The two people most responsible for the eurozone crisis, of which Greece is just the most extreme manifestation, are the former French president François Mitterrand and long-time Italian prime minister Giulio Andreotti. Those two old foxes were the key players who, immediately after the fall of the Berlin Wall, pinned down Helmut Kohl, the West German chancellor, to a timetable for European monetary union in return for their own grudging support for German unification – but would not accept the fiscal union needed to make it work. “Recent history, not only in Germany,” said the historically informed statesman Kohl, “teaches us that it is absurd to expect in the long run that you can maintain economic and monetary union without political union.” How right he was.
This was only one of several original sins of the eurozone.
Oosteuropakenner Timothy Garton-Ash maakt de balans op van het Europees project en concludeert: er zitten een aantal lelijke weeffouten in de muntunie.
Probleem volgens Garton-Ash is niet enkel de technocratische aard van de Unie, maar dat er teveel deelbelangen zijn. Er is niet zozeer een tekort aan democratie, maar er zijn teveel deeldemocratieën die allemaal hun eigen belang nastreven. Tsipras staat voor het belang van de Grieken, maar Merkel en Rutte voor het belang van Duitsers en Nederlanders. Met 28 kapiteins op een schip kun je geen koers uitzetten.
Reacties (10)
Lees vaker dat de muntunie een gevolg of voorwaarde is van de hereniging van Duitsland. Vind het nogal vreemd. Hoe dan ook, een lulverhaal. Enkel bedoelt om vrije Europeanen steeds meer onder de knoet van Brussel te brengen. Je hebt geen politieke unie nodig om samen te werken op o.a. economisch gebied. Zelfs niet bij een onwenselijke muntunie. Waar het juist mis is gegaan is dat politieke belangen boventoon voeren en dan wordt t een rommeltje.
Natuurlijk streef je eigen belang na, maar vaak is het belang van de ander ook in je eigen belang. Het is dus niet vreemd als Rutte voor Nederlandse belangen zou opkomen. Dat hij dat niet doet is een ander verhaal.
Waar is de aanname op gebaseerd dat bijv Rutte voor “Nederlandse belangen” opkomt? Bestaat er überhaupt zoiets als een uniform “Nederlands belang”?
@2: ik denk dat Prediker ‘Nederlands belang’ verwart met neoliberaal belang. En, in tegenstelling tot wat aanhangers van die tot waarheid gebombardeerde ideologie beweren, is dat niet hetzelfde.
@3: Ik snap helaas niet wat je bedoelt met “neoliberaal belang”. In mijn (beperkte?) wereldbeeld kunnen alleen (organisaties van) personen belangen of behoeften hebben. Hoe kan dan een vaag concept als “neoliberalisme” een belang hebben?
@2/@3 Linksom of rechtsom: het is sowieso niet in het primaire belang van de Nederlandse belastingbetaler om geld op de internationale kapitaalmarkt te lenen zodat Griekenland op haar beurt haar crediteuren kan betalen.
Zelfs als Griekenland dat geld terugbetaalt (hetgeen onwaarschijnlijk is) is dat tegen een lagere rente dan de rente waar Nederland dat geld tegen leent.
Vraag is dus niet of de banken betaald worden (dat worden ze sowieso, want anders stort het systeem ineen dat het geldverkeer stromend houdt) maar wíe de banken terugbetaalt.
Als de Grieken dat niet doen, doen de Duitsers en Nederlanders en andere eurolanden die wel kredietwaardig zijn dat. En niet alleen ten behoeve van de Grieken, maar ten behoeve van Portugal, Spanje, Italië, etc.
Het is dus niet zo vreemd dat het standpunt van de Duitse, Nederlandse, etc. regering is: oké, we lenen geld aan de Griekse overheid om te voorkomen dat de eurozone in elkaar stort (en dat systeembanken in de problemen raken), maar dan eisen we wel dat Griekenland haar overheidsbalans op orde brengt. Anders kunnen we wel aan de gang blijven, en dan draaien de burgers die wij vertegenwoordigen nog meer voor de rekening op.
Nu zou je natuurlijk een paar stappen terug kunnen zetten en het hele systeem van kapitaalverschaffing en grooteigendom kunnen bekritiseren; maar op het niveau van de huidige EU-onderhandelingen verklaart het de impasse uitstekend.
@5:
Ik ben blij dat je tot inkeer bent gekomen. 28 democratieën maken nog niet 1 democratie. Ook een goede analyse van de tegengestelde belangen. En dat is nogal wat. Ondanks alle padafhankelijkheid lijken de belangen steeds verder uiteen te lopen. Dat is ook een van de conclusies mbt Europeanizering. Ondanks dat men vroeger dacht dat het tot eenwording leidde, blijkt steeds meer dat landen steeds uiteenlopendere belangen en structuren krijgen.
Je kan prima een monetaire unie hebben zonder politieke, je moet alleen harde eisen stellen aan de overheidstekorten en een methode verzinnen om een land er uit te gooien als ze alle regels aan hun laars lappen. Had die max. 3 procents tekort regel er vanaf het begin af aan ingezeten en was die strikt gehandhaafd, dan was er nooit een schuldencrisis geweest Wat je politiek verder binnen een land uitspookt doet er dan namelijk verder niet zoveel toe voor de muntunie als geheel.
Ik moet er niet aan denken dat wij het politieke ideaal van de gemiddelde Europeaan opgedrongen krijgen, hou het maar lekker een technocratische club. Er zijn overigens zat organisaties met meer dan 28 belanghebbenden die uitstekend werken, je moet alleen de juiste afspraken maken. Daar zijn we nu mee bezig, al is het een beetje aan de late kant.
En voor de tweede keer binnen 1 week verschijnt er op Sargasso een artikel waarin een zelfbenoemde linkse intellectueel in iets andere woorden herhaalt wat Geert Wilders al 10 jaar roept.
@7 Kip en ei… De stelling is dus dat je geen harde eisen kunt stellen en hardhaven zonder politieke unie, omdat het loslaten van de 3 procent regel in het belang is van de individuele lidstaten.
@5:
Wel als die Nederlandse belastingbetaler bestuurder of zelfs gewoon werknemer is bij één van die crediteuren, of daar een groot-aandeelhouder van is.
Nog niet eens zo heel erg lang geleden zijn landen als Argentinië en Rusland failliet gegaan zonder dat daarbij het hele systeem van geldverkeer is ingestort. En dit waren toch echt wel wat grotere economieën dan Griekenland. Waarop baseer je dan dat hel-en-verdoemenis scenario als Griekenland zijn schulden niet terugbetaalt?
Vroegâh was het dus zo dat als een bank teveel aan een land leende, die bank zelf het risico droeg van die lening en verlies moest nemen bij wanbetaling. De oplossing: men make een unie van landen, waarbij de burgers van de unie risico gaan dragen voor de leningen van de andere landen zodat de banken zelf geen risico meer hoeven te dragen. Is heel sociaal. Voor de banken.