SATIRE - In de radioarchieven van Hilversum dook onlangs een opname op uit 1938, waarin Telegraafverslaggever Woerd Dalf in het NRCV-radioprogramma ‘Den Dag Doorgenoomen’ zijn bespiegelingen geeft over de dan lopende Münchenconferentie. Presentator is Ties Calvé.
TC: “De Britse premier Neville Chamberlain is de afgelopen week op en neer gereisd naar Berchtesgaden, terug naar Londen voor overleg en daarna weer naar Bad Godesberg vanwege de steeds hoger oplopende spanningen rondom Duitsland. De Britse premier was daar op uitnodiging van de Duitse Rijkskanselier, de heer Adolf Hitler, om te zien of men – samen met de Italiaanse leider Benito Mussolini – tot een overeenkomst zou kunnen komen tussen de Asmogendheden en de zogeheten Entente.
Zoals de trouwe luisteraars zullen weten, heeft nazi-Duitsland in maart van dit jaar Oostenrijk geannexeerd. Nu doet de heer Hitler een aanspraak op Sudetenland in buurland Tjechoslowakije. Ook daar is een aanzienlijk Duits volksdeel woonachtig.
Tegenstanders verwijten Chamberlain slappe knieën en een gang naar Canossa. Op de BBC sprak presentator John King zelfs van de ‘surrender summit’. Voorstanders van deze top spreken echter van de beste kans op duurzame vrede. Zolang men praat, schiet men tenminste niet, zo is het idee.
Hier in de studio is voormalig reizende verslaggever Woerd Dalf, tegenwoordig werkzaam bij de Telegraaf, om zijn kijk op de zaak te geven.
-0-
TC: “Grote winnaar van deze conferentie lijkt de Duitse Rijkskanselier te worden. Die kan vooralsnog behoorlijk in zijn nopjes zijn over het verloop. Wat denkt u, mijnheer Dalf?”
WD: “Die glorieerde natuurlijk sowieso, omdat een tijd geleden nog ondenkbaar was dat hij daar zou zitten met de premier van Groot-Britannië, terwijl Duitsland in de rest van Europa eigenlijk wordt beschouwd als een pariastaat.
Nu moet ik zeggen dat ik dit alles zelf dus een hele goede ontwikkeling vindt, en wel omdat Duitsland en de rest van Europa teveel gezamenlijke belangen hebben om die door allerlei spanningen te laten ondermijnen.
Dus het is heel goed dat dit plaatsvindt, dat er weer een soort van contact bestaat, een mogelijke samenwerking.
Verder waag ik te betwijfelen of die zogenaamde Duitse oorlogsplannen waar men het de hele tijd over heeft inderdaad reëel en concreet zijn; want het bewijsmateriaal daarvoor, daar ben ik vooralsnog niet erg van onder de indruk.”
TC: “Het idee dat Duitsland er op uit zou zijn om Polen en mogelijk andere landen binnen te vallen, daar hebben we het dan over?”
WD: “Ja, dat wordt dus telkens gepoogd in de anti-Duitse pers, door tegenstanders van Hitler en de Europese media. Vandaag had de Nieuwe Rotterdamse Courant een heel stuk over troepenbewegingen aan de Nederlandse grens. En als je dan kijkt: waar komt het nou op neer, dan hebben we het over negenhonderd man die twintig kilometer opschuift. Dat stelt dus gewoon helemaal niets voor.”
-0-
TC: “Critici van de heer Hitler zeggen dat hij de broze Duitse democratische instituties en de rechtsorde met de voeten heeft getreden.”
WD: “Nou, internationaal ook vooral. Kijk, we zijn dus gewoon begonnen aan een nieuw tijdperk, hè, waarin de internationale rechtsorde die tot op heden gold wordt vervangen door sterke mannen. Daar komt het eigenlijk op neer.
Na het Weimar-experiment en de Volkerenbond zijn de Bismarcken terug van weggeweest, met Mussolini, Hitler, Stalin. Dat zijn bij uitstek de sterke leiders, die onder elkaar de geostrategische belangen zitten uit te spelen.”
En de rest van Europa, dat gebaseerd is op de internationale rechtsorde, burgerrechten vooral ook, verdragen, heeft daar geen antwoord op.
En dat is ernstig, dat is zo, maar de geallieerde staten hebben zich behoorlijk in de voet geschoten eerder al, door die crisis te veroorzaken waar alles mee begonnen is, in Versailles; toen de geallieerden, die zich immers zo baseren op verdragen en op rechtsorde, Duitsland uitermate vernederende vredesvoorwaarden aanbood, wat we dus nooit hadden moeten doen.
Als je een beetje geostrategisch onderlegd bent, dan weet je dat Duitsland dat nooit blijvend kon accepteren; en daar is de ellende begonnen.
Dus eigenlijk kun je zeggen, zijn de geallieerde staten voor een groot deel schuld aan die mess waar we nu inzitten.”
-0-
TC: “Ik wilde even naar onze houding ten opzichte van Duitsland. Mijnheer Dalf, vind u dat wij te negatief over Duitsers praten in het algemeen?”
WD: “Ja, nou ja, we hebben geen enkele kennis van Duitsland. Dat valt steeds weer op, ook met de Olympische Zomerspelen van een paar jaar terug. Toen zijn er allerlei verslaggevers geweest en zijn er sportliefhebbers naar toegegaan: die kwamen allemaal terug en die zeiden: ‘Goh, wat is het eigenlijk een leuk volk, en wat een leuk land!’
TC: “Want u bent er correspondent geweest en u wist dat al.”
WD: “Ja, ik wist dat natuurlijk al, en dan valt op dat die mensen eigenlijk verbijsterd terugkeren; van hé, die Duitsers, dat zijn niet allemaal barbaren, dat zijn eigenlijk hele leuke mensen. Mensen net als wij.
En dan zie je dus wat die echt dagelijkse propaganda, die anti-Duitse propaganda waar ik me zo tegen verzet, wat die uiteindelijk met de publieke opinie doet. Dat is dus haat zaaien, letterlijk hè, ten opzichte van de Duitsers. En dan moeten daar dus mensen naar toegaan, en dan zien van: Goh, joh, dat valt eigenlijk heel erg mee met die lui.”
WD: “Het is alleszins in ons belang, want ten eerste is Duitsland er helemaal niet op uit om ons binnen te vallen of te bezetten of wat dan ook, en we hebben de Duitsers nodig, als buffer tegen het internationale bolsjewisme, dat overal dood en verder zaait, tot in onze eigen Europese landen aan toe.”
-0-
TC: “Maar Duitsland is wel een dictatuur. En de wijze waarop Hitler de Joodse bevolking behandelt, daar zouden we hier niet bepaald vrolijk van worden.”
WD: “De gemiddelde Duitser maalt hier niet om. Na de chaos van de Beurskrach van 1929 heeft Hitler stabiliteit en een vorm van welvaart gebracht; hij heeft de Olympische spelen naar Duitsland gehaald, dat was fantastisch georganiseerd.
Duitsland staat weer op de kaart, telt weer mee in het wereldgebeuren ook. De gemiddelde Duitser vindt dit helemaal geweldig, en dat de staatsomroep wat teveel propaganda uitzendt, ach… Met wat schakelen op de zenderfrequentie vind men gemakkelijk een alternatief.”
TC: “We zullen de ontwikkelingen in Duitsland beslist in de gaten houden. Het zijn spannende tijden, dat is een ding dat zeker is. Dank voor dit moment, en we praten een andere keer graag verder!”
Na het verschijningsverbod van de Telegraaf in 1945 zou dhr. Dalf zich toeleggen op het publiceren van pamfletten in eigen beheer, waarin hij zich (vergeefs) trachtte te rehabiliteren. Dalf kwam op 73-jarige leeftijd te overlijden in een pension in Blankenberge.
Dit was Onzekere Tijden, terug naar de onze.
Reacties (17)
Wat een parallellen. Met een paar zoek-en-vervang-acties is dat interview weer helemaal eigentijds. Sudetenland/Krim, Polen/Baltische staten, etc. Ik hoop voor Wierd Duk, daar in dat Radio 1-interview, dat er na WO III nog communicatiemiddelen met reikwijdte van enige betekenis bestaan om hemzelf te rehabiliteren, want zo’n nucleaire winter gaat je niet in de koude kleren zitten.
@Arduenn
En waarom je je kind naar een mannetjeseend zou noemen: ?
@Prediker
Wat werd er wèl in de contemporaine radio-interviews gezegd?
Prachtig!
Duk schrijft zoals de Telegraaf het wil zien als grootste commerciële krant. Ook toen dachten veel mensen aanvankelijk positiever over Adolf dan nu wordt aangenomen.
Ik snap het niet helemaal: wil je nou zeggen, Prediker, dat de Telegraaf in het huidige tijdsgewricht pleit voor appeasement naar Rusland toe?
@4 Het gaat me niet om de Telegraaf als zodanig; het gaat me om de rol die Duk speelt als Ruslandversteher en Poetinapologeet.
Wat ik wil illustreren, is dat je alle argumenten die Duk nu maakt ten aanzien van Poetin en Rusland nagenoeg ongewijzigd over kunt zetten naar Hitler en nazi-Duitsland in 1939, en dat ze dan hetzelfde hout snijden… of meer zelfs.
Het Verdrag van Versailles heeft bijvoorbeeld enorm bijgedragen aan het ressentiment onder de Duitse bevolking, met name ook vanwege de herstelbetalingen die Duitsland moest doen, en die een zware wissel trokken op de economie.
Dat droeg enorm bij aan de polarisatie en radicalisering van de bevolking, waardoor fascisten en communisten populair konden worden (en het aantrekkelijk werd om een zondebok aan te wijzen, die de schuld was van alle ellende).
Toch zou een Hitler-apologeet en Duitslandversteher uit de jaren dertig een paar jaar later uit de oorlog komen met een gezicht vol eierstruif. Zo iemand zou zich schamen dat ‘ie niet had gezien wat een foute en gevaarlijke man Hitler was.
Tenzij ‘ie intellectueel niet eerlijk naar zichzelf toe is natuurlijk, dan blijft ‘ie stug volhouden dat ‘ie het al die tijd bij het rechte eind had, ook als volslagen duidelijk is geworden hoever ‘ie er naast zat. Er zijn altijd tientallen, zo niet honderden ‘ja maars’ te bedenken.
Niet dat Poetin van hetzelfde kaliber is als Hitler overigens; de man is geen narcistische megalomaan met messiascomplex en een apocalyptische visie op het wereldgebeuren. Maar het is m.i. wel een volstrekt amorele machiavellist, die er niet voor terugdeinst buurlanden binnen te vallen of daar proxy-oorlogjes op te stoken als hij denkt daar politieke munt uit te slaan en de Russische belangen daarmee veilig te stellen.
Poetin heeft gezien dat ‘ie in Georgië en Oekraïne z’n gang kon gaan, zonder dat Europa al te veel weerwerk gaf. Laat staan militair ingreep. Met de Amerikaanse president in z’n zak, die NAVO actief ondermijnt is het helemaal niet uitgesloten dat Poetin hetzelfde kunstje gaat flikken in de Baltische staten, waar een aanzienlijk deel van de bevolking Russisch is, als hij ervan overtuigd is dat ‘m dat zo uitkomt. Duk miskent dat volledig, en dat is dwaas.
Bovendien misinformeert hij zijn publiek door de dubieuze rol die Rusland in Syrië speelt te bagatelliseren en goed te praten; en Russische inmenging in Westerse democratische processen weg te wuiven als samenzweringstheorieën.
Volgens mij somt dat het wel zo’n beetje op.
Ik mis nog een verwijzing naar het feit dat Rusland helemaal geen dictatuur is als je je maar niet bemoeit met politiek oid. :) @prediker
@6 Ik dacht, ik blijf dicht bij het vraaggesprek in Dit is De Dag. Dat is het sterkst ipv dat je er allerlei dingen bij gaat slepen. Dat kunnen de mensen die Duk een beetje volgen zelf wel invullen.
En ziedaar, je illustreert mijn vertrouwen in de Duk-watchers.
Bovendien: het stuk moet ook niet veel langer worden.
Tot slot: in nazi-Duitsland kwam de gestapo ook langs als je je niet met politiek bemoeide. Als je Joods was bijvoorbeeld. Dus die vergelijking zou toch mank zijn gegaan. Vooral omdat dit precies is waarom Duk een onderscheid maakt met (totalitaire) dictaturen.
Daar komen de veiligheidsdiensten mogelijk ook aan je deur als je gewoon je leven leeft. Dat is in Rusland dan weer niet zo. Nou ja, behalve als je een goed lopend bedrijf hebt, want dan heb je kans dat de FSB je uit komt schudden, heb ik begrepen.
@5: Ik lees te weinig, dat blijkt wel. Ik had niet begrepen dat Duk in de broekzak van Poetin zat.
Oh er stond satire.
@8 Ik geloof dat ze zo iemand vroeger een ‘fellow traveler’ noemden. Daar hadden ze in het Russisch ook een uitdrukking voor, maar die zal ik hier niet bezigen.
De geschiedenis zal wel oordelen.
Tussen de 2e wereldoorlog en nu hebben we nog decennia een hele massa gehad die precies hetzelfde deden. Alles achter het ijzeren gordijn werd door bepaalde groepen goedgepraat, sterker als een heilstaat geprezen. De annexatie van de Oostbloklanden, de Goellags, het uithongeren van bevolkingen en de praktijken van de KGB en de Stasi die ze bijna letterlijk van de Nazi’s hadden overgenomen, zou zogenaamd allemaal wel meevallen.
Net als nu de populisten en Trump nu hadden de Sovjets, vele linkse partijen alsmede vredesbewegingen e.d. in de zak, dit terwijl men door betere media en communicatie nog veel beter wist wat er allemaal mis was als in 1938. Na de val van de muur wisten al die groepen opeens zogenaamd van niets meer. De appeasement werd toen er wordt nu nog steeds grotendeels geregisseerd vanuit het Kremlin, met diezelfde Putin die destijds KGB chef was aan de knoppen.
@11: ipv slechts stellingen poneren als hierboven, kun jij dan ook eens links plaatsen met bewijzen?
@12: Jeetje man. Moet je daar echt bewijzen voor hebben? Is dat tegenwoordig de manier van discussiëren – de tegenstander uitputten door hem tijdrovend onderzoek te laten doen? Nee, Google jij maar: ‘Rosenmoeller Pol Pot’, ‘Markus Bakker DDR’, ‘Jan Nagel Ceausescu’.
Over fellow travellers gesproken. Doe ook maar ‘Corbyn Chavez’. Ook al zo’n enig duo!
@13: Ik ga niet Googlen. LR doet een stelling, dan onderbouw die maar. Want het omgekeerde is waar; ik moet nu dat tijdrovende onderzoek nu doen, met bovendien het gevaar dat ik het verkeerde vind, zodat ik een Don Quichotte verwordt. Nee dank je de koekoek!
@14: Bon. Dan informeer je jezelf toch niet.
@15: Zo’n zinnetje als “Na de val van de muur wisten al die groepen opeens zogenaamd van niets meer” bijvoorbeeld…
Hoeveel overeenkomst? Vrij veel dus.