serie

XTC - legalisering

In deze serie toont Gjalt-Jorn Peters met analyses, onderzoeken, feiten en cijfers aan dat legalisering van XTC serieus valt te overwegen.

Gjalt-Jorn Peters is universitair docent methodologie en statistiek aan de Open Universiteit. Zijn onderzoek richt zich op gedragsverandering en preventie, in het bijzonder toegepast op risicogedrag in het uitgaansleven.


Foto: daisy.images (cc)

Constructief nadenken over legalisering

ANALYSE - Gjalt-Jorn Peters doet in deze gastbijdrage een paar suggesties hoe je legalisering aan zou moeten pakken op basis van lessen uit het verleden.

In het discussieren over legalisering van XTC is het van belang om de feiten en laatste wetenschappelijke inzichten goed op een rij te hebben. Inzicht in de omvang van gebruik en productie als wel een belichting van de discussie vanuit het perspectief van de (geestelijke) gezondheidszorg zijn daarbij van belang. Naast de feitelijke onjuistheden in de reacties van Novadic-Kentron en het Trimbos Instituut is het jammer dat hierdoor meer aandacht is voor de argumenten voor legalisering dan voor hoe je legalisering aan zou moeten pakken. Dit is deels betreurenswaardig omdat het lastig discussiëren is over dingen die nog heel abstract en ongedefinieerd zijn.

Prijzen van legale XTC

Er zouden duidelijke minimumprijzen voor XTC afgesproken moeten worden ingesteld. Aangenomen dat de productieprijs die is berekend door Tops et al. klopt, kost de productie van een pil € 0,20 (zie sectie “Drugscriminaliteit: letterlijk oplossen“), en wordt gemiddeld € 3,50 voor een pil betaald (van gemiddeld 157 milligram MDMA). De prijzen van XTC moeten niet te hoog komen te liggen (dan wordt het weer te aantrekkelijk om in het illegale circuit te kopen en het risico op vervuilde pillen en fluctuerende doseringen op de koop toe te nemen), maar ook niet te laag. Bovendien moet er een verband met de dosis MDMA zijn. Maar gegeven de uitzonderlijk lage productieprijs van XTC is er zelfs met de hier genoemde kaders genoeg speling om tot een verstandige prijsstelling te komen.

Foto: daisy.images (cc)

Kritische analyse van reacties Trimbos Instituut en Novadic Kentron op legaliseringsdiscussie

ANALYSE, LONGREAD - Ook het Trimbos Instituut en Novadic-Kentron plaatsten reacties in de discussie over legalisering van XTC. Deze reacties behandelen voor een deel dezelfde punten die Gjalt-Jorn Peters in zijn eerdere analyse besprak, maar tegelijkertijd bevatten ze een aantal fouten. In deze nieuwe post analyseert en corrigeert Gjalt-Jorn Peters deze fouten.

De hoofdconclusies:

  • Legalisering vermindert de risico’s van vervuilde pillen en overdosering;
  • Legalisering vermindert criminaliteit en afvaldumpingen (elimineert die niet volledig; maar afname is al meer dan we nu bereiken);
  • XTC is in vergelijking met alcohol een veilig middel, en lijkt bij verstandig gebruik niet veel onveiliger dan andere vrijetijdsbestedingen;
  • De kans dat gebruik toeneemt lijkt op basis van ervaringen met andere middelen en settings klein;
  • Legalisering maakt adequate voorlichting veel makkelijker en draagt zo bij aan het redden van levens;
  • In plaats van deze discussie kunnen we beter nadenken over hoe legalisering er uit zou moeten zien, en daar neem ik een voorschot op.

De reactie van Nodadic-Kentron

In het artikel van Novadic-Kentron worden vier voordelen van legalisering besproken. De inleiding noemt de aflevering met Zondag met Lubach en wekt dan de indruk de genoemde voordelen van legalisering objectief te zullen presenteren om zo de lezer te helpen tot een weloverwogen oordeel te komen:

Foto: daisy.images (cc)

Waarom legalisering van XTC gezondheidsschade en slachtoffers voorkomt

ANALYSE, LONGREAD - Eerder pleitte Arjan Lubach voor legalisering van XTC, in navolging van criminoloog Ton Nabben en hoogleraar medicatieveiligheid Kees Kramers. In deze bijdrage voegt Gjalt-Jorn Peters nog een perspectief toe aan deze discussie: dat van de preventie. Preciezer, dat van de gedragsverandering, een subdiscipline van de gezondheidspsychologie. Gjalt-Jorn Peters legt uit waarom legaliseren van XTC kan bijdragen tot het voorkomen van gezondheidsschade en zelfs overlijden van Nederlandse burgers. Het omgekeerde geldt ook: het besluit XTC niet te legaliseren kost levens.

Is XTC slecht voor je?

Discussies over XTC gaan vaak over hoe schadelijk XTC is. Arjan Lubach legde al uit dat XTC relatief onschadelijk is. Relatief in vergelijking met andere genotsmiddelen. Zoals David Nutt in 2010 al voorrekende en ik bij de Universiteit van Nederland al presenteerde, is de top-3 van alcohol, heroine, en crack cocaine het schadelijkst, en komt XTC pas op de 17de plaats, na cocaine (vijfde plaats), cannabis (achtste plaats), en steroiden (16de plaats). In die lijst van twintig middelen waren alleen LSD, buprenorphine en paddo’s minder schadelijk:

Dit is niet de enige studie waar die schadelijkheid in kaart werd gebracht: in 2009 heeft het RIVM een soortgelijke exercitie uitgevoerd. Om precies te zijn een Delphi-studie met 19 experts: een Delphi-studie is een systematische manier om kennis tussen experts gelijk te trekken zodat consensus kan worden bereikt. Ook hieruit kwam dat XTC een relatief veilig middel is, en zoals figuur 8 laat zien, verschillen de experts in Nederland en Groot-Brittanië amper in hun rangschikking:

Foto: daisy.images (cc)

De wereld gebruikt veel minder XTC pillen dan geschat

ANALYSE - Een aantal weken geleden pleitte Arjen Lubach voor legalisering van XTC. In deze gastbijdrage gaat Gjalt-Jorn Peters dieper in op het daadwerkelijk gebruik van XTC en de omvang van de productie van XTC.

Op 25 augustus 2018 kwam het boek “Waar een klein land groot in kan zijn” uit van Pieter Tops, Judith van Valkenhoef, Edward van der Torre en Luuk van Spijk. In dit boek berekenden de auteurs dat er jaarlijks in Nederland 971 566 879 XTC pillen worden geproduceerd, waarvan 80% wordt geëxporteerd. Er zijn veel reacties op dit boek gekomen, waar de auteurs op hebben gereageerd door met een ander exportpercentage de totale omzet te herberekenen. In deze blog post reageer ik hierop door uit te rekenen hoeveel XTC pillen de wereld elk jaar consumeert, waaruit volgt dat niet het exportpercentage niet klopt, maar de geschatte totale XTC productie.

De website Legalize plaatste een analyse waarin het boek in een politiek kader wordt geplaatst, als middel om harder tegen drugscriminaliteit op te treden, en wijzen op de gebleken ineffectiviteit van die repressieve aanpak. In een ingezonden brief aan de Volkskrant deelt politicoloog Joost Smiers dit standpunt, en geeft hij aan dat politiecapaciteit beter ingezet kan worden om de wapen- en vrouwenhandel te bestrijden. Beide reacties veronderstelden dat de berekeningen van Tops en collega’s klopten, en beargumenteerden waarom hun conclusies (dat er meer politiecapaciteit nodig was om de productie en handel in drugs te bestrijden) niet klopten. Er zijn echter ook vraagtekens geplaatst bij de berekeningen zelf.