Toegegeven, de bankbobo’s kunnen wel een cursusje “hoe om te gaan met de publieke opinie” gebruiken. We wisten al dat ze zichzelf graag bovenmatig beloonden, maar de bonusuitkeringen van de afgelopen tijd geven toch wel aan dat ze ook in crisistijd een slecht gevoel voor proportie hebben.
En ze zijn vast oprecht die bazen, in dat ze echt vinden dat ze het verdiend hebben en dat ze moeten uitkeren op basis van contracten die eerder zijn overeengekomen. En daar hebben ze een punt, ware het niet dat zonder ingrijpen van de overheid – met ons geld – er waarschijnlijk geen bedrijf was geweest dat een bonus had kúnnen uitkeren.
Terughoudendheid zou dus gepaster zijn, maar de publieke opinie is nu wel een beetje doorgeslagen. Alle bonussen zijn inmiddels als “slecht” bestempeld, ook die van de mensen buiten de toplagen. Maar wat is er nu precies mis met een goede bonus of aandelenregeling?
In de nasleep van de grote publieke verontwaardiging dreigen er nu allerlei regels voor bonussen te komen die het als prestatieverhogend middel ondergraven. Regels als de bonussen afhankelijk maken van de resultaten van het bedrijf als geheel en de bonus of aandelenregeling pas na jaren mogen incasseren zijn niet echt bevorderlijk voor de werklust, aangezien het de kans dat je hem ook echt krijgt kleiner maakt.
Het risico van het niet krijgen van een bonus hoort gekoppeld te zijn aan de persoonlijke prestaties van de werknemer. Natuurlijk zit daar een component in die de staat van het bedrijf als geheel meeneemt, maar bij megabedrijven als ING kan het zijn dat er een Nick Leeson rondloopt op de ene afdeling, terwijl de andere afdeling kerngezond is en een goede winst maakt.
Je moet het wel of niet krijgen van een bonus grotendeels zelf in de hand hebben. Het zou daarom nogal zuur zijn als een goed presterende werknemer zou moeten boeten voor de fouten van anderen (soms zelfs nadat hij weg is gegaan), terwijl hij zelf wél goed gepresteerd heeft. Dit kan, zeker in deze tijd, demotiverend werken.
Natuurlijk, de bonussen in de top waren “over the top“, en daar moet het een en ander aan gedaan worden. Maar blijf met je handen van de bonus van de “kleine(re) man”, ook als hij werkt bij een bedrijf dat door de overheid overeind wordt gehouden.
Reacties (17)
Er is volgens mij al lang aangetoond dat geldelijke beloning vooral een “satisfier” is en geen “motivator”. Dus wat dat betreft bereik je niks met bonussen. De enige motivatie die prestatiebeloning oplevert, is de motivatie om op zoek te gaan naar een manier om het systeem zo slim mogelijk te benutten, zonder er echt meer voor te hoeven presteren.
Je pleidooi om bonussen afhankelijk te maken van de individuele prestatie is goedbedoeld, maar in de praktijk vrijwel nooit uitvoerbaar. Hoe meet je in godsnaam op een eerlijke manier iemands persoonlijke prestatie, los van alle andere factoren? En als het al kan, hoe voorkom je dat mensen intern gaan concurreren ten koste van het bedrijfsbelang, in plaats van samen te werken?
Op zich helemaal mee eens. Het is wel heel moeilijk eerlijke ’targets’ te formuleren. Bij ons bedrijf (openbaar nutsbedrijf) is een deel van de loonruimte (2%) afhankelijk gesteld van te behalen resultaten, bedrijfsbreed en per afdeling. Met de OR worden dan jaarlijks afspraken gemaakt hoe dat in te vullen. Maar de keuzes zijn zelden erg inspirerend en uitdagend.
Een bonus kan prima, maar moet imho gekoppeld moet zijn aan duurzame langetermijndoelen. Makkelijk gezegd, lastig vorm te geven.
@1: Bonussen werken, zolang ze niet gezien worden als “normale beloning”, die je sowieso krijgt.
@2: Natuurlijk zijn de meetmethoden imperfect. Dat mensen intern gaan concurreren hoeft niet slecht te zijn. Want als het het bedrijfsbelang schaadt, schaadt dat als het goed is ook hun bonus.
@3: Onderzoek toont ook aan dat een bonus significant moet zijn, anders passen mensen hun gedrag niet aan.
Neem me niet kwalijk dat ik er een belegen en uit verdachte hoiek afkomstig ideetje tussen gooi:
1. Iedereen een basisinkomen die de meest elementaire zaken dekt.
2. Iedereen die werkt een bonus.
3. Alle werkenden (van hoog tot laag) delen in eventuele winsten.
4. Buitengewone prestaties (vast te stellen door de werknemers) extra belonen (hoogte ook te bepalen door alle werknemers).
Zo, ga ik nu ff verder dromen….
“de bonus als prestatieverhogend middel”
Volgens mij ligt daar al heel lang een probleem. Een bonus is al lang geen beloning meer voor een verhoogde prestatie. De uitspraken over contractuele verplichtingen laten dat ook wel zien: Ongeacht de prestatie (want die is inmiddels toch wel niet al te best gebleken) moet er toch een bonus uitgekeerd worden. Als dat de status van het bonussysteem is, dan is het als prestatieverhogend middel al lang nutteloos en dus simpel onderdeel van het loon. Ik begin me dan af te vragen waarom het nog bonus genoemd wordt.
@4: Interne concurrentie heeft vrijwel alleen voordelen als mensen onafhankelijk van elkaar vergelijkbaar werk doen. Het kan best nuttig zijn om een wedstrijdje te doen ‘wie kan de meeste moertjes per dag vastdraaien’.
De dagelijkse praktijk van kenniswerkers in organisaties lijkt steeds minder op die van eenvoudige moertjesdraaiers door de toenemende complexiteit en een groter belang van samenwerking.
Daarnaast is er het belang van het delen van kennis. In een competitie-situatie is het niet aanlokkelijk om je kennis te delen, zelfs niet met iemand die onafhankelijk het zelfde type werk verricht (‘moertjes vastdraaien’). Hoe dommer je de anderen houdt, hoe beter jij lijkt en hoe groter jouw bonus uitvalt.
Het hele bonus-idee gaat mij teveel uit van een mechanistisch mensbeeld. Als de slimme leidinggevende maar precies aan de juiste knopjes draait, dan kan ‘ie de output maximaliseren.
Volgens mij ben je daar mee helemaal op de verkeerde weg en verzand je vanzelf in eindeloze discussies over meetmethoden die het ‘echte’ bedrijfsbelang kunnen meten.
Tijd om het managementboek van het jaar 2008 eens te lezen: ”Leidinggeven aan professionals: niet doen!”
@5 Ik vrees dat zo’n basisinkomen een enorme geldontwaarding tot gevolg heeft. Er komt namelijk heel veel extra geld in de markt zonder dat er iets van waarde tegenover staat.
@Kalief: Kan je die uitleggen?
Ja Kalief, leg eens nader uit a.u.b.
Nu is er toch ook veel geld zonder tegenwaarde?
Het basisinkomen garandeert echter wel dat iedereen wat te besteden heeft. Hetgeen ook goed is voor de markt, meen ik meende ergens gelezen te hebben.
Ik ben tegen een diktatuur, maar het beloningsysteem klopt van geen meter.
Of ze nou goed presteren of niet maakt in principe niet.
De belasting betaler betaalt het gelag nou, terwijl er ernstige en grove fouten zijn gemaakt.
Het systeem is zwaar korrupt.
Maar dat is normaal. Wat is er nou niet meer korrupt ?
We moeten wel meedoen.
De rechter wordt betaald door de overheid dus die zal nooit 1 vinger uit durven steken naar de overheid.
Banken beheren het geld.
Ook van de overheid. dus politici hebben ze in hun zak.
Uiteindelijk is de minima de klos, want die krijgt elke bezuiniging voor z’n kiezen hoe je het ook went of keert.
Met een ton of meer per jaar merk je echt niks van al die bezuiniging.
Wel de belastingaftrek, maar daar blijven ze voor me bespaard.
Ook al mag dit misschien nu wijzigen.
De grootste verliezer is wederom de minima.
Ook al geloof ik dat de nu de midden inkomens aan de beurt zijn.
Ze moeten toch ergens weer geld vandaan halen.
Bij de minima valt niet veel meer te halen. Leningen zijn aan hun niet besteed.
En dan die woekerwinsten die banken e.d. hebben behaald in de afgelopen decennia.
Het topje van de ijsberg komt boven.
Volgens mij zijn die banken 1 woekergezwel.
De publieke opinie doorgeslagen ?
Waren de banken niet eerst doorgeslagen ? Dat staat natuurlijk buiten kijf.
Eerst hadden we die woekerpolissen.
Toen kwam deze krisis.
In het verleden hadden we al het AntiBraakPil schandaal.
Met publiek geld wordt slecht omgesprongen. De overheid (lees de burger) staat altijd garant.
Banken hebben totaal geen verantwoording. Waarom bonussen en salarissen al uitgeven voordat er gepresteerd is ?
Als een normaal bedrijf niet presteert dan gaan ze failliet en in het ernstigste geval krijgen de medewerkers ook niet doorbetaald of achteraf betaald als het loon eerder is stop gezet. Ik zie de overheid straks nog zeggen tegen de ambtenaren: sorry, maar we hebben geen geld meer voor salarissen. Wat in diverse landen al gebeurd is. Mag je dan nog aan je kontrakt gehouden worden ?
Het risiko nemen dat je niks meer krijgt en dat er toch wel massa ontslagen vallen ?
Neem nou die JSF. Ook al zo’n financiële tegenvaller.
Waar komt dat geld nou vandaan ?
Daar hoor je ze nog niet over.
Dat het tegen gaat vallen is al bekend. Zwaar tegenvallen.
Dat het leuke speeltjes zijn staat buiten kijf. Soldaatje spelen is altijd leuk.
We hebben weer een reden: vredesmissies.
Koste wat het kost zal dit nieuwe paradepaardje er gaan komen.
Roekeloos! En geldverspilling.
Hoezo kompromissen ?
Sloot men in Nederland maar kompromissen.
Nee, de beslissing is allang gevallen.
Door dezelfden genomen die altijd en eeuwig aan de macht zijn.
Er gewoon doorgedrukt bij andere partijen die altijd buiten spel staan.
Er wordt nooit water bij de wijn gedaan.
Over die banken hebben we ook niks te zeggen.
Gooi maar in die bodemloze put, bodem is nog steeds niet zicht.
En als het kalf verdronken is dempen we de put en kraait er geen haan meer aan.
Het is allang duidelijk dat banken super korrupt zijn, maar dat het spelletje (op leven en dood) gewoon keihard verder gaat.
Ook al kunnen ze nu geld uitgeven ze doen het blijkbaar niet.
Vakkundig wordt de ekonomie gekortwiekt/tegengewerkt.
1 ding gaat gewoon door: de bonussen.
Het wachten is op de volgende meester oplichter(s).
De geschiedenis herhaalt zichzelf altijd. Er is geen toekomst. Geen perspektief.
Bismarck, bezuinigingen en fusies zijn al een prestatie op zich. Of de organisatie daarna failliet gaat of klanten de dupe worden zal ze een rotzorg zijn. Efficiëntie telt trouwens ook mee. Bij fusies zien alleen de bedrijven zelf het voordeel, maar gaan de kosten voor de klanten nooit omlaag. Als het niet al duurder wordt. Het gaat puur om het resultaat en hoe duurder het wordt, kijk maar bij Shell en de winst van het afgelopen jaar. Voor de klant zijn de ontwikkelingen totaal niet aantrekkelijk integendeel. De administratie wordt vaak een chaos mede door minder mensen en automatisering. Er gaat vaak heel veel en lang verkeerd. Als je 1maal in het systeem hangt dan hang je er bijna voorgoed. Afgelopen zaterdag weer in Kassa gebleken met de Oxxio meter. De zogenaamd slimme meter. Voor wie ? Voor Oxxio en de volgende lverancier. De meter werd dubbel betaald. Gemakzucht sluipt erin. Niemand kontroleert dat, want dat kost teveel werk. Er komen wel signalen ben maar men bespaart erop om aktie te ondernemen. Zo word je slachtoffer van het nieuwe systeem. Geen recht die daar in voorziet. Automatische inkasso is ook geen luxe meer. Om je geld dan terug te krijgen wordt een drama. Het nieuwe systeem staat geen enkele kompensatie toe. Anders kost het bonus. En vooral niets registreren. Want dan kan je blazoen beschadigd worden. Ze zijn echt nuts geworden.
Bonus, variabele loondeel, noem t wat je wil. Maar m.i. behoort de kritiek niet te liggen op dat deze beloningen worden uitgekeerd. De kritiek moet zijn dat hun beloningssysteem is gebaseerd op een de toegevoegde waarde vd bank. En helaas is daar nu net t doek voor gevallen. De bank kon zijn meerwaarde alleen halen door onredelijke risico’s te nemen. Dat ging dus goed tot nu.
En zo bekeken heb je ook meteen een tweede punt te pakken. Het bankwezen is te duur. Dat remt extra in de huidige malaise waarin we z.s.m. de geldstroom weer op gang moeten zien te krijgen.
Dus ik zou ervoor pleiten dat het bank/verzekeringwezen afstapt van hun opgeblazen “marktconforme” beloning voor alle(!) functies en meer naar een reeele (geef t maar een naam) “maatschappijconforme” beloning gaan. Dan neemt t rendement op te investering kapitaal weer toe en zijn we sneller uit de malaise.
Met bedrijfsbrede bonussen gebaseerd op de prestaties van het bedrijf (winst of ebit gerelateerd) is niets mis.
Persoonsgebonden bonussen zijn afhankelijk van van tevoren afgesproken persoonlijke doelen, en of je die doelen haalt, wordt beoordeeld door je ‘baas’ (leidinggevende, raad van bestuur, enz). Of die baas in staat is om jouw prestaties goed te kunnen beoordelen (kennis), of dat die baas jouw persoonlijke relaas (verkooppraatje) daarover voor zoete koek slikt, is helemaal niet zeker. Je kunt dus in de meeste gevallen jarenlang ondermaats presteren en toch ieder jaar je persoonlijke bonus ophalen, als je je zelf goed genoeg kunt verkopen, of als je de kont van je baas maar goed en vaak genoeg likt.
Daarom zou het leeuwendeel van alle bonussen van het bedrijfsresultaat afhankelijk moeten zijn. Als iemand persoonlijk goed functioneert, moet die dat in zijn maandelijkse loonzakje terug zien, niet in een eenmalige bonus. Dat werkt imho nog veel motiverender ook: de waardering voor je werk, die uit een salarisverhoging spreekt, is veel groter dan die van een eenmalige bonus.
In de ZZP-markt werkt het nauwelijks anders. Je krijgt een basis (deze is min of meer gegarandeerd door de contracten) maar afhankelijk van je prestatie valt hier minder of meer uit te halen.
Een stratenlegger die met minder stenen, minder ritjes naar leveranciers en kortere tijd een straat afmaakt houdt meer over dan eentje die om het kwartier pauze houd, slecht plant en inneficient met materiaal omgaat.
Als een kenniswerker op freelancebasis ergens zit, is het voordelig om bijvoorbeeld nog net wel die deadline te halen en het weekeind door te buffelen: de uurtjes worden allemaal lekker gefactueerd. En de kans is groter dat een tevreden klant weer terugkomt.
Dit is hoe m.i. een bonus ook moet werken. Mensen die met mazzel, efficientie, harder, slimmer of langer werken meer aan een organisatie of project bijdragen krijgen meer beloning. Prima dat Klaas iedere dag om 17:01 zijn PC uitzet om de kinderen van de crêche te halen, maar Peter die het werk dan overneemt en tot 20:15 doorwerkt om daarna met een stoommaaltijd op de bank te ploffen heeft gewoon meer verdiend. Mits Peter ook daadwerkelijk beter presteert binnen de gestelde kaders.
Oplossing: terug naar het PSP-idee – een basisinkomen, presteer je wat meer, dan krijg je wat meer. Die mensen in die bonussenwereld die zorgen goed voor elkaar, beslissers en ontvanger kennen elkaar goed (uit een boek van een kapitalistische rechtse amerikaan, die dat ook te zot voor woorden vond).