Ach, Europa

'Je kunt geen gemeenschappelijke munt hebben zonder gemeenschappelijk beleid,' zegt de voorzitter van de Europese raad, Herman van Rompuy, onlangs in Trouw. Dat haal je de koekoek, zou je zeggen: het was immers de bedoeling dat economische integratie zou leiden tot gemeenschappelijk beleid. Voor de jongere lezertjes: tijdens de Tweede Wereldoorlog werd duidelijk – en dit kunnen jullie nalezen in de redactionele commentaren van bijvoorbeeld de verzetskrant Het Parool – dat de toekomst behoorde aan de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten, dat de Europese mogendheden hun koloniale rijken zouden kwijtraken en dat ze hun welvaart alleen zouden kunnen wederopbouwen door een grote interne markt te scheppen. Dat betekende onvermijdelijk dat Duitsland, als machtigste land van het continent, zou moeten worden ingekapseld in nieuwe bestuurlijke structuren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Lucide dromen

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Zie je een tibetaanse monnik en twee kinderen op een luchtbel, dan is het waarschijnlijk een droom (Foto: Flickr/h.koppdelaney)

Het moet een jaar of twintig geleden zijn, maar het maakte zo’n indruk dat ik het me als de dag van gisteren herinner. Ik lag in mijn kinderbed en droomde één of andere onbelangrijke droom waarin ik rondliep door mijn basisschoolgebouw. En toen gebeurde het: zonder enige duidelijke aanleiding was ik me er plotseling volledig van bewust dat ik aan het dromen was. Ik keek om me heen en zag dat die droomwereld er iets anders uitzag dan de echte wereld. Beter nog, ik had eindelijk volledige, bewuste controle over mijn droom-ik. Dit was mijn kans, ik kon doen wat ik wilde, zonder consequenties in de échte wereld! Blijkbaar was ik nog te jong om echt spannende dingen te doen, want ik besloot dat op de tafel dansen een goede eerste zet was. Dat was al erg leuk, maar ik weet nog goed dat ik besefte dat deze droom wel eens snel voorbij zou kunnen zijn en dat ik snel iets echt gaafs moest doen. En dus sprong ik in mijn lucide droom door het raam van mijn school. Eenmaal buiten op de grond neergekomen was het inderdaad over en werd ik bijna juichend wakker. Ik ging er eigenlijk vanuit dat dit soort dromen wel vaker zouden voorkomen, maar helaas is het bij die ene keer gebleven.

Later onderzoek wees uit dat ik niet de enige was die deze ervaring heb gehad. Het gaat hier om het fenomeen van de lucide droom, voor het eerst beschreven in 1913 door de Nederlandse psychiater Frederik van Eeden, die trouwens ook ‘De kleine Johannes‘ heeft geschreven. In een lucide droom is degene die droomt zich simpelweg bewust van het feit dat hij droomt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Twitteren met je brein

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

EEG mutsje (Foto: Flickr/krischall)

Using EEG to send tweet“. Met dit bericht lijkt de deur naar wereldwijde communicatie voor locked-in patienten geopend.

Hoewel het Locked-In syndroom niet heel vaak voorkomt, is het toch wel zo’n nachtmerrie dat het altijd bovenaan mijn lijstje staat van aandoeningen die je niet wil hebben. Dit zal voor een groot gedeelte ook wel komen door de videoclip die Metallica liet maken voor hun nummer ‘One’. Hierin zien we hoe een jonge soldaat in een ziekenhuisbed ligt, zonder mogelijkheid om te communiceren (zijn armen, benen en zintuigen werken niet meer). Wat de aandoening anders maakt dan een ‘gewoon’ coma is dat de hersenen van de soldaat gewoon doorwerken. Hij is een gevangene in zijn eigen lichaam.

Het schrikbeeld van niet kunnen communiceren en op jezelf teruggeworpen zijn doet mij nog altijd de rillingen over de rug lopen. En het blijft niet alleen bij fictie, er zijn daadwerkelijk patienten die na hersenschade inderdaad hun hogere hersenfuncties behouden maar niet meer in staat zijn te communiceren. Gelukkig wordt door onderzoekers en technici hard gewerkt om deze gekmakende isolatie wat te verlichten.

Al enige tijd zijn wetenschappers bezig met het verbeteren van biofeedback door middel van EEG‘s. Door hersenactiviteiten te meten kunnen de hersenstroompjes van patienten worden ‘uitgelezen’. Uiteraard gaat het nog niet zo goed dat hele gedachten kunnen worden gedetecteerd, maar iets is beter dan niets en de techniek lijkt succesvol.