De kiezer heeft veel zorgen, en immigratie is er maar één van

Premier Schoof heeft een “glas heldere opdracht”. En dat is luisteren naar de zorgen van de kiezers. “En de grootste van die zorgen” is volgens Schoof, “asiel en migratie”. “Wij horen u en we doen er wat aan,” aldus Schoof in de regeringsverklaring van 3 juli. Maar was immigratie de grootste zorg voor kiezers tijdens de verkiezingen op 22 november? Hier laten wij zien dat immigratie – specifiek, de instroom van asielzoekers – inderdaad een zorg is, maar dat kiezers nog meer zorgen hebben over andere maatschappelijke onderwerpen. De instroom van asielzoekers springt er bij geen enkele kiezersgroep uit als de grootste zorg. Een analyse van Linda Bomm en Bert Bakker, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees. Dataverzameling Kort na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023, (tussen 24 november en 4 december) hebben we 937 Nederlanders ondervraagd. Deze dataverzameling is onderdeel van een langer lopende studie onder een grote groep Nederlanders in 2022 en 2023. De steekproef is divers qua geslacht, leeftijd en opleiding. De stemkeuze in onze steekproef komt grotendeels overeen met de uitkomst van de verkiezingen. Voor twee partijen is dit niet het geval: in onze steekproef hebben we minder PVV-kiezers (13,6%) en meer GL-PvdA kiezers (26,6%) dan in de algemene verkiezingen (PVV = 23,5%; GL-PvdA = 15,8%). In de analyses houden we hier rekening mee door de gegevens te wegen op basis van de verkiezingsresultaten. We geven meer gewicht aan de data van kiezers van partijen die ondervertegenwoordigd zijn in onze steekproef, en minder gewicht aan de data van kiezers van partijen die oververtegenwoordigd zijn. In de studie lieten we deelnemers een lijst van 15 maatschappelijke onderwerpen zien en ze gaven voor elk onderwerp aan hoe bezorgd en bedreigd ze zich voelden op een schaal van 1 (helemaal niet) tot 7 (heel erg). We deden dit met de volgende vragen: · Bezorgd: Hoe bezorgd bent u om de (mogelijke) gevolgen voor uzelf/uw persoonlijke situatie van elk van de volgende onderwerpen/problemen? · Bedreigd: In hoeverre voelt u zich door deze onderwerpen bedreigd? Bezorgd over immigratie, maar grotere zorgen over andere onderwerpen Figuur 1 laat voor de negen belangrijkste maatschappelijke onderwerpen de gemiddelde bezorgdheid (cirkels) en dreiging (driehoeken) met 95% betrouwbaarheidsintervallen zien. We ordenen de thema’s naar de meeste (bovenaan) en minste (onderaan) zorgen. Wat opvalt is dat immigratie niet de grootste zorg (of meest dreigend) is voor mensen. Gemiddeld genomen hebben kiezers minder zorgen (cirkels) en gevoelens van dreiging (driehoeken) over de instroom van asielzoekers dan over energiekosten en inflatie. Kiezers hebben meer zorgen over het functioneren van het landsbestuur dan over de instroom van asielzoekers. Kiezers ervaren in vergelijkbare mate zorgen en gevoelens van dreiging over criminaliteit, polarisatie en bestaanszekerheid als over de instroom van asielzoekers. Tot slot, ervaren kiezers meer zorgen over de instroom van asielzoekers dan over het woningtekort en klimaatverandering. Figuur 1. Gemiddelde bezorgdheid (cirkels) en dreiging (driehoeken) over verschillende maatschappelijke onderwerpen. Gevoelens van bezorgdheid opgesplitst per partij In Figuur 2 vergelijken we de kiezers van verschillende grotere partijen in de Tweede Kamer wat betreft de zorgen die zij ervaren bij immigratie met de zorgen die zij bij energiekosten, het functioneren van het landsbestuur, en klimaatverandering ervaren. We richten ons op deze vier onderwerpen omdat die veel aandacht in de Nederlandse politiek krijgen. In Figuur 2 laten we zien in hoeverre de zorg over een onderwerp binnen een kiezersgroep verschilt met de zorg over de instroom van asielzoekers binnen dezelfde kiezersgroep. Het betrouwbaarheidsinterval is de horizontale lijn. Als dit betrouwbaarheidsinterval van het gemiddelde verschil rechts van .1 (rechte gestippelde lijn) ligt, hebben deze kiezers met 95% waarschijnlijkheid meer zorgen over dit onderwerp dan over de instroom van asielzoekers.  Als het betrouwbaarheidsinterval van het gemiddeld verschil van een onderwerp binnen een kiezersgroep links van -.1 (linke gestippelde lijn) ligt, hebben deze kiezers met 95% waarschijnlijkheid minder zorgen over dit onderwerp dan over de instroom van asielzoekers. Figuur 2 laat zien dat er veel verschillen zijn in de zorgen over immigratie. Voor kiezers van de PVV, BBB, NSC, VVD, CDA en PvdD is de zorg over energiekosten ongeveer even hoog als de zorg over de instroom van asielzoekers: het rodelijntje overlapt daarbij altijd met de gestippelde lijnen, wat betekent dat er geen statistiek significant verschil is tussen de zorgen over asielzoekers en de zorgen over energiekosten. Voor kiezers van D66, GL-PvdA en SP is de zorg over energiekosten groter dan de zorg over asielzoekers. Voor alle kiezers behalve PVV-kiezers is de zorg over het functioneren van het landsbestuur minstens ongeveer even hoog als de zorg over de instroom van asielzoekers (voor kiezers van de BBB en VVD), of zelfs hoger (voor kiezers van NSC, CDA, D66, GL-PvdA, PvdD en SP). In onze steekproef maken zich alleen PVV-kiezers meer zorgen over de instroom van asielzoekers dan het functioneren van het landsbestuur. De zorg over klimaatverandering in vergelijking met de zorg over de instroom van asielzoekers polariseert: Kiezers van de PVV, BBB en VVD hebben meer zorgen over de instroom van asielzoekers dan over klimaatverandering. Kiezers van progressieve partijen (D66, GL-PvdA en PvdD) maken zich meer zorgen over klimaatverandering dan over de instroom van asielzoekers. Voor de kiezers van NSC, CDA en SP is de zorg over klimaatverandering ongeveer even groot als de zorg over de instroom van asielzoekers. Figuur 2. Gemiddelde bezorgdheidsverschillen met de instroom van asielzoekers voor energiekosten (rode vierkanten), het functioneren van het landsbestuur (blauwe driehoeken), en klimaatverandering (groene cirkels), opgesplitst per partij. Noot. Voor FvD, DENK, CU, SGP, VOLT, JA21, 50PLUS en BIJ1 zijn de aantallen kiezers in onze steekproef te klein en daarom hebben we deze partijen hier niet weergegeven. Conclusie Premier Schoof stelde in zijn regeringsverklaring dat immigratie de grootste zorg is voor kiezers. Wij laten zien dat kiezers vele zorgen hebben en immigratie is er maar één van. Het uitroepen van immigratie tot grootste zorg van alle kiezers is dus niet in lijn met onze data. Verantwoording Dit onderzoek is onderdeel van het “Under Pressure” project (VIDI project van Dr. Bert Bakker) waar onderzoekers in het Hot Politics Lab (www.hotpolitics.eu) van de UvA de relatie tussen maatschappelijke bedreiging en politieke opvattingen en politieke gedrag onderzoeken. De data is verzameld door Azrout et al. (2022). De studie is goedgekeurd door het Ethics Review Board van de Faculteit Maatschappij en Gedrag, Universiteit van Amsterdam, Nederland. De dataverzameling werd gefinancierd door de Amsterdam School of Communication Research.

Nederlanders maken zich meer zorgen over IS en ebola dan over werkloosheid

Trouw:

Het conflict met IS (Islamitische Staat) is voor een op de drie Nederlanders (35 procent) het grootste punt van zorg. Daarna volgen zorgen over de economische crisis (20 procent) en de hervormingen in de gezondheidszorg (17 procent). […]

De vorige barometer verscheen juni dit jaar. De zorg onder Nederlanders over de werkloosheid nam sindsdien af (van 21 procent naar 15 procent). Maar de angst voor een ziektegolf is het afgelopen halfjaar juist flink toegenomen (van 36 naar 45 procent). Volgens de onderzoekers is dat waarschijnlijk het gevolg van de ebola-uitbraak.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: William Murphy (cc)

Kunst op Zondag | Zorgen

Waar zouden we ons zorgen om moeten maken? Waar maak jij je zorgen over, ook al heeft dat niemands aandacht? Of over welke zaken, waar iedereen zich zorgen over maakt, maak jij je geen zorgen meer en vind je dat anderen er ook eens mee moeten ophouden?

Dat is de vraag van het jaar 2013 op The Edge, een “online salon” waar wetenschappers en mensen uit de creatieve sector met elkaar van gedachten wisselen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Elk jaar stelt The Edge een vraag centraal en rekent erop dat de salongasten met inspirerende essays antwoord geven.

Uit de 155 essays lichten we de acht bijdragen die geschreven zijn door mensen die direct of indirect met “de kunsten” te maken hebben. We zetten hun zorgen, of geen zorgen, op een rij. Klik vooral door naar de volledige essays. We illustreren het met werken van kunstenaars.

Terry Gilliam, scenarioschrijver, filmregisseur, acteur en bekend van Monthy Phyton, leverde de kortste bijdrage: “Ik heb het opgegeven nog vragen te stellen. Ik drijf slechts op een tsunami van accpetatie van alles dat het leven me toegooit… en verwonder met stomheid”.

Veniamin Kazachenko – Worries in progress (2010).
© Veniamin Kazachenko Worries in progress 2010


Bruce Sterling
, sciencefictionschrijver, in een bijna even kort essay: Maak je geen zorgen over singulariteit (technologie leidt tot entiteiten met grotere intellegentie dan de mens, volgens Vernor Vinge). Het gaat gewoon niet gebeuren.

Zorgeloos

In plaats van kinderen heb ik katten genomen. Die zijn veel handiger in de omgang. Ze hoeven niet steeds naar de crèche als je van huis bent, ze zeuren nooit om zakgeld, ze eten altijd hun bordje leeg, en ze bedelen niet elk halfjaar om nieuwe Nikes. Ze komen nooit dronken thuis en hebben geen foute vriendjes. Zich wassen doen ze zonder enige aanmaning, zelfs achter hun oortjes en tussen hun tenen.

De laatste jaren ben heb ik een nieuwe reden om blij te zijn met mijn keus. De toekomst oogt somber: we raken door de gas- en olievoorraad heen, het klimaat verandert, onze rechtstaten kalven af, en nu zitten we nog middenin een economische crisis ook. Had ik kinderen, dan zou ik geheid nacht na nacht liggen woelen over hun toekomst. In wat voor wereld leven zij als ze volwassen zijn? Doe ik ze op pianoles, of is survival-training wellicht toch verstandiger?


Niet dat je kinderen de enige geldende reden zijn om te zorgen dat de wereld ook na ons bewoonbaar blijft. Maar zulk eigenbelang, in de vorm van persoonlijke nazaten, maakt de zaak wel een stuk minder abstract.

Het gekke is dat de kinderen die ik ken – pubers, en al bijna een beetje volwassen – zich zelf nergens zorgen over lijken te maken. Ze volgen goede opleidingen en gaan her en der studeren, Ze kunnen piano spelen en schaken. Ze spreken hun talen. Ze reizen dat het een aard heeft. Ze volgen de politiek. Ze hebben meningen en een volle agenda. Over de wereld zijn ze niet bezorgd, laat staan over de toekomst: die liggen immers gewoon waar ze horen, namelijk aan hun voeten. Ze zijn vast voornemens om beide te veroveren.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Who knows what it is, this mysterious substance that everyone seems to be so worried about identifying

Installatie en performance van Stan Wannet en Leila Anderson. Te zien bij het artikel Kunst op Zondag | Zorgen, van zondag 20 janauri 2013.

Leila Anderson en Stan Wallet stelden een vraag, die evenveel vragen opriep in de installatie en performance “Who knows what it is, this mysterious substance that everyone seems to be so worried about identifying?”
Impressie van deze performance in het Stedelijk Museum van Den Bosch in 2011.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.