Sudan/Pronk: Karaktermoord of Genocide?

Jan Pronk, die vanaf 2004 als speciale gezant van de VN in Sudan aanwezig was, is niet langer welkom in Sudan. Groot nieuws natuurlijk, de media staan er bol van. Zo kunnen we vandaag in Trouw lezen dat het de Sudanese overheid om de persoon Jan Pronk te doen is, en niet om de aanwezigheid van de VN aldaar. De Elsevier kopt zelfvoldaan dat ‘lastpak Pronk terecht is weggestuurd’, de Volkskrant noemt hem ‘meer een bevlogen onderwijzer en vechtersbaas dan diplomaat’ en bij het NRC kunnen we stemmen op de vermakelijke stelling ‘Pronk heeft het er zelf naar gemaakt‘. En misschien moeten we allang blij zijn dat er in de media überhaupt een kritisch geluid met betrekking tot de situatie in Darfur te lezen valt. Maar helaas valt die kritiek dan weer samen te vatten als een smeuïg roddelkransje. In het woordenboek van de media redacties staat achter diplomatie blijkbaar zoiets als ‘naar de pijpen dansen van een overheid’ en staat bij synoniem voor diplomaat het woord ‘ja-knikker’ te lezen. Dat de kop van Jan Pronk moet rollen is blijkbaar interessanter dan de ontwikkelingen die de aanleiding van zijn uitlatingen vormden.  

Want, misschien is het u ontgaan in alle drukte, het geweld laait weer op in Darfur. Ondanks het zogenaamde vredesbestand. En wat u ook van Jan Pronk mag vinden, dat is niet zíjn schuld. Goddank is Minister van Ardenne dan wel onthutst over het besluit van Sudan. Maar Minister van Ardenne is dan helaas weer iemand met een minuscuul beetje invloed op het internationale politiek en militaire vlak. De VN en andere internationale machtsblokken spelen het handige spelletje van de Sudanese overheid braaf mee. De anders zo strijdlustige VS verschuilen zich achter hun andere broodnodige oorlogen. En Jan Pronk mag zijn mond niet meer open doen. Een gat in de markt voor de grote ‘tweede macht’ in deze wereld zou je denken. Maar de media zijn te druk bezig met het ontwerp voor het hakblok waar de kop van Pronk op moet komen te liggen. Welke krant of nieuwsprogramma neemt het op zich om nu eens te vertellen wat er daadwerkelijk allemaal gaande is in Darfur? En wanneer gaan de (internationale) media eens van start met een hetze tegen de Sudanese overheid en de internationale machthebbers die deze genocide mede mogelijk maken?

Mocht u het willen weten, Darfur ligt in Oost-Afrika. Er is oorlog. Al vanaf 2003. Er zijn honderdduizenden mensen op de vlucht geslagen. Er zijn tot nu toe ongeveer 350.000 doden gevallen. Naar schatting uiteraard, want wie weet dat soort dingen nou precies? Of liever gezegd, wie wil dat soort dingen nou weten? Net zoals niemand wil weten waar het conflict nou eigenlijk écht over gaat. De media houden hardnekkig vast aan het verhaaltje dat Arabische milities de niet-Arabische bevolking wegjagen. En dat is wel heel simpel gesteld. Want Arabische en Afrikaanse Darfurianen verschillen, anders dan in taalkundig opzicht, nauwelijks van elkaar: allen zijn moslim, zwart van huidskleur en negroïde. De raciale identiteiten die nu een belangrijke rol spelen in het conflict zijn allerminst voor de hand liggend, maar kennen hun oorsprong in de raciale staat. En daar ligt de sleutel tot de oplossing. Als eenmaal erkend wordt dat de Arabische racistische ideologie van de Sudanese overheid de reden en motor achter het conflict is, dan kan als tweede stap misschien het woord genocide geherintroduceerd worden. Want genocide is het. Als we de internationaal politieke mambo jambo rond dat woord durven te vergeten.

Achtergrond bij het conflict in Darfur