Éric Rouleau (1926 – 2015)

Bijna had ik het nieuws gemist dat op 25 februari in Gard (Uzès) in Frankrijk de journalist en diplomaat Éric Rouleau is overleden. Hij was 89. Rouleau was jarenlang de Midden-Oostenspecialist van de Franse krant Le Monde. Als zodanig was hij één van mijn grote voorbeelden toen ik zelf begon en geen andere manier wist om het vak te leren dan het af te kijken van iemand die het al kon. (Een andere collega van wie ik het vak heb afgekeken was David Hirst, tot 1997 werkzaam bij The Guardian. Hij leeft nog.) Ik zal geen lange necrologie schrijven over Rouleau. De meest lezers zullen, vrees ik, niet meer weten wie hij was. Het Franse taalgebied is sowieso niet meer zo populair in Nederland. Voor wie meer wil weten verwijs ik naar Rouleau's in 2012 (bij Fayard) verschenen boek Dans les coulisses du Proche-Orient. Mémoires d’un journaliste diplomate (1952-2012). De inleiding voor dat boek werd geschreven door Alain Gresh, de hoofdredacteur van Le Monde diplomatique. Hij drukte hem bij wijze van in memoriam nog eens of op het blog van die krant. Rouleau, in 1926 geboren in Caïro als Eli Raffoul, was een Egyptische Jood, die in 1943 - hij was toen 17 en studeerde rechten - begon te werken voor de Engelstalige Egyptian Gazette. In die hoedanigheid interviewde hij onder meer de stichter van de Moslim Broederschap, Hassan al-Banna. In 1952 week hij, beschuldigd van communistische sympathieën, uit naar Frankrijk, zoals trouwens een groot deel van de top van de Egyptische communistische partij, die net als hij Joods en francofoon was - (de vader van Alain Gresh, Henri Curiel, was één van hen).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.