Het belangrijkste speerpunt van Balkenende-IV is de aanpak van 40 probleemwijken, die met de inzet van 3 miljard euro over vier jaar prachtwijken moeten worden. Maar van meet af aan werden vragen gesteld over de haalbaarheid van de plannen, of er niet sprake was van symboolpolitiek en waar het geld vandaan moest komen.
Is het prachtwijkenproject een nieuw maakbare- samenlevingplan, dat weinig zal oplossen? Zal het gebruikmaken van het geld van woningcorporaties juist leiden tot stagnatie van investeringen? Wordt de verstandhouding tussen ministers Bos en Vogelaar beter?
Het welslagen van het probleemwijkenproject is een lakmoesproef. Voor het kabinet als geheel, maar ook voor de rechtvaardiging van de PvdA als partij die midden in de samenleving staat.
Wetenschappelijke kritiek
Het opknappen van huizen en openbare ruimten, vergroten van sociale cohesie door buurtprojecten en meer monitoring op buurt- of wijkniveau. Dat zijn ongeveer de sleutelwoorden van het prachtwijkenproject. Gezien de deplorabele staat van de doelwijken is er weinig aan te merken op een flinke opknapbeurt en sociale cohesie is ook iets goeds. Tegelijkertijd kun je je afvragen of een rechtgelegde stoep, nette grasveldjes en nieuwe voordeuren ook een positieve uitwerking hebben op het gedrag van mensen, wat juist het object zou moeten zijn van het beleid: probleemwijken heten niet zo vanwege bekladde muren en kapotte bankjes, maar omdat de muren beklad zijn en de bankjes kapotgetrapt.
Hoogleraar geografie Musterd: “Een rijkere buurman en een nieuw huis maken mensen niet minder crimineel, of kansrijker op de arbeidsmarkt. Slopen is een buitengewoon kostbare en omslachtige manier om een miniem effect te bereiken. Arme mensen worden wel uit hun buurt gejaagd, en nemen hun problemen mee naar een nieuwe buurt. Het ?waterbed-effect?, heet dat in de literatuur: je drukt de problemen weg, en ze steken op een andere plek weer de kop op.” (Trouw)
De vraag rijst ook nog of het beleid wel goed gericht is: “Van alle kansarmen in Nederland woont 92 procent níet in een van die wijken van Vogelaar. Dat geeft toch te denken over de grenzen aan die geografische aanpak.” Bovendien zijn de wijken volgens Musterd sowieso verkeerd gekozen, sommige wijken horen juist tot de beste van Nederland, terwijl de werkelijk slechte wijken volgens Musterd niet voldeden aan de criteria van Vogelaar. (NRC)
Organisatie
De organisatie van het aanpakken van probleemwijken is complex. Bewoners(verenigingen), woningcorporaties, scholen, clubhuizen, religieuze instellingen, politie en (lokale) politici zijn belangrijke factoren in de wijkgemeenschap, met ieder een eigen visie op de ontwikkeling van de wijk. Op één of andere manier zal het geld (3 miljard over vier jaar extra) verdeeld moeten worden, waardoor het gevaar onstaat dat de behandeling en uitvoering van projecten lang op zich laat wachten. Een versnippering van het budget over vele uitvoerders leidt tot inefficiëntie en projecten die meer symboolwaarde hebben dan oplossingen bieden.
Elco Brinkman (Bouwend Nederland): “Ik geloof er niks van dat een handjevol ambtenaren in Den Haag dat geld weer over de gemeenten moeten verdelen. Er gaat weer een jaar mee heen. De corporaties waren bezig met investeren. Daar mag best wel wat druk op, maar doe niet alsof de overheid het beter kan.” (Telegraaf)
Geld
Bovenop al bestaande projecten (Pechtoldwijken, adoptiewijken), moet tijdens deze kabinetsperiode drie miljard euro worden vrijgemaakt om de aanpak van probleemwijken te bekostigen. Minister van Financiën Wouter Bos, die te maken heeft met een begrotingstekort voor 2007, wil het geld in zijn geheel uit de reserves van de woningcorporaties halen, daarbij moet het geld volledig via de Rijksbegroting lopen (een begrotingstruc), waardoor woningcorporaties bang zijn ook de zeggenschap over het geld kwijt te raken.
Woningcorporaties vinden dat Bos steelt en vooral de provinciale woningcorporaties (met de grootste reserves) kunnen er moeilijk mee leven dat zij moeten opdraaien voor de kosten die voornamelijk in de Randstad gemaakt worden. Volgens de corporaties leidt Bos’ beleid juist tot verminderde investeringen voor de eigen huurders.
Naast ruzie met de woningcorporaties heeft dit ook geleid tot spanningen tussen minister Bos en minister Vogelaar, beide van PvdA-huize. Bos wil bewijzen een harde minister van Financiën te zijn, die de hand op de knip houdt, maar rijdt hierbij zijn eigen partijgenoot in de wielen.
Lakmoesproef
Grote plannen kunnen altijd rekenen op kritiek, zeker als er veel geld mee gemoeid is. De aanloopproblemen geven echter aan hoe complex en gevoelig dit project is. Het grootste project van Balkenende-IV, de belangrijkste inzet van de PvdA tijdens de kabinetsonderhandelingen, veel hangt af van het succes van dit project.
Reacties (9)
“Het welslagen van het probleemwijkenproject is een lakmoesproef. Voor het kabinet als geheel, maar ook voor de rechtvaardiging van de PvdA als partij die midden in de samenleving staat.”
Pardon? Waarom mag ik daarvoor niet CDA of CU invullen?
Verder deel ik je zorgen over de haalbaarheid van het project.
@ 1: eh, omdat de PvdA een aparte ministerspost voor Wijken, Wonen en Integratie wilde en misschien omdat het een PvdA-minister Vogelaar is die dit project leidt?
Kom naar het debat!
Minister Vogelaar opent gebouw Timorplein op zondag 30 augustus 2007
Minister Ella Vogelaar van Wonen, Wijken en Integratie opent op zondag 2 september 2007 om 13.45 uur het pand Timorplein in de Indische Buurt.
Zij doet deze opening samen met onder meer stadsdeelwethouder Dennis Straat. ’s Middags en ’s avonds is er in en rond het gebouw een groot feest voor het publiek met live-muziek, rondleidingen, speelfilms, een optocht van paradijsvogels en een kinderprogramma.
Tussen 14.00 en 15.00 uur is er een minidebat met minister Vogelaar, waaraan onze stadsdeelvoorzitter Nico Papineau Salm meedoet. Het debat gaat over de wijkaanpak in de Indische Buurt.
Timorpleingebouw
Het gebouw is helemaal gerestaureerd en biedt meer dan 12.000 vierkante meter aan huisvesting. Wat vindt u zoal op het Timorplein?
* Stayokay, een nieuw hostel met 480 bedden, ontvangt backpackers, maar ook gezinnen en groepen.
* Woningcorporatie Ymere biedt plaats aan 36 kleinschalige en buurtgerichte ondernemers.
* Studio K biedt een overdekt festival met bioscoop, een theater- en concertzaal, café en restaurant.
* IIRE, Internationaal Instituut voor Onderzoek en Scholing, beheert een congrescentrum van hoge kwaliteit.
* Cybersoek is terug in het gebouw en biedt cursussen aan, zoals webloggen en internetten.
Alle functies in het pand zijn aan elkaar gekoppeld; de bezoeker van het één maakt ook gebruik van de diensten van een ander.
Het culturele en economische centrum is een enorme aanwinst voor de Indische Buurt, met een grote uitstraling en aantrekkende werking. Een nieuwe impuls voor deze wijk. Het gebouw is tot stand gekomen door unieke samenwerking tussen het stadsdeel en de andere partners in dit project.
Kijk voor meer informatie op: http://www.timorplein.nl.
@2: ja, het is hun speerpunt, maar de andere partijen stemmen er toch zeker mee in? Dit voelt weer als een set-up waardoor bij mislukking de PvdA de enige schuldige is en het CDA weer zonder kleerscheuren wegkomt.
@TT: maar natuurlijk, zo gaat dat altijd. Zo heeft D66 ook regelmatig het onderspit mogen delven tijdens Balkenende-IV.
Voor mij is het helder dat de PvdA dit project nodig heeft om te laten zien dat ze iets aan armoedebestrijding doen, om te laten zien dat ze de problemen in achterstandsbuurten onderkennen. Slaagt het project niet, dan heeft de PvdA nóg een probleem met de achterban.
En het CDA en de CU dus niet? De vergelijking met D66 gaat niet op, daar hun standpunten helemaal niet gedeeld werden door de andere partijen en achterbannen. Armoedebestrijding lijkt me niet exclusief een PvdA topic
Al dit gedoe maakt mij bijna rechtse sympathieën hebben moet ik eerlijk gezegd toegeven. Dit soort “linkse prestige projecten” waar veel geld ingestopt wordt en weinig uitkomt stoor ik mij zeer aan.
Ik vind dat wij met zijn allen voor elkaar moeten zorgen, als je niet kunt werken dat je moet kunnen voortleven op een normale manier, dat iedereen gezondheidszorg krijgt, de ouderen verzocht worden, etc. Ik kan mij niet vinden in het rechtse “ikke, ikke en de rest kan stikken”. Maar laat een zogenaamde linkse partij zich daar dan ook op richten!
Hou de scholen, de gezondheidszorg, de bejaardenzorg het sociale vangnet op pijl, repareer de schade van de vorige kabinetten. Maar ga niet extra belastingen doorvoeren zodat huizen in probleemwijken bijv. geïsoleerd kunnen worden (want dat is o.a. een van de plannen). Het is niet meer dan een prestige project.
En ik ben dan misschien heel flauw, maar ik werk me kapot (lange uren, vaak 8 uur s’avonds of later thuis, door werken in het wekend) en ik kan echt niet klagen want mijn inkomen is goed. En daar krijg ik dan ook wat voor terug in een financiële ruimte boven mensen die niet werken. Maar als ik dan een reportage zie over “probleemwijken” waar de ex-crimineel die de buurt eerst leeggestolen heeft zegt dat de onveiligheid door buitenlanders komt terwijl hij vanwege zijn verleden niet meer kan of wil werken en de heledag een beetje op zijn fietsje buiten rond hangt, of de gezien dat het zo moeilijk heeft lekker tijdens de BBQ klaagt hoe zwaar het is… of mijn buren hier in de buurt die hun hele huis opknappen en dikke auto hebben en beide werkeloos zijn… Of mensen die klagen dat ze maar 1 keer op vakantie kunnen… Ja dan… *gggrrr* daar betaal ik dus GEEN belasting voor.
En zo’n “rechtse gedachte” schik ik bij mezelf nog wel eens van. Ik ben bereid veel belasting te betalen om de zieken, de armen, etc. te helpen. Niemand moet honger hebben, iedereen een dak boven het hooft en een prettig, gezond en gelukkig leven kunnen leiden. Daar betaal ik gerust voor.
Maar dit soort basis zaken repareren ze niet. De mensen die oneerlijk arbeidsgeschikt zijn verklaard, de mensen die de bijstand in zijn gewerkt, de bejaarden die hulp nodig hebben, etc. Dat laten ze links (phun intended) liggen om een stel buurten, vaak op verkeerde en verouderde gegevens gebaseerd de woningen op te knappen voor mensen die zelf niet eens de handen uit de mouwen willen halen.
Als je buurt zo kut is en je vind dat alle 95%, ga er dan wat aan doen! Zeker als je de heledag toch achter de BBQ zit. Sorry hoor.. je hebt hulp nodig dat je een dak boven je hoofd hebt, eten hebt, etc. Maar neem ook eens wat eigen verantwoordelijkheid. En als dat door de regering wordt tegengewerkt (stel je wilt een buurdcentrum opzetten en de regels zijn te complex) dan moeten ze dat aanpakken.
En mijn god besef ik me ineens dat ik hier redelijk wat rechtse thema’s overneem. Maar dat is het hem misschien juist wel. Het is de gulden midden weg. Mensen wel steunen, sociaal beleid.. maar ook wel zelf verantwoordelijkheid nemen. Waar die lijn ligt is echter nog al moeilijk misschien en daarom snapt de politiek het al jaren niet meer.
“of de gezien dat het zo moeilijk heeft lekker tijdens de BBQ klaagt hoe zwaar het is…”
is natuurlijk
“of het gezin dat het zo moeilijk heeft lekker tijdens de BBQ klaagt hoe zwaar het is…”
mijn god ik zuig nog al qua geschreven tekst :D (hoera voor dyslexie :()