Quote du Jour | De grote EU-kunsthoax

The original intention was indeed to ask 27 European artists for participation. But it became apparent that this plan cannot be realised, due to time, production, and financial constraints. The team therefore, without the knowledge of the Ministry of Foreign Affairs, decided to create fictitious artists who would represent various European national and artistic stereotypes. We apologise to Prime Minister Mirek Topolanek, Deputy Prime Minister Alexandr Vondra, Minister Karel Schwarzenberg and their departments that we did not inform them of the true state of affairs and thus misguided them. We did not want them to bear the responsibility for this kind of politically incorrect satire. We knew the truth would come out. But before that we wanted to find out if Europe is able to laugh at itself.

De Tsjechische kunstenaar David Cerny verantwoordt zich voor zijn kunsthoax ‘Entropa’. De 8 ton zware installatie ter ere van de start van het EU-voorzitterschap door Tsjechië is het werk van één man (en twee vrienden) en niet van 27 Europese kunstenaars. In de hal van het EU-vergadergebouw in Brussel is te zien hoe verschillende landen bespot worden: Italiaanse voetballers bevredigen zichzelf met een voetbal, Duitsland bestaat uit Autobahnen gerangschikt in wat lijkt op een olijke swastika en Nederland is overstroomd met daarboven nog slechts wat minarettentoppen (slideshow + pdf-brochure).

Morgen wordt besloten wat de gevolgen zijn voor het kunstwerk van 16 vierkante meter. Vice-premier Vondra legt alvast de volledige verantwoordelijkheid bij Cerna en verwijst naar het contract waarin de participatie van kunstenaars uit 27 verschillende EU-landen een harde voorwaarde was. Ik kan niet anders dan sympathie hebben voor het kunstwerk. Of elke grap van goede smaak getuigt is de vraag, maar het is zeker een teken van beschaving dat hoogwaardigheidsbekleders het spotwerk van een controversiële kunstenaar in de entree van hun vergadergebouw (met geringe ophef) hebben geduld.

De verklaring van Cerny biedt zowaar nog enige bodem voor trots op Europa: “Self-reflection, critical thinking and the capacity to perceive oneself as well as the outside world with a sense of imny [irony] are the hallmarks of European thinking.” Alleen de totale onmacht om 27 EU-kunstenaars te verzamelen is teleurstellend. Daarmee is het onbedoeld nog symbolischer voor Europa: als het om samenwerken gaat, dan valt weinig te verwachten van spontane onderlinge initiatieven, maar moet het nog altijd komen van aansturing door een klein clubje van bovenaf.