In the pages of L’idiot international, the Sartre-founded journal to which Limonov regularly contributed after relocating to Paris in 1980, the writings of the “fascist Gramscian” luminary Alain de Benoist appeared alongside those of left intellectuals and assorted contrarians. One might, in hindsight, describe its offices as a veritable hub of red-brown intellectual activity, though others would shrug that the French move in mysterious ways to affront common decency — pour épater les bourgeois.
In een ziekenhuis in Moskou overleed op 17 maart de dichter, schrijver, bohemien en ideoloog Eduard Limonov. Complicaties door operaties wegens kanker deden hem de das om. Limonov werd 77 jaar oud.
Het is de moeite waard om stil te staan bij zijn leven, omdat Limonov samen met andere rebellen uit de Russische alternatieve scene, een van de oprichters was van de Nationaal-Bolsjewistische Partij, samen met propagandist Alexander Doegin en de Siberische post-punkrocker Igor Letov.
Nationaal-Bolsjewisme is een merkwaardige mix van Russisch chauvinisme, avant-gardisme, revolutionair klassenbewustzijn en fascistisch gedachtengoed.
Miskenning
Wie de levensbeschrijving van Limonov door de Brits-Poolse journalist Maciej Zurowski doorneemt, komt er al gauw achter dat de man niet gedreven werd door een behoefte om de onderdrukten in de wereld uit hun miserabele bestaan te tillen, maar dat zijn haat jegens de burgerij getekend wordt door miskende ambitie.
Die ambitie krijgt allereerst literair, en vervolgens politiek gestalte. Limonov emigreert in 1974 naar het Westen om daar naam te maken als dichter, maar in de VS stuit hij vooral op afwijzing. Een van zijn Russische vrienden zegt over hem: “Limonov leerde alles wat Amerikaans is te haten. Hij geloofde dat Amerika enkel draait om geld en dichters, intellectuelen en schrijvers.”
Het laat zich gemakkelijk raden hoe die persoonlijke afkeer van de VS zich laat vertalen naar een geopolitieke rancune, waarin het decadente Amerika na de ineenstorting van de Sovjet-Unie het ooit glorieuze Rusland kortwiekt, uitkleedt en het ontsierende korset van haar eigen kapitalisme en consumentisme opdringt. Net zoals de revolutie van 1917 de burgerij opzij schoof en ruimte maakte voor een voorname rol van Rusland op het wereldtoneel, zo zou een nieuwe revolutie dat nu ook moeten doen.
Revolutie
Die revolutie ziet Limonov niet komen van de arbeidersklasse, maar van een avant-garde van subversieve elementen in de samenleving: punks, misfits, sociale rebellen.
“The first proletarian revolution was organized and performed not by the proletarians but by misfits, hysterics, tramps, demagogues, orators, half-educated people, bums and all kind of rolling stones. The sailors, peasants and the workers joined later, but they were not the fathers of the revolution. Lenin lacked the insolence and honesty to declare that only a party of talented misfits . . . is capable of carrying out a revolution.”
Kortom, mensen zoals hijzelf.
Ik moest bij het lezen denken aan de subversieve subculturen op het internet, waar men er eveneens een nihilistische lol in schept om de draak te steken met burgerlijke welvoeglijkheden. Angela Nagle (Kill All Normies) en Dale Beran (It Came from Something Awful) verhalen bijvoorbeeld hoe de AltRight zich ontwikkelde uit de grensoverschrijdende tegenculturen op fora als 4Chan, en hoe memeoorlogen het tijdperk Trump inluidden, met quasi-ironische potsenmakers Milo Yiannopoulos als real-life klaroenblazers.
Dirtbag Left
Op links treft men online cliques als de ‘Dirtbag Left’, met podcasts als Chapo Trap House, waarin nihilistisch-linkse slackers eveneens met vulgaire humor en ironisch commentaar aantrappen tegen de status quo en ‘woke’ politieke correctheid. Niet voor niets worden leden in het zonnetje gezet door het contrair-conservatieve Spiked Online. Red Scare, ‘a cultural commentary podcast hosted by bohemian layabouts Anna Khachiyan and Dasha Nekrasova’ had juist deze week Steven Bannon te gast om eens uitgebreid over de stand van zaken in de wereld te praten.
Eerder in de week al had Khachiyan haar progressieve critici op de kast gekregen door zowel Bannon als de Sloveense filosoof Slavoj Žižek te omschrijven als intellectuele giganten, die ‘druipen van seksueel charisma’. Net als bij de shitposters op nihilistisch rechts vraag je je af of het Reviaanse spot is, en met wie nou precies de spot wordt gedreven. De revolutie zal het in ieder geval niet brengen.
Nou ja, zolang het de gevoeligheden van de burgerij maar schokt, toch?
Reacties (13)
Ik heb hier een wat smoezelige paperback van Edward Limonov uit 1981 met de wat prikkelende en provocerende titel: De Russische Dichter Houdt Van Grote Negers. Ik heb ‘m alleen nog niet gelezen. Het handelt over zijn tijd in Amerika, zijn ”homoseksuele avonturen’ (ik citeer de flaptekst) en ‘een lange reeks waanzinnige & erotische scenes.’ Iets tussen A punt Moonen, Bukowski en Gerard Reve, vermoed ik. Als de Coronacrisis nog langer aanhoudt, dan zal ik ‘m lezen.
Leuk plaatje van dichter/activist Kriril Medvedev
https://www.youtube.com/watch?v=3PmpWqEEEAw&feature=emb_title
Als je Limonov wilt lezen kan je beter beginnen bij Mein Kampf
@3 Een betere vergelijking zou dan zijn: je kunt net zo goed vroege schilderwerken van Hitler kopen.
Mogen we Céline ook niet meer lezen omdat we dan net zo goed de geschriften van Alfred Rosenberg open kunnen slaan?
@4: Ik wil geen vroeg of laat werk van welke focking nazi dan ook in mijn huis.
@5 Het staat jou natuurlijk geheel vrij welk werk je wel of niet in huis neemt, maar jij houdt anderen vervolgens voor dat zij dat evenmin zouden moeten doen.
Dat schijnt mij nogal aanmatigend toe. We zijn tenslotte allemaal volwassenen hier.
Mijn blogpost maakt volgens mij vrij duidelijk waar die meneer Limonov voor stond. Het lijkt me sterk dat iemand door het lezen van z’n pornografische autobiografie meer sympathie voor fascisme of nationaal-socialisme zal ontwikkelen.
Sowieso maken de misfits wier levens tot een omarming van fascisme leiden deel uit van de horizon van de menselijke ervaring. Hoe kun je begrijpen wat intellectuelen en kunstenaars in fascisme en nationaal-socialisme zagen, als je niet bereid bent kennis te nemen van hun ervaringen en perspectieven?
En als je het niet kunt begrijpen, wat kun je er dan tegenoverstellen, behalve demonisering? Dit is het ultieme kwaad en wie zich daarmee associeert, deugt niet. Veel succes met die strategie.
Dus ja, het lijkt me vanuit een moreel oogpunt juist zeer gerechtvaardigd wél kennis te nemen van de biografische geschriften van Limonov.
@6: Ja joh; Limonov was echt een toonaangevende intellectueel die wereldgeschiedenis heeft geschreven. Waarschijnlijk hebben de meesten nooit van hem gehoord of je moet op zoek zijn geweest naar de ideologie achter Putin. De enigste die dat gedrocht groot maken zijn zij die hem met een blogspot te vereren. De roots van de Third Position en The Fourth Political Theory bestaan al 100 jaar.
Als je wilt weten wat mensen in nationaalsocialisme en communisme zien heb je veel meer aan intellectuelen als Timothy Snyder, Anne Applebaum of een film als The Wave dan aan een zelf bevlekkende autobiografie.
Als jij zo loopt te dwepen met intellectuelen waarom grossier jij dan met drogreden? Waarom val jij mij aan op dingen die ik niet heb gezegd? Dat ik de schurft heb aan totalitaire systemen die eindigen in grootschalige mensenrechtenschendingen en vernietigingskampen is demoniseren?
Zou je sieren als je die poging tot begrijpen eens zou toepassen bij je favoriete stokpaardjes en het meer vrijzinnige deel van links.
@7: wat een hoop geblaat voor een jijbak zeg.
@9 Ach, vandaar die necrologieën in toonaangevende Amerikaanse kranten als de New York Times en de Los Angeles Times. Omdat de man niks voorstelde.
Jouw reactie op #1 met “Als je Limonov wilt lezen kan je beter beginnen bij Mein Kampf” valt nauwelijks mis te verstaan hoor.
Daaruit blijkt ondubbelzinnig dat je het lezen van Limonov moreel verwerpelijk acht (zie ook reactie #5). Je vergelijkt zijn literaire werk immers met het summum van nazipropaganda.
Of heb ik je nou verkeerd begrepen? Nou ja, in dát geval mijn welgemeende excuses.
@3 Ik lees graag Russen. Dat doe ik al jaren. En daar ben ik misschien een beetje monomaan in: als het Russisch is, dan koop ik het en dan lees ik het. En dat is dan a l l e s van de Russische Bibliotheek, en de 20ste eeuwse Russen als Aleksandr Solzjenitsyn, Brodsky, Nabokov, Boris Ryzji en Kirill Medvedev. Dat er af en toe wat mindere werkjes tussen zitten, als ‘De Russische Dichter Houdt Van Grote Negers’, tja, dat is te verwachten, maar daar laat ik me niet door weerhouden. Dat zijn gedachtegoed later niet helemaal fris bleek te zijn, is voor mij niet een criterium om het boek in de ban te doen. Ik ga het lezen en ik vorm dan zelf wel een oordeel.
@6: “Mijn blogpost maakt volgens mij vrij duidelijk waar die meneer Limonov voor stond.”
Nou, dat zal dan een kwestie van interpretatie zijn. Ik lees in jouw blogpost, of stukkie in goed Nederlands, namelijk een weinig inhoudelijke blik op iemand die jij als een ideologisch verdwaalde, maar ongevaarlijke stumper lijkt te zien.
@11: als je nou eens de achterliggende links leest, kom je niet met dit soort opmerkingen?
@12: Een stuk moet te lezen zijn zonder z’n links, die hoogstens interessant mogen zijn als bron of als achtergrondinfo.
De teneur van een stuk en de mening van de schrijver in een opiniestuk moeten uit het schrijfsel zelf duidelijk worden, niet uit het onderzoek dat de schrijver voorafgaand aan het schrijven gedaan heeft.