Politiek discours als amusement pleegt verraad aan de publieke zaak

Over iets minder dan twee weken zijn de Amerikaanse verkiezingen. De druk op de Amerikaanse kandidaten om zich bij de kiezer in de kijker te spelen, neemt dus toe. Beeldvorming lijkt er daarbij meer toe te doen dan inhoud. Dat ligt vooral aan de aard van de hedendaagse media.

Door: Foto: Hulk Hogan op de Republikeinse Conventie (via Youtube)
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | We amuseren ons kapot met Donald Trump

COLUMN - In een interview met De Volkskrant (of eigenlijk met The NY Times, maar ik las het in De Volkskrant) roept Hillary Clinton het boekje ‘Amusing Ourselves to Death’ van Neil Postman in herinnering. Toevallig moet ik zelf ook vaak aan dat boekje denken sinds Donald Trump bezig is op geheel eigen wijze een gooi naar de macht te doen.

In mijn boekenkast staat het vertaald als ‘We amuseren ons kapot’. In het eerste hoofdstuk van dit alleraardigste stukje cultuurpessimismegebeuren schrijft Postman:

Politiek, religie, nieuwsvoorziening, atletiek, onderwijs en commercie zijn zonder noemenswaardig verzet en vrijwel geruisloos tot amusementsproducten getransformeerd, met als gevolg dat wij als volk niet ver verwijderd zijn van de dag dat we ons kapot zullen amuseren.

Ik hechtte nooit heel veel waarde aan deze woorden, maar ik moet de laatste tijd toch toegeven dat hij steeds meer gelijk krijgt. Zij het net iets anders dan hij had gedacht. Want Postman dacht dat wij in een Huxleyaanse ‘brave new world’ terecht zouden komen waarin we niet meer zouden nadenken en we ons als het ware in slaap zouden amuseren om heel geleidelijk in een coma te glijden waarin alle individuele geneugtes zouden zijn verdwenen. 

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nicholas Carr: Het ondiepe – Hoe onze hersenen omgaan met internet

Deel van boekomslag/Maven publishingVolgens Nicholas Carr maakt internet ons dommer. In het boek Hoe onze hersenen omgaan met internet, en al eerder in het artikel Is Google making us Stupid? zet hij uiteen dat internet ons denken op een subtiele manier beïnvloed. Door veel bezig te zijn op internet veranderen onze hersenen. We zijn sneller afgeleid, niet meer instaat om ons goed te concentreren op lange teksten en kunnen daardoor ook minder goed nadenken. Zeker als we dagelijks 8 uur naar een beeldschermen kijken. We zijn hierdoor geneigd tot multitasking, we kijken om de paar minuten naar onze email-inbox, en we raken afgeleid door de vele links en andere irrelevante informatie die op een webpagina zichtbaar zijn.

Carr was onlangs op toer in Nederland om zijn boek, dat in het Nederlands is vertaald, te promoten. Afgelopen vrijdag 5 maart was ik aanwezig bij een van de lezingen die hij heeft ter gelegenheid hiervan heeft gegeven (in Wageningen). In het stampvolle auditorium vertelde hij over de gevolgen van internet voor ons denken. De boodschap van Carr is dat onze hersenen veranderen door de grote blootstelling aan internet. Uiteraard zijn niet alle effecten van het internet negatief maar hij benadrukt dat de negatieve effecten mogelijk toch ernstiger zijn dan we denken. Carr is natuurlijk zelf een zware internetgebruiker en constateert de problemen dan ook bij zichzelf. Hij merkt dat hij minder goed instaat is om zich te concentreren op een langer stuk tekst en hij is geneigd om snel door lange stukken heen te skimmen.
Ook op televisie was aandacht voor Carr (Een Vandaag, 7 maart 2011):