ELDERS - Steeds meer Spanjaarden worden hun huis uitgezet omdat ze de hypotheek niet langer kunnen betalen. De woede van de “hypotheekgedupeerden” voedt de oppositie tegen de aanpak van de crisis in Spanje.
Meer dan 100.000 Spanjaarden zijn het afgelopen jaar het huis uitgezet wegens hypotheekschulden, vier keer zoveel als in 2007 voor het begin van de crisis. Aan het begin van dit jaar liepen er nog bijna 200.000 processen. De dreiging van de banken heeft sommige gevallen al geleid tot zelfmoord van de huiseigenaren . Het Platform van Hypotheekgedupeerden is op dit moment de aanvoerder van de oppositie tegen het crisisbestrijdingsbeleid van de conservatieve Spaanse regering. Ada Colau, de woordvoerder van het platform, dankt haar enorme populariteit aan haar niet aflatende steun aan huizenbezitters die in conflict zijn met hun bank. En aan haar openlijke beschuldiging van de bankiers tijdens een hoorzitting in het parlement over de woningmarkt. Terwijl ze zich keerde naar de vertegenwoordiger van de Spaanse vereniging van bankiers zei ze: ‘Deze man is een misdadiger en zo moet hij ook behandeld worden.’Colau verwoordde de gevoelens van heel veel Spanjaarden van alle politieke richtingen. Een petitie voor hervorming van het hypotheeksysteem werd ondertekend door 1,4 miljoen mensen. Demonstraties in vijftig steden onderstreepten vorige maand deze eis. Inmiddels heeft het Europese Hof uitgesproken dat de Spaanse hypotheekwetten in strijd zijn met de Europese regels voor bescherming van de consument.
De woede van de huiseigenaren is des te begrijpelijker als we weten dat de crisis in Spanje vooral veroorzaakt is door de enorme vastgoedbubble. Vorig jaar telde de overheid meer dan 3 miljoen leegstaande huizen. Spaanse banken moeten nu met miljarden belastinggeld worden gesteund om overeind te blijven. En diezelfde banken jagen de mensen die vanwege de crisis in veel gevallen ook al hun baan kwijt zijn nu ook nog de straat op.
Ondanks dit alles krijgen de huizenbezitters weinig gehoor bij de grote politieke partijen. Net als de jongerenbeweging van een paar jaar geleden (de Indignados) vormen de boze huiseigenaren een beweging die losstaat van de gevestigde politiek en die daar ook niets van moet hebben. Volgens Colau zitten de politici van Spanjes twee grote partijen, de Partido Popular (PP) en de Partido Socialista Obrero Espanol (PSOE), veel te gebakken aan het bestaande systeem van het uitwisselen van baantjes tussen openbaar bestuur en bedrijfsleven. “De banken hebben de politiek in hun zak” zegt ze in NRC Handelsblad van maandag j.l.
De oude politiek is daarnaast in diskrediet gebracht door diverse corruptieschandalen. Met de gebruikelijke Zwitserse connecties. ‘Heel Spanje moet op de schop’ schreef de Spaanse econoom César Molinas onlangs.
Behalve de sport dan natuurlijk. Op dat gebied is er in elk geval nog winst.
Reacties (23)
‘Heel Spanje moet op de schop’
Maar dat zal niet gebeuren omdat het een systeemfout is en met Spanje zou de hele wereld op de schop moeten, het hele systeem. En dat kun je dus vergeten.
Misschien weet OZW een oplossing.
Als mensen die de hypotheek niet meer kunnen betalen gewoon in hun huis blijven zitten, is dat natuurlijk wel lullig tegenover mensen die bewust niet hebben meegedaan aan het onverantwoorde kuddegedrag en dus geen of een veel eenvoudiger eigen huis hebben.
Ze zouden wel hun huis uit moeten gaan, de sleutels inleveren bij de bank, en vervolgens 1 van die drie miljoen leegstaande huizen kraken. Wat Ada Colau doet stinkt naar populisme.
Als alle Spanjaarden afspreken gedurende een aantal maanden geen hypotheek te betalen, luisteren de banken misschien wel naar ze..
@diender:
Wat de Spanjaarden overkomt (althans de gewone Spanjaarden) is de schuld van de politiek in Spanje en Europa, en vooral de ECB, met haar economen, die de ongeremde instroom van geld hebben laten plaatsvinden – zoals Jos goed beschrijft. Blijkbaar was er onder al die economen en politieke geniën niemand die zag wat er aan kwam. Laat staan dat gewone Spanjaarden dat zagen aan komen. In Ierland is het zelfde gebeurd overigens.
Het is daarom en om de onrechtvaardigheid van de Spaanse wet dat mensen terecht boos zijn:
En net als in de VS is er dus niemand die op het idee komt dat de mensen die het slachtoffer zijn van dit falend beleid geholpen moeten worden. In plaats daarvan worden de veroorzakers geholpen – de banken.
En jij noemt de boosheid hierom populisme. Hoe kun je er verder naast zitten?
@2: Dat zou een goed punt zijn als het ging om een handjevol eigenwijze wanbetalers. Als 200.000 huiseigenaren op straat dreigen komen te staan mogen de banken best hun verantwoordelijkheid nemen in het voorkomen van een nationale ramp.
Je zou eigenlijk denken dat een oplossing zou kunnen zijn dat de banken leegstaande woningcomplexen en appartementen overnemen. Om die vervolgens te verhuren aan mensen die de hypotheek niet meer kunnen betalen. De eerste paar jaar een lage huur gesubsidieerd door het geld dat de overheid anders kwijt zou zijn aan het overeind houden van de banken. De subsidies zouden dan binnen enkele jaren moeten worden afgebouwd tegen de tijd dat in een normale economische cyclus weer spraken zou moeten zijn van herstel.
Het verbaasd me nog steeds dat de Spanjaarden zo enorm vasthouden aan de twee politieke kolossen (PSOE en PP) terwijl die in de afgelopen tien jaar niet in staat zijn gebleken veel te betekenen voor de gewone Spanjaard.
Er is een vrij eenvoudige oplossing voor dit probleem: afboeken op de hypotheekleningen en afboeken op de spaargelden. Zoals je ziet in Cyprus zal iedereen snappen, zelfs de depositohouders, dat de spaarders moeten bloeden voor een veel te ruime verstrekking van hypotheken de afgelopen 10 jaar.
Wat serieuzer: de nummers #3,#4 en #6 doen er veel te makkelijk over. Afboeking op hypotheken op grote schaal komt bij de spaarders terecht. En dat zijn ook weer ‘de gemiddelde Spanjaard’.
@7:
Nou, de gemiddelde Spanjaard is denk ik geen netto spaarder. En de mensen die op straat gegooid worden al zeker niet.
@4: Natuurlijk zijn de mensen terecht boos. Maar ze moeten ook boos zijn op zichzelf, ze zijn niet alleen slachtoffer maar ook onderdeel van het probleem. Spanje is een democratie, men heeft zelf ingestemd met de politiek van de hebzucht. Het is populistisch als je dan nu de bankiers uitmaakt voor misdadiger, dat is aan de rechter, en mensen niet wijst op hun eigen verantwoordelijkheid. Het is te gemakkelijk om te doen alsof er 1 grote boze wolf is tegenover een grote massa onschuldige lammeren.
@9:
O, is dat zo. Ik krijg anders sterk de indruk dat er meer naar banken, financiële markten in het algemeen, het internationale bedrijfsleven, zeg maar ouderwets: het grootkapitaal, dan naar de mensen geluisterd wordt.
In Nederland is het overigens niet anders. Waarom denk je dat hypotheekrenteaftrek zolang heeft kunnen bestaan hier? Wie hebben daar echt voordeel van gehad? Let op met je antwoord: niet de mensen die konden aftrekken want de aftrek jaagde de huizenprijs omhoog.
@analyst: ik doen niet “makkelijk over afboeken”.
Het is een eenvoudige redenering:
als mensen geholpen worden en in hun huis kunnen blijven zitten komen er minder leegstaande huizen op de markt.
Dit heeft tot gevolg dat de prijsdaling eerder stopt.
Bovendien is afboeken niet meer dan fair: de prijzen waren door de bubble ver boven de echte waarde gestegen. Afboeken is dus alleen maar een noodzakelijke correctie.
En wat de spaarders aangaat: die hebben er alleen maar belang bij dat economie weer gaat aantrekken. De huidige negatieve spiraal moet gestopt worden.
Het is gewoon logisch denken, meer niet.
@8: Ja, maar ik ga er toch vanuit dat beleid redelijk voor *iedereen* dient te zijn. Democratie enzo.
@9:Dat is lange termijn. Op korte termijn moet er verlies genomen worden. Dat is het hele eiren eten cq waar het om gaat. Er geen manier waarop de hypotheekgevers en de bank cq de spaarders beide kunnen worden ontzien.
Aan jouw vergezichten hebben we niet zoveel: het is de vraag wie, waar, wanneer en hoe zijn/haar verlies gaat nemen.
@12:
Jij vindt het wenselijk/redelijk dat grote hoeveelheden gezinnen uit hun huis worden geschopt? En dat terwijl er al enorm veel huizen leeg staan?
@9: Colau heeft de zaak scherp gesteld, maar wel met het effect dat er nu een beweging is die de potentie heeft het systeem te veranderen. Als de Spanjaarden stil blijven zitten in het besef dat ze zelf ook deel van het probleem zijn verandert er nooit iets. Daar wint niemand wat bij.
@4 Dank voor de aanvulling
@10: In Nederland heeft de VVD de HRA altijd het felst verdedigd. Het is bij uitstek de partij die luistert naar het grootkapitaal. Zijn ze daarom afgestraft door de kiezer? nee, het is de grootste partij geworden. Een heleboel mensen die het slachtoffer zijn van de huizenbubbel stemmen gewoon op de partij die daar het meest schuldig aan is.
@14: Ik heb ook niet gezegd dat de spanjaarden stil moeten blijven zitten, maar dat de gedupeerden de sleutels moeten inleveren bij de bank en vervolgens een leegstaand huis moeten gaan kraken. Daarmee doen ze twee dingen: ze erkennen dat ze ook onderdeel zijn van het probleem, en ze ondernemen actie tegen het systeem. En je hebt gelijk dat Colau maar wel mooi de boel in beweging brengt.
@15: Ik zou de Spanjaarden toch ook aanraden om de banken via wetswijzigingsvoorstellen onder druk te houden. Kraken is niet voor iedereen een optie.
@13: Nee natuurlijk niet. Maar voordat je de traankraan aanzet: ik vind het ook niet redelijk dat mevrouw Hernandez die 20 duizend voor haar pensioen op een spaarrekening heeft (onthou: collectieve pensioenvoorzieningen in Spanje zijn lang niet zo genereus als hier) moet afboeken omdat iemand in Valencia zijn hypotheeklasten niet kan opbrengen.
@17:
Wat spaargeld kwijt zijn lijkt me van een andere orde dan je huis kwijtraken. Bovendien zal er bij het afboeken vast een ondergrens worden gehanteerd, waardoor kleine spaarders als mevrouw Hernandez ook hun tortilla kunnen blijven eten.
Overigens vind ik een eenmalige ‘stimulering’ van de burger ook een mogelijkheid, als alternatief voor afboeken.
@18: Hangt er een beetje vanaf aan wie je het vraag: degene met het huis of de degene met het spaargeld. Mijn frustratie komt een beetje voort uit het volgende: in een ideale wereld zou je de huidige crisis snel kunnen oplossen. Als debiteuren gewoon solidair zouden zijn met crediteuren zouden we schulden tegen bezit weg kunnen strepen en gaan we met een schone lei verder. Maar in de echte wereld gaat dat gewoon niet gebeuren.
Als je ziet hoeveel er gebakkeleid wordt in land als Nederland (waar de neuzen over het algemeen dezelfde kant op neigen te staan) over hoe de last van tegenvallende pensioenverplichtingen, huizenprijzen en belastinginkomsten verdeeld moet worden over gepensioeneerden en werkenden, huisbezitters en huiskopers en belastingbetalers en uitkeringontvangers dan is het moeilijk voor te stellen dat in een land als Spanje (waar de eensgezindheid tussen de socio-economische klassen en regios veel minder is dan hier) er een politieke consensus te bereiken is over coordineerde schuld/bezit afschrijving.
Het is trouwens een beetje misleidend om het in dit geval te hebben over huizenbezitters. Het gaat om mensen die in een huis zijn gaan wonen en beloofd hebben dat ze het in de toekomst gaan betalen. Het zijn dus huizenbezetters.
@19:
Zonder zo’n soort consensus wordt het gegarandeerd een gewelddadige puinzooi als de crisis blijft doorzetten.
@20: Hmmm ja en nee. :) Wat betreft het dagelijkse taalgebruik heb je gelijk. Maar juridisch gezien is een verschil tussen eigendom en bezit. Zelfs met een aflossingsvrije hypotheek heb je het huis waarin je woont in je juridische bezit. Dus huisbezitter is in deze wel correct.
@21: Eens, maar het moet een beter onderbouwde poging tot consensys zijn dan “als jullie (=spaarders) nou even je mond houden dan is het probleem zo opgelost”.
@2: het probleem is niet dat mensen uit gezet worden. Het probleem zit in de enorme restschulden die aangevuld worden met buitensporige rentes. Op het moment dat je je hypotheek niet meer kan betalen, dan rekenen banken enorme bedragen extra boven op je gewoon hypotheek als boete voor het niet betalen van je hypotheek. Dat is het probleem.
Mensen kunnen de hypotheek al niet betalen en dan wordt hun schuld vele malen groter. Daar klagen de mensen van de PAH over. Er is recentelijk een uitspraak van een Europees Hof van justitie die de Spaanse wet als oneerlijk bestempelt. Nou zegt de Spaanse regering dat nieuwe gevallen van huis uitzettingen onder een nieuwe schuldregeling zullen vallen, maar dit moet natuurlijk voor alle schuldregelingen met terugwerkende kracht gelden.
Eigenlijk moet de mogelijkheid bestaan om je sleutels bij de bank in te leveren en klaar, geen schuld meer. Ook geen huis ;-)