Statistische strohalmen

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Iets zichtbaar maken met een visualisatie van statistiek heeft voordelen. Je laat mensen in één oogopslag zien wat eigenlijk de trend of essentie is van een complexe gegevensset.
Laten we dit illustreren aan de hand van wat voorbeelden op basis van één gegevensset waarbij ik later pas uitleg wat die eigenlijk inhoudt.
We zien hier metingen per maand over een geselecteerde periode. Hier eerst een grafiek over een periode van krap 7 jaar, met een lineaire trendlijn:

grafiek1

Ook zonder de trendlijn zou je waarschijnlijk de conclusie trekken dat er in die periode afgezien van de nodige variatie eigenlijk weinig verschuiving is.
Laten we een iets langere periode nemen, zeg 10 jaar:
grafiek2

Zonder trendlijn ditmaal. Maar de indruk bestaat toch wel dat de trend over de hele periode neigt naar een daling.
Nog eentje dan. Weer een periode van ongeveer 10 jaar:
grafiek3

Weer datzelfde gevoel van daling.

Heeft u al in de gaten waar het hier om gaat? Waarschijnlijk wel. Het gaat hier om afwijkingen in de wereldwijde temperatuurmetingen. De eerste grafiek betrof de periode november 2001 tot en met februari 2008. De tweede grafiek de periode februari 1998 tot en met februari 2008. En de derde grafiek is voor de periode december 1969 tot en met juli 1979.
Nu vraagt u zich misschien af waarom ik juist deze periodes heb gekozen.
Dat is heel eenvoudig, omdat iemand anders dat ook gedaan heeft. Alleen die wilde er wat mee bewijzen.
Dhr Hans Labohm, gerenomeerd klimaatscepticus, heeft op de Dagelijkse Standaard een nieuw platform gekregen om zijn twijfels te uiten over de heersende theorie van klimaatverandering.
Op twee punten gebruikt hij een grafiek om te laten zien dat er helemaal geen sprake meer is van een stijging, sterker nog, er is een daling. Kijkt u eerst even naar het plaatje waar hij naar linkt in dit postje onder het woord “logenstrafte”:

tc02vsipcc

Die komt overeen met de periode van de eerste grafiek die ik u gaf.
Persoonlijk heb ik trouwens sterk mijn twijfels bij de rode trendlijn die gegeven wordt. In mijn dataset zit slecht een hele kleine daling, hoe ik het ook manipuleer.

Kijkt u dan ook even naar de plaat bovenaan dit postje:


Die periode komt ongeveer overeen met de tweede grafiek die ik u toonde.

Laten we die periode eens een klein beetje oprekken. We plakken er anderhalf jaar voor en een maandje achter en voegen een trendlijn toe:

grafiek4

Oei, dat geeft toch alweer een heel ander gevoel. Kennelijk wordt er wel heel selectief omgesprongen met de gewenste periode. Dat was ook de reden dat ik de derde grafiek toonde. Dat is een willekeurige periode uit de tijdsreeks die net zo goed aan lijkt te geven dat er geen sprake is van verandering.

Tijd voor de gehele plaat sinds 1960:

grafiek5

Mijn gegevens komen uit de set van de Nasa (u weet wel, zo’n linksextremistisch bolwerk van de klimaatmafia). Deze gegevens worden onder andere gebruikt in het deze week uitgebrachte rapport van de PCCC waar dhr Labohm zo over struikelt.

Ik vind het goed en belangrijk als mensen proberen gaten te schieten in de bevindingen van de IPCC. Maar ze maken zichzelf totaal ongeloofwaardig als ze gaan lopen liegen met statistieken als laatste strohalm om zieltjes te winnen.
Het wordt helemaal pathetisch als je vervolgens ook nog eens ongefundeerd roeptMen zou zich vrolijk kunnen maken over deze hilarische vorm van wetenschapsbeoefening, ware het niet dat er jaarlijks honderden miljarden worden besteed aan het voorkomen van alarmerende opwarming van de aarde, die maar niet wil komen.

Werden er maar honderden miljarden besteed aan dit probleem.

Tot zover de maandelijkse les in de serie “Lies, darn lies and statistics”.

Reacties (32)

#1 poetpiet

steeph, wat maken die lijntjes nou uit? Of aan wel soms?

John Hamaker schreef eind 70er jaren een boek over 3 problemen: CO2, compound interest, (Zinseszins, oftewel woeker) en bevolkingsgroei. Grafiekje op de omslag. Maar in 3en4D word een lijn een spiraal, parallelen gaan kruisen, etcetera.

Een ex prof basketballer die op rauwkost overgegaan was bekostigde een publikatie. Het bijzondere aan het boek is de rol van tectoniek bij klimaatZieKlussen.

Na een tijdelijke koorts (mineraal gebrek heeft ziekte, droogte en brand tot gevolg) begint de koele kraak en smaakt brenger, een ijzig langzaam steenaanbreek gebaar zeg maar.

Allemaal best mogelijk maar inmiddels zie ik godsdienstig geijl, economisch bakzijl en klimaat gerijl als 1 pot natte en foute smeermiddel soorten en doseringen. Een grote hoop gegeneralizeer, door centralizatie (door zich als middel- in plaats van mispunten ervarende en opwerpende afbreukbaksels) aangezwengelde en bedreven gezwafel.

Waar het om gaat is de kleine/onderste bouwstenen in ere te laten, hun de lasten en lusten niet te ontnemen. Dan is er op te rekenen en mee te VERrekenen.

Lees Ulrich von Beckerath.
Leer wat over permacultuur. MIKROklimaat is van belang.
Plan wat 1000jaar oude boombehuizing.

komt het allemaal toch nog goed.

  • Volgende discussie
#2 Bismarck

Tja kwestie van eerst het bereik vast stellen, dan pas de resultaten bekijken. Als je een temperatuurdaling (of -stijging) wil bewijzen en er dan dat deel van de data bij zoekt dat met je wens overeen komt, ben je verkeerd om bezig. Heeft niets met statistiek, maar alles met onderzoeksmethodes te maken. Statistieken liegen niet, hooguit de mensen die de statistieken presenteren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Agnès

@2: daarom heb ik ook zo’n hekel aan mensen die zeggen dat de cijfers voor zichzelf spreken. Die laten meestal de cijfers voor hun eigenste spreken.

@steeph: dank, verhelderend.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Dho

Labohm ontkent helemaal niet dat er een temperatuurstijging is over langere termijn. Hij is alleen van mening dat die waarschijnlijk niet door de mens wordt veroorzaakt. Sorry dat ik het zeg Steeph, maar als iemand hier aan volksmennerij doet, ben jij het.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Steeph

@Dho recent komt Labohm met het verhaal over de afgenomen zonne-activiteit en de waarschijnlijkheid dat het dus wel eens koeler zou kunnen worden de komende decennia.

Verder zeg ik in mijn stukje niet dat hij de temperatuurstijging ontkent. Ik laat alleen maar zien dat hij druk bezig te proberen te laten zien dat die temperatuurstijging er niet of nauwelijks is door het selectief gebruik van plaatjes.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 jules

Labohm gebruikt het bovenstaande grafiekje om misleidend te zijn, en te ontkennen dat er een correlatie is tussen CO2 en temperatuur.

Terwijl hij drommels goed weet dat die correlatie er wel is, en hij die na kritiek zelf meermaals heeft getoond in zijn posts.

Hans Labohm is intellectueel oneerlijk :
http://jules-klimaat.blogspot.com/2009/03/labohm-again-sigh.html

ik word misantroop als ik die man zijn fratsen lees.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Anton

Als je temperatuur wijzigingen in grafiek wilt brengen moet je zowiezo hele jaren gebruiken, omdat de temperatuur door het jaar heen een eigen cyclus heeft. Als je begint in de winter en eindigt in de zomer vergroot je de stijging in de grafiek en v.v. Geen wetenschapper die daar in trapt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Dho

Je laat inderdaad zien dat je met statistieken elk plaatje kan produceren. Maar dat geldt ook voor jouw eigen werk. Met het laatste plaatje en bijhorende uitleg suggereer je wel degelijk dat Labohm klimaatopwarming over de lange termijn ontkent. Als je daar een overzicht van honderdduizenden jaren tegenover had gezet, dan had het er weer compleet anders uitgezien.
Waar het mij eigenlijk om gaat, is dat iemand in een soort goed-fout discussie helemaal wordt afgefakkeld. Kunnen we niet serieus naar iemand zijn argumenten luisteren? Labohm stelt dat het klimaat de komende tijd afkoelt, door een afnemende zonne-energie. Waarom rekenen jullie elkaar niet over een decennium niet af op zo’n wetenschappelijk verifieerbaar punt. Zonder elkaar voortdurend in een soort religieuze woede in de haren te vliegen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Danny Jouwe

@Bismarck. Ik denk niet dat je manipulatieve bedoelingen hebt, maar je klinkt een beetje als een alfa met net iets teveel respect voor de bèta’s.
@Steeph. Verhelderend. Vooral de laatste grafiek. Het jaartal 1960 lijkt me ook een goed moment. In de lijn economie-CO2-temperatuurstijging: in Nederland begonnen de jaren van wederopbouw langzaam maar zeker over te gaan in de loonexplosie van de jaren zestig. Dit land kreeg toen spijt dat het nog maar net mensen had weggewerkt voor emigratie, en begon al zo’n beetje aan gastarbeiders te denken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Bismarck

@9: Da’s een goeie grap!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 HansR

Mmm… je punt is duidelijk en ik ben het er mee eens. Maar het laat tegelijkertijd ook zien dat de essentie dus blijkbaar is: manipulatie van gegevens is waar het om gaat. Wie heeft invloed en waar. Dat bepaalt uiteindelijk de uitkomst en wat er gebeurt. Niet wat er waar is. Niemand blijkt geïnteresseerd in de waarheid. Op een klein aantal intellectuelen en wetenschappers na (let op het onderscheid).

En dat het resultaat is dat de gemiddelde aardtemperatuur over een eeuw 2 graden hoger is: who cares? Degenen met invloed zijn rijker en hun kinderen ook. Dat ze geen kleinkinderen meer zullen hebben: who cares.

Om kort te gaan: korte termijn.
Daar gaat het om.
Niet of het waar is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 boog

Hans Labohm blijft ook maar doorneuzelen met zijn smoezelige grafiekjes (de x-as van grafiek #5 op deze pagina).

Al wat hij verspreidt is FUD. Meest triest is nog wel dat hij evengoed nog regelmatig een podium vindt (media: “hoor en wederhoor, en de waarheid zal wel in het midden liggen”)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 boog

Ook knap dat Hans Labohm zulke idiote interpretaties maakt van de papers die hij citeert, zoals dat van Easterling and Wehner:

“We show that the climate over the 21st century can and likely will produce periods of a decade or two where the globally averaged surface air temperature shows no trend or even slight cooling in the presence of longer–term warming.”

Hetgeen niet meer dan logisch is, lijkt me, gezien de natuurlijke klimaatvariabiliteit. Maar wat schijft Labohm vervolgens:

“Volgens hen domineert de ‘natuurlijke variabiliteit’ in de perioden van afkoeling, maar de onderliggend (CO2–)opwarmingstrend is er wel degelijk. Maar een normaal mens zou toch denken dat die onderliggende (CO2–)opwarmingstrend, als die al bestaat – hetgeen niet is bewezen –, toch niet zo belangrijk kan zijn.”

zucht…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Flip

Dank voor dit verhelderende stukje Steeph. Dit artikel gaat in mijn bookmarks voor als er weer iemand met Labohm in zijn hand beweert dat er niets aan de hand is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Buren

Wat mij verbaasd is dat niemand de daling van de laatste jaren zag aankomen of voorspelde, ondanks CO2 stijging. Ik maak me dan wel zorgen om de modellen! of zijn er nog meer factoren steeph?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bismarck

@15: Misschien heb je de quote uit #13 gemist?

Verder pas je dezelfde tactiek toe als Labohm: Je vergelijkt de laatste jaren met het warmste jaar uit de meetgeschiedenis (1998).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Bismarck

Overigens bezondigt Steeph zich, in een ander topic, ook aan die tactiek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Steeph

@Bismarck Nogal een ander onderwerp. Bovendien proberen we daar niets te bewijzen. Het gaat om een visualisatie van een gevoel.
(En alle data is voor iedereen beschikbaar en de gekozen methode staat er bij).

Maar ik zal bij volgende edities een duidelijker disclaimer plaatsen. Iets als “Deze visualisatie heeft niets met exacte wetenschap te maken, noch representeert het de werkelijkheid bij benadering. Het is slechts een manier om een gevoel uit te drukken.”

Zoiets?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 green

De tendens van bovenstaande lijkt mij duidelijk: door de toename van CO2 wordt het warmer. Het Pccc rapport ‘De staat van het klimaat 2008’,geeft dat duidelijk aan. Dat het de laatste 10 jaar maar niet warmer wil worden ligt aan de thermometer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Zwilkje

Vertrouw alleen de statistieken die u zelf gemanipuleerd heeft!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Bismarck

@18: Ik zei toch ander topic. Ik vond alleen de analogie wel heel treffend. Misschien moet je Labohm ook wat meer op dat niveau zetten: Iemand die een bepaald gevoel wil uitdrukken (ik zou hem in ieder geval niet teveel als wetenschapper serieus nemen, gezien bijvoorbeeld de link uit #6).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Anton

De dataset van NASA (GISS dr James Hansen) is, paradoxaal genoeg, gebaseerd op metingen van grondstations. Deze dataset is omstreden vanwege het Urban Heat Island effect, de oververtegenwoordiging van meetpunten op het noordelijk halfond en de niet nader verklaarde correcties die Hansen op de dataset toepast. Vergeleken met andere datasets: UAH (dr John Christy m.b.v. weerbalonnen), HadCRUT (dr Phil Jones) en RSS (beide satellietmetingen) laat de GISS data een veel snellere stijging van de temperatuur zien. Zonder uitspraak te doen over welke dataset correct zou zijn is het wel frappant dat klimaatalarmisten consequent kiezen voor de dataset die het beste past bij hun theorie.

Tot zover de maandelijkse les in de serie “Lies, darn lies and climate politics”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Steeph

@Anton Als die HadCRUT dataset iets toegankelijker geweest was, had ik hem erbij gezet.
In het rapport van de PCCC staat hij ook. Ja, die komt 0,1 graad lager uit. Maar de trend is ook daar naar boven.
Belangrijker, de IPCC gebruikt 35 verschillende datasets.

Hier wat voorbeelden:
http://www.ipcc.ch/graphics/graphics/ar4-wg1/jpg/fig-3-1.jpg
http://www.ipcc.ch/graphics/graphics/ar4-wg1/jpg/fig-3-4.jpg
http://www.ipcc.ch/graphics/graphics/ar4-wg1/jpg/fig-3-8.jpg

(ga ff werken aan die hadcrut3)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Steeph

Op basis van de gemiddelden hiervan:
http://hadobs.metoffice.com/hadcrut3/diagnostics/global/nh+sh/monthly

Sorry, geen trendlijn en de onderste cijfers van het jaar vallen er af. Het gaat tot en met 2009 maart.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 vandyke

Het lijkt erop dat Labohm Steeph gelijk geeft, althans voor wat betreft het omgaan met de grafieken.
Zie de discussie nav een nrc artikel

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Armin

Natuurlijk proberen bepaalde ‘sceptici’ door grafiekjes van 7 jaar daling of 10 jaar stagnatie of wat dan ook te suggereren dat er niets aan de hand is, maar toch is dat wel een kwestie die problematisch is voor ‘alarmisten’.

Immers, het idee is dat er nu een stijgende temperatuur plaatsvindt door CO2. Daarop werken dan al die talloze natuurlijke variaties. Effect zou dan zijn een variabele stijgende en dalende figuur, maar onderliggend een langzaam stijgende trend.

Binnen deze figuur kun je best een periode vinden waarin de temperatuur niet stijgt of wellicht zelfs een paar jaar daalt. J ekunt met een simpel rode ruis model dit makkelijk simuleren. Echter, je kunt er ook een kans aanhangen! De kans dat er een tijdelijke dip van 1 a 2 jaar komt, is er groot. De kans dat die 2 a 4 jaar is, is nog steeds groot maar ietsje kleiner. Etc. De kans dat er 10 jaar stagnatie optreedt zoals nu het geval is, is aanwezig maar vervelend genoeg niet zo groot meer.
In den extreme, als we nu nog eens 10 jaar geen grote stijging zien is het zo goed als zeker, dat de hypothese van een lineaire dominante component door CO2 herzien moet worden op een of andere wijze.

Concreet, de kans dat de afgelopen jaren enkel een statistische blieb waren door natuurlijke variaties in een verder stijgende constante curve, wordt met elk jaar dat de blieb voortduurt kleiner.

In die zin, is het ondanks het gegoogel met begin en einddata (waar ‘alarmisten’ zich helaas net zo vaak schuldig aan maken) van de ‘sceptici’, toch wel een beetje verontrustend dat de temperatuur op aarde zich zo koest houdt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Harry

Behaalde resultaten uit het verleden geven geen garanties voor de toekomst.
Een gezonde dosis wantrouwen is bij grafieken altijd op zijn plaats en noodzakelijk wanneer men met trendlijnen gaat werken.
KLIMAATVERANDERING ZOU WEL EENS HEEL NOODZAKELIJK KUNNEN ZIJN ALS IK DIT ALLEMAAL ZO LEES

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 MP

Er is ook hsitorische data van het Stadswaterkantoor in Amsterdam, daar heb ik een tijdje terug onderstaand grafiekje van gemaakt. De historsiche data heb ik afgestemd op recente schipholdata met behulp van een aantal jaren overlap.

De gekleurde lijnen zijn trendlijnen.

Data kun je hier vinden:
http://www.knmi.nl/klimatologie/stadswaterkantoor/uitleg.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Steeph

Interessant, op de site van HADCRUT3 is een opmerking geplaatst over de piek van 1998 en de schijnbare daling daarna:
http://hadobs.metoffice.com/hadcrut3/
http://www.metoffice.gov.uk/corporate/pressoffice/myths/2.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 IkWilOokWatZeggen

Ik heb begrepen dat het hier in NL wel opwarmt in tegenstelling tot op de rest van de aarde.
Ik heb ook mensen horen zeggen dat dit juist komt door onze milieu inspanningen.
Fijnstof isoleert en houdt warmte tegen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Steeph

@IkWilOokWatZeggen: Het is wat onwaarschijnlijk om te stellen dat een temperatuurstijging zich kan beperken tot 1 land, specifiek gekoppeld aan de maatregelen van dat land.
De lucht en het fijnstof houdt zich niet aan grenzen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie