Op zorg besparen? Kijk naar de structuur!

Foto: 1+23 (cc)

De kosten van de gezondheidszorg lopen op. De Volkskrant maakte een rondje langs experts en publiceerde gisteren een overzicht van ‘scherpe keuzes’ die de uitgaven kunnen beteugelen. Het was nogal een ratjetoe: van eerst pijnbestrijding en fysiotherapie proberen voordat je bij artrose een nieuwe knie of heup plaatst, wat toch staande praktijk is, tot huur vragen aan mensen die in een verpleeg- of verzorgingstehuis verblijven (er is nu al een eigen bijdrage: die kan oplopen tot 900 euro per maand voor mensen wier partner nog thuis woont, en tot 2470 euro voor alleenstaanden).

Voorts kwam de discussie op levensrekkende medicijnen, vaak op het gebied van kanker. Zulke medicijnen zijn vaak extreem duur en rekken iemands leven meestal slechts met een paar maanden. Intussen staat het de farmaceuten zo ongeveer vrij om ervoor te vragen wat ze willen. Zorg aan sommige patiënten weigeren was de meest heikele optie die genoemd werd.

Wat me opviel, was de beperkte blik: de experts bepaalden zich tot de zorg zelf, op dat ene uitstapje naar de prijsmechanismes achter nieuwe medicijnen na. Maar daaromheen zitten allerlei bedrijfsstructuren en betalingsregelingen, waarvan een deel juist vergemakkelijkt dat het geld er met bakken tegelijk uitgaat.

Zo heeft de versplintering van de thuiszorg en de jeugdzorg die optrad na de decentralisatie in 2015 de opkomst van zorgcowboys in de hand gewerkt: handige jongens en snelle meiden, die soms in hun eentje binnen een paar jaar een miljoenenwinst uit hun zorgbedrijfje naar hun bv weten over te hevelen – en zo de gemeentelijke begrotingen vakkundig in de soep draaien.

Ook de opkomst van tientallen dyslexie-bedrijfjes en paardenknuffelaars zorgde voor een ingrijpende verschuiving: deze verhoudingsgewijs eenvoudige zorg slokt gaandeweg een groter deel van het budget op, wat uiteindelijk ten koste gaat van kinderen met complexe problemen. Zo constateerde Follow the Money vorige maand dat van de tien jeugdzorg-bv’s die de meeste winst maakten, liefst zeven zich bezighielden met dyslexie- en onderwijszorg: laaghangend fruit plukken loont. Instellingen voor complexe jeugdzorg moeten juist steeds vaker op een houtje bijten.

De zorg wordt steeds meer een markt, en dat doet haar geen goed. Inmiddels storten buitenlandse investeringsmaatschappijen zich al op de dementiezorg, je houdt je hart vast. Winstmarges van 10 procent – waarboven een instelling dividend aan haar investeerders mag uitkeren – zijn daar niet ongewoon. Maar dat is allemaal publiek geld dat wegstroomt uit de zorg, en dus doodzonde.

Ook op andere vlakken kan de overheid bepaald meer doen. Een fikse suikertaks instellen, bijvoorbeeld – en niet alleen voor frisdrank. Dat leidt er bewijsbaar toe dat kinderen en volwassenen minder suiker consumeren: goed voor hun tanden en voor hun gewicht, en een grote steun in de strijd tegen diabetes. Dat levert op termijn een enorme besparing op. Laat de vruchten van zo’n suikertaks intussen vooral ten goede komen aan de huidige zorg.


Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool
.

Reacties (12)

#1 Anna@999

Wat betreft het Follow the Money-onderzoek kan ik als docent alleen maar beamen dat dyslexie-bedrijfjes (bijlesbedrijfjes, logopedie, psych. onderzoek e.a.) inderdaad met hun verdienmodel hele goede zaken doen, ten koste van de kinderen die het betreft. Tot mijn verbijstering werken nogal wat scholen hieraan mee. Zeker nu er voor twee jaar een nieuwe zak geld is aangeleverd door het ministerie van Slob om ” de corona-achterstanden weg te werken”. Arme kinderen, arm onderwijs!
De zorg is ook een ramp qua fin. structuren, daar had de SP jaren geleden al een idee over: voor iedereen gratis. Maar hoe ze dat sluitend willen financieren????
Suikertaks treft weer vooral de lagere inkomens.
Fabrikanten aanpakken juist, zij zijn de bron!

  • Volgende discussie
#1.1 Maria - Reactie op #1

In grote lijnen ken ik dit onderwerp van de SP wel, voor details: zie internet.
Punt 1: Markt en marktwerking volledig loslaten, want zorg is géén markt noch concurrentie-concept. Verder punt 2: een inkomensafh. bijdrage voor alle Nederlanders per maand, zwaarste schouders zwaarste lasten. (Doet denken aan het oude ziekenfonds, enigszins).
Alle plannen zijn door experts doorgerekend en nadeel schijnt te zijn, dat er gedragsveranderingen bij mensen gaan optreden, doordat het veel minder kost (ogenschijnlijk). Vergelijkingen met Engeland, gratis gezondheidszorg, hebben als groot nadeel, dat de zorg er veel slechter is: hele lange wachtlijsten, matige kwaliteit.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 P.J. Cokema - Reactie op #1.1

Maria reageert op Anna. Maar is Maria ook Anna? Reagreren onder verschillebnde namen stellen we hier niet erg op prijs. He het zit hoef je niet hier uit te leggen hoor. Mail eventueel naar info at Sargasso punt nl

#1.3 Sjors - Reactie op #1

Is het nu echt nodig om in élk comment wat je op Sargasso plaatst -ook als het volstrekt irrelevant is- op te merken dat je als docente werkzaam bent?

  • Volgende reactie op #1
  • Vorige reactie op #1
#1.4 Anna@999 - Reactie op #1.3

Beslist wel als het bijv. onderwijsgerelateerd onderwerp is, dus veel ervaring. Elk commentaar is beslist niet het geval, sterk overdreven.
Anderen doen het hier soms ook met hun werk of omdat ze bijv. vader zijn, daar hoor je nooit iemand over…
Goed lezen is een kunst, selectief lezen absoluut niet!

#1.5 Co Stuifbergen - Reactie op #1

Anna, op welke manier hebben kinderen m last van bijlesbedrijfjes of logopedie ?

  • Vorige reactie op #1
#2 Cerridwen

Zo heeft de versplintering van de thuiszorg en de jeugdzorg die optrad na de decentralisatie in 2015 de opkomst van zorgcowboys in de hand gewerkt: handige jongens en snelle meiden, die soms in hun eentje binnen een paar jaar een miljoenenwinst uit hun zorgbedrijfje naar hun bv weten over te hevelen – en zo de gemeentelijke begrotingen vakkundig in de soep draaien.

Twee kanttekeningen hierbij:
– Dat de zorgcowboys zo veel winst kunnen maken komt ook doordat de tarieven bepaald worden door grote instellingen met een weinig efficiënte bedrijfsvoering. Daar lekt ook veel zorggeld weg, alleen is dat minder zichtbaar dan bij de zorgcowboys.
– De jeugdwet kent weinig begrenzingen als het gaat om wat jeugdhulp is – en wat niet. Zorgcowboys maken daar gebruik van, maar er valt ze niet perse veel te verwijten: ze reageren op de zorgvraag die er is en maken gebruik van de mogelijkheden die er zijn om die zorg aan te bieden. De patiënten zijn vaak heel tevreden over de zorg bij de zorgcowboys, wees dus voorbereid op protesten van patiënten als je ‘luxe’ zorg als paardenknuffelen en dyslexie gaat inperken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Co Stuifbergen - Reactie op #2

Dat de zorgcowboys zoveel winst maken, komt vooral doordat de gemeenten slecht onderhandelen.
Of niet weten welke zorg nodig is.
Of soms gewoon niet weten wat de zorg kost.
Dat is niet de schuld van de zorgcowboys, hoogstens van de mensen die gemeenten met deze taak opzadelden.

Maar dat is geen reden om deze situatie zo te laten.

  • Volgende reactie op #2
#2.2 Co Stuifbergen - Reactie op #2

Dat de betrokkenen gaan protesteren, vind ik een zwak argument. Zij draaien niet voor de kosten op.

En politici kunnen prima protesten negeren, dat lukte met de studieleningen ook

  • Vorige reactie op #2
#3 Hans Verbeek

Waar je het hebt over geld, bedoel je waarschijnlijk energie en mankracht. Naarmate we meer energie steken in vliegvakanties, ruimtevaart en het aanleggen van pijpleidingen en boorinstallaties, blijft er minder energie over voor dingen als gezondheidszorg, kunst en cultuur.
De hoeveelheid arbeid, die er beschikbaar is voor de samenleving neemt gestaag af. Er kan geen nieuw aardgas gemaakt worden en ook de hoeveelheid hout, die we kunnen opstoken, is in NL beperkt. Er worden altijd keuzes gemaakt door een klein groepje mensen, die we zelf bij elkaar gestemd hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Frank789

[ paardenknuffelaars … deze verhoudingsgewijs eenvoudige zorg ]

Je mag het geen “zorg” noemen, het is een onbewezen behandeling.
Noem het maar wellness of feel good, maar geen zorg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Joop

Heerlijk liberalisme! Leve de lobbyisten en ondernemers. Regels zijn er voor de dommen. Optimale winstmaximalisatie op belastinggeld, wordt niet meer zo vaak gemeenschappelijk geld genoemd. Fijn uit de ruif eten. Wat kan die jeugd of andere zorgbehoeftigen schelen.

“De jeugdwet kent weinig begrenzingen als het gaat om wat jeugdhulp is – en wat niet.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie