Duitse coalitie gered

De Duitse Bondsdag stemt vandaag over een omstreden pensioenplan dat een klein deel van de christendemocratische fractie niet ziet zitten. Aangezien de SPD-CDU/CSU coalitie slechts op een meerderheid van 12 stemmen steunt is verwerping van het plan mogelijk en dat zou de regering Merz in grote problemen kunnen brengen. Maar nu heeft Die Linke aangekondigd zich te onthouden van stemming. Als alle 64 parlementsleden van die partij dit volgen heeft de coalitie toch nog een ruime meerderheid van voorstemmers, waarmee het voorstel kan worden aangenomen. Dat bleek uiteindelijk niet nodig, zie de update. Die Linke wil met haar stemonthouding voorkomen dat het pensioenniveau onder de door de coalitie voorgestelde 48 procent zal vallen. Conservatieven "spelen machtsspelletjes ten koste van miljoenen gepensioneerden in het hele land", aldus Heidi Reichinnek, fractieleider van Links in een verklaring. "Het is ronduit schandalig dat het conservatieve blok gepensioneerden niet eens boter op hun brood laat hebben." Het percentage van 48% gaat over de verhouding tussen de pensioenuitkeringen en het gemiddelde inkomen. Dat mag volgens coalitiepartij SPD en ook volgens Die Linke niet onder de 48% dalen, het 'absolute minimum'. En zonder onder de voorgestelde wet zou dat minimum niet gegarandeerd zijn. De oppositie in de christendemocratische fractie komt uit de jongerenafdeling die met een aantal economen vindt dat het plan veel te veel van de staatskas zal gaan vergen. De kosten zullen bij een volgende generatie worden gelegd. Bondskanselier Friedrich Merz (CDU) is er niet in geslaagd een aanvaardbaar compromis te vinden.  Dat Merz gered moet worden door Die Linke is voor hem nogal een blamage. Hij behoort zelf tot de conservatieve vleugel van de CDU en is gekozen op een bij uitstek rechts programma. Als regeringsleider is het zijn grote ambitie om het beter te doen dan Angela Merkel. Maar hij is van begin af aan geconfronteerd met economisch onaangename feiten. De Duitse economie heeft lang geprofiteerd van gas uit Rusland en export naar China. Maar das war einmal. Volkskrant-correspondent  Remco Andersen: 'Het is moeilijk om de ernst van de Duitse economische malaise te overdrijven. Het land loopt langzaam leeg; elk jaar verdwijnt rond de 100 miljard euro aan economische bedrijvigheid naar het buitenland. De auto-industrie stagneert, tienduizenden banen verdwijnen. Goedkoop gas uit Rusland is er niet meer. China is veranderd van afzetmarkt in concurrent.' Duitsland was tot voor kort economisch gezien een van de sterkste Europese landen. Nu dreigt een neergang die andere landen kan meeslepen. Zoals Nederland, dat traditioneel volledig afhankelijk is van de economie van de oosterburen. De huidige SPD-CDU/CSU coalitie heeft ook de publieke opinie niet mee. Het bezwaar van de jonge christendemocraten dat het pensioenplan de jonge generatie te veel treft wordt volgens de ZDF Politbarometer breed gedeeld. Zowel de regering als de Bondskanselier krijgen van een meerderheid slechte beoordelingen. CDU/CSU is niet meer alleen de grootste partij, de AfD scoort in de peilingen net als de christendemocraten 27%. De socialisten zouden twee weken terug niet meer dan 14% van de stemmen hebben gekregen. Imitatie-Hitler De AfD zet haar opmars voort. Er is zondag een nieuwe jongerentak opgericht, na de veroordeling tot extremisme van de Junge Alternative door de Duitse inlichtingendienst. Generation Deutschland moet een breuk met het verleden betekenen: een meer gematigde jongerenpartij die dichter bij de moederpartij staat. Maar al op de eerste vergadering ontstond ophef over een van de kandidaten voor het bestuur, Alexander Eichwald. Hij hield een toespraak die met zijn geladen woordenschat, theatrale handgebaren en rollende 'r' deed denken aan de retoriek van Adolf Hitler in de jaren 30. "Iemand vroeg Eichwald 'Is dit een grap?', waarop hij 'Ja' antwoordde. Anderen zien er een complot in en denken dat hij een infiltrant is van een linkse partij of van de inlichtingendiensten." Eichwald werd niet gekozen en is inmiddels uit de partij gezet. De groei van AfD blijft hoogst pijnlijk voor de regeringspartijen, en dan met name voor de Bondskanselier. Hij beloofde in zijn verkiezingscampagne de rechtsradicalen de wind uit de zeilen te nemen door een rechts-conservatief en migranten- vijandelijk beleid. Het heeft de AfD zoals te verwachten alleen nog maar sterker gemaakt. In oktober gooide hij nog olie op het vuur door na zijn aanprijzing van het fors opgeschroefde uitzettingbeleid te zeggen dat er nog wel een probleem was met 'het straatbeeld'. In antwoord op de grote verontwaardiging die deze racistische uitspraak te weeg bracht maakte hij het nog erger met: 'Vraag het uw dochter maar'. Update: Uiteindelijk bleek de onthouding van Die Linke niet nodig. De coalitie redde het met een meerderheid van twee stemmen.  Zeven jonge CDU/CSU'ers stemden tegen, twee onthielden zich van stemming. Er was grote druk op hen uitgeoefend om het niet zover te laten komen dat de coalitie afhankelijk zou zijn van de oppositie. 

Foto: DIE LINKE. Sachsen (cc)

Sahra Wagenknecht gaat in twee deelstaten meeregeren

De Duitse deelstaat Brandenburg krijgt een regering van SPD en BSW. Bündnis Sahra Wagenknecht, een afsplitsing van Die Linke, haalde in Brandenburg dit najaar vanuit het niets 13,5 procent van de stemmen. De SPD werd met 30,9 procent nipt grootste partij dankzij de populaire minister-president Dietmar Woidke, die zich in de campagne nadrukkelijk verre had gehouden van zijn partijgenoot Bondskanselier Olaf Scholz. De AfD kreeg in Brandenburg 29,2 procent, maar was op voorhand door de SPD van samenwerking uitgesloten. Vorige week werd in Thüringen een akkoord bereikt voor een minderheidscoalitie van CDU, SPD en BSW. Ze komen daar één stem te kort en zijn daarvoor afhankelijk van Die Linke of de AfD.

In Brandenburg haalden zowel de Groenen als Die Linke de kiesdrempel niet. Op voorhand ontsloeg de huidige en toekomstige minister-president Woidke vorige week zijn minister van Volksgezondheid Ursula Nonnemacher van de Groenen vanwege een conflict over de hervorming van het ziekenhuiswezen, een onderwerp waar BSW al langer dwars lag. Haar partijgenoot, landbouwminister Axel Vogel trad uit solidariteit terug. Daarmee is de oude rood-zwart-groene coalitie in het zicht van de haven alsnog gestrand. In de nieuwe coalitie krijgt BSW drie ministersposten. SPD en BSW willen zich inzetten voor vermindering van de bureaucratie en digitalisering. Ook wil de nieuwe deelstaatregering mobiele telefoons op scholen verbieden, ouders met een laag inkomen ontlasten, het politiekorps uitbreiden en de irreguliere migratie indammen. Een heikel punt was de eis van BSW om te stoppen met wapenleveranties aan Oekraïne. Maar daar gaat de deelstaat natuurlijk niet over. Er is een compromis gevonden in een algemene uitspraak dat partijen zich binnen de federale regering en de EU willen inzetten voor een diplomatieke oplossing voor de oorlog in Oekraïne.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Marie-Agnes Strack-Zimmermann (FDP politica), Büttenrede 2023, verkleed als Dracula (still Das Erste, ARD) copyright ok. Gecheckt 16-02-2023

Duitse humor doet wel eens zeer

NIEUWS - Het carnaval in Duitsland heeft dit jaar een politiek relletje opgeleverd. Tijdens een TV-gala nam de voorzitter van de defensiecommissie van de Bondsdag de leider van de CDU op de hak, in een komisch-spottende Büttenrede. En dat deed ze in nogal scherpe bewoordingen.

Verkleed als vampier uit de Hammer-horrorfilms omschreef ze Friedrich Merz als ‘vliegdwerg’, schertste ze dat eigenlijk niemand hem als kandidaat voor het leiderschap had zien zitten. Ook verweet ze hem met zijn negatieve uitlatingen over immigratie naar beneden te trappen, terwijl hij extreem-rechts ongemoeid laat: zoals Putschprinz Heinrich XIII die een tijdje terug werd opgepakt wegens het voorbereiden van een staatsgreep.

Merz, die inmiddels sinds ongeveer een jaar CDU-leider is, de oppositie in de Bondsdag aanvoert en erom bekend staat dat hij zijn eigen privévliegtuigje (een Cessna) bestuurt, kon er niet om lachen. De tv-registratie legt genadeloos bloot hoe hij tijdens de korte toespraak verstart: zijn mondhoeken zakken steeds lager weg.

Ook andere CDU bonzen vonden de kritiek van Marie-Agnes Strack-Zimmermann veel tever gaan. Mario Czaja, de algemeen secretaris van de CDU, eiste een verontschuldiging van de liberale politica. CDU’ers vonden de uitlatingen van Strack Zimmermann ‘onder de gordel’, vertelde hij. De FDP-vrouw schudt de kritiek echter van zich af. Men moet zo’n ‘kuiprede’ niet zo serieus opvatten. En, zo vindt ze: als politicus moet je wel tegen een stootje kunnen. “Gewoon lachen als de camera op je gericht staat”, zo raadde ze haar collega Merz aan.

Foto: aicgs (cc)

GroKo: hoe lang nog?

ELDERS - Duitse middenpartijen zakken in. Kan de CDU als volkspartij nog gered worden?

Duitsland gaat mee in de Europese trend van afkalvende middenpartijen en stijging van de steun voor extreemrechts en alternatief links. CDU/CSU en SPD, die nu nog een vorig jaar moeizaam tot stand gekomen Grosze Koalition (GroKo) vormen, zien beide hun aanhang verminderen. De Europese verkiezingen leverden een dramatisch dieptepunt op voor de SPD (15,8%, 5 procentpunten minder dan het vorige dieptepunt bij de landelijke verkiezingen twee jaar terug). Ook CDU/CSU verloor opnieuw. Er wordt nu volop gespeculeerd over het einde van deze coalitie, en daarmee van het tijdperk-Merkel. In opiniepeilingen is de fractievoorzitter van de Groenen, Robert Habeck, op dit moment de meest populaire kanselierskandidaat. Komende herfst zijn er verkiezingen in drie Oost-Duitse deelstaten. Daar maakt de AfD kans de grootste te worden. Bij een peiling in Brandenburg vorige week stond de AfD op ruim 20%, boven de SPD, CDU en Linke.

Een van de kandidaten die in beeld is voor de opvolging van Merkel, naast partijvoorzitter Annegret Kramp-Karrenbauer, is de man die het in december bij de voorzittersverkiezingen nipt van haar verloor, Friedrich Merz (63, rechts op de foto). Deze schatrijke advocaat en zakenman, vertegenwoordiger in Duitsland van het Amerikaanse BlackRock, het grootste beleggingsfonds ter wereld, vertegenwoordigt de conservatieve vleugel van de CDU. Hij was woensdag te gast in de ARD talkshow van Sandra Maischberger. Op de vraag of hij het kanseliersschap ambiëert gaf hij een diplomatiek antwoord. Maar zijn inzet voor de CDU is duidelijk. Hij betreurt het ohne Schadenfreude dat de SPD onder het niveau van een ouderwetse volkspartij is beland en wil voorkomen dat zijn partij dezelfde kant opgaat. Moet de CDU naar rechts? Nee, zegt Merz, we moeten een groter spectrum van de kiezers zien te bereiken. En daarvoor moet de CDU met name in Oost-Duitsland de concurrentie aangaan met de AfD.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.