Vrijdenkersruimte is Haagse folklore

Klonk toen best sympathiek, zo'n vrijdenkersruimte. Een plek voor denkers, wier vrijheid van meningsuiting werd beknot, met werk van Gregorius Nekschot, Aram Tanis en natuurlijk Theo van Gogh. Maar het principiële probleem ervan - de maat van de ruimte - toont een wel heel oppervlakkig idee van democratie. Een vrijdenkersruimte zegt: komt allen hier, door intolerantie achtervolgde kunstenaars, hier kunt u uw werk veilig tonen! En als een liberale moslim dat zegt onder het regime van de sharia, of een Duitser tegen Joodse kunstenaars onder de Nazi's, dan is dat heldhaftig. Maar als een politicus van welke partij dan ook, dat zegt in het Nederland van nu, dan is hij vast als een onnozele uitzendkracht te werk gesteld in ons huis van de democratie. Want zo'n ruimte zegt: hierbinnen is het veilig. Maar impliceert: daarbuiten dus niet. En dat is in een democratie een probleem. De vrijdenkersruimte van onze democratie dient niet voor de landsgrens op te houden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vrijdenkersruimte

Mark Rutte heeft een ingenieuze reden gevonden om de gewraakte spotprent van Adriaan Soeterbroek uit de door de PVV en VVD opgerichte Vrijdenkersruimte van de Tweede Kamer te houden: “Ik hoef ‘m daar niet op te hangen, omdat ‘ie niet door de rechter verboden is.”

Nou ja, ingenieus… Geen van de werken die in de vrijdenkersruimte vallen te bewonderen zijn ooit door de rechter verboden, dus waar hebben we het over? Zelfs het werk van Gregorius Nekschot is nooit door een rechter beoordeeld.

Eerder al had de PVV zich teruggetrokken uit het initiatief, toen op aandringen van Tofik Dibi enkele prenten in de collectie werden opgenomen, die kritisch waren over de PVV en Israël. De ruimte was volgens Fleur Agema namelijk alleen bedoeld voor “kunst die is verwijderd onder druk van moslims. Dat is het thema van de expositie”. Het ging de PVV dus niet om de vrijheid van meningsuiting in het algemeen, maar de vrijheid van moslimbashen.

Nu valt ook Mark Rutte’s VVD door de mand als hopeloos opportunistisch. De vrijheid van meningsuiting is weliswaar absoluut, maar de VVD zou wel gek zijn om mee te werken aan het al te grof beledigen van coalitiepartner PVV. De samenwerking is immers al delicaat genoeg.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.