Politieke kleur

ELDERS – De kans dat hij daadwerkelijk de volgende Tsjechische president zou worden was klein, de vol getatoeëerde kunstenaar Vladimir Franz. Vrijdag en zaterdag gingen de Tsjechen naar de stembus. In de peilingen lag Franz op een verrassende derde plaats, maar de achterstand bleek te groot om door te gaan naar de slotronde.

De sociaaldemocratische ex-premier Milos Zeman heeft met ongeveer 25 procent van de stemmen de eerste ronde gewonnen. Hij neemt het eind januari op tegen de conservatieve politicus en huidige minister van Buitenlandse Zaken Karel Schwarzenberg. Deze heeft Jan Fischer, voormalig premier van een overgangsregering, voorbij gestreefd. Underdog Franz kan weer aan zijn kunstwerken en composities. Door een verkiezingsdebat liep hij eerder deze week de premièrevoorstelling van zijn nieuwe opera Oorlog van de Salamanders in het Nationaal Theater mis.

Franz’ hoge positie in de presidentsrace is wederom een signaal dat de bestaande politieke elite onvoldoende aansluit bij de burger. In dit geval de hardwerkende Tsjech. De 53-jarige Franz is niet verbonden aan een bestaande partij. Politieke ervaring heeft hij niet. Maar door een wijziging in de grondwet was het toch mogelijk, mits hij voldoende handtekeningen verzamelde, om mee te doen aan de verkiezingen. Met 88.000 handtekeningen werd het minimum van 50.000 ruim overschreden. Een groot budget had hij ook niet, zo’n 20.000 euro. Toch deed hij het dus zeer goed in de peilingen. Als jongeren mochten stemmen, dan had hij zelfs overtuigend gewonnen.

Vladimir Franz is kunstenaar, componist en hoogleraar Toegepaste Kunsten. Zeker geen domme en ongetalenteerde man dus. Het is de vraag of je als land moet zitten te wachten op een president die blauw, groen en rood ziet van de tatoeages. Maar dat is wel heel erg op uiterlijk afgaan. Natuurlijk, onze eigen Geert Wilders draagt ook niet echt bij aan de uitstraling van Nederland. Maar dat komt naast zijn peroxidekapsel door zijn standpunten en provocerende uitlatingen. De kernpunten van Franz zijn corruptiebestrijding, moraal en onderwijs. Dat is toch wel andere koek. Zoals hij zelf zei: ‘De presidentsverkiezingen zijn geen schoonheidswedstrijd, het gaat om tolerantie.’ Daar komt bij dat de kunstenaar in Tsjechië al lang een bekendheid is, zijn uiterlijk schokt niet meer.

Overigens is Franz niet de eerste politicus met uiterlijk opvallende kenmerken. Enkele voorbeelden, uit een uiteenlopende en ongetwijfeld lange lijst. Wilders is al genoemd. In eigen land hebben we verder natuurlijk jarenlang Harry Potter als premier gehad. Jan Peter Balkenende, degelijk maar oh zo saai, toch? Oud-burgemeester van New York Rudolph Giuliani verscheen ten tijde van zijn burgemeesterschap meerdere keren in het openbaar in een jurk.

Een tragisch geval is de met dioxine vergiftigde Oekraïnse oud-president Viktor Joesjtsjenko. De vergiftiging leverde hem een door littekens getekend gezicht op. Stan Jones, een Amerikaanse politicus die twee keer tevergeefs streefde naar een Senaatszetel, kan ten slotte ook niet onvermeld blijven. Jones’ gezicht is blauwgrijs van kleur. Frappant is dat hij dit aan zichzelf te wijten heeft. Uit angst dat er door Y2K-problemen geen antibiotica meer beschikbaar zouden zijn, slikte hij lange tijd een zelfgemaakt brouwsel met colloïdaal zilver. Dat heeft tot de aandoening argyrie geleid.

De Europese toppen voor regeringsleiders en staatshoofden zouden er letterlijk en figuurlijk een stuk kleurrijker op zijn geworden met een excentriekeling als Vladimir Franz. Maar uiteindelijk wordt er toch gewoon weer een doodsaaie man in een pak president.