Gin zit al weer enige tijd in Freetown, Sierra Leone. Heel af en toe ontvangen we weer een teken van leven. Hier een recente bijdrage over de lokale verkiezingen van morgen.
Donderdag 3 Juli, 2008 – Freetown
Woensdagnacht in nachtclub Paddy’s, Freetown is er een optreden van Artist’s for Peace, een initiatief van de UN ter plaatse. Populaire artiesten trekken door het land om mensen er van te overtuigen toch vooral geen geweld te gebruiken tijdens de lokale verkiezingen van aanstaande zaterdag. Het idee is niet gek; vanwege het hoge aantal ongeschoolden en analfabeten is muziek de nummer één tool om je boodschap over te brengen. Sierra Leonezen houden van muziek en als de boodschap niet te ingewikkeld wordt verpakt, is de hele bevolking in staat het bericht te begrijpen. Het optreden is bruisend, Paddy’s is afgeladen met bezoekers, en iedereen geniet van de lekkere beat van de nummers. Aan het einde van het optreden moet iedereen opstaan, een ketting met elkaar vormen en het volkslied zingen om ervan doordrongen zijn dat geweld geen oplossing is. De aanwezige Sierra Leonezen zingen uit volle borst mee met het volkslied. Men wil onder geen beding meer rottigheid zien in de samenleving. De tranen staan me in de ogen, en een moedeloos gevoel bekruipt me. Er is de afgelopen weken zoveel geïnvesteerd in dit soort initiatieven, en toch kan je al bijna op je tien vingers natellen dat de verkiezingen niet vredig zullen verlopen. Hoewel het een ‘moral booster’ zou moeten zijn, geeft het bij de mensen om me heen toch vooral een gevoel van zinloosheid. De lokale verkiezingen zijn een grote test voor Sierra Leone, waar zes jaar geleden een burgeroorlog werd beëindigd.
Afgelopen Augustus werden de nationale verkiezingen gehouden, die boven verwachting vreedzaam zijn verlopen. ‘Sierra Leone is een voorbeeld voor andere Afrikaanse landen’, kopten de internationale kranten. De verkiezingen waren ‘free and fair’, hoewel er toch op grote schaal fraude werd gepleegd, waar men het op straat nog dagelijks over heeft. Van de lokale verkiezingen hangt wat meer af dan van de nationale verkiezingen, dit gaat om je directe leefomgeving, je dagelijks leven, en dus is er behoorlijk wat te doen op campagnegebied. Intimidatie op intimidatie, geweldsincidenten in de provincies, en dubieuze terugtrekkingen van kandidaten maken de verkiezingen al voordat ze hebben plaatsgevonden niet ‘free and fair’. De verkiezingen gaan, hoewel er ook onafhankelijke kandidaten meedoen, grotendeels om een strijd tussen de twee grote politieke partijen in dit land: regerende partij APC, afkomstig uit het Noorden van het land en grotendeels bestaand uit leden van de Temne stam, en oppositiepartij SLPP, afkomstig uit het zuiden van het land en grotendeels bestaand uit leden van de Mende stam.
Traditioneel gezien hebben beide partijen hun strongholds, waar ze sinds jaar en dag de scepter over zwaaien, en die gebieden staan nu onder druk.
Onder het bewind van de APC is de Sierra Leonese economie in een neerwaartse spiraal geraakt, waardoor de partij behoorlijk wat support verliest en daarbij wordt er door de APC flink aan de democratie getornd, waardoor veel mensen zo hun bedenkingen hebben gekregen over de goede bedoelingen van deze partij. De APC regeerde van 1973 tot 1991 over Sierra Leone in een semi-dictatuur, waarbij intimidatie en onderdrukking belangrijke regeringsmiddelen waren. Het bewind van de APC leidde in 1991 tot een elfjarige burgeroorlog, die gekenmerkt werd door zulke ongekende wreedheden, dat de oorlog vaak getypeerd wordt als ‘de meest wrede en brute oorlog aller tijden’.
In de afgelopen maanden heeft de APC laten zien dat ze nog steeds gelooft in haar oude manier van regeren: de president heeft een eigen task force bij het leger, en een legertje bodyguards bestaand uit notoire criminelen en oorlogsmisdadigers die in sommige gevallen speciaal voor dit doeleinde uit de gevangenis zijn vrijgelaten. Het wekt argwaan bij de bevolking. De vrijheid van meningsuiting is enigszins aan banden gelegd, de regering weigert transparant te zijn over de persoonlijke bezittingen van haar bestuurders en ministers hebben tijdens de verkiezingscampagne behoorlijk wat dreigende taal naar de bevolking geuit. Oppositiepartij SLPP komt met name in de media als de geslagen hond die zich niet staande weet te houden bij alle dreiging en intimidatie, wat op de eerste plaats vooral een campagnetool is. Er wordt door beide partijen dus behoorlijk wat angst gezaaid onder de bevolking, die zich al heeft weten te materialiseren in de vorm van geweld, in twee verschillende provincies. De schrik zit er dus goed in. Verhoudingen staan op scherp, iedereen kijkt met argusogen naar het verkiezingsproces. Fraude wordt op geen enkele manier meer getolereerd.
De mededeling van de verkiezingscommissie dat er in 28 verschillende verkiezingsgebieden maar één kandidaat is, is een knuppel in het hoenderhok.
In alle gebieden waren er meer mededingers, maar doordat kandidaten gezwicht zijn onder de druk van dreiging en intimidatie zijn sommige gebieden nu zomaar weggegeven aan regerende partij APC. Het is de strategie die de APC in de jaren zeventig gebruikte om alle politieke oppositie uit te schakelen om een eenpartijstelsel te kunnen stichten, en dus is er nog meer angst dat de APC er eigenlijk op uit is een dictatuur te vestigen. Als klap op de vuurpijl zijn er hooggeplaatste overheidsfunctionarissen en officials in het leger die in het openbaar luidruchtig beweren dat ze zullen frauderen tijdens de verkiezingen. Bo, van oudsher een SLPP bolwerk en de tweede stad van Sierra Leone, moet voor de APC worden. Onmogelijk, omdat de APC er nu eenmaal nauwelijks aanhang heeft, maar de APC steunt een kandidaat van één van de kleinere politieke partijen, die koste wat het kost de verkiezingen moet winnen. Wat er volgens de lokale kranten op het programma staat aanstaande zaterdag is dubbele stemmers, ontvoeringen, intimidatie, verkeerde tellingen, en (zoals bij de nationale verkiezingen gebeurde) een mysterieuze nulverklaring voor bepaalde gebieden: omdat de stemmen niet zouden kloppen, wordt de uitslag van een bepaald stembureau niet meegeteld.
Alle slogans, leuzen en initiatieven die mensen ervan moeten doordringen geen geweld te gebruiken, zijn in dit licht bijna aandoenlijk, maar ook betuttelend. Sierra Leonezen zitten niet te wachten op rellen, geweld, conflict, of oorlog. Vrijwel de gehele bevolking zou niets liever willen dan vreedzame verkiezingen. Maar het gaat om echte belangen, en daar moet soms weleens voor gestreden worden. Hoe hun dagelijks leven er de komende vijf jaar uit zal zien, wordt zaterdag bezegeld. Zijn de verkiezingen inderdaad ‘free and fair’ dan hebben Sierra Leonezen er geen moeite mee de uitkomst te accepteren, hoe die ook mag uitpakken. Fraude, zegt men hier, wordt op geen enkele manier getolereerd. En zoals de zaken er nu voor staan, moet er een klein wonder geschieden voor vreedzame verkiezingen.
Reacties (2)
Plaatjes?
Boeiuh