Harold Pinter en het onuitgesprokene

De roem van de op 24 december overleden Harold Pinter berust op een paradox. Zijn reputatie dankt hij aan uiterst complexe toneelstukken die alleen vor fijnproevers te doorgronden zijn. Zijn roem is echter eerder gebaseerd op zijn politieke standpunten. Hieraan heeft hij vermoedelijk ook zijn Nobelprijs te danken. Hoewel er op zich niet veel op zijn meningen valt af te dingen, blinkt hij op dit punt juist niet uit in nuance en complexiteit. In zijn artikelen over politiek, zoals deze aanval op het Amerikaanse beleid, nota bene in de Clinton-tijd, wijzen alle tekens dezelfde kant op. Moeilijk te interpreteren is dit in ieder geval niet. In zijn politieke uitlatingen was Pinter ongecompliceerd links en politiek-correct. De subtiliteit van de toneelstukken is daarom des te verrassender. Op het eerste gezicht draait in het theater van Pinter altijd alles om banale, alledaagse situaties. Een onvoorbereid toeschouwer zal bij stukken als The Birthday Party, The Homecoming of The Caretaker waarschijnlijk sterven van verveling. Het belangrijkste in de stukken van Pinter is steeds wat er niet gezegd wordt: om wat de personages impliceren, of om wat ze eigenlijk zouden moeten zeggen. Alle teksten van Pinter worden gekenmerkt door lange, veelbetekenende stiltes. Er is steeds sprake van een paar regels dialoog, en dan weer een paar seconden dat er niets gezegd wordt.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.