OPINIE - Is het een goed idee te interveniëren in Syrië? Zoals Armen Hakhverdian hier al heeft laten zien, verschillen onderzoekers sterk met elkaar van mening over de vraag of militaire interventies effectief zijn. Over één ding lijkt echter redelijk wat overeenstemming te bestaan. Als er dan zo nodig geïntervenieerd moet worden, dan wel graag met een breed internationaal mandaat. Zie hier één van de grootste problemen. De organisatie die bij uitstek de internationale gemeenschap representeert en een dergelijk mandaat tot stand kan brengen – de Verenigde Naties – is hoognodig aan een opknapbeurt toe. De VN is namelijk allesbehalve de supranationale instelling die ze zou willen zijn. Hier daarom drie hervormingsvoorstellen. Hoewel het voor de totstandkoming van een legitieme en effectieve VN volgens mij absoluut noodzakelijk is deze drie hervormingen door te voeren, realiseer ik me ook dat het bijna kinderlijk naïef is om te denken dat dit ooit zal gebeuren. Maar toch, hier gaan we.
1) De samenstelling van de Veiligheidsraad moet aangepast worden. De Veiligheidsraad is verantwoordelijk voor het bewaren van de internationale veiligheid en is één van de belangrijkste organen van de VN. De Raad bestaat uit vijf vaste leden – de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Rusland en China – en tien niet-permanente leden die telkens twee jaar lid zijn en daarna plaats moeten maken voor andere landen. Deze indeling is gebaseerd op de situatie van vlak na de Tweede Wereldoorlog en is 65 jaar na dato volledig achterhaald. Hoe kun je verdedigen dat er twee relatief kleine landen uit West-Europa zeer veel inspraak hebben, terwijl er geen enkel land uit Zuid-Amerika of Afrika een permanente zetel heeft? Waarom is Frankrijk wel lid en India niet? Een mogelijke oplossing is het aantal permanente leden uit te breiden met vijf staten, zodat er sprake is van een betere weerspiegeling van de huidige politieke en economische machtsbalans en een wijdere geografische spreiding. Je zou dan kunnen denken aan bijvoorbeeld Brazilië, Zuid-Afrika, Turkije, India en Japan.
2) Het ‘veto-probleem’ moet worden opgelost. De permanente leden van de Veiligheidsraad kunnen een veto kunnen uitspreken en hebben daarmee buitensporig veel invloed op de besluitvorming in de Raad. Een mooie illustratie van dit veto-probleem is dat de Veiligheidsraad tijdens de Vietnamoorlog volkomen was verlamd doordat de belangen van de VS en de Sovjet-Unie diametraal aan elkaar waren tegengesteld en ieder een veto uit kon spreken. Op dit moment zorgen China en Rusland ervoor dat de VN niet kan ingrijpen in Syrië. Een mogelijke oplossing voor het veto-probleem is de Veiligheidsraad te laten beslissen per meerderheid. De (hervormde) Veiligheidsraad kan dan pas knopen doorhakken wanneer bijvoorbeeld minimaal tweederde van de leden dat wil. Een enkel land kan dan nooit meer de gehele Raad in gijzeling nemen.
3) De zetelverdeling in de Algemene Vergadering moet worden aangepast. In de Algemene Vergadering krijgen kleine landjes evenveel invloed toebedeeld als grote landen, en hebben dictaturen evenveel inspraak als liberale democratieën. India (met meer dan een miljard inwoners) heeft evenveel invloed als IJsland (met minder dan 500.000 inwoners), en Frankrijk (liberale democratie) heeft evenveel zeggenschap als Zimbabwe (dictatuur). Met de omvang en het democratisch gehalte van de lidstaten wordt dus volstrekt geen rekening gehouden. Een sympathieke oplossing voor dit probleem is geformuleerd door de filosoof Peter Singer. Hij stelt voor lidstaten zetels toe te delen naar rato van het aantal inwoners. Deze zetels worden verdeeld door in iedere lidstaat democratische verkiezingen te organiseren waar de VN op toeziet. Als een lidstaat het toezicht van de VN weigert, zal zij genoegen moeten nemen met slechts één enkele zetel, ongeacht het aantal inwoners. Op deze manier wordt de Algemene Vergadering een soort wereldwijde volksvertegenwoordiging, en wordt er bovendien rekening gehouden met het democratisch gehalte van de lidstaten.
Mooie ideeën, toch? Nu alleen nog even de invloedrijke leden van de VN(-Veiligheidsraad) ervan overtuigen hun landsbelangen opzij te zetten en wat van hun macht in te leveren.
Deze blog van Matthijs Rooduijn verscheen eerder op Stuk Rood Vlees.
Reacties (29)
Op dit moment zorgen China en Rusland ervoor dat de VN niet kan ingrijpen in Syrië.
Rare stelling, alsof het gaat om het repareren van een kapotte wasmachine. China en Rusland zijn tegen repareren, de rest is voor; ergo: die rest is evil.
China heeft de verantwoordelijk over ca. 1/6e deel van de wereldbevolking. Hoe ga je dan nog een onderscheid maken tussen landsbelang en wereldbelang?
@1: De stelling is gewoon de realiteit. Jij denkt misschien direct aan gewapend ingrijpen, maar Rusland en China blokkeren alles als het om drukzetten op Assad gaat, ook als het gaat om een motie van afkeuring van een napalmbombardement of zo, of het sturen van een VN missie met mandaat om conclusies te trekken over wie nu die chemische wapens heeft gebruikt.
De VN heeft wat mij betreft al heel lang haar geloofwaardigheid verloren, zou een neutraal orgaan moeten zijn dat leeft naar haar handvest. (voorbeeld)
Ik vind dat er een landenbond en een volkerenbond moet komen, een soort eerste en tweede kamer, en dat grenzen minder belangrijk moeten worden.
Helaas zijn er situaties in de wereld die niet kunnen wachten op hervormingen.
http://en.wikipedia.org/wiki/Criticism_of_the_United_Nations
Er zullen altijd vetorechthebbende zijn die hun vetorecht niet willen opgeven. Ik geloof niet dat het ooit anders zal zijn, zeker niet met totaalsoevereiniteits zeikers als de vs. Langzaam afbreken (decompositie sinds de val van de muur gewoon door laten gaan) en ondertussen opnieuw beginnen met een andere organisatie eerst op kleine schaal want de veto-ers zullen pas overstag gaan als de nieuwe organisatie voldoende macht heeft. De vraag is alleen wie kan dat doen? Europa heeft te veel vs vazallen, Azië teveel Russische en Chinese invloed. Zuid Amerika en Africa? Ik zie het voorlopig niet gebeuren.
Er kan veel aan de Verenigde Naties verbeterd worden maar je bekijkt het door een westerse bril. De VN is de plek waar landen, ongeacht hun organisatiestructuur, met elkaar in gesprek blijven. Om bonuspunten toe te kennen aan liberale (?) democratieën is wel erg vanuit één richting gedacht.
Aan de andere kant redeneer je net als de Verenigde Staten op het (democratische) veto van Rusland en China met betrekking tot Syrië: dit veto komt ons niet goed uit dus zijn de VN lamgeslagen en moeten we de boel herorganiseren zodat we de volgende keer wel onze zin krijgen.
Zo lang de VS meent boven elke wet te staan is hervormen van de VN een illusie.
Het idee van Roosevelt dat de VS de wereld beheerst met wat ‘junior partners’ waart nog steeds rond.
Obama demonsteert dat zeer uitstekend, de ‘junior partners’ worden genegeerd, behalve Frankrijk en Engeland, schoothonden.
“Hoe kun je verdedigen dat er twee relatief kleine landen uit West-Europa zeer veel inspraak hebben”
Die twee landen horen nog steeds bij de vijf grootsten als het gaat om het defensiebudget. Best wel relevant, als je de VN ziet als een orgaan dat over militaire interventies gaat (en dat doe je, gezien je inleiding). Daar komt bij dat met name Frankrijk ook zijn verantwoordelijkheid draagt als het op VN gesanctioneerde militaire interventies aankomt. Zij zijn daar zelfs koploper in. China daarentegen doet nooit mee (net als bv. India en Brazilië).
Ik denk niet dat de VS haar vetorecht op wil geven. Ik vind wel dat de Algemene Vergadering meer invloed zou moeten krijgen, zodat bijvoorbeeld het vetorecht op wordt geheven bij bijvoorbeeld een 2/3 meerderheid.
@8: Leuk bedacht, maar daar zullen de huidige vetobezitters natuurlijk óók tegen zijn.
@7:
China:
http://www.china-un.org/eng/zt/wh/t534321.htm
De schaal waarop ze meedoen is wel erg bescheiden, maar toch.
@10: Je hebt gelijk, ik chargeer het wat. Maar Frankrijk is niet zelden de dragende mogendheid en bereid om mee te doen als het echt vechten is en er dus doden aan eigen zijde kunnen vallen. Denk oa. vrij recent aan Ivoorkust en eigenlijk aan de meeste interventies in Afrika.
China is als het op echt vechten aankomt vooral bekend van die keer dat ze tégen de VN-interventiemacht vochten (al is die keer vooral bekend omdat de Sovjet Unie toen haar vetorecht liet liggen omdat het de vergadering boycotte, dat hebben ze overigens toen wel meteen afgeleerd).
@11, Frankrijk kan dat ook wat makkelijker doen, de ‘eigen zijde’ is het vreemdelingenlegioen.
@8:
Gaat niet gebeuren, dan kan de VN een aanval op Israel goedkeuren.
Ja, waar denkt u dat al die anti-Israel resoluties vandaan komen?
Van het machtsblok van 56 islamitische dictaturen.
@14:
Wat zielig toch voor Israel, dat de haat van het grootste deel van de wereld er op gericht is.
Het is zo’n vriendelijk landje, Palestijnen hebben het er zeer naar hun zin, Bedouinen ook.
Nooit voerde Israell oorlogen tegen aangrenzende landen.
Hoe zou het toch komen dat joden nooit en te nimmer de hand in eigen boezem steken ?
Erger nog, er vanuit gaan dat hun verhaaltjes door anderen serieus worden genomen ?
@ 15
Je moet toch wel heel blind zijn als je nu nog niet inziet dat de Arabische wereld beheerst wordt door zeer bloedige stammen en religie conflicten. Het staat bol van haat en geweld tegen soennieten, tegen sjiieten, tegen christenen, tegen zwarten, tegen joden, tegen Koerden enz. enz.
En inderdaad hebben Palestijnen het naar hun zin. Houd dus snel een referendum over Jeruzalem, want de Arabieren daar willen liever bij Israel horen dan bij een Arabische dictatuur:
http://likud.nl/2011/01/arabieren-willen-liever-israeli-zijn-dan-palestijn-oost-jeruzalem-nederzetting/
@16:
Volgens VS jood Chomsky moet je wel een genie zijn om het VS imperialisme niet te zien.
Over de joodse macht in de VS, zie de VS professoren Mearsheimer en Walt.
De VS joodse lobby AIPAC heeft zelfs kantoren in Brussel en Parijs.
Zelfs Palestijnse joden, dus joden die al eind 19e eeuw in Palestina woonden, het waren er niet veel, waren tegen het zionisme.
Voor de VS vrijheid en democratie bracht in Irak was dat een welvarend en veilig land.
Het aardige is dat alleen de VS met Frankrijk, ene Hollande, een jood, en Israel, militair ingrijpen in Syrië wil.
Wat ik niet kan begrijpen is dat clubjes als Likoed doorgaan met hun verhaaltjes.
@17
Ja, de Joden zijn uit op de wereldheerschappij, dat zei Hitler ook al.
@18 Ja, Hitler was uit op de wereldheerschappij, dat zeiden de joden ook al.
Die schijnheilige @Likoed Nederland weer. In @14 roepen dat moslims de VN controleren maar daarna wel verontwaardigd doen wanneer een antisemiet over de politieke invloed van joden begint.
@20
Merkwaardig dat u het verschil niet weet, dat er 100 x zo veel moslims op de wereld zijn dan Joden en dat die 57 x meer landen hebben. En heel wat meer oliedollars.
@21 En jij altijd maar roepen dat die landen dictaturen zijn. Daar hebben die 100x zoveel moslims dus niets te vertellen. Dus ‘hebben’ ze ook niet 57x zoveel landen.
@21:
Het enorme aantal moslims wereldwijd betekent niet een evenredig grote invloed in de wereldpolitiek. (Het artikel hierboven ging ook met name erover dat de demografische verhoudingen in de wereld niet terug zijn te zien in de VN. Maar je reageert niet op een artikel, je bent hier om extreemrechtse Israëlische propaganda te spuien). En de oliedollars zijn het bezit van een zeer beperkt en klein deel van de moslimwereld rondom de Golf die haar eigen belang nastreeft en niet die van de bredere moslimwereld. En, last but not least, de moslimwereld is intern verscheurd zoals we dat dagelijks kunnen volgen in het nieuws. Saoedi-Arabië heeft veel betere betrekkingen met Israël dan met Iran. Hoe krijgen die >50 moslimlanden het dan voor elkaar om één machtsblok te vormen ?
Maar wat ik hierboven neerzet is het punt helemaal niet. Jij lijkt niet te snappen dat het even fout is om joden of moslims een soort wereldheerschappij toe te dichten die ze niet hebben. Één machtsblok van moslimlanden die de VN bestuurt is van dezelfde orde van gekte als de Protocollen van de Wijzen van Zion.
@22: De grootste moslimlanden zijn bovendien wel degelijk democratieën (Indonesië, Pakistan, Bangladesh).
De ironie is uiteraard dat Israel helemaal niet zo’n fan is van democratie in de buurlanden, ze steunen nu de generaals in Egypte bijvoorbeeld.
Waarom zou je een land met de 29e economie ter wereld, waarvan de economie kleiner is dan die van België, Zweden of Oostenrijk een permanente status geven? Omdat ze toevallig Nelson Mandela hebben voortgebracht?
@14: 56 van de 191 landen. Ja, de resoluties komen vaak uit dat blok, maar als ze aan worden genomen, hebben ze veel meer steun gekregen dan alleen uit dat blok.
http://www.theguardian.com/commentisfree/2013/sep/09/obama-rogue-state-tramples-every-law
Ik waardeer je inspanning om over een krachtigere VN na te denken. Zeker in de Verenigde Staten wordt de VN o.a. door het ontbreken van besluitvaardigheid door velen niet serieus genomen wat denk ik een serieus probleem is en een van de redenen waarom ze zoveel op eigen houtje ondernemen.
“Een mooie illustratie van dit veto-probleem is dat de Veiligheidsraad tijdens de Vietnamoorlog volkomen was verlamd doordat de belangen van de VS en de Sovjet-Unie diametraal aan elkaar waren tegengesteld en ieder een veto uit kon spreken. Op dit moment zorgen China en Rusland ervoor dat de VN niet kan ingrijpen in Syrië.”
Ik betwijfel of Rusland en Syrië echt diametraal tegenover de VS of het westen staan. Putin heeft gezegd militaire acties niet uit te sluiten, mits er hard bewijs is. Los van of we Putin op zijn woord kunnen geloven denk ik dat het in het kader van minder oorlogsleed of voorkeur van de elite een goed plan is om pas tot straffen (aanvallen in dit geval) over te gaan als het bewijs concreet en onomstotelijk is, vergelijkbaar met de gedachte van de rechtstaat. Zolang we als publiek genoegen nemen met indirect bewijs, blijven we vatbaar voor ongewenste invloeden. In dit geval, omdat we het bewijs zelf dus niet kunnen zien, kunnen we ook geen oordeel geven over de legitimiteit van hoe het verkregen is en of er misschien sprake kan zijn van inmenging van de nationaal politieke belangen van de VS.
“Een mogelijke oplossing voor het veto-probleem is de Veiligheidsraad te laten beslissen per meerderheid.”
Ik weet niet of ik perse een fan ben van “de meerderheid”, er zijn gevallen waarin je juist een minderheid wil beschermen. Hoe dan ook het lijkt mij belangrijk eerst een grotere diversiteit te creëren zoals je zelf ook suggereert door meer landen uit andere werelddelen als Zuid-Amerika en Afrika te betrekken. Met de huidige samenstelling zou in mijn ogen “de meerderheid” sowieso worden overschat.
Dat idee van Peter Singer om te meten naar hoe democratisch een land is en aan de hand daarvan zetels te verdelen klinkt in ieder geval op papier erg goed. Ik weet alleen niet of het ook betrouwbaar genoeg in de praktijk is uit te voeren. Over het algemeen wordt ook nu al niet op de juiste punten gecontroleerd wat betreft stem en verkiezingsprocedures.
@28:
Kennelijk heb je niet door dat de huidige VN een Roosevelt idee is om de VS de wereld te laten besturen.
Nu dat niet meer lukt probeerde Obama het via de Gzoveel, maar daar lukte het ook al niet.
Ik ben helemaal niet tegen die VN, die VN noodzaakt toch om smoezen te vinden voor oorlogen, dat is iets positiefs.
Maar veel meer stelt het niet voor, en zal het volgens mij ook nooit voorstellen.
Geen machtig land geeft z’n macht zomaar weg.