In Ierland treedt Leo Varadkar aan als nieuwe premier. Geheel volgens de afspraak bij de coalitieonderhandelingen van zijn partij Fine Gael met Fianna Fáil van Micheál Martin, die tot nu toe premier was. Dat deze beide centrum-rechtse partijen het eens konden worden over een coalitie (waar ook de Ierse Groenen aan deelnemen) was een unieke gebeurtenis in de Ierse politiek. Tot dan toe hadden ze elkaar sinds de Ierse onafhankelijkheid honderd jaar geleden altijd de rug toegekeerd. Micheál Martin bij zijn afscheid: ‘Het onderscheidende kenmerk van centrumdemocraten is het vermogen om verschillen te respecteren, punten van overeenstemming te vinden en samen te werken. Dit is wat we hebben gedaan.’
Varadkar stelde zich na zijn verkiezing als opvolger van Martin voorzichtig optimistisch op over een oplossing voor de handelscrisis rond Noord-Ierland. We moeten nu, bijna vijfentwintig jaar na het Goede Vrijdagakkoord, de kans niet verspelen om de vrede te behouden, schreef hij in een open brief in de Belfast Telegraph. ‘Een hele generatie jonge mensen in Noord-Ierland is gezegend met de vrede en politieke regeling van het Goede Vrijdag-akkoord (…) Met alle partijen, de VS en de EU, moeten we zorgen voor een betere toekomst voor iedereen’. De kersverse Taoiseach (de Ierse naam voor de eerste minister) kondigde aan Noord-Ierland te willen bezoeken voor een gesprek met alle leiders. Hij wil ook snel contact opnemen met zijn Britse ambtgenoot Rishi Sunak. Unionisten noemden de stellingname van Varadkar ’tealeurstellend’. Vasthouden aan het protocol over de handel tussen Engeland en Noord-Ierland lost niets op, verklaarde John Stewart van de Ulster Unionist Party.
Mooie woorden
Het bestuur in Noord-Ierland zit sinds de verkiezingen dit voorjaar nog steeds in een impasse. Er is geen regering en het parlement functioneert niet, vanwege de blokkade van de Noord-Ierse Unionistische DUP. De Unionisten eisen dat het protocol van de EU en het VK van tafel gaat. De DUP (Democratic Unionist Party) zou samen met de Noord-Ierse Sinn Féin die bij de verkiezingen de grootste werd een nieuwe regering, de Executive, moeten vormen. Als het verzet van de Unionisten nog langer voortduurt moeten er waaarschijnlijk nieuwe verkiezingen komen, wellicht samen met de al geplande gemeenteraadsverkiezingen.
De mooie woorden van Varadkar over de toekomst van Noord-Ierland komen wel in een vreemd daglicht te staan als hij tegelijkertijd laat weten dat hij in de Ierse politiek geen samenwerking ziet tussen zijn partij en de Ierse Sinn Féin van Mary Lou McDonald die ook daar bij de laatste verkiezingen een grote winst behaalde. Hij reageerde daarmee op een uitspraak van zijn voorganger Martin die had gesuggereerd dat een coalitie van Fianna Fáil en Sinn Féin weliswaar moeilijk zou worden maar dat hij op voorhand niemand zou willen uitsluiten. ‘Ik ben er totaal tegen’, zei Varadkar, als Fine Gael in zee zou gaan met Sinn Féin. ‘Ik zou mijn lidmaatschap opzeggen.’
Biden stuurt Kennedy
Kan hulp uit de VS de Noord-Ierse crisis misschien oplossen? De Amerikaanse president Joe Biden zou op het punt staan Joe Kennedy aan te stellen als speciaal gezant voor Noord-Ierland. Het voormalige Congreslid Kennedy is de kleinzoon van Robert Kennedy. De familienaam staat zeker in Ierland nog in hoog aanzien. Maar of dat bij de Noord-Ierse Unionisten het geval is staat nog te bezien. Vorige week was er in Brussel op hoog niveau overleg tussen de Britse minister van Buitenlandse Zaken James Cleverly en Vice President Maroš Šefčovič van de Europese Commissie. Er zou in februari een deal gesloten kunnen worden. Maar het is afwachten of de DUP dan overstag gaat.
Voorlopig is het Verenigd Koninkrijk nog druk met andere problemen. De hele maand december zijn er al stakingen van postbestellers, zorgpersoneel en andere groepen ontevreden werkers. In Engeland en Wales staken duizenden ambulancemedewerkers voor een beter salaris. Dat moet volgens drie vakbonden op zijn minst meestijgen met de inflatie. Die bedroeg vorige maand 10,7 procent. Het Britse CBS meldt dat de economie in het VK zwakker is dan tot nu toe werd aangenomen en dat de voorspelde geringe groei lager uitkomt dan verwacht. Reuters concludeert op basis van een ander onderzoek dat de Brexit een nachtmerrie is geworden voor het Britse midden- en kleinbedrijf. Ongeveer 56% van de bedrijven heeft moeite zich aan te passen aan de nieuwe regels voor het verhandelen van goederen, zo bleek uit de enquête, terwijl ongeveer 44% van de bedrijven ook melding maakte van problemen bij het verkrijgen van visa voor hun personeel. ‘Brexit is de grootste bureaucratie waar bedrijven ooit mee te maken hebben gehad’ zo citeert het rapport van de Kamer van Koophandel een Britse ondernemer. ‘Het eenvoudig importeren van onderdelen om kapotte machines te repareren of van grondstoffen uit de EU, is een grote tijdrovende nachtmerrie geworden voor kleine bedrijven.’
Het zou een aansporing kunnen zijn om in elk geval de problemen in de Brits-Britse handel van en naar Noord-Ierland zo snel mogelijk op te lossen.
Reacties (17)
Unionisten…
Dat zijn dus partijen in Noord-Ierland die aansluiting bij Engeland willen.
Ik begrijp niet welke bezwaren John Stewart van de UUP dan heeft tegen het protocol over handel tussen Engeland en Noord-Ierland.
Een kort antwoord. De Unionisten accepteren geen douanegrens in de Ierse Zee. Ze willen op geen enkele manier gescheiden worden van Engeland, Maar die grens is de enige kans om te voorkomen dat er weer een harde grens komt tussen N-Ierland en de rest van het eiland dat immers in de EU is gebleven. Met een harde grens is de kans froot dat er een einde komt aan de vrede die 25 jaae feleden bereikt werd.
Bij de grenscontrôles vroeger moesten dienstplichtige soldaten auto’s (en misschien personen) controleren op explosieven.
Die werden daar natuurlijk zenuwachtig en agressief van.
Maar we hoeven niet terug naar die situatie.
In Rotterdam komen containers uit de hele wereld de grens over.
Tegenwoordig worden , bij mijn weten, containers in Rotterdam steeksproefgewijs gecontroleerd.
Zoiets kan natuurlijk ook in Ierland, voor zover het reguliere handel betreft.
Of vreest Ierland dat er opeens bootladingen met drugs, sigaretten of illegale werkers het land inkomen?
Terwijl er nu niet meer dan administratieve checks zijn (volgens Bismarck #5) tussen het VK en Noord-Ierland?
Het is de EU die o.a. vreest dat Britse goederen ongecontroleerd de grens met Ierland oversteken om zo certificaatloos en heffingsloos de EU in te komen.
Vaak is niet de fysieke controle maar de papierberg de bottleneck die kleine exporteurs/importeurs/webwinkels niet kunnen betalen/organiseren.
Zo was er een Nederlandse verse-visexporteur die door een paar uur vertraging aan de grens niet meer zijn vis de volgende morgen in de Britse winkels kon leveren, want zo gaat dat, vandaag gevangen, morgen in de Britse winkel.
Ik geloof best dat de export van het VK naar Ierland afneemt als er formaliteiten (en douane-controles) zijn.
Het gaat erom dat daarvoor geen harde grens nodig is.
Waarschijnlijk zullen veel bedrijven in Noord-Ierland zich op de Republiek richten, net als nu. Dus het hoeft niet te leiden tot heropleving van het conflict.
Verder is het zo dat, als in Noord-Ierland geen coalitie gevormd wordt, de regering in Londen het bestuur overneemt.
En dat vinden de UUP en DUP prima.
Ik herinner mij dat de DUP ook in een corruptie-schandaal verwikkeld was, en dat Sinn Féin een coalitie wilde als de leider van de DUP opstappen zou.
Verder vind ik begrijpelijk dat Varadkar vindt dat in Noord-Ierland een coalitie met Sinn Féin komen moet, want dat is daar de grootste partij.
(en de andere partijen daar zijn ook extreem).
Dat hoeft volgens mij niet te betekenen dat de standpunten van Sinn Féin in de republiek Ierland (zelfde naam, maar is het dezelfde partij?) ook goed voor de republiek Ierland zijn.
Dus het is niet tegenstrijdig als Varadkar in de Republiek niet met Sinn Féin samenwerkt.
Het is dezelfde partij. Met andere mensen. V. verwacht dat de Unionisten over hun principiële bezwaren tegen een oplossing heenstappen. Om dan in eigen land op voorhand drempels op te werpen voor deelname aan de regering van een concurrent (als dat gegeven de verkoezingsuitslag aan de orde zou zijn) vind ik niet erg kies. Martin is verstandiger.
Martin speelt daar met zijn woorden natuurlijk ook op in, hij zegt eigenlijk dat Vardarkar geen centrum-democraat is.
Martin is vooral diplomatieker: hij houdt zijn kaarten voor de borst, dus dan kan hij nog eens een coalitie met Sinn Féin sluiten als dat handig is.
Varadkar is blijkbaar principiëler. Hij mag zeggen dat hij niet met Sinn Féin regeren wil.
Onkies wordt het pas als hij Sinn Féin zou willen verbieden om in Noord-Ierland te regeren.
(Dat is zoiets als dat België bepaalt wie de premier van Luxemburg worden mag.)
(ik wil hiermee niet zeggen dat het opwerpen van drempels verstandig is. Maar daarover moeten de Ierse kiezers maar oordelen).
Sinn Fein was bij de laatste verkiezingen ook de grootste partij in Ierland (in stemaandeel, niet in zetels, vanwege een soort districtenstelsel). Zoals de inleiding hierboven verhaalt, was er een unieke gebeurtenis (samenwerking tussen Fine Gael en Fianna Fail) nodig om Sinn Fein daar uit de regering te houden.
Zo’n districtenstelsel is inderdaad oneerlijk.
Maar de grootste partij hoeft niet te regeren natuurlijk: als 2 andere partijen samen meer zetels (en stemmen misschien?) hebben, en willen samenwerken, telt dat zwaarder dan 1 partij met minder zetels.
Mooi, onderbelicht onderwerp. Dank u.
“Het zou een aansporing kunnen zijn om in elk geval de problemen in de Brits-Britse handel van en naar Noord-Ierland zo snel mogelijk op te lossen.”
Wat een vreemde conclusie na de voorgaande alinea. De Engelse problemen met het verkrijgen van personeel en de import/export naar de EU worden helemaal niet opgelost met het “oplossen van de problemen in de handel van en naar Noord-Ierland”, tenzij met heel valse bedoelingen (stiekem alsnog via de binnen-Ierse grens vrijhandelen met de EU) en dan nog zou het hooguit het tweede probleem deels kunnen oplossen (en het eerste zeker niet).
Overigens zijn die problemen in de Brits-Britse handel om te beginnen al niet groot; het gaat letterlijk om wat administratieve checks op maar een heel beperkt setje goederen. Het enige probleem is de symboliek, namelijk dat Noord-Ierland economisch deel is van de EU. Die gedachte op zichzelf is de Unionisten een doorn in het oog en ze zijn verder doodsbang dat de meerderheid van de Noord-Ieren in de niet zoverre toekomst de voordelen daarvan gaat inzien ervoor gaat kiezen om zich van het VK af te scheiden en zich ook politiek te verenigen met Ierland en de EU.
De Britse ondernemers klagen wel over toename van de bureaucratie aan de Ierse Zee. Beetje meer flexibiliteit van de Britten aan die kant zou het tijdverlies aan de Noordzee kant misschien wat kunnen compenseren.
Dit artikel waar je naar linkt en dat je beschrijft in de voorlaatste alinea gaat heel duidelijk NIET over de Ierse zee, maar over de post-Brexit barrières tussen het VK en de EU. Als Britse ondernemers (ook) klagen over de barrières in de Ierse zee, had je beter een artikel daarover kunnen aanhalen, als je een punt had willen maken met de slotzin.