De titel ‘slechtste opinieartikel van de week’ gaat naar Thimon de Jong voor zijn stuk Wo sind denn die Superhits? Wo sind sie geblieben? uit het NRC Handelsblad van 25 mei.
Samengevat komt het betoog van De Jong erop neer dat door de afname van het belang van de radio en de opkomst van internet er geen evergreens meer zijn een bindend cultureel vormen. Op zich is daar een genuanceerde reactie op te geven, maar daar heb ik geen zin in. Ik houd het kort: De Jong lult uit zijn nek en ik ga dat met voorbeelden bewijzen.
“Er zijn deze eeuw geen evergreens meer bijgekomen die wereldwijd door jong en oud kunnen worden meegezongen, gefloten of geneuried.”
Oh nee?
“Een kleine zelftest: noem één internationale superhit van de afgelopen vijf jaar.”
Seven Nation Army is uit 2003, dus die mag niet. Rah-rah-ah-ah-ah, roma-roma- ma-ah welke zullen we dan eens nemen?
Uit het oogpunt van eerlijkheid kunnen we de grote concurrente van Lady G. voor popwereldheerschappij niet onvermeld laten:
“Wanneer heeft u iemand voor het laatst horen zeggen: ‘Ik kan dit nummer echt niet meer horen!’?”
Persoonlijke kan ik deze uit 2005 echt niet meer horen:
Maar deze wat oudere (2003) is ook helemaal stuk gedraaid:
“Dit komt voornamelijk door het gebrek aan nieuwe subculturen.”
Weet De Jong niet wat een scene kid is? Is hij niet op de hoogte van het bestaan van het onvolprezen (maar helaas wat te weinig geüpdate) Your Scene Sucks?
“De Vlaamse psycholoog Herman Konings verwondert zich in zijn boek ‘De stand des tijds’ erover dat jongeren zich niet meer afzetten tegen de muziek van hun ouders.”
Ouders zeggen namelijk altijd meteen: “Wat een leuk plaatje! Kan je die ook op mijn i-Pod zetten?” als de kroost de nieuwe Rolo Tomassi opzet.
En wie herinnert zich nog het grote komkommertijdakkefietje over minister van jeugzaken Rouvoet, zijn dochter en haar voorliefde voor de favoriete artiest van opvoedend Nederland, het rappende knaagdier, 50 Cent?
Dan volgt nu de meest ridicule opmerking uit het hele artikel:
“Daarnaast zijn er geen nieuwe muziekstijlen meer.”
Meneer De Jong, mag ik u voorstellen aan: Deathcore.
(Nee, dit is geen death metal. De meest oudere deathmetalfans hebben zelfs een uitgesproken hekel aan dit soort bands. Bij een Carnifexconcert tref je vooral fans als dit dankzij YouTube inmiddels semi-beroemde meisje.)
En het snoepje van de week: Chillwave
Maar bij GC zijn we toch vooral overtuigd van het genie van Alexander Marcus, het Duitse eenmanscommando dat de thema’s en melodieën uit rijke Duitse popgeschiedenis mengt met electro tot electrolore (=electro + folklore).
Reacties (40)
Hear, hear Martijn! Ik wordt doodziek van die stuitende hoeveelheid popjournalisten die verdwaasd cirkeltjes rond hun eigen generatiekloof blijven rennen. Zit er überhaupt iemand op hun mening te wachten?
Prima artikel met rare kop! Waarom zoekt men zo graag een verklaring in generatie of leeftijd? Hoogbejaarden als Hofland of Campert zijn ruimdenkender en helderder dan het spaarlampje van GS, Rutger, zie het bizarre dubbelinterview met oa hem in de Groene. Een ‘open mind’ (wat dat ook mag zijn) is niet gebonden aan leeftijd. Van wie koop je liever een tweedehands auto, van Wilders of van Bert de Vries (van Klaas de Vries mag ook)?
@2: De Jong is van 1977. Ik bedoel dus geestelijk verkalkt.
Ik vress dat bovenstaande clipjes een sterk gebrek aan historisch besef verraden ….
OK: vrees
@4: Vertel!
Hetzelfde zei mijn vader tegen mij halverwege de jaren 90. “Rhythm is a dancer” stond toen op.
Nuff said. Elk decennium zal voor haar kenmerkende nummers kennen. Dat dat niet wordt ingezien door mensen die hun muzikale hoogtepunt in eerdere decennia beleefden hoort er gewoon een beetje bij.
Zal ik dan maar als die vervelende etterbak figureren die zegt dat de waarheid ergens in het midden ligt?
Natuurlijk, de muziekindustrie ontwikkelt verder, nieuwe klassiekers worden regelmatig geboren en sommige nieuwe nummers mogen net zo goed als juweeltjes worden beschouwd als die oude heimwee-platen.
Maar (die voelde je aankomen), de beleving bij een plaat is niet slechts afhankelijk van de virtuositeit van de musici of het vernieuwende karakter van de platen, evenmin van de herkenbaarheid of de ritmische salvo’s van een plezierig nummertje.
Muziek roept gevoel op, niet slechts vanwege de muziek, maar er zit onmiskenbaar een bepaalde zeitgeist aan verbonden. Muziek is vaak verbonden met grote veranderingen in de geschiedenis. Ik vraag mij af of de huidige muziek uiteindelijk binnen een ?tijdperk? gaat vallen, zoals dat bijvoorbeeld het geval is met de jaren 60. Ik ben er bang voor, maar het is momenteel erg moeilijk oordelen.
@8: Kijk naar die Rolo Tomassi en Breathe Carolina videos. Dat is de jeugd van 2010.
Persoonlijk vind ik 7 nation army inderdaad episch.
@10: Dat is ook nu al een evergreen. Iedereen kan die riff meezingen.
@9 Dus?
@10 Ik Hey-ya. Met de beste rap-text ooit: Lend me some sugar, I am your neighbour.
Die Thimon was gisteren trouwens bij de Tros Nieuwsshow op de radio, en daar moest hij “toegeven” dat Gnarls Barkley toch wel een classic gemaakt had met ‘crazy’, maar dat was dan weer niet vernieuwend genoeg…
Ook in de dance-scene zie je nog steeds wel nieuwe dingen ontstaan. De laatste jaren bv snoeiharde electro met hele diepe bassen, bekend van bv Justice en het Nederlandse Krause. I WANT A PONY!!!! Een andere band die de mogelijkheid heeft om classics te gaan maken, is Muse, denk ik.
Kortom: het valt wel mee.
KRAUSE!!!! Twee weken geleden nog in Delft gezien :-)
@12: Dat is het tijdsbeeld waar je om vroeg.
@Rob: Probeer je nu te zeggen dat er alleen maar epische muziek kan ontstaan als er epische dingen gebeuren? Sociale beweging, oorlogen enz. enz.?
Dat zou wel een beetje treurig zijn.
Tja, het is een tijdsbeeld, maar of het een tijdperk weergeeft? Zullen we ooit met heimwee aan dergelijke muziek terugdenken en deze platen op toekomstige nostalgische zenders horen?
Ik erken ook volledig dat er nieuwe dingen gebeuren, maar hoe kijken we hierop terug over zo’n 30-40 jaar?
@16 Neehee, maar het is wel een factor. En laten we wel wezen, ik verkondig hier geen radicaal standpunt, maar jullie hangen een soort van verabsoluteerd cultuurrelativisme aan waarbij de huidige muziek blijkbaar evenzogoed en evenzovaak de evergreens kunnen produceren als tientallen jaren geleden. Ik betwijfel dat.
@18: Ho! Ik denk dat helemaal niet. Ik denk dat het afhangt van vele factoren, waaronder wereldgebeurtenissen en ook de kwaliteit van het aangebodene.
Wat ik wil zeggen is het omgekeerde: Je kan niet claimen dat het nu NIET kan gebeuren. En dat is wat Thimon doet.
@17: Als je nu 15 bent, denk je zeker weten als je 30 bent met nostalgie terug aan Lady Gaga of Rolo Tomassi.
@18: Zoals bij alle kunst zijn er bloeiperioden en minder fases. Voor popmuziek kan je zeggen dat rond 1970 en 1990 belangrijke ontwikkelingen plaatsvonden. Misschien is nu een mindere fase, dat is nog niet te zeggen. Wat De Jong echter beweert is dat bloeifases niet meer voor kunnen komen. Evergreens staan daar volgens mij een beetje los van, die kunnen zomaar uit de lucht kunnen vallen.
Zucht, jullie laten je ook niet in een hoekje drukken.
Eens met zowel #19 als #20.
Oja, CCR rules!
@20 Toch nog een kleine opmerking. Nostalgisch worden van vroegere muziek is natuurlijk niet hetzelfde als erkennen dat muziek vaak een tijdperk vertegenwoordigt en tegelijkertijd tijdloos kan zijn.
Mijn argument in #17 is dan ook onvolledig.
@20 rond 1970 en rond 1990 inderdaad heel veel, maar ook daartussen gebeurde wel het een en ander (rond 1980 heb je natuurlijk de punk en ook wel zo’n beetje de bloeiperiode van disco).
Uiteindelijk hangt ’t ook een beetje van je eigen muzikale smaak af of je een periode als vernieuwend beleeft.
Daarnaast heb ik de indruk dat deze tijd inderdaad niet zo vernieuwend is als je kijkt naar nieuwe stromingen (veel van de voorbeelden die in ’t artikel hierboven worden gegeven zijn in mijn beleving toch meer variaties op iets wat al bestond).
Ik heb wel ’t idee dat het de laatste jaren veel makkelijker is voor individuele muzikanten die iets heel eigens doen om daarmee hun publiek te vinden (b.v. Roosbeef, Will Oldham, Watcha Clan, maar ook voor de wat minder-mainstream musici buiten de pop zoals Nancarrow, allerlei wereldmuziek e.d.).
Ontopic: denk wel dat de Jong een beetje gelijk heeft als ’t gaat om liedjes die iedereen kan meezingen of -neuriën. Voor mezelf sprekend: van de voorbeelden hierboven zijn er maar twee (White Stripes en Outkast) waar ik aan de titel genoeg heb om te weten “oh ja, dat liedje”.
Ik wil niet zeggen dat er helemaal geen evergreens meer bijkomen, maar het is net zoals bij televisie: toen er alleen nog maar Nederland 1 en 2 en, afhankelijk van waar je woonde, de belg en wat duitse kanalen, keek iedereen hetzelfde en kende iedereen dus hetzelfde. Nu heb je dat niet meer en ik denk dat ’t met muziek een beetje hetzelfde is. Je hebt hele volksstammen die alleen maar techno luisteren of nederlandstalig, je hebt ook hele volksstammen die geen van beide ooit luisteren, ja dan heb je dus ook weinig kans dat een liedje door iedereen gekend wordt.
Zou trouwens een Frans Bauer-fan van nog geen twintig zelf dan weer vroegbejaard noemen, maar dat terzijde.
Als je ooit, al was het maar als 11-jarige, The Time of my Life van Bill Medley en Jennifer Warnes als favoriete nummer had dan heb je hoe dan ook geen recht van spreken.
@20: Voor popmuziek kan je zeggen dat rond 1970 en 1990 belangrijke ontwikkelingen plaatsvonden.
Dat is dan weer onzin. Juist begin jaren ’70 en vanaf midden jaren ’80 is het qua popmuziek 1 diep dal met een paar uitzonderingen die je altijd hebt. Pas vanaf deze eeuw begint het weer een beetje aan te trekken.
Goed topic. Ik vind Outkast en The White Stripes een goed voorbeeld van evergreens uit deze eeuw – Lady Gaga, Beyonce en the Black Eyed Peas kan zeker niet iedereen meezingen.
En wat betreft de nieuwe muziekstijlen en subculturen: die voorbeelden zijn een lachertje. Door dit soort dingen op te noemen, geef je die De Jong alleen maar gelijk.
@8: ben het met jou eens, de waarheid ligt – helaas – in het midden.
@23: Elk nieuw genre is een variatie op oude. Ik zou zeggen dat crunkcore vrij radicaal vernieuwend is: niet eerder weer autotunezang, dirty south hiphopbeats, nü-metalgitaren en grunts vermengd.
@26:
’68 The Beatles – The Beatles
’68 James Brown – Live at the Apollo II
’68 The Kinks – Are the Village Green Preservation Society
’69 The Stooges – The Stooges
’69 Johnny Cash – At San Quentin
’69 Neil Young – Everybody Knows This Is Nowhere
’70 Black Sabbath – Black Sabbath
’70 Deep Purple – In Rock
’70 Funkadelic – Free Your Mind and Your Ass Will Follow
’71 Led Zeppelin – Led Zeppelin IV
’71 Marvin Gaye – What’s Going On
’71 Can – Tago Mago
’72 Rolling Stones – Exile on Main St.
’72 Neu! – Neu!
’72 Lou Reed – Transformer
’88 Public Enemy – It Takes a Nation of Millions to Hold Us Back
’88 N.W.A. – Straight Outta Compton
’88 Sonic Youth – Daydream Nation
’89 The Pixies – Doolittle
’89 Faith No More – The Real Thing
’89 De La Soul – 3 Feet High and Rising
’90 Jane’s Addiction – Ritual de Lo Habitual
’90 Megadeth – Rust in Peace
’90 Bad Religion – Against the Grain
’91 Slint – Spiderland
’91 Pearl Jam – Ten
’91 Nirvana – Nevermind
’92 Aphex Twin – Selected Ambient Works 85-92
’92 Alice in Chains – Dirt
’92 Pavement – Slanted & Enchanted
ter aanvulling op #28: sowieso begint rond 1990 de opmars van wat toen nog house heette en ondertussen een enorm breed scala aan stijlen is geworden (techno, triphop, goa, dubstep enz.) en in samenhang daarmee: in de al bestaande stromingen verdwijnt steeds meer het hokjesdenken en vinden allerlei vermengingen plaats.
Proefballonnetje.
Is het niet zo dat de helden uit het verleden tegelijkertijd overbekend en overberucht waren in hun eigen tijd, terwijl al die hedendaagse stromingen op de achtergrond figureren terwijl popmuziek het podium toegeëigend heeft?
Radiohead is bijvoorbeeld een van de grote muzikale vormgevers van de afgelopen jaren, maar mijn vriendin kent er geen enkel liedje van en op de radio hoor je het amper.
Daar zit me toch een discrepantie van jewelste. Sure, er gebeuren nieuwe spannende dingen, maar wie weet dat eigenlijk behalve een groepje overfanatieke volgelingen?
@28 Toch even een vrouw aan jouw lijstje toevoegen.
Joni Mitchell – Blue (1971)
@27: En wat betreft de nieuwe muziekstijlen en subculturen: die voorbeelden zijn een lachertje.
In welk opzicht?
@29: Dat komt er inderdaad bij, maar dat is geen albumcultuur, dus is het bij Aphex Twin gebleven.
@30: Dat verschilt heel erg. Velvet Underground en The Stooges waren bijvoorbeeld ook niet groot in hun tijd. Neu! is zelfs nu nog steeds een totaal onbekende naam voor veel mensen, maar wel extreem invloedrijk geweest. Black Sabbath en Led Zeppelin zijn dan weer de andere kant van het verhaal: die waren juist populair, maar die werden volkomen afgekraakt door de serieuze muziekpers.
In de periode rond ’90 zie je hetzelfde: Spiderland wordt beschouwd de eerste post-rockplaat. Die hebben niet veel mensen in de kast staan. Aphex Twin wat meer, maar ook niet veel. Er was ook veel weerstand tegen hip-hop en dance: dat was geen echte muziek. Die reflex zie je nu weer bij crunkcore.
Toch even een vrouw aan jouw lijstje toevoegen.
Sorry, ik heb een zeer seksistische muzieksmaak. PJ Harvey had ik er wel bijna bijgezet (Dry).
@32 Met specifieke tegengestelde gevallen kan je natuurlijk de ruwe randjes van het argument afslijpen, maar het gaat natuurlijk om de grote lijnen.
En no worries, mannen hebben nu eenmaal meer goede muziek gemaakt dan vrouwen. Dat durf ik toch wel te poneren.
@28: ’t Ging over belangrijke ontwikkelingen toch. Wat jij noemt zijn groepen en albums – om het even rondom ’70 te houden – die toen vooral al over (kinks, stones, beatles, cash, …) en soms op hun top waren ( reed, brown, young … hoewel brown?). Uitzondering is een beetje dat hardrock gedoe van zeppelin & co hoewel je dat amper een belangrijke ontwikkeling kan noemen. Funkadelic, stooges en natuurlijk gaye waren wel redelijk vernieuwend.
@32 / @33 Vrouw? Doe dan Janis Joplin.
@34: Het ging om piekperiodes. De platen van Beatles, Kinks, Rolling Stones en Cash die ik noem worden alom als hun beste beschouwd. Heavy metal was natuurlijk een nieuw genre dat zich zou ontwikkelen tot één van de populairste stromingen binnen de rock. Krautrock was ook nieuw. Dat is nooit echt populair geweest, maar wel heel invloedrijk.
@35: Het ging om belangrijke ontwikkelingen ( jouw #20 ), niet om piekperiodes. Voor Kinks (something else, kink kontroversy), Beatles (pepper, revolver) en Stones (aftermath, beggars banquet) zou ik toch wat eerdere jaren nemen qua ‘belangrijke ontwikkelingen’. En Cash, hoe goed ook, heeft amper bijgedragen aan iets nieuws.
Ik zie eind 60 – begin 70 vooral als het einde van een goede periode, waarna het tot 76/77 duurt voordat het weer spannend wordt. Maar goed, ik ga er verder geen discussie van maken.
@31 Dat komt er inderdaad bij, maar dat is geen albumcultuur, dus is het bij Aphex Twin gebleven.
Pardon?!? Misschien wat DJ’s betreft, maar live-acts… Second Toughest in the Infants van Underworld, Reverence van Faithless, Endtroducing van DJ Shadow, Dig Your Own Hole van de Chemical Brothers, New Forms van Roni Size, You’ve Come a Long Way Baby van Fat Boy Slim en The Fat of the Land van de Prodigy (moet ik nog even door gaan?); hoe zou je die dan willen duiden? Die laatste staan vanavond nota bene Pinkpop af te sluiten. Born Slippy lijkt me ook zeker een (kandidaat) evergreen.
Wat dat betreft moet ik die Thimon wel gelijk geven: veel evergreens hebben ook vaak ‘cross-mediaal’ succes, met bekende clips of gebruik in films of reclames. Tenminste: dat zei’ie op de radio. En de albums die ik hierboven noem zijn wel allemaal <2000…
@34 Janis Joplin hoort er zeker bij.
Over Cash, zijn laatste platen zijn weergaloos.
@37: met jou kan ik praten :)