Montenegro blijft op weg naar de EU

Afwisseling van de wacht in een nog steeds verdeeld land. In 2006 werd Montenegro een onafhankelijke staat, meer dan tien jaar na de burgeroorlog waarbij de oude socialistische federatie Joegoslavië uit elkaar viel. Het land bleef lang verbonden met Servië. Eerst was er de Federale Republiek Joegoslavië, ook wel Klein-Joegoslavië genoemd. Daarna kwam een lossere federatie tussen Servië en Montenegro tot stand. Totdat een kleine meerderheid van de Montenegrijnen in 2006 in een referendum koos voor de onafhankelijkheid. Dat was de kroon op het werk van de machtigste man van het land Milo Djukanovic, ooit kameraad van de Servische leider Slobodan Milosevic. Nadat Djukanovic eind jaren negentig -ook al met een kleine marge- tot president was gekozen keerde hij zich meer en meer naar het westen. Hij haalde de NAVO en het kandidaatlidmaatschap van de EU binnen. Ondanks hevig verzet tegen deze koers van op Servië georiënteerde partijen en ondanks beschuldigingen van corruptie en machtsmisbruik bleef zijn partij van Democratische Socialisten (DPS) gedurende drie decennia overeind. Tot deze week.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geruisloos Montenegro nadert de EU

Downtown Podgorica, de hoofdstad van Montenegro (Foto: Flickr/Johnsen Frameworks)

De bestaande coalitie van democratische socialisten en socialistische democraten gaat komende zondag de verkiezingen in Montenegro winnen. Het land van premier Milo Djukanovic ligt goed op koers voor lidmaatschap van de EU en de Navo. De euro is al de nationale munt en dankzij een stevige vastgoed boom groeide de economie de afgelopen jaren als kool. Alleen de interland van zaterdag tegen Italië is waarschijnlijk een onneembare hobbel.

Eigenlijk gaat dat allemaal buitengewoon soepel voor een land dat nog geen drie jaar onafhankelijk is en zich zonder geweld losmaakte van Servië. De Servische oppositie was fel tegen onafhankelijkheid (en tegen de erkenning van Kosovo), maar is inmiddels gesplitst. Een deel van de radicale nationalisten heeft zich bij de onafhankelijkheid neergelegd en is nu bezig de kiezers te paaien met beloftes van economische hervormingen.

De staat van de economie was voor de regering de aanleiding om de vervroegde verkiezingen uit te schrijven. De oppositie beweert dat de regering een nieuw mandaat wil voordat ze haar populariteit zou verliezen als de kredietcrisis echt hard toeslaat. De eerste tekenen van onrust zijn zichtbaar: woensdag demonstreerden 2000 arbeiders tegen de nakende sluiting van aluminiumfabriek KAP, het grootste bedrijf van het land. Maar zelfs als de verkiezingen een truc zijn om nog vier jaar zeker te zijn van regeringsmacht heeft Montenegro waarschijnlijk meer aan een vastgeroeste regering dan een machtsovername door een gefragmenteerde oppositie.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.