Ik ben een nare man, zo weigerde ik onlangs verder te debatteren met klimaatontkenners. Maar de aanhangers van complottheorieën kennen mijn norse kant al wat langer. In mijn optiek houdt discussiëren immers op als de deelnemers zich niet houden aan een objectieve wetenschappelijke benadering van het probleem, enkel opzoek zijn naar bevestiging van hun eigen theorie en een gemeenschappelijke basis van common sense ontbreekt. Net als creationisten gaan klimaatontkenners en complottheoretici na de ontkrachting van het ene 'feit' stoïcijns door met hameren op het volgende 'feit', een perpetuum theoria soort van. Dat vind ik vermoeiend en als ik moe word ben ik prikkelbaar.
Als een natuurkundige/econoom zich met geschiedenis gaat bemoeien, krijg je ineens een heel andere blik. Het gaat hier niet om “de” theorie, maar meer om een manier van kijken naar geschiedenis en ontwikkeling van de mensheid.
Inleiding is wat warrig.
Paul Romer: A theory of history, with an application
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Resultaten uit het verleden bewijzen het: u houdt niet van deprimerende verhalen over de ondergang van de planeet. Enwel daarom twee positieve berichtjes over uitvindingen die deze ondergang wellicht iets uitstellen.
Hybride vliegtuigen
De motor van huidige propellervliegtuigen is gebaseerd op een ontwerp uit de jaren ’30 en ’40 uit de vorige eeuw. Hoog tijd om deze eens te vervangen. Een Duitse vliegtuigbouwer heeft nu de eerste hybride vliegtuigmotor ontwikkeld. Jawel: in de toekomst zullen er vliegtuigen vliegen op electriciteit. Beter voor het milieu, lekker stil en bovendien een fijne backup optie in het geval dat de brandstof van de conventionele motor op is en voorlopig nog geen landingsbaan in zicht (hoe metaforisch). Hybrid Power Comes to Aviation (Wired)
Biobrandstof uit zonlicht en CO2 en …
Bacterieën die ethanol poepen als je ze zonlicht en CO2 geeft. Waar de waterstof atomen vandaan moeten komen vermeldt het artikel niet, maar een kniesoor die daar op let. De waterstof atomen zijn ook geregeld, die komen namelijk heel verrassend: uit water. De micro-organismen zitten opgesloten in een soort zonnecollectoren en het systeem lijkt derhalve op een kruising tussen de productie van biobrandstof uit algen met de techniek van de fotovoltaïsche cellen. De opbrengst uit proef-opstellingen is hoog dus de titel mag vet worden aangezet: A Biofuel Process to Replace All Fossil Fuels (Technology Review)
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Trouwe lezers zullen vast gemerkt hebben dat naast Wetenschap en Technologie, Dans ook een onderwerp is waar ik af en toe graag over schrijf. Het is daarom erg jammer dat de twee gebieden van oorsprong zeer weinig met elkaar te maken hebben. Dans (of beweging) is wellicht de oudste vorm van menselijke artistieke expressie en is in die zin ook wellicht te beschouwen als de meest fundamenteel menselijke, voor dans is immers – in tegenstelling tot veel andere kunstvormen – een fysiek lichaam nodig. Dat kan verklaren waarom dans zo lang resistent is geweest voor technologische invloeden.
Toch kent de danswereld ook zijn technologische pioniers waarvan verreweg de bekendste – Merce Cunningham – deze week overleden is op 90-jarige leeftijd. Cunningham was zonder enige twijfel één van de belangrijkste choreografen van de 20e eeuw en hij heeft het avantgardistische post-modernisme dat in andere kunstvormen al heel lang bloeide ook in de conservatieve danswereld doen doordringen. Hij was zo’n grootheid dat zelfs de machomannen van Retecool er deze week een stukje aan wijdden.
Merce Cunningham onderscheidde zich behalve door zijn choreografieën ook door zijn manier van werken, waarin hij wetenschappelijke methoden hanteerde en zich liet inspireren en ondersteunen door de nieuwste technologische ontwikkelingen. In de eerste categorie hoort zijn gebruik van het begrip ‘chance’. Geinspireerd door de I Ching zag Cunningham de wiskundige mogelijkheden van het combineren van verschillende danssequenties. Het toelaten van willekeur in de aaneenschakeling van de sequenties (soms door het rollen van dobbelstenen), zorgde voor vele nieuwe stukken choreografie. Door ‘goede’ stukken te bewaren ontstond een evolutionair process waaruit nieuwe, onverwachte choreografieën voortkwamen. Auteur Roger Copeland betoogt dat het hier niet alleen om een trucje ging, maar dat Cunningham methoden afgeleid uit die van de wetenschap hanteerde om tot zijn meesterwerken te komen.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Het kan je de afgelopen week nauwelijks ontgaan zijn, het is deze week precies 40 jaar geleden dat de mens – in de vorm van Neil Armstrong – voet zette op de Maan. Deze prestatie zal wel voor altijd een cruciaal moment in de geschiedenis van de Mensheid blijven en de maanmissies als zodanig zijn dan ook een gigantisch succes gebleken.
Het Apollo-programma als zodanig heeft ons een heleboel kennis en technologie opgeleverd. Hieronder valt niet de Tefal-laag zoals vaak gedacht, maar bijvoorbeeld wel de moderne sportschoen. Maar de Maan zelf was wetenschappelijk maar weinig interessant. De maan bleek, zoals al werd vermoed, inderdaad een grote grijze woestijn. Analyse van de maanstenen heeft weinig opgeleverd, er is geen water gevonden en nog belangrijker: geen spoor van leven.
De zoektocht naar buitenaards leven is altijd een onderhuidse maar drijvende factor geweest in de ruimte-exploratie door NASA of SETI. En dus riep Buzz Aldrin – de tweede man op de maan – tijdens de viering van het veertig-jarig jubileum van de maanlanding op om de Apollo missies te eren op de enige mogelijke manier: een missie naar Mars. Met als tweede verkoopargument een haast niet te negeren statement: “It’s possibly the source of life.” De meeste onderzoekers zijn het er ondertussen wel over eens dat het uitgesloten is dat er groene mannetjes rondlopen op Mars. Maar ook het bestaan van micro-organismen op de rode planeet is – ondanks de aanwezigheid van water – toch vrij onwaarschijnlijk.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
“Het was helemaal niet zeker dat die proef zou lukken. In Afrika duurt het namelijk wel vijf tot tien jaar voordat mensen in malariagebieden zelf afweer hebben ontwikkeld.” (NRC)
Onderzoeksleider Robert Sauerwein, hoogleraar medische parasitologie heeft mogelijk een vaccin tegen malaria ontwikkeld. Zijn onderzoeksgroep aan het UMC St. Radboud deed een proef waarbij proefpersonen chloroquine: een medicijn dat de malariaparasiet doodt, kregen toegediend terwijl ze gestoken werden door malariamuggen. Doordat de chloroquine de malariaparasiet onderdrukte kon het menselijke afweersysteem blijven functioneren en werden er afweerstoffen geproduceerd. Iets wat in Afrika jaren duurt en nogal wat ‘collateral damage’ oplevert werd in het Nijmeegse lab binnen een paar weken gefixt. Malaria vaccin made in Holland. Iets om trots op te zijn, TÓCH?!
In de verse serie zomercolleges om de saaie zomermaanden door te komen nu eentje die thuis hoort in dit jaar. Het is immers nog steeds het Darwinjaar, ook al lijkt de “strijd” alweer geluwd.
Een lang college (1 uur) over de vraag of de mens nog evolueert en of je dit kan waarnemen. In redelijk te volgen Engels zonder al te veel wetenschappelijke kreten.
Professor Christopher Dye: Are Humans Still Evolving?
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.