ACHTERGROND - Het verbieden of tegenwerken van extreem-rechtse partijen is riskant en kan een averechts effect hebben.
De Griekse neo-nazipartij Gouden Dageraad wordt uitgesloten van deelname aan de Griekse delegatie naar het parlement van de Raad van Europa. Dat heeft premier Samaras gezegd tegen de voorzitter van de EGAM (European Grassroots Antiracist Movement), Benjamin Abtan. Zaterdag jongstleden gingen in Athene 10.000 mensen de straat op om te demonstreren tegen de neo-nazi’s. Gouden Dageraad is een extreem-rechtse partij die bij de laatste verkiezingen 6,9% van de stemmen haalde, goed voor 18 van de 300 zetels. Partijleden vallen regelmatig immigranten aan en ook homoseksuelen zijn in Athene niet veilig. Zondag werd het linkse parlementslid Stratoulis in elkaar geslagen door mannen die zich bekend maakten als leden van Gouden Dageraad. De partij gebruikt nazi-symbolen en hun leider brengt openlijk de Hitlergroet.
Intussen zijn neonazi’s ook weer in het nieuws in hun Heimatland. De Duitse Bondsraad, waarin alle Länder vertegenwoordigd zijn, heeft besloten tot nieuwe poging om de NPD te laten verbieden. De NPD is een extreem-rechtse partij die landelijk niet meer dan 1,5 % van de stemmen haalt en slechts in twee deelstaten vertegenwoordigd is met in totaal dertien leden. De partij zou in totaal zo’n 6000 leden tellen. Maar de NPD is volgens de Bondsraadsleden ongrondwettelijk. Eind vorig jaar kwam een reeks moorden op eigenaren van Turkse eettentjes aan het licht (de Döner-moorden). De moordenaars, waarvan er twee na ontdekking zelfmoord pleegden, waren lid van de Nationaal Socialistische Ondergrondse en hadden contacten in de NPD.
Tien jaar geleden strandde een vergelijkbare poging de NPD uit te schakelen bij het Constitutionele Hof te Karlsruhe. Het gevaar bestaat dat dit opnieuw gaat gebeuren. Of dat in tweede instantie het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg een verbod alsnog afwijst. Om die reden zijn sommige Duitsers nogal sceptisch over het besluit van de Bondsraad. De Tagesspiegel relativeert de invloed van de NPD. De Duitse democratie kan dit buitenbeentje best aan: ‘Selbst in ihren besten Zeiten, um 1969, mit 61 Abgeordneten in sieben Landtagen und 30 000 Parteimitgliedern, war die NPD nicht mehr als ein Ärgernis.’
En wat zal het effect zijn van een partijverbod? De opvolger wacht in de coulissen, bericht Deutsche Welle. Het veelkoppige monster kan elk moment overal opnieuw opduiken. Zou het niet beter zijn de voornaamste voedingsbodem voor extreem-rechts, de armoede en vernedering van de Oost-Duitsers, weg te nemen?
Het verbieden of tegenwerken van politieke partijen is omstreden in een democratie. Niet alleen vanwege het mogelijk averechtse effect (zie de geschiedenis van het Vlaams Blok die in het jaar waarin tegen de partij een proces liep het hoogste stemmenaantal haalde), maar ook vanwege het principe dat alle stemmen uit de bevolking gehoord moeten worden. En dat partijvorming in alle vrijheid moet kunnen plaatsvinden.
De voorwaarden die de Europese Commissie stelt aan de subsidiëring van partijen die willen deelnemen aan de Europese verkiezingen in 2014 zijn in dit verband ook een discussie waard. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken heeft zich er al over opgewonden. SP-kamerlid Van Raak vindt hem nog veel te slap. Maar elders in Europa kijkt men daar toch wat anders tegen aan en wil men graag voorkomen dat straks ook een vertegenwoordiger van de Gouden Dageraad in het Europees Parlement zitting neemt.
Reacties (21)
Geheel terecht. Snippertjes werkelijkheid laten doorsijpelen tot in de Brusselse ivoren torens? Dat moeten we echt niet willen.
Vreemd is dat, de KPD werd destijds in de Bondsrepubliek zonder probleem verboden, dus een precedent bestaat daar al.
Overigens, op het moment dat een partij een criminele organisatie wordt (en dat is mijns inziens met de Gouden Dageraad het geval, gezien de vele georganiseerde gewelddaden door partijleden), mag ze best verboden worden.
Ja, das war damals, en dan was de KPD nog niet eens een criminele organisatie….Het zou overigens mijn voorkeur hebben om de criminelen zelf achter slot en grendel te zetten.
@3: Linkje al eens aangeklikt? Daar staat gewoon een parlementslid van Golden Dawn voor de camera te verkondigen dat de zojuist gefilmde overval op een marktkraam (door mannen die zich militair hebben gekleed en met T-shirts van de partij aan) tot de plicht van de partij behoort. Op dat moment is criminaliteit voldoende met de partij verweven om alle partijleden als criminelen te zien.
Misschien weet jij het trouwens beter, maar bij mijn weten zijn de relevante delen van de Duitse grondwet sindsdien niet gewijzigd.
OK, in dat geval lijkt het me duidelijk
De NPD groeit het sterkste in landelijke gebieden, zoals bijvoorbeeld in Kiel. De NPD zal dus eerder groeien uit angst voor het vreemde en het behouden van de status quo. In het Oosten neemt de invloed, ondanks het gevoel wat de media verbreidden, af. Geen wonder, ook daar komt de economische groei die Duitsland doormaakt aan. Het zijn dan ook eerder “West-Duitse” plaatsen als Gelsenkirchen die armer worden.
@1: Je vergeet je cliché af te maken, er moet nog “met zijn allen” achter.
@2: Dat heet meten met twee maten.
Terwijl de hoge heren debatteren over aantasting van hun hoegenaamde democratie leveren deze nazis hand en span diensten door stakingen te breken en de bevolking en buitenlanders angst aan te jagen. De ware fascisten zijn de liberalen die dit wat graag misbruiken om hun dodelijke bezuinigingsplannen door te drukken. De geschiedenis herhaalt zich wederom.
Waar het werkelijke gevaar schuilt is dat zowel gouden dageraad als de NPD onder controle van de geheime dienst staan.
Het bagatelliseren van nazi’s en hun invloed is al eens een keer heel slecht afgelopen. Natuurlijk duikt er weer een nieuw groepje op als je een ander groepje verbiedt, maar dat is geen reden om dan maar niks te ondernemen, waardoor de ideeën die dat tuig verspreid steeds acceptabeler lijken te worden, en onder het mom van vrijheid van meningsuiting zelfs salonfähig worden.
Het is toch niet te geloven, dat dit soort stukjes nog geschreven worden. Terwijl krakers en extreem links het leven zo zuur mogelijk gemaakt wordt, gaan we hier het argument opvoeren, dat we maar niks moeten doen, omdat het misschien niet helpt.
En als we dan toch bezig zijn: laten we dan ook alle acties tegen radicale fundamentalistische islamitische terreurgroepen ook maar stoppen. In Afghanistan, Irak, en ook in Nederland. Het helpt toch niet?
Door tegen dit soort idioten te blijven ageren, houden we die groepjes klein (zo lang we ze tenminste niet met allerlei andere mensen op één hoop gooien en zo die andere mensen in de armen van die groepen drijven). Daardoor zullen gewone mensen blijven beseffen, dat de ideeën van deze idioten niet normaal zijn.
@10 Onder controle van…. is misschien wat sterk uitgedrukt, maar zowel de NPD als de Gouden Dageraad zijn volgens de berichten zwaar geïnfiltreerd door de politie. Misschien is dat wel de reden dat de Duitse politici er van af willen….
@11 Ik pleit er niet voor om neo-nazi’s te negeren. Je kunt op veel manieren duidelijk maken dat zij niet deugen en mensen waarschuwen hun ideeën. Maar je kunt de aanhangers het gedachtegoed niet uit hun hoofd slaan of hen verbieden er voor uit te komen. Met een partijverbod sluit je een groep mensen uit die dan vervolgens ondergronds gaan, meer dan ooit overtuigd van hun gelijk, en minstens zo gevaarlijk. Zo lang zij de wet niet overtreden en geen misdaden begaan moet je ook extreem-rechts met de standaard politieke middelen bestrijden, op de eerste plaats in het vrije politieke debat. Dus blijven ageren, zeker wel.
@9 – Zou je dit nader toe kunnen/willen lichten? Hoe gaat dat precies in z’n werk?
Verder: je kunt wel roepen dat bezuinigen op de verzorgingsstaat het fascisme in de hand werkt – leer de lessen van Duitsland in de jaren van de grote depressie en zo… – maar feit is dat geld niet door de overheid uit de lucht getoverd wordt.
Een overheid heeft net als een huishouden, organisatie of bedrijf inkomsten en uitgaven. Als de uitgaven structureel groter zijn dan de inkomsten, dan moet ze steeds geld bijlenen (tegen steeds hogere rentes) om haar uitgaven te kunnen bekostigen, en op zeker moment keert de wal dan het schip, omdat de rentelast alleen al de overheid boven het hoofd groeit, en niemand nog geld wil lenen aan zo’n land.
Waarmee ik maar wil vragen: wat is je alternatief voor die “dodelijke bezuinigingsplannen”?
@13 Staatsschuld is toch echt iets anders dan krediet voor een huishouden, Prediker.
@14 – Briljant argument, Kevin. Je zégt dat het “toch echt iets anders is” dus werkt het toch echt anders! QED!
@15:
Overheden doen – om maar eens wat te noemen – aan investeren: nu geld lenen om later van hogere belastingopbrengsten te kunnen genieten.
De vergelijking met huishoudens (die alleen aan consumptieve leningen doen) gaat dus niet op. De vergelijking met bedrijven loopt spaak op het gegeven dat overheden geen winst hoeven te maken en bovendien, wat betreft een heleboel taken, niet uit de markt kunnen worden geprijsd. Zodoende kunnen overheden prima geld uitgeven aan zaken die niet door de vrije markt worden opgepikt, zoals wetenschap, cultuur, natuurbehoud en sociale werkplaatsen.
Zolang de rentelasten in verhouding blijven staan tot de toekomstige belastinginkomsten (toegegeven: dat is wel eens tricky) is er dus niks aan de hand.
“Zou het niet beter zijn de armoede en de vernedering van Oost Duitsers weg te nemen?”
Ja.
En hoe wil dat bewerkstelligen?
Als dat zomaar mogelijk zou zijn denk je dan echt dat dit niet all lang gebeurd zou zijn?
Tjemig
@16 – Okee, op zich is dat een argumentatie waar wat in zit: overheden kunnen nu investeren om later revenuen (belastingopbrengten) terug te krijgen.
Maar daarin lijkt ze dus op een bedrijf (en in zekere zin op een gezin: dat belegt immers ook in een huis of in aandelen (evt via pensioenpremies) om daar later return on investment voor terug te krijgen.
Ja, zeg je, maar een overheid is nu juist uniek, waarmee je de suggestie opwerpt dat een overheid niet zo strategisch hoeft te beleggen als elke andere onderneming.
Je concrete voorbeelden waarom een overheid niet “uit de markt (!) geprijsd” kunnen worden, zijn echter allesbehalve sterk.
Ik vrees dat je het serieus bedoelt ook nog. Maar wat leveren natuurbehoud en sociale werkplaatsen de overheid op?
Sociale werkplaatsen functioneren als een afvoerputje van de arbeidsmarkt, waar iedereen met een vlekje heen gestuurd wordt. Laat je die mensen thuis zitten, dan kosten ze een bijstandsuitkering – stuur je ze naar een sociale werkplaats, dan zit je daarenboven nog eens met primaire en secundaire loonkosten, de kosten voor de gebouwen, plus management, staf, schoonmaak, chauffeurs etc. bij.
De return-on-investment is nihil.
Idem met natuurbehoud. Dat levert niets op. Het kost enkel geld. Misschien is het terecht dat we daar geld in stoppen (mensen stoppen ook geld in hun achtertuin, tenslotte, en dat levert ook niks op), maar dat heeft dus met investeringen en de markt niks te maken.
Ik snap dan ook niet zo goed waarom je het hebt over “de markt”. De hele reden waarom de overheid hier moet bijspringen is juist omdat “de markt” er niets aan kan verdienen.
Wetenschap is een aardige, omdat bedrijven daar wel geld instoppen – dat wil zeggen, in zaken waarvan ze verwachten er op termijn iets aan terug te verdienen.
Maar studies naar de bestudering van oude papyri? Keltische talen? Culturele antropologie? Filosofie? Hoe gaat de overheid daar ooit geld op terugverdienen? Niet, natuurlijk.
Cultuur: wellicht dat de overheid op bepaalde culturele activiteiten terug kan verdienen, omdat het toerisme trekt, en het uitgaansleven stimuleert. Maar dat werkt alleen als een Joop de Ende staatssecretaris maakt, met de opdracht: hervorm de cultuursector zo, dat we over vijftien jaar beginnen met terugverdienen.
Laatste punt: met al je overwegingen blijft mijn punt staan dat elke overheid een balans heeft waar er enerzijds geld uitgegeven wordt en anderzijds geld binnenkomt, en dat ze niet ongebreideld meer geld uit kan geven dan er binnenkomt. Want dat ze dan geld moet bijlenen en dat dat bijlenen op een gegeven moment stopt, omdat niemand meer geld aan je wil lenen.
Ook landen kunnen namelijk (net als individuen en ondernemingen) falliet gaan. Bankroet. Op de fles.
@13:
Zou je dit nader toe kunnen/willen lichten? Hoe gaat dat precies in z’n werk?
Trotski schreef erover:
Its dissatisfaction, indignation, and despair are diverted by the fascists away from big capital and against the workers. It may be said that fascism is the act of placing the petty bourgeoisie at the disposal of its most bitter enemies. In this way, big capital ruins the middle classes and then, with the help of hired fascist demagogues, incites the despairing petty bourgeoisie against the worker. The bourgeois regime can be preserved only by such murderous means as these.
In Griekenland delen de zelfstandigen samen met de politici en bankiers een belang bij het handhaven van de corrupte status quo. We zien zeker pogingen om het aan te pakken, maar ook politieke verzet tegen systematische aanpak. Zo lijkt het meer alsof enkelen geslachtofferd worden in het belang van de groep.
De rekening voor het op orde brengen van de staatsfinanciën wordt daarom bij de groepen gelegd die zich het minst hierop kunnen beroepen, de loonarbeiders en uitkeringstrekkers. En in een land als Griekenland, waar de bonden niet terugdeinzen voor maatschappelijk ontwrichting als wapen, zijn grote stakingen onvoormijdelijk. Maar niet gewenst, want die rekening moet betaald worden.
En wat is er dan gemakkelijker dan een knokploeg die je vuile werk kan doen en verder niet verbonden is met je? Publiekelijk kun je er afstand van nemen, en met aanspraak op democratische beginselen kun je hun voortbestaan garanderen. Win/win.
Maar in zichzelf is dat een ideologie die vele fascistoïde elementen herbergt. Een klassensamenwerking waarin ieder zijn plaats dient te kennen in de hierarchië, en waar dissidentie wordt beantwoord met geweld.
@13: feit is dat geld niet door de overheid uit de lucht getoverd wordt.
Misschien niet, maar het kan blijkbaar wel zomaar kwijt gemaakt worden. D’oh!
@13 een huishouden is onvergelijkbaar met een staat. Zie diverse artikelen op mejudice. En voor sommige landen is de rentelast na verrekening inflatie goedkoper dan niet lenen.
Edit: een van de artikelen op mejudice heet de retoriek van het huishoudboekje