristen in de kerk opgehitst om de arminianen verderop mores te leren vanwege een of ander vermeend vergrijp. Waanzin. Maar dat is wat er van komt als je godsdienst maakt tot voornaamste bindmiddel van de samenleving.
@15 De vraag lijkt mij meer: waarom mensen het nodig vinden om iemand die bekend staat als seculier en atheïst te bestempelen als christen. De suggestie die erin verscholen ligt, is dat hij vermoord werd omdat hij christen is (en in het verlengde daarvan dat het overwegend islamitische land Jordanië geen veilige plek zou zijn voor christenen). Van beide is geen sprake. Dus ja, dat is wel relevant.
@16 Ik vraag je niet om klakkeloos aan te nemen wat ik schrijf. Mijn eerste posts waren bedoeld als aanvulling en kanttekening bij de algemene beeldvorming, geïllustreerd met een bron. Wat ik in latere reacties zeg, wijkt daar niet vanaf, behalve dan in lengte en mate van detaillering.
Mijn doel was ook niet om jou te overtuigen, maar slechts om aanvullende informatie te verstrekken. Aangezien jij echter in de modus lijkt te staan: ik weet het altijd het beste en ieder ander heeft ongelijk, tenzij ik er niet omheen kan, ga ik noodgedwongen verder in op details.
Je vertaling van artikel 278 komt zo te zien van een website over blasfemiewetgeving. De vertaling wijkt af van de vertalingen die je vindt op de websites van internationale organisaties, zoals UNODC. Die vertaalt artikel 278 als volgt:
Article (278) Whoever commits one of the following acts, he / she shall be punished by imprisonment for a period not to exceed three months or a fine not to exceed twenty dinars (JD20):
1. Publishes any print, writing, picture or effigy calculated or tending to outrage the religious feelings or belief of other persons , or;
2. Utters in a public place and in the hearing of another person any word or sound calculated or tending to outrage the religious feelings or belief of such person.
Vanuit het perspectief van Jordanië beschadigt die verontwaardiging de nationale eenheid en zorgt het voor spanningen tussen groepen, precies wat je niet wilt als je zo gefocust bent op nationale eenheid als ik hierboven uiteenzette. Van belang daarbij is om te constateren dat artikel 150 en 278 niet alleen de islamitische meerderheid beschermen, maar ook de rechten van de christelijke minderheid garanderen.
Mijn lezing van die teksten wordt bevestigd door een conceptresolutie die Jordanië vorig jaar agendeerde voor de Interparlementaire Assemblee. Die resolutie begint namelijk met de volgende zinsnede:
Insults to religions and religious symbols are uncivilized actions that have very serious consequences on all humanity, as they prevent the meeting of minds and dialogue and feed religious extremism and fanaticism, terrorism and violence.
The best way to remedy the problem – or even to prevent it – is mutual respect for religions and religious symbols, and dialogue. Such dialogue between believers is a human need that cannot be neglected, given the numerous principles all religions share. Regrettably, much of such dialogue tends to the unpeaceful and is even characterized by rancour. There must be greater awareness of the culture of dialogue in order to promote peaceful co-existence among believers.
De redenering is dus eerder dat het beledigen van religieuze symbolen voeding geeft aan fanatici, die nogal eens de neiging hebben daarbij geweld niet te schuwen en geweld is slecht voor de nationale eenheid en de vreedzame coëxistentie in de samenleving.
Ik wil wel met je meegaan dat het verbieden van allerhande uitingen dat doel van nationale eenheid niet dichterbij brengt. Het is mooi dat je daar onze eigen geschiedenis van eeuwenlange godsdienstoorlogen bij betrekt. Interessant is wat politiek commentator Rami Khouri deze week schreef naar aanleiding van de moord op Nahed Hattar. Hij wijst echter ook op de noodzaak van een sociaal contract, waarin de rechten van alle burgers gewaarborgd zijn.
Een van die rechten is wat mij betreft het recht op vrijheid van religie, om je leven in waardigheid te mogen leiden zonder beschimping door anderen. De vraag is dan ook hoe je dat recht gaat garanderen terwijl je tegelijkertijd de vrijheid van meningsuiting verabsoluteert.
Dat is een vraag die niet alleen speelt in Jordanië, maar ook in ons eigen land. Wanneer is er sprake van ‘haatzaaien’, van het tegen elkaar opzetten van groepen? En hoe gaan we daarmee om? Dan kun je natuurlijk pleiten, zoals ook gebeurt, voor het afschaffen van ons eigen verbod op godslastering, maar dat gaat dat probleem niet oplossen. Wat het wel tot gevolg heeft, is dat beschimpte minderheden geen of minder recht meer hebben waar ze zich op kunnen beroepen. Zolang het bij woorden zou blijven, zou je nog kunnen zeggen: leg die kritiek naast je neer en krijg minder lange tenen. Maar dat is zoals we weten niet de werkelijkheid. Want in de praktijk zien we nu groepen in de samenleving hardop pleiten voor het inperken van de rechten van die minderheden. Denk aan de pleidooien voor het schrappen van artikel 1, 6 en 23 uit de Grondwet. Denk aan het verbod op islamitisch onderwijs, op moskeeën, op het in bezit hebben van de Koran. Ook wij staan dus voor de vraag hoe we de rechten en vrijheden van alle burgers in ons land garanderen. Ook wij staan voor de vraag hoe we de nationale eenheid kunnen bevorderen, de spanningen in de samenleving binnen de perken kunnen houden en de vreedzame coëxistentie van de verschillende groepen in de samenleving kunnen bevorderen.
@18 Ik wel best van je aannemen dat dat je intentie is, maar ondertussen doe je in #4 wel een tweetal beweringen over hoe de vork niet en hoe ‘ie wel in de steel zit, en voer je een citaat op ter onderbouwing van die beweringen en dat is voor deze vechthond een spekkie voor z’n bekkie.
Als je een waarheidsclaim voor mijn neus bungelt, is het natuurlijk niet zo gek dat ik uit mijn hok ren om daar als een bullterriër eens even stevig mijn tanden in te zetten en dat eens flink heen en weer te schudden om te kijken of dat wel steek houdt.
Dat is gewoon de aard van het beestje.
Bovendien bewijst het z’n nut, want het noopt jou tot het nader toelichten en uitwerken van de onderbouwing van je standpunt, en zodoende komt er meer en specifiekere informatie boven tafel.
En dat is dan weer fijn voor het oordeel over de waarheidsvraag.
@18 Ik zie in tal van islamitische landen juist het omgekeerde gebeuren, namelijk dat blasfemiewetten worden gebruikt om minderheden ofwel het zwijgen op te leggen of ze intimideren en zelfs te terroriseren.
Atheïsten wordt het zo onmogelijk gemaakt godsdienstkritiek te oefenen.
In Saoedi-Arabië stelt men dit zelfs gelijk met ’terrorisme’; vermoedelijk volgens precies dezelfde redenering die de Jordaanse overheid daarbij heeft, namelijk dat het maatschappelijke spanningen tot gevolg heeft – ophef, fitna, het land is in schok, en extremisten nemen het recht in eigen hand, wat dan weer verdere escalatie tot gevolg heeft; maar in feite laat de overheid zich hiermee gijzelen door de meest extreme, fundamentalistische en gewelddadige elementen in de samenleving.
In Pakistan zijn er tal van gevallen bekend waarin blasfemiewetgeving wordt misbruikt om een christen met wie men overhoop ligt te beschadigen. Men hoeft maar te beweren dat iemand de Profeet heeft beledigd of een Koran opzettelijk heeft vernield en als de gerechtelijke molen iemand niet voor jaren de gevangenis in draaien, doet een lynchmeute het vuile werk wel.
Dus hoezo: blasfemiewetten beschermen religieuze, culturele en etnische minderheden? Het tegendeel lijkt me het geval.
Daarnaast houdt je argument historisch geen steek. Hans Janmaat kon prima aangepakt worden op wetten die het aanzetten tot racistische haat en minachting verboden, terwijl het artikel dat smalende godslastering verbood toen al decennialang een dode letter was.
Dat men een haatzaaier als Wilders weg laat komen met veel kwalijker uitlatingen is een gevolg van de revolte Fortuyn en de daarop volgende maatschappelijke verschuiving in wat men vindt dat wel en niet gezegd moet kunnen worden, én welke vrijheid men meent dat een politicus daarin zou moeten hebben.
Ik ben het met dat standpunt (dat dit soort kwesties maar uitgevochten zouden moeten worden in het openbare debat, en niet in de rechtszaal) niet eens, en ik vind dat een zorgwekkende ontwikkeling; maar met de introductie van blasfemiewetgeving zou men precies de verkeerde aanpakken.
Wij zouden dan als Sargassoredactie bijvoorbeeld ook onze knopen moeten gaan tellen of we bovenstaande spotprent wel zouden moeten plaatsen, of dat we daarmee rechtsvervolging riskeren; terwijl het Wilders geen strobreed in de weg zou leggen om Marokkanen als criminelen en parasieten weg te zetten, of voor knieschoten en deportatie te pleiten. Dat drijft immers niet de spot met geloofsvoorstellingen.
Had het OM zich jaren geleden al van haar taak gekweten en de portee van Wilders totaliteit aan uitlatingen geëvalueerd (ipv deze uitlatingen atomistisch te bekijken en elk zo onschuldig mogelijk uit te leggen), dan was zij op eigen initiatief al tot rechtsvervolging overgegaan.
De man heeft nota bene op de Deense televisie en in de Volkskracht gepleit voor de deportatie van tientallen miljoenen moslims, en Marokkanen voorgesteld als het paard van Troje, die behept zijn met criminaliteit en roof omdat hen dat met de paplepel (van huis uit en in de moskee) wordt ingegeven. Je kunt er zo vergelijkbare passages uit Der Ewige Jude naast leggen, maar het OM doet of haar neus bloed, want heeft geen trek om daar de vingers aan te branden. Die Janmaat vond iedereen een foute racist, ziet u, maar Wilders heeft veel te veel de wind in de zeilen.
Het OM heeft geen trek om het voorwerp van maatschappelijke en politieke discussie te worden door een impopulair standpunt in te nemen. Terwijl de jurisprudentie er nationaal en internationaal wel lag om Wilders op aan te pakken.
En zo kregen we de klucht dat het Amsterdam Hof het Openbaar Ministerie moest dwingen strafvervolging in te zetten, dat de advocaten van partijen die last hebben van de hetze tegen moslims die Wilders nu al vijftien jaar voert wel de rol van het OM moesten overnemen (wat ze juridisch bezien niet mochten, dus dat werd dan ook afgekapt); dat het OM – dat geen trek had in vervolging – op de stoel van de advocaat ging zitten met een pleidooi om vrijspraak; en dat Wilders advocaat Moszkowicz er een theaterstukje van maakte met Wilders in de rol van gewetensgevangene en martelaar voor zijn overtuigingen.
Volkomen bizar, maar dat komt dus omdat het Openbaar Ministerie destijds te laf is geweest om een populaire demagoog aan te pakken, niet omdat wij nood hebben aan een wet die belediging van de godsdienst verbiedt.
@19 Niet elke reactie is een oproep tot strijd, soms willen mensen gewoon informatie toevoegen omdat die, in ieder geval in hun beleving, onvoldoende over het voetlicht wordt gebracht.
Je zou in zo’n geval ook kunnen reageren met: ‘Hé, dat is nieuw voor mij. Vertel daar eens iets meer over?’
Bovendien bewijst het z’n nut, want het noopt jou tot het nader toelichten en uitwerken van de onderbouwing van je standpunt, en zodoende komt er meer en specifiekere informatie boven tafel.
En dat is dan weer fijn voor het oordeel over de waarheidsvraag.
De waarheidsvraag, ik begrijp dat die hier in het geding was? Dat klinkt als de reactie van iemand die er a priori van uitgaat dat mensen zijn waarheid betwisten en gesprekken een vraag zijn naar ‘de waarheid’, waarbij de ander onwaarheid spreekt tot voor hem overtuigend het tegendeel bewezen is.
Ik constateerde slechts dat er in de berichtgeving (in zijn algemeenheid) achtergrondinformatie ontbrak die ik relevant acht en het leek me zinnig om die te delen, zo beknopt mogelijk, omdat velen ellenlange verhandelingen niet zo op prijs stellen.
@20 Het is gebruikelijk om in debatten over de islam en islamitische landen Saoedi-Arabië en Pakistan als voorbeeld aan te halen. Ik vind dat altijd nogal een oneerlijke manier van discussiëren, omdat die twee landen wel echt de extremen vertegenwoordigen. Mij verbaast het wel dat jij daar nu ook aan meedoet. Jordanië is geen Pakistan en ook geen Saoedi-Arabië.
Ik ben het eens met je analyse van de situatie in Nederland. Voor mij is dat reden om te vinden dat niet alles wat gezegd kán worden ook gezegd móet worden. Als je religies beschimpt, beschimp je daarmee de facto ook de gelovigen. Hen raak je in hun ziel, in dat wat hun leven zin geeft. Het is niet gek dat mensen daar dan met veel emotie op reageren. Vroeger vond ik dat zelf ook wel een leuk tijdverdrijf, gelovigen wegzetten als achterlijke gekken. Maar inmiddels heb ik gelukkig wat meer oog voor hoezeer ik daar mensen, waaronder mijn dierbaren, mee kwets. De uitdaging is om met respect voor overtuigingen toch vragen te stellen. En dat blijkt prima te kunnen.
Voor het terroriseren van minderheden heb je geen blasfemiewetgeving nodig, dat blijkt zonder die wetten ook prima te kunnen helaas. Ik vind het belangrijk dat we daar wat aan doen, omdat we uit ervaring weten waar haatzaaien en ophitsen toe kan leiden als we dat geen halt toeroepen.
@18: Dank voor de info en een compliment voor je geduld bij deze tragische gebeurtenis in je reacties. Niet alleen uit boeken weet ik dat autoritarisme helaas in de landen in het MO (inclusief Israel) tot dusver de belangrijkste factor is die bijdraagt aan stabiliteit. De gewaagde extrapolatie bij het spanningsveld tussen vrijheid van meningsuiting en religieuze expressie die – oost en west – ontologisch hetzelfde zijn brengt je automatisch in het tuintje van paps Prediker die vanuit zijn Westerse psyche de plantjes schikt en het onkruid wiedt. Kennelijk ‘an irresistable illusion’ (a la Rory Stewart). Daar ga ik verder niets aan doen. Voor anderen (die het Engels machtig zijn) moeten we misschien wel hier voorzichtig beginnen.
@21 De waarheidsvraag is altijd in het geding. Iemand beweert of suggereert iets, en dat roept dan bijval of tegenspraak op.
Zo roept de bewering dat Hattar vervolgd werd wegens godslastering bijvoorbeeld tegenspraak van jouw kant op, omdat jij de beeldvorming die daaruit volgt onjuist acht:
Merk de tegenstelling op tussen ‘Hoewel..’ en ‘in werkelijkheid…’.
=> Iedereen denkt wel dat het zus zit, maar ik weet beter, ‘in werkelijkheid’ zit het zó.
=> Iedereen schijnt te denken dat het de Jordaanse overheid het bespotten van de islamitische Godsvoorstelling onverdraaglijk acht, maar in werkelijkheid is het haar vooral om het bewaken van de openbare orde te doen.
=> Waarheidsclaim (“hoewel ik vrijwel overal lees”) < ---> counterclaim (“in werkelijkheid…”).
=> Frame (“dat hij vervolgd werd wegens blasfemie”) < ---> counterframe (“een haatzaaiproces op zijn Jordaans, zeg maar”).
Dat citaat uit de Jordan Times vormt daarbij je onderbouwing, en wat ik vervolgens dus doe is kritisch toetsen in hoeverre die onderbouwing je bewering inderdaad staaft over hoe de vork eigenlijk in de steel zit.
De logische structuur van je betoog (want dat is het, een minibetoog over hoe de vork eigenlijk, “in werkelijkheid” in de steel zit) daagt daartoe dan ook uit, tot oordeelsvorming en herziening van de veronderstellingen die men heeft bij het lezen van die berichtgeving.
Het is niet zomaar een sloot neutrale achtergrondinformatie die je ter kennisgeving dumpt. Het betoogt een bepaalde beeldvorming bij te stellen met een counterclaim over hoe het eigenlijk zit.
Dus ja, de waarheidsvraag is in het geding. En jouw reactie #2 stelt die zelf aan de orde. Volkomen terecht ook, want uit je vervolgreacties blijkt dat je hier gewoon nog een stevig punt hebt ook.
@23 Dank voor de link. Zeer herkenbaar.
@24 Fijn om dat te horen!