De aktie van artsenorganisatie KNMG krijgt een staartje. Cees Renckens, voorzitter en spreekbuis van de Vereniging tegen Kwakzalverij, is namelijk finaal ontploft toen hij de resultaten van het onderzoek naar de mening van reguliere artsen over alternatieve geneeswijzen vernam. Cees wil helemaal niets weten van alternatieve geneeswijzen, zelfs (of misschien wel zeker) niet als die door aan de universiteit opgeleide geneesheren (van beiderlei kunne) worden uitgeoefend. Alleen datgene mag toegepast worden wat op de wetenschap is gebaseerd.
Dit standpunt houdt impliciet een heiligverklaring van de (medische) wetenschap in. Wat door de wetenschap is ontdekt geldt als de absolute en onvermurwbare waarheid. Helaas genees je er niet altijd van of alleen met gruwelijke bijwerkingen (maar daar zijn gelukkig weer medicijnen voor). Nu zijn dat natuurlijk incidenten, misstanden en oneigenlijke toepassingen van de zuivere leer die zo snel mogelijk moeten worden verdoezeld. Maar niet door de Vereniging tegen Kwakzalverij. Want die richt de pijlen immers alleen op wat zich buiten de universitaire poorten bevindt.
De verheerlijking van de huidige wetenschap doet ook geen recht aan mensen zoals Hahnemann, die zich in de prille jaren van de wetenschappelijke ontwikkeling bezig hield met het nauwkeurig observeren van het effect van verdunde (jakkes, wat onwetenschappelijk) stoffen op de zieke mens. Alles goed en wel, zal Cees zeggen, maar de wetenschap is intussen verder voortgeschreden en we weten nu beter. Inderdaad, de wetenschap heeft zich drastisch ontwikkeld, mede door modellen te ontwikkelen voor de werking van organen, subsystemen daarvan en nog kleinere eenheden daar weer van, om uiteindelijk aan te komen bij de moleculaire biologie.
Dankzij deze ontwikkeling zijn krachtige medicijnen ontwikkeld, waardoor voorheen ongeneeslijke ziekten kunnen worden aangepakt. Staat als een paal boven water en is ook een enorme verdienste. Juist daarom komt het zo hard aan bij patiënten als zij van hun arts horen dat zij maar met hun kwaal moeten leren leven. Zij komen er wel heel onzachtzinnig achter dat de zichzelf bejubelende en van elke bescheidenheid verstoken medische wetenschap helemaal zo perfect niet is (de goede artsen niet te na gesproken natuurlijk, zoals de internist die mij toevertrouwde dat als medici het over een syndroom hebben zij in feite bedoelen dat “zij er geen donder van begrijpen”). Vanzelfsprekend laten die patiënten het er niet bij zitten en gaan elders op zoek naar genezing.
Dan heb ik het nog maar niet over het feit dat het wetenschapsbedrijf, speciaal in de medische hoek, helemaal niet zo fraai en rationeel is. Karl Popper staat er niet hoog aangeschreven, getuige de vele verhalen over het (soms krampachtige) streven naar bevestiging in plaats van ontkrachting van theorieën, met als gevolg allerlei gevaarlijke misslagen en veel menselijk leed. En ruimte voor discussie over alternatieve zienswijzen is er ook nauwelijks. Iemand die eens in een andere richting wil zoeken dan gangbaar is wordt vaak genegeerd of zelfs helemaal weggewerkt. Het mainstream budget mag immers op geen enkele manier in gevaar komen. Anders gezegd: aan de medische faculteiten is alleen plaats voor ware gelovigen met bijpassende oogkleppen.
Kort en krachtig: de moderne medische wetenschap heeft als grootste nadeel dat de mens een beetje uit het oog verloren is bij het steeds gedetailleerder inzoomen op ziekmakende en genezende processen. Juist bij veel alternatieve geneeswijzen vind je een sterke nadruk op de mens als geheel, de zogenaamde holistische benadering (je hoort bij dit woord het gehuil al opstijgen ten burele van de Vereniging tegen Kwakzalverij). De zieke mens lijkt dus de spreekwoordelijke baby die met het badwater van de medische ontwikkeling is weggegooid.
Het buitensluiten van alle theorieën die niet tot de universitaire canon behoren heeft ertoe geleid dat velen niet of slecht geholpen worden. Omdat het om een omvangrijk geheel van medische inzichten gaat, dat qua omvang misschien niet eens onderdoet voor de reguliere medische kennis, zou je kunnen zeggen dat de alternatieve geneeswijzen een reus vormen die met het badwater van de kwakzalverijbestrijders wordt weggegooid.
Mijn oprechte excuses voor de serieuze toon van deze bedenking, maar het onderwerp ligt mij erg na aan het hart. Een zware medicijnvergiftiging die alleen dankzij een natuurgenezer nog gedeeltelijk verholpen kon worden heeft mij allergisch gemaakt voor iedere oprisping van zelfoverschatting die het medische wereldje doorgaans zo rijkelijk etaleert. Dan nu toch de vier reactiemogelijkheden voor de lezer.
- a) Als Cees Renckens een moslim was en het over moslimzaken had, zou hij zonder meer van fundamentalisme beschuldigd worden.
- b) De Vereniging tegen Kwakzalverij doet me aan de Spaanse Inquisitie denken (het muziekje van de betreffende aflevering van Monty Python erbij denken).
- c) Moderne medicijnen hebben vaak het effect van een atoombom (nuke the evil bastards and let’s hope some good cells will survive).
- d) Who the fuck is Karel Plopper?
Reacties (35)
Ik voeg graag een vijfde antwoord toe: Ippekrites slaat de plank hard en volledig mis.
Maak je geen zorgen, ik zal er uitgebreid op terugkomen.
“Dit standpunt houdt impliciet een heiligverklaring van de (medische) wetenschap in. Wat door de wetenschap is ontdekt geldt als de absolute en onvermurwbare waarheid.”
Deze opmerking laat zien dat je eigenlijk niet zo goed snapt wat Popper zegt en waar wetenschap om draait. De methode is onvermurwbaar, maar de theorie die uit de methode voortkomt juist niet. Die theorieen kunnen immers verworpen worden en dat is de kern van de wetenschappelijke methode.
Een heiligverklaring van de wetenschap(pelijke methode) houdt dus impliciet in dat alles wat door de wetenschap ontdekt is, geldt als niet absoluut en altijd verworpen kan worden.
Hoeft niet, want in The Guardian is het onlangs nog eens uitgebreid allemaal uitgelegd.
Kan Ippekrites eens uit zijn schulp kruipen en laten zien/horen wie hij eigenlijk is? Dit soort logjes behoort niet anoniem te zijn.
Het is zonder meer legitiem kanttekeningen te plaatsen bij de medische wereld en bij medisch onderzoek. Zeker als we praten over de farmaceutische industrie.
Maar dit is ronduit gezwets.
Maar *zucht*, wellicht is in de blogwereld alles legitiem.
Dus zeker ook gezwets.
En laat die reactiemogelijkheden ook maar weg. Ik ben al niet humoristisch, maar hierbij vergeleken is JSK gelijk aan Freek de Jonge.
Job protection. De Orde van Geneesheren als gilde ipv knowledge centre. Cultuur van wantrouwen ipv vertrouwen. Ongezond ;-)
Het is goed om zeer kritisch te staan tegenover kwakzalverij en allerlei zweverige claims op werkzaamheid, maar de Vereniging ertegen roept inderdaad dikwijls irritatie op vanwege de pretentie van alwetendheid.
Zaken die in het verleden werden afgedaan als onzin of ‘niet aangetoond’, werden jaren later ook in wetenschappelijke kring geaccepteerd.
Ik zie dan ook geen reden om dit stukje meteen onbeargumenteerd af te doen als ‘gezwets’. Ik ben namelijk wel benieuwd waaróm het dan gezwets zou zijn.
@Verbal Jam
Ik ben namelijk wel benieuwd waaróm het dan gezwets zou zijn.
Misschien omdat de alternatieve geneeswijzen eigenlijk op een hoop worden gegooid met kwakzalverij. Het log is eigenlijk gericht tegen Cees Renckens maar divergeert vervolgens naar een aantal draadjes m.n. tegen wetenschap en voor kwakzalverij.
Dan heb ik het nog maar niet over het feit dat het wetenschapsbedrijf, speciaal in de medische hoek, helemaal niet zo fraai en rationeel is. Karl Popper staat er niet hoog aangeschreven
Moeten we hier serieus op in gaan?
Als er al een goede intentie was dan is die gesmoord in een poging humoristisch sarcastisch te zijn. Een soort Bandirah. En als je weet hoe ik daar over denk…
Tja.
Ik moet denken aan dat filmpje met die juffrouw van groen links die denkt dat je het klimaat kan redden door een auto te kopen.
Iemand nog een holistisch biertje? Of toch wat sterkers?
De reden dat ik onder pseudoniem werk is dat ik niet weet wat ik met een doorgeladen pistool moet.
En wat betreft de anti-wetenschappelijke teneur: ik zet me af tegen het blinde gedweep met wetenschap door de vereniging tegen kwakzalverij, die echte kwakzalvers meestal ongemoeid laat, althans in de media, en zich constant verzet tegen homeopathie e.d. terwijl meer dan 2 miljoen nederlanders zegt daar baat bij te hebben.
De reden dat ik onder pseudoniem werk is dat ik niet weet wat ik met een doorgeladen pistool moet.
Ik denk dat ik me verder maar van commentaar ga onthouden.
Homeopathie is daarmee dan ook een van de populairste vormen van kwakzalverij. Lijkt me het perfecte doelwit voor de vereniging daartegen.
@HansR: Moet je mijn screenname overal bij betrekken? Jezus, give it a rest man!
Beste Ippekrites, dat mensen zeggen er baat bij te hebben, betekent nog niet dat het werkelijk iets doet. Ken je het verschijnsel post hoc ergo propter hoc?
En dat oneindig verdunde oplossingen iets doen beter dan placebo is nog nooit bewezen, laat staan dat het werkingsmechanisme ervan bekend of goed onderzocht zou zijn.
Maar he, wat ik er verder over te zeggen heb staat al op mijn eigen salonblog, inclusief docu met Richard Dawkins.
Ik kan me alleen maar aansluiten bij reactie 1. Ippekrites heeft werkelijk geen flauw idee waar hij het over heeft. Helaas gezien sommige reacties zijn er ook anderen. Het ergste is dat dit mensen zijn waarvan je beter zou verwachten. Mogen we nu spreken van the Dutch front “on the war on science”?
En nog een kleine toevoeging over homeopathie, homoepathie heeft met het eindeloos verdunnen van oplossingen te maken (en dan glashard beweren dat het “geheugen”heeft met een geneeskrachtige werking), niet zozeer met kruidenmengels (waarvan sommige inderdaad een medisch bewezen werking hebben). Dat is een misverstand wat ik wel eens langs zie komen.
Ik vind niet dat er een kruistocht nodig is tegen alternatieve geneesheren, noch dat mensen zonder veratnd van zaken niet mogen publiceren. Maar een anonieme post van deze, eindeloos verdunde, inhoud… Ik had het niveau van mijn Sargasso wel hoger ingeschat.
@13 en 14
de misvatting aller tijden: homeopathie gaat niet over oneindig, vrijwel altijd gebruikt men verdunningen tot 1 op 1 miljoen of minder. Durf maar eens te beweren dat daar geen werkzame stoffen meer inzitten.
En dan nog even dit: ik ben door de moderne medische wetenschap vergiftigd en vervolgens afgescheept met “u moet er maar mee leren leven”. Een incident? Ik dacht het niet.
Ippekrites, je hebt het niveau van iemand die zegt dat iets zo is omdat zijn buurman dat ook heeft meegemaakt.
En ook de homeopaten erkennen dat de oorspronkelijke stof er niet meer in voorkomt, maar dat het water de stof heeft ‘gelezen’. Er zitten géén moleculen meer in van de werkzame stof. Als je daar al niet van op de hoogte bent verdien je mijns inziens niet eens de kwalificatie kwakzalver.
Beste Luc. Alvast bedankt voor je “mijn” Sargasso – trouwe fans kunnen we nooit genoeg hebben. Maar, zoals je wellicht weet, is het de gewoonte op “ons” Sargasso om te posten onder een nick.
Ik zou ècht niet weten waarom men plots achter Ippekrites’ identiteit moet gaan lopen hengelen. Er is klaarblijkelijk slechts een klein deel van de redactie die liever voluit onder eigen naam schrijft – dus waarom zou Ippekrites dat moeten doen?
@Ippekrites: ik heb weleens meegemaakt dat iemand als gevolg van een galblaasoperatie is overleden. Dat is een incident. Mischien zijn daar fouten gemaakt, maar het is en blijft een incident. Het zal niet zo zijn dat ik nu mensen met galstenen maar ga aanraden potjes met oneindig verdunde dingetjes te gaan slikken in plaats van een operatie te ondergaan.
Met alle respect, maar persoonlijk onheil is geen geldig referentiekader.
Bovendien maken fouten van de ‘moderne medische wetenschap’ kwakzalverij niet waar. Als een vliegtuig neerstort omdat de motor eraf valt, dan is het nog steeds geen goed alternatief om met geknutselde vleugels van hout, lijm en kippenveren de oceaan over te proberen te steken.
@21: kleine toevoeging mijnerzijds:
een vliegtuig waarvan bekend is hoe ver het op een tank kan vliegen, hoe lang de remweg is bij allerlei soorten weer, wat er voor handelingen moeten worden verricht als de cabinedruk wegvalt. De modellen voor het vliegtuig hebben in de windtunnel gestaan, de vliegtuigen zijn langdurig getest en de piloten opgeleid.
De vereniging tegen kwakzalverij gedraagt zich fundamentalistisch, dat is onwetenschappelijk
Ze zou veel effectiever zijn als ze ging onderzoeken waarom sommige behandelingen werken die met wetenschappelijk niet bewezen behandelingen, toch resultaat scoren.
Die resultaten zijn vaak beter dan van wetenschappelijk onderzochte medicijnen, die soms maar effectief zijn bij 10% van de patienten.
“we moeten kijken of het aanslaat” zegt de “wetenschapper” dan, daarbij de schuld van falen bij de patient leggend. Terwijl het toepassen van het “medicijn” in zo’n geval slechts het benutten van dubieuze produkten is, waarbij de wetenschap gewoon misbruikt wordt, om over de rug van een zwakke partij, “verder te onderzoeken”.
De vereniging tegen kwakzalverij is gewoon onzindelijk bezig
[quote=””]De vereniging tegen kwakzalverij is gewoon onzindelijk bezig[/quote]
En dat durft Henk Daalder best wel hardop te zeggen!
De vereniging tegen zalfkwakkerij draaft vaak een beetje door. Het is goed daarover kritisch te zijn.
Aan de andere kant zou je mogen verwachten, dat alternatieve genezers (al of niet medisch) de moeite zouden nemen om voor iedereen duidelijk aan te tonen, dat hun werkwijzen helpen. Dat is helaas zelden het geval. “Ik zie dat iemand beter wordt van mijn behandeling” is bepaald niet sterk ten opzichte van veel moeizaam wetenschappelijk onderzoek, waarbij men gerandomiseerd dubbelblind werkt. Als je niet weet wat dat is, is het erg moeilijk discussiëren.
Kenmerk van mensen die tegen homeopathie zijn: ze zijn niet goed op de hoogte, ze praten elkaar na. Op mijn website kun je lezen dat er voldoende bewijs is voor homeopathie en meer belangwekkende zaken over dit onderwerp: http://www.infowebweistra.eu/wetenschap.htm
De link in mijn vorige post werkt niet. Vreemd.
Dus even kopieren en plakken.
Wat een uniform negatieve reacties zeg. De observatie dat de medische wetenschap een soms vrijwel religieuze arrogantie ten toon spreidt kan ik wel onderschrijven en dat terwijl men anno 2000 echt nog maar verrekte weinig kan.
Kanker bijvoorbeeld is momenteel een groot probleem. Rond de 40% van de mensen krijgt er in z’n leven mee te maken en voor mannen is het inmiddels doodsoorzaak nummer 1. Ter voorkoming hebben we met uitzondering van de boodschap om niet te roken echter nog slechts een paar abominabel gecommuniceerde voedingsadviezen waarbij er voor iedere wetenschapper die A zegt wel een wetenschapper te vinden is die zegt dat A niks nog nie bewezen nie is en ter genezing is de situatie nog droeviger.
Stop een mens vol met de meest verschrikkelijke giffen en hoop dat ze zich een beetje tot de tumor beperken. En ja, dat wordt steeds beter maar het feit dat chemo stukken effectiever is dan chakra-therapie wil wat mij betreft nog niet zeggen dat het een verheven stukje geneeskunst betreft.
Algemeen worden verhalen over bijvoorbeeld hersenchirurgie anno 2000 de giegelige horror-anekdotes voor de college banken van over 100 of 200 jaar.
Een goede wetenschapper weet dat hij zelf slechts een tussenstation in plaats van een eindpunt is maar sommige slechte wetenschappers doen hun uiterste best om daar volledig aan voorbij te gaan en henzelf als de ultieme en uiteindelijke waarheid te beschouwen. Ik heb tot nu van de vereniging tegen kwakzalverij veelal die indruk gekregen in ieder geval.
Als zodanig vind ik de toon van het stukje niet zo verkeerd. Het feit dat homeopathie klinkklare nonsens is wil nog niet zeggen dat mensen die zeggen dat homeopathie klinkklare nonsens is ook verder altijd gelijk hebben. Toch?
Kan iemand Rene vragen om stukken voor Sargasso te schrijven? Zijn schrijven is naar mijn bescheiden mening zowel prachtig als briljant.
Nee, maar zover ik kan nagaan valt de VtdK echt alleen overduidelijke gevallen van kwakzalverij aan. Dingen die zich echt ruim buiten het spectrum van het wetenschappelijk debat bevinden.
Verder is er een communicatieprobleem, waardoor artsen vaak arrogant en agressief over komen. Ze hebben geen tijd om de patiënt uit te leggen hoe het precies ziet, zeker als die patiënt bijvoorbeeld niet eens weet wat een chromosoom precies is. Het is dan praktisch onmogelijk de patiënt mee te laten beslissen, dus wordt het al snel “vertrouwt u maar op de dokter.” Dat is niet best, maar het alternatief is een ziek persoon een beslissing te laten nemen over iets dat hij niet volledig snapt.
De manier van debatteren in de wetenschap is ook iets dat raar kan overkomen. In tegenstelling tot wat boze tongen beweren, is falsificatie wel degelijk een kernbegrip. Als iemand een theorie bedenkt, dan gaan de anderen zo hard mogelijk allerlei argumenten verzinnen waarom die theorie niet klopt. Dat is anders dan de meeste debatten waar het compromis uiteindelijk gezocht wordt.
@ Luc:
Erg vleiend. Dank U vriendelijk.
— Redactie: Uit het spamfilter gehaald —
@ Scientist of the Invisible:
Een aantal jaar geleden zat de vereniging in ik geloof Barend en Witteman en ik vond het optreden daar vrij bedroevend.
Specifiek zat tegenover de vereniging toen een mevrouw die groot vertrouwen stelde in chemische balans. Zij of de mensen die zij daar vertegenwoordigde, dat kan ik me niet herinneren, hadden naar het leek serieus gekeken naar bloed analyses en stelden dat ze bijvoorbeeld bij kinderen met ADHD soms een significant lager dan gemiddeld ijzer gehalte aantroffen als ik het me goed herinner.
Bovendien was ze daar in mijn herinnering erg bescheiden over maar stelde ze zich wel op het punt dat het zeker de moeite waard kon zijn om in plaats van een kind direct aan de ritalin te gooien eens te kijken wat het effect zou kunnen zijn van het werken aan het normaliseren van die chemische balans wat in zo’n geval wellicht simpelweg neerkomt op veel spinazie in het dieet.
De kracht waarmee de vereniging haar direct aanviel trof mij destijds als stuitend. Bij monde van de voorzitter werd haar toch niet zweverige en in ieder geval op het eerste gezicht vrij plausibele hypothese op de grote hoop van levens-elixers, haargroei-tonicums en aardstraal-reflectie therapieën gegooid en dit bovendien op een agressieve toon.
Het zal ongetwijfeld niet eerlijk zijn maar ik ben bang dat die uitzending destijds me ernstig bevooroordeeld heeft tegen de vereniging als zijnde een instituut voor mensen die niet eens willen nadenken en hoe het voornamelijk fungeert als een ego-vehikel voor haar voorzitter.
Tweede punt ben ik in ieder geval met je eens. Communicatie problemen zijn onvermijdelijk als je als arts dingen met een patient moet bespreken die veelal volledig onbekend zijn voor hem of haar maar tegelijk niet zelden van volstrekt essentieel belang (en waardoor diegene ook vaak nog eens niet in een stemming verkeert waarin ie de aangeboden informatie rustig kan opnemen).
In zekere zin zie je dat systeem ook bij advocaten terug. Enige arrogantie of in ieder geval het voorkomen van arrogantie zal niet echt vermijdbaar zijn als er op regelmatige basis mensen voor essentiele belangen van je afhankelijk zijn.
En begrijp me niet verkeerd. het wetenschappelijk debat is een prima iets maar je zal het vast voldoende kennen om ook te weten dat een gevestigde naam nieuwe ideeen die zijn oude tegenspreken en/of irrelevant maken niet altijd welkom heet.
Er hoort ook een reactie 32 van me te staan maar het lijkt erop dat die in een spam-filter is blijven hangen ofzo.
@Rene: Die zat inderdaad in het spamfilter. Bij deze er uit. Komt omdat je een medicijn noemde.
Dank je Steeph.