ANALYSE - Kom, we starten een korte serie. Nu bijna alle partijen hun (concept) verkiezingsprogramma hebben gepubliceerd, staan we stil bij wat ze daarin vermelden over het klimaat.
De opwarming van de aarde is immers het grootste probleem waar we de komende decennia mee te maken hebben. Dus we zijn benieuwd wat de visie van partijen is.
We starten met de grootste partij van dit moment, de VVD.
We behandelen de relevante delen geheel.
Bij het hoofdstuk Transport en Logistiek:
Voor verdere verduurzaming van de scheep- en luchtvaartsector, zoals de beperking van de uitstoot van CO2 en schadelijke stoffen als stikstof, fijnstof en zwavel, zijn internationale afspraken nodig. Mondiale afspraken hebben het grootste effect op het klimaat en de luchtkwaliteit en zetten onze lucht- en scheepvaartsector niet op achterstand ten opzichte van andere landen.
Vrij vertaald, de VVD wil niets doen tenzij er eerst internationale afspraken zijn. Oftewel, economie is belangrijker dan klimaat.
In het hoofdstuk Ruimtelijke Ordening:
Nederland is een waterrijk land. Kust, rivieren en polderlandschap: we genieten er dagelijks van.
Nederland ligt ook voor een groot deel onder de zeespiegel en dus hebben we te maken met de dreiging van het stijgende water. In Nederland moet je veilig kunnen wonen. We zullen ons daarom ook moeten blijven beschermen tegen het water. De belangrijkste voorwaarde voor een goede inrichting van ons land zijn droge voeten en zo min mogelijk wateroverlast. Wij willen blijven zorgen voor een goede bescherming tegen overstromingen. Dat betekent dat we blijven investeren in onze dijken en keringen. Het Deltaprogramma moet daarbij de komende jaren leidend zijn. Wij willen het Deltafonds, met geld voor investeringen in waterveiligheid, daarom ook na 2030 verlengen.
Dit is een indirecte erkenning van de ernst van de klimaatverandering. Maar er wordt nergens koppeling gelegd tussen de kosten die hier extra gemaakt moeten worden en de investeringen ter voorkoming van de opwarming. Gemiste kans.
In het hoofdstuk Energie en Klimaat, de inleiding:
Nieuwe energiebronnen moeten schoner en duurzamer zijn, de uitstoot van CO2 terugdringen en zo de verandering van het klimaat helpen tegengaan. Het is bovendien noodzakelijk dat ze betrouwbaar zijn. Want ook als het een dag windstil en bewolkt is willen we warm kunnen douchen, het licht aan kunnen doen en onze telefoon kunnen opladen. Bovendien moeten we blijven letten op de betaalbaarheid van energie, want niemand wil een hogere energierekening.
Een versimpeling van de beschikbare duurzame energiebronnen tot alleen wind en zon geeft ruimte om andere vormen in stand te houden. Maar vooral, het moet betaalbaar zijn. Over het verschijnsel dat duurzame energiebronnen zonder permanente kosten van brandstof op termijn zeer waarschijnlijk veel goedkoper zijn dan traditionele, wordt niet gerept.
Zinnetje verderop in de inleiding:
Wat kunnen we zelf doen om minder geld aan energie kwijt te zijn, onze energievoorziening duurzamer te maken en bij te dragen aan een goed klimaat?
Nou, niets. Het enige wat nu nog gedaan kan worden is voorkomen dat het klimaat extreem verandert. Een “goed klimaat” is iets waar we over een generatie of 10 weer over na kunnen gaan denken.
Losse paragrafen:
Bestaande afspraken over het aandeel duurzaam opgewekte energie die we in Europa en in het Energieakkoord met elkaar zijn overeengekomen, willen wij nakomen. De overheid hoort namelijk een betrouwbare partner te zijn voor alle ondernemers die investeren om die doelstellingen te behalen. Dit zijn grote, langjarige investeringen en daar past geen overheid bij die om de paar jaar het beleid verandert.
Dus de doelstelling zelf is niet relevant, alleen betrouwbaar overkomen?
De technologische ontwikkeling voor het opwekken van duurzame energie gaat echter snel.
Daarom moeten de deadlines voor het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen wel in de tijd kunnen worden verschoven, als bijvoorbeeld blijkt dat innovatievere en goedkopere technieken voor het opwekken van duurzame energie binnen handbereik zijn. Wij willen namelijk dat er altijd ruimte is om gebruik te kunnen maken van nieuwe technieken die onze energieopwekking nog duurzamer maken, tegen mogelijk lagere kosten.
Dit is een interessante. Hier suggereert de VVD dat de deadlines naar voren gehaald moeten kunnen worden als daar mogelijkheden toe zijn. Maar taaltechnisch kan je ook lezen dat de deadline naar achter geschoven kan worden.
Overigens zit hier geen harde afspraak in. Alleen een suggestie.
Als standpunt zou “deadline naar voren schuiven als technologie daar mogelijkheden toe biedt” sterker zijn.
Het Nederlandse energiebeleid moet primair worden gericht op het beperken van de CO2-uitstoot.
Wij willen dat de overheid zich neutraal opstelt als het gaat om de vraag hoe dergelijke doelstellingen worden bereikt. Door wel te sturen op resultaten – het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen – maar niet op technieken, wordt innovatie maximaal gestimuleerd en kunnen beschikbare middelen veel gerichter worden ingezet voor de ontwikkeling van duurzame energieopwekking. Hier zal het klimaat uiteindelijk het meeste van profiteren.
Vreselijke paragraaf. In een vloeiende beweging zeggen dat het energiebeleid gericht moet zijn op beperken van CO2-uitstoot om dan gelijk te zeggen dat je daar niet actief aan wilt werken. Het enige wat de VVD wil is doelstellingen afspreken. Maar niets afdwingen. Terwijl genoegzaam bekend is dat alleen doelstellingen absoluut niet werken.
Eigenlijk laat de VVD de boel dus het liefst op zijn beloop, maar kleedt dat in veel mooie woorden in. Anderen moeten het werk doen, niet de VVD, niet de politiek.
De overheid hoort ook niet op voorhand allerlei technieken uit te sluiten. Want door innovatie en technologische ontwikkeling kunnen bestaande of experimentele technieken, zoals thoriumcentrales, ineens veelbelovend zijn voor de opwekking van energie. Kernenergie moet dan ook als CO2-neutrale techniek mogelijk blijven, maar natuurlijk alleen als het veilig, betrouwbaar en onder strenge voorwaarden plaatsvindt.
Hier staat eigenlijk niets. Alleen dat de VVD kerncentrales niet uitsluit. Maar gegeven de tijd die het kost van idee tot realisatie, zijn ze allang geen realistische oplossing meer. Nog los van de kosten, het gevaar en het afvalprobleem.
De huidige stimuleringsregeling duurzame energieproductie (SDE+) richt zich op dit moment nog te veel op het financieren van investeringen in de meest voor de hand liggende technieken.
Deze stimuleringsregeling moet daarom binnen het bestaande budget ook worden opengesteld voor investeringen in innovatie en veelbelovende technieken voor het opwekken van duurzame energie. Zo krijgen ook vernieuwende technieken een kans om verder te worden ontwikkeld. Dit zal de verduurzaming van de energieproductie helpen versnellen. Om te voorkomen dat de SDE+ regeling oneindig oploopt waardoor de energierekening voor huishoudens stijgt, willen wij dat deze stimuleringsregeling budgettair wordt begrenst.
Open stellen voor andere technieken snap ik. Maar tegelijk oproepen tot beperken budget betekent eigenlijk gewoon smoren. Stimuleringsregeling kan trouwens ook gewoon gefinancierd worden door grote bedrijven realistische prijs voor stroom te laten betalen, in plaats van eenderde van wat consumenten betalen.
Uiteindelijk willen wij toewerken naar een energiemarkt die zonder subsidiering gaat functioneren, waarbij de prijs van energie door vraag en aanbod wordt bepaald in plaats van door subsidies, kortingen en stimuleringsregelingen. Omdat duurzame energie steeds goedkoper wordt, kunnen duurzaamheidssubsidies ook worden afgebouwd. En door werk te maken van voldoende grensoverschrijdende netwerken, kunnen we bovendien werken aan een sterke Europese energiemarkt. Dit kan de leveringszekerheid van energie vergroten en de prijzen van energie verlagen.
Opmerkelijke uitspraak, daar grootverbruikers nu grote kortingen krijgen. Kennelijk wil de VVD daar vanaf.
Verder is het natuurlijk leuk als we een keer in de fase komen dat duurzame energie volledige door marktwerking gedreven wordt. Er is alleen geen tijd om daar op te wachten. Dus het is gevaarlijk dit keer op keer te gebruiken als excuus om stimulering (selectief) terug te draaien.
Steeds meer energie wordt lokaal opgewekt. Ook kiezen mensen er steeds vaker zelf voor om hun eigen energie op te wekken, bijvoorbeeld door warmtekrachtkoppeling of door zonnepanelen te plaatsen. Door slim gebruik te maken van energienetwerken, kun je opgewekte energie die je zelf niet nodig hebt, leveren aan je buren en de rest van je buurt. Starre regels die dit in de weg staan, moeten worden aangepast. Zoals de ongewenste regel dat je als ondernemer wordt gezien en btw moet betalen als je met je buurt gezamenlijk elektriciteit levert aan het elektriciteitsnet.
Dit een mooie natuurlijk. Maar goed, dat kost de VVD geen geld en er hoeft dan ook niets afgedwongen te worden.
Huiseigenaren nemen ook steeds vaker zelf initiatieven om te besparen op het eigen energieverbruik, bijvoorbeeld door middel van woningisolatie. Het lagere energiegebruik is niet alleen goed voor de eigen portemonnee, maar ook voor het klimaat. Om kostbare investeringen in energiebesparing en woningisolatie te ondersteunen, willen wij extra geld vrijmaken.
Goed. Al wordt het niet concreet. En ook hier zit geen dwang achter.
Het gratis energielabel voor huiseigenaren geeft inzicht in de hoeveelheid energie die een woning verbruikt. Hiermee krijgen ook toekomstige huizenkopers een beeld van de mogelijke maandelijkse energierekening. Wij willen niet dat dit energielabel huiseigenaren in de toekomst op kosten jaagt, bijvoorbeeld door ze er zelf voor te laten betalen.
Goed.
De Nederlandse overheid kan meer ruimte bieden aan innovatieve manieren van energieopwekking, bijvoorbeeld door middel van biomassa en mono- en covergisting. Dit kan door het bedrijfsleven de kans te geven innovatieve pilots te organiseren of door bij aanbestedingen meer aandacht te besteden aan duurzaamheid en energieneutraliteit. Bijvoorbeeld door af te spreken dat alle Rijksinfrastructuur in 2030 energieneutraal wordt bediend. Ook kan de overheid vaker optreden als launching customer van nieuwe innovatieve technologieën en de eigen gebouwen duurzaam onderhouden.
Klinkt veelbelovend. Maar de formulering met “bijvoorbeeld” maakt dat het wel erg overkomt als vrijblijvende proefballonetjes.
Hoofdstuk Klimaat
In de inleiding:
Door het exporteren van Nederlandse kennis kunnen we onze economie stimuleren en bovendien de effecten van klimaatverandering helpen tegengaan. De overheid moet zo min mogelijk proberen ons leven te beïnvloeden zonder dat het klimaat daarmee daadwerkelijk wordt geholpen. Wij zijn dus tegen maatregelen om ons minder vlees te laten eten, minder vliegvakanties te laten boeken of de auto vaker te laten staan.
In plaats daarvan moet de overheid problemen bij de bron aanpakken, door werk te maken van het verminderen van de uitstoot van CO2. Zo profiteert het klimaat het meest. Daarbij willen wij ruim baan voor innovatie en de garantie dat iedereen zijn of haar eigen keuzes kan blijven maken.
Niet de lasten, wel de lusten graag. En dan maar hopen dat het “ruim baan bieden” genoeg helpt. Maar vooral niets afdwingen of concreet maken. Jammer.
De internationale afspraken (Parijs) om de CO2-uitstoot te verlagen, moeten worden nagekomen.
Vermindering van de uitstoot van CO2 vraagt wel om een internationale aanpak, want Nederland heeft slechts een klein aandeel in de wereldwijde uitstoot. Bovendien bestaat het risico dat bedrijven simpelweg verhuizen naar landen waar de regels minder streng zijn en waar meer CO2 kan worden uitgestoten. Hier wordt het klimaat niet beter van, want CO2 houdt zich niet aan landsgrenzen. Wij willen daarom ook geen extra Nederlandse regels (en subsidies) boven op internationale of Europese afspraken.
Dat is duidelijk. En omdat de VVD een groot deel van de laatste 25 jaar heeft meegeregeerd en dit altijd als leidraad heeft gebruikt, loopt Nederland nu achter in Europa. Want de anderen doen wel meer. Waarschijnlijk vluchten al die vervuilende bedrijven juist naar Nederland. Lekker voor onze economie. Jammer voor het klimaat. Een gotspe.
Om het doel van CO2-vermindering te bereiken, willen we een effectieve emissiehandel op Europees niveau (ETS). Hiervoor is een internationale herijking van het emissierechtensysteem noodzakelijk. Door de grootschalige subsidiëring van duurzame energie is er momenteel een overschot aan emissierechten, waardoor de prijs per emissierecht laag is en er relatief goedkoop CO2 uitgestoten kan worden. De totale hoeveelheid CO2-rechten moet daarom worden verminderd, zodat vervuilen duurder wordt en investeren in schonere technieken goedkoper.
De eerste zin klopt. Daarna ontspoort het.
Maar eigenlijk is een emissiehandel gewoon niet handig. Belast CO2 voor iedereen gelijk, de rest gaat vanzelf.
De hoeveelheid emissierechten moet consequent evenredig worden bijgesteld naar rato van de hoeveelheid verduurzaming die plaatsvindt. Dat betekent dat als een kolencentrale ergens in Europa wordt gesloten, of als er met subsidie ergens windmolens worden gebouwd, de totale hoeveelheid Europese emissierechten gelijktijdig moet worden verlaagd. Hiermee voorkomen we dat bijvoorbeeld duurzame investeringen in Nederland het juist mogelijk maken dat in het buitenland vervuilendere centrales kunnen worden geopend. Want daar wordt het klimaat natuurlijk niet beter van.
Bovendien moet er een periodieke herijking plaatsvinden op basis van de meest schone (beschikbare) technologie per industrietak. Daarbij krijgen de schoonste, innovatiefste bedrijven binnen die industrie de rechten die ze nodig hebben en moeten vervuilende bedrijven extra rechten kopen. Hiermee worden de schoonste bedrijven beloond en wordt innovatie maximaal gestimuleerd. Als maatstaf moet de hoeveelheid CO2-productie per hoeveelheid geproduceerd product gelden. De totale hoeveelheid CO2-emissierechten wordt bij iedere herijking verminderd om te komen tot een reële CO2-prijs.
De lijst met sectoren die in aanmerking komen voor gratis rechten, moet wel worden beperkt. Wij willen dat alleen bedrijven die een reëel risico lopen de concurrentieslag te verliezen met bedrijven in landen zonder emissiehandelssysteem, nog in aanmerking kunnen komen voor gratis emissierechten.
Een krom systeem proberen bij te stellen, kost ontzettend veel onderhandelingen en tijd. Dat blijkt alleen al uit het aantal paragrafen dat de VVD nodig heeft om het recht te praten. Laat het vallen en ga voor CO2-belasting, ook op import.
Het geld dat met het veilen van emissierechten wordt opgehaald, hoort terug te vloeien naar nationale lidstaten. Wij willen dit geld teruggeven aan het bedrijfsleven, zodat bedrijven het weer kunnen gebruiken om te investeren in innovaties en verdere verduurzaming.
Zonder harde afspraken over investeringen en afdwingen doelstellingen is dit water naar de zee dragen.
Verder wordt onder de kop “Verkeer en Openbaar vervoer” gesteld dat een lagere maximum snelheid op spitsstroken afgeschaft moet worden en ook dat belasting op auto’s omlaag moet (ongeacht of het auto’s met een fossiele brandstofmotor zijn). Deze maatregelen werken contraproductief.
Daar staat tegenover dat ze hinten op bronbeleid (de vervuiling bij de bron aanpakken door de “slechte” brandstoffen zwaarder te belasten). Maar dit maken ze niet concreet, is alleen een zijdelingse opmerking.
Tot zover de tekst uit het concept verkiezingsprogramma.
Duidelijk is dat de VVD niets wil afdwingen, wil voorkomen dat ons mooie leventje verandert en graag droomt van een betere toekomst. Maar het klimaat gaan we daar niet mee redden.
Klimaat en milieu staan achteraan in het verkiezingsprogramma van de VVD, heel symbolisch. Het lijkt wel alsof de VVD er nou eenmaal niet onderuit komt iets over het klimaat te roepen. Maar eigenlijk hebben ze er geen zin in. Dat staat hun economie en vrijheid alleen maar in de weg. Die kortzichtigheid is te betreuren.
Hopelijk kan de #VVDDuurzaam beweging op het congres hier nog wat aan veranderen. Want nu krijgt de VVD een dikke onvoldoende hiervoor.
Voor nu geef ik ze een stevige onvoldoende: 3,5
Reacties (67)
“Opmerkelijke uitspraak, daar grootverbruikers nu grote kortingen krijgen. Kennelijk wil de VVD daar vanaf.”
Maar die grootverbruikerskortingen worden door de VVD natuurlijk niet als subsidie gezien. Net zoals de hypotheekrenteaftrek. Noem het geen subsidie en je kan er gewoon mee doorgaan.
Steeph, een prima onderwerp en dank voor het doorspitten van alle programma’s. Dat kan met het wollig taalgebruik niet altijd een pretje zijn. Maar ik wil wel een kritische kanttekening plaatsen bij je uitgangspunt:
De opwarming van de aarde is immers het grootste probleem waar we de komende decennia mee te maken hebben.
Volgens mij is de klimaatsverandering een symptoom van het onderliggende en veel grotere probleem: het aantal mensen op aarde x het gemiddelde consumptie niveau ligt ver boven de natuurlijke draagkracht en we hebben daarmee onze aarde en haar ecosystemen al flink mee om zeep geholpen. De verdergaande afbraak raakt het functioneren van onze ecosystemen (ook bodem ecosystemen). Het is vooral natuur die de prijs betaald (uitsterven) maar het raakt ook bv de voedselveiligheid en leefbaarheid voor de mensheid.
Wij in Nederland gaan veel last krijgen van klimaatsverandering, net als alle kustbevolkingen. Maar de wereld vergaat mogelijk niet van een aantal graden meer (tenzij we in een escalatie komen die bv de grote ramp van 250 miljoen jaar geleden in gang heeft gezet, de Perm-Trias uitstervingsgolf). Ik denk daarentegen dat de natuurlijke wereld (en de leefbaarheid) wel degelijk onherstelbaar vernield kan worden door ons allen en onze consumptie.
Verder niets dan lof voor je serie.
Over klimaatmaatregelen die bedrijven naar het buitenland doen vertrekken:
Tijden de discussie rond het besluit tot het aanlegggen van de kolencentrale in Groningen werd natuurlijk het werkgelegenheids argument van stal gehaald. Onze energie infrastructuur zou de enorme groei van de online economie niet zou kunnen bijhouden en verder zouden de grote internetbedrijven enorm gaan investeren in Europese datacenters. Door het investeren in (zo goedkoop mogelijke) energie-opwekking zou Groningen bovenaan de shortlist van de Facebook en Googles komen te staan.
De centrales zijn gebouwd, dat weten we. Helaas heeft Apple onlangs besloten om miljarden te investeren in een enorm datacenter in Denemarken. Nederland was voor Apple als vestigingsplaats niet aantrekkelijk. Ons achterlijke energiebeleid heeft daarbij waarschijnlijk meegespeeld. Apple heeft namenlijst de ambitie om volledig duurzaam te opereren en werkt daar heel intensief aan. In Nederland had het bedrijf moeten investeren in eigen duurzaam energieproductie. Denemarken is veel verder op dat gebied, en wellicht is de overheid daar bereid om een stapje extra te doen.
Het is als Steeph hierboven schrijft: Als Nederland een smerig landje blijft trekt het alleen smerige bedrijvigheid aan en laten de groene ondernemingen ons links liggen.
Gewoon realistisch dus, niet denken dat wij als klein kikkerlandje wel even het klimaat kunnen veranderen. Zelfs als wij onze hele uitstoot naar nul terugbrengen is het effect wereldwijd nihil. Wij kunnen de internationale scheepvaart wel vertellen dat ze schoner moeten zijn, maar het enige resultaat zal zijn dat ze Rotterdam overslaan en de volgende haven pakken. Dat betekend minder inkomen voor de staat en dus ook minder budget voor peperdure PvdA speeltjes als windmolenparkjes etc.
Realistisch geldt voor de burger, die betaald al een aanzienlijk del van zijn vaste lasten aan energie en transport kosten door alle milieu heffingen en accijnzen. Saillant is niet dat de gemiddelde VVD stemmer met zijn hybride leasauto daar het meest last van heeft, maar eerder de gemiddelde (voormalig) linkse kiezer met een lager in.
Zodra brandstofloze energie opwekking goedkoper wordt, dan zullen de Nederlanders de eerste zijn die daar op overstappen, wij blijven en handelsvolk wat op de centjes let. Dat zal veel harder gaan dat wij met miljarden overheidsgeld aan, nu nog onrendabele, methodes kunnen bereiken, de wet van de remmende voorsprong.
We zullen eens kijken hoe realistisch de voorstellen van de andere partijen zijn.
@4: Interessant om te zien hoe je je achter het woord “realistisch” verschuilt en daarbij geen enkele verantwoordelijkheid neemt.
Overigens is “realistisch” geen argument. Dat is een reflex-woord dat vaak ter rechterzijde van het politieke spectrum als rechtvaardiging voor gebrek aan inhoud wordt gebruikt.
Je gaat 1-op-1 mee in het frame van de VVD. En je negeert bijvoorbeeld ontwikkelingen als in @3
@4: Gewoon realistisch dus, niet denken dat wij als klein kikkerlandje wel even het klimaat kunnen veranderen.
Wie denkt dat dan, dat wij als kikkerlandje dat kunnen? Nederland loopt achteraan te hobbelen: we doen nauwelijks wat. Met dank aan de VVD.
Dus wat je hier schrijft is gewoon kolder.
@3: Ja, lekker irrelevant zeg en wat een demagogie op de maandagmorgen ! Je vergelijkt twee economieën van 5 miljoen inwoners en 17 miljoen inwoners. Bij elkaar, minder dan een half procent van de wereldbevolking. Gaap, heb je geen betere voorbeelden en zit je lekker op je groen wolkje, Joostv ?
Overigens worden al de subsidiejackpotten voor die prachtige windmolens, zonnepanelen en electrische auto’s, gevuld vanuit economie met fossiele brandstoffen, dus Shell, Dupont, Dow en scheten latende koeien en dampend vrachtverkeer met sjoemelsoftware.
Ik denk dat Frank gelijk heeft. Als we de wereldbevolking halveren dan gaat het een stuk beter.
@8: Eerst de mogelijkheden voor euthanasie nog wat verruimen. Dan kunnen we een begin maken met de door jou gewenste halvering.
M.a.w. ja, overbevolking is een groot probleem. Maar nee, in die richting moet je de oplossing niet (willen) zoeken.
@9: Ik wens niks, ik denk dat. Hoewel ik Dan Browns oplossing zo gek nog niet vond ;-)
@8: Nou, aan het werk. Ieder ééntje.
Serieus: ik vind het opvallend dat de VVD zoveel aandacht besteedt aan klimaatverandering, waar ze een paar jaar terug nog keihard aan het ontkennen waren.
Als zelfs die kortzichtige partij een voorzichtige poging doet om een… visie te ontwikkelen; daar word ik toch wel vooral optimistisch van.
En dat ze vervolgens alles aan de markt over willen laten… VVD’ers gonna VVD.
@7: Blijkt dat de fossiele brandstoffen ook gesubsidieerd worden. Oeps, daar gaat je argument Michiel. Overigens dat kersenplukken van je moet je beter kunnen doen. Probeer het eens. Of nog beter, probeer eens eigen argumenten te geven. Niet nablaten wat men ter rechterzijde zo vaak doet.
@4: Maar wie denken er dan eigenlijk precies dat wij als klein kikkerlandje wel even het klimaat kunnen veranderen ?
Of … ben je gewoon weer bezig om een stroman op te zetten, de gebruikelijke rechtse repliek op op de realiteit ?
> Vrij vertaald, de VVD wil niets doen tenzij er eerst internationale afspraken zijn.
Er zijn al van die afspraken, het akkoord van Parijs bijvoorbeeld verplicht alle landen ambitieuze plannen te maken.
De rest van het programma maakt duidelijk dat de VVD ook niets wil doen zodra er wel internationale afspraken zijn.
@8: en als we het nu zo ver krijgen dat de helft van de wereldbevolking het met Frank en jou eens is dat halveren de beste oplossing is, dan weten we ook wie we moeten omleggen.
Tot die tijd kunnen we beter een oplossing zoeken die werkt voor een grote bevolking.
@15: niet zo agressief joh. Geboortebeperking doet ook wonderen, duurt alleen wat langer.
@12: @ JANC
Ja, so what subsidies op fossiel ? Fossiel levert ! Betrouwbare stroomvoorziening, vrede en welvaart en de mogelijkheid om nu met elkaar te communiceren. Er zijn mindere dingen waarnaar subsidie gesmeten wordt. Zoals hernieuwbaar. Levert alleen dode vogels, lelijke landschappen en waardevermindering van onroerend goed.
@17: Fossiel levert geen vrede. Het levert juist oorlogen op. Onroerend goed wordt ook minder waard als het naast fossiele brandstofindustrie staat. Het levert heel wat meer doden dan windmolens dode volgens leveren en zonnepanelen leveren geen dode vogels, waardevermindering en lelijke landschappen op. Hernieuwbaar is meer als alleen windenergie. Nu nog eens met eigen argumenten komen, zoals ik al schreef.
@17: Ja, joh, gaan we de komende 1000 jaar gewoon mee verder. Nix peak-oil, nix CO2, nix vervuiling, nix klimaatopwarming. Lekker bord voor de kop rechtuit zo die gaat. Na ons de zondvloed.
U bent lid van de VVD, neem ik aan?
@19 Ik denk dat Michiel vooral overmoedig is. Hij zal thuis wel niet zoveel tegenspraak krijgen.
@18:
“Hernieuwbaar is meer als alleen windenergie”.
Sorry JANC, ik merk dat je lid bent van de volle evangelische gemeente. Geeft niks, ik zal er in het vervolg rekening mee houden.
@21: Sorry Michiel, ik merk dat je geen argumenten hebt en dat er met jou dus niet te praten valt. Geeft niks, ik zal er in het gevolg rekening mee houden.
@21: + je andere postings:
Ben je nu echt zo dom, of verveel je je en zit verlegen om wat aandacht?
;-)
@23: Pas op met dat soort opmerkingen, Henk. Ze kunnen ook tegen je gebruikt worden…
VVD zegt eigenlijk wat de VNO NCW zegt. Vage dingen, over dat de overheid niet te veel moet doen, als de bedrijven er klaar voor zijn met hun innovatie dan kan het. Overheid is dus geen gangmaker.
En internationale verdragen. Daar zijn wel leuke dingen over bijvoorbeeld drainage buizen onder de grond. Gewerkt bij een bedrijf waar een directeur zat te schelden op de Nederlandse overheid dat de milieu onvriendelijke variant nog niet verboden was. Daarom was er nog vraag naar. En moest hij dat kunnen leveren. Terwijl het in Duitsland wel verboden was. En daarom liepen ze daar voor op innovatie van de milieuvriendelijke variant.
Conclusie bij voorbeeld: VVD laat zich sturen door afnemers van de milieu onvriendelijke variant. Dus geen verbod. Daarmee gaan ze dus achter lopen, en dit zal niet het enige zijn. Economie is belangrijk, innovatie ook.
@25: “Vage dingen”.
Joop,
Niet van het een of het ander, maar mogen we ook het prijsverschil weten tussen milieuvriendelijke en milieuonvriendelijke drainagebuizen ? Ook de lifecycle van beide buizen interesseert me. Je redenering komt dan beter uit de verf.
Eerst in je portemonnee kijken voordat je wat koopt, vind ik niet typisch VVD. Ik doe het zelf ook wel eens.
Olav, waarom moet je nou met gestrekt been van de constatering dat we met te veel mensen zijn naar een “roei de helft dan maar uit?” reactie. Echt, we kunnen ons druk maken om klimaat en over leefbaarheid, maar als wij ons alle natuurlijke hulpbronnen toe-eigenen om te leven dan blijft er geen leefbare aarde over. Oplossingen zitten helemaal niet in de hoek van het afmaken van mensen, maar veel meer in geboortebeperkingen (en van een sterk verminderde consumptie). Probleem daarbij is dat ons hele economische systeem staat of valt met groeit en niet kan omgaan met krimpende bevolking. Ik vind dat je de discussie tekort doet met je rechtse directe uit @9.
@26.
Hahaha, goedkoop is duurkoop. Dat is mijn boodschap. Maar goed, voor een dubbeltje op de eerste rij zitten.
Dat zagen we met het asbest. Lekker goedkoop. En nu de kosten. Ook besloten door mensen zoals jou die van goedkoop houden.
@27:
Omdat de discussie me verveelt, die voeren we immers al vele decennia. Iedereen wéét nu wel dat er overbevolking is en dat het uit de hand loopt, thank you very much.
En dat denk je te kunnen vermijden?
Hebben we het ook al jaren over. Ik heb daar nog niet heel veel resultaat van gezien, jij wel?
Sorry hoor. Maar help deze ouwe cynicus dan eens aan een aanlokkelijk vergezicht.
Waar en hoe ga je beginnen met je geboortebeperking en je sterk verminderde consumptie? En op welke termijn gaat dat leiden tot een acceptabel bevolkings- en consumptieniveau? Wie gaat daar dan op toezien? Zelfs in dictatoriaal China laten ze de éénkindpolitiek (terecht) los omdat het gewoon niet te handhaven is. Maar je hebt er schijnbaar heel andere oplossingen voor die niet raken aan het geluk en de vrijheid van mensen. Leg ze op tafel dan, anders blijft de discussie zo vrijblijvend.
@24:
Ik kan wel tegen wat schimpscheuten.
:-)
En een beetje sarcasme op Sargasso moet kunnen.
@7:haha met je verkeerde been uit bed gestapt vanmorgen?
Wat een agressie, je lijkt ergens bang voor te zijn.
Er gaat meer subsidie naar fossiele brandstoffen dan naar duurzaam. Sterker nog, er zijn steeds meer mensen en bedrijven bereid om een klein beetje meer te betalen voor een schonere energievoorziening. Nog even en we keren de fossiele industrie massaal de rug toe.
Over mijn groene wolkje gesproken, ik ben graag bereid om twee keer zoveel voor energie te betalen als deze duurzaam is geproduceerd. Gelukkig hoeft dat niet omdat het verschil niet zo groot meer is. En het wordt steeds gezelliger op het wolkje.
Voor iemand die heel eg verknocht is aan fossiele brandstoffen, er zelfs financieel afhankelijk van is, kan ik me de angst wel voorstellen. Eigenlijk heb ik het dus best met je te doen. Leer een ander vak, morgen is er weer een dag, en slaap eens lekker uit.
Een goed idee zo’n serie artikelen. Als je het klimaat werkelijk belangrijk vindt weet je wat de beste en wat de slechtste keuze is bij de verkiezingen. Je kunt in elk geval niet meer zeggen dat je het niet geweten hebt. Je kunt het gewoon nalezen wat politieke partijen op dit punt van plan zijn om te doen of om te laten. Ga zo voort en trek je niet te veel aan van negatieve reacties.
@32: die partijprogramma’s zijn op de verkiezingsdag al verouderd. Veel partijen presenteren fraaie plannen maar laten deze vaak sneuvelen als er belangen moeten worden afgewogen. Het zal wel veel werk zijn, maar een analyse en artikelen over het stemgedrag van een partij over de afgelopen jaren is volgens mij veel inzichtelijker.
Hoeveel van schaarse voornemens van de VVD hierboven zouden het overleven als de huidige fractie deze punten tegen andere belangen moest afwegen?
@31: “Sterker nog, er zijn steeds meer mensen en bedrijven bereid om een klein beetje meer te betalen voor een schonere energievoorziening”.
“Steeds meer mensen” is een erg slordige kwantificering, dus demagogisch. Je hebt namelijk altijd gelijk. Alleen, als je absolute getallen zou nemen, weet je dat je redenering alle betekenis zou verliezen. Daarom noem je ze ook niet, vanuit je boomhut in Utopia.
Zo ook “schonere energievoorziening” is demagogie. Mensen die deelnemen aan de echte wereld, weten dat “schonere energievoorzieningen” 100% gebouwd worden, met op fossiele brandstoffen gebaseerde technologieën en materialen, zoals staal en beton en gif als arsenicum, lood en cadmium. Producten van een “schonere energievoorziening” worden 100% gedistribueerd over infrastructuur van fossiele technologieën. Kortom producten van een “schonere energievoorziening” kunnen alleen maar geeconomiseerd worden dankzij 100% fossiele technologieën.
Dat heeft helemaal niks met “verknochtheid” of angsten te maken,
maar alles met realiteitszin. Tell it like it is. Het is niet anders.
@34.
Hahaha, mooiprater.
@34:
Waarom willen rechtsgekkies toch met alle geweld de islamitische oliestaten in het Midden-Oosten blijven sponsoren?
@36: Ik merk dat leven in Utopia zijn sporen na laat. Geeft niks, maar jouw idee van sponsoring is echt slordig. Sponsoring is meestal gebaseerd op een transactie met reclame en niet met het leveren van goederen of diensten. Oliestaten leveren olie tegen betaling. De ontvangende partij hoeft daar geen reclame voor te maken.
Van die olie maken we trouwens allerlei leuke dingen zoals benzine en kerosine, voor vrachtwagens en vliegtuigen, die zorgen voor voedseldistributie, zodat we niet verhongeren en in megasteden kunnen leven (of woon jij op de Veluwe in een plaggenhut met waterrad en spinnewiel op een dieet van boomwortels ?) en natuurlijk 50-tons kranen, waarmee windmolens gebouwd en onderhouden worden.
Overigens, de meeste ruwe olie komt de laatste tijd uit Rusland, Noorwegen, UK en Nigeria. Minder dan een kwart komt uit islamitische oliestaten. Dus ik begrijp eigenlijk je probleem niet zo goed.
@37: Een samenleving waar energie vrijwel gratis tot in lengte van dagen kan worden opgepompt komt een stuk minder realistisch over dan een economie die haar energie uit bronnen haalt die niet binnen enkele decennia zijn uitgeput.
Pas op met het gebruik van het predicaat utopisch. jouw geliefde olie economie begint namelijk steeds sneller het contact met realiteit te verliezen.
@37:
Ik zie graag onderbouwing voor je cijfers, even googelen levert heel andere cijfers. http://www.indexmundi.com/g/r.aspx?v=88&l=nl
Meer dan een derde van de olieproductie komt uit het Midden-Oosten. De VS, Canada en China produceren met name voor de lokale markt. Noorwegen, UK en Nigeria leveren respectievelijk 2,5%, 0,01% en 3,3% van de totale productie. Blijft over Rusland met een 14% van de totale productie een grote speler, maar komt nog niet in de buurt van het Midden-Oosten.
Zelfs als lokale duurzame productie van energie duurder zou zijn dan fossiele energie, wat het niet is, dan nog zou je niet zoveel geld over moeten willen maken naar dubieuze regimes. Nogmaals, waarom wil rechts zo verschrikkelijk graag dubieuze (vaak islamitische) regimes steunen door alle ballen op fossiel te zetten in plaats van de lokale economie meer te steunen met duurzame alternatieven?
@15: Erg flauw.
Met hetzelfde argument kun je zeggen dat alleen mensen die autorijden belangrijk vinden, wegenbelasting hoeven te betalen. En dat de rest dan gratis over die wegen rijden mag.
@39: Ik merk dat je weinig buiten komt; Op het platteland zit niemand te wachten op duurzame alternatieven voor de locale economie.
https://www.youtube.com/watch?v=MKiqXwinrts&index=2&list=PLZKYsZRb-YhTqelbYF79EAgiI9II8swZB
Misschien kan je me ook uit leggen Tigger, waarom al die windmolens op het platteland moeten staan, waar juist veel vogels vliegen. Waarom niet in Wassenaar, Amstelveen, het Gooi en het Vondelpark ?
@41: Wat hebben vogels hier ineens mee te doen? Er gaan meer vogels dood aan fossiele brandstof dan aan windmolens. Dat windmolens staan waar plaats en regelmatige wind is (die zijn er in de polder over het algemeen meer dan in de stad), is toch een beetje een open deur.
@42:
1. Ik heb nergens beweerd dat fossiele brandstoffen geen vogelslachtoffes maken;
2. Moderne windmolens hebben masthoogtes van 80 a 90 meter.
De meeste gebouwen en bomen in steden zijn < 80 a 90 meter.
Dus ik begrijp je probleem niet.
@41
Tsja, waarom bouw je geen zeehaven in Zwitserland?
@43: “Dus ik begrijp je probleem niet.”
Ik denk dat begrip je probleem is.
@41: Omdat -bijvoorbeeld- grond daar goedkoper is. Overigens staan er ook veel in zee, waar geen mensen wonen en dus geen luchtvervuiling is.
@41:
Je ontwijkt ook weer de vraag, waarom het geld naar het buitenland overmaken als je het hier in Nederland kunt investeren? Je gunt de goed belegde boterhammen wel aan de oliesjeiks maar niet aan je eigen landgenoten?
Hier bijvoorbeeld:
https://www.deafsluitdijk.nl/projecten/blue-energy/
@47: Lijkt me ongeschikt project om daar je geld aan te verbranden. Kevin Anderson (van Tyndall Centre for Climate) zou zoiets “techno utopia” noemen. Ook van de opbrengsten kan ik niet opgewonden raken (1MW); Je zou van minder in een dodelijke lachstuip geraken.
Iedereen met een juiste bedrading in zijn hoofd, kan nagaan dat opschaling van dergelijke onzin, onmiddellijk tegen harde ruimtelijke- en ecologische grenzen aanloopt. Geeft niks joh, subsidie is geld van een ander, dus flikker het maar uit het raam.
Websiteje erbij met een snel praatje, plaatje en een filmpje om de boodschap bij de domme belastingbetaler naar binnen te schuiven. En hup, weer 5 miljoen down the drain.
Trouwens, met die goed belegde boterham van oliesjeiks, is de laatste jaren echt wel iets mee aan de hand. Maar dat kan je niet weten, als je nooit buitenkomt of verhuisd ben naar een parrallel universum. Doe je trouwens Vincent Dekker van Trouw daar de groeten ?
@48: Kortzichtig gebrabbel.
@48:
En weer geef je geen antwoord.
Ik geef met blue-energy een voorbeeld van alternatieve energie, het grootste deel van de investeringen gaat echter naar wind- en zonne-energie. Hartstikke rendabel en veel schoner dan fossiele energie.
Geef nu eens antwoord. Waarom wil je niet in Nederland investeren maar wil je de oliesjeiks rijker maken?
@50: Waarom zou ik antwoord geven op een vooringenomen vraag van iemand die zich bij voortduring niet goed informeert, zich inlaat met laat-middeleeuwse en romantisch/utopische energievoorzieningen en bovendien nooit iets bewijst ?
@51: Praat je nu tegen jezelf?
@MichieldePooter:
Vanuit mijn werk als gemeenteraadslid in Oss ben ik op de hoogte van een windturbine-traject. Het ligt wat complexer dan wat je hier schets.
Zo mag een windturbine niet te dicht bij woningen staan vanwege het geluid, het repeterende zoevende geluid wordt als ergerlijker ervaren dan verkeersgeluid, vandaar dat voor dat laatste de decibel grenzen behoorlijk hoger liggen.
Een andere factor die meespeelt is de slagschaduw, elke windturbine heeft een installatie waarmee deze kan worden stopgezet zodat er maar een bepaalde hoeveelheid slagschaduw op woningen valt. Hoe dichterbij woningen, hoe meer slagschaduw overlast.
Verder moet er rondom elke afzonderlijke windturbine een lege ruimte zijn ivm met eventuele calamiteiten (denk daarbij aan worst-case scenario van totale geweldadige instorting), hierbij zijn ze bij woningen strenger dan bij bedrijfspanden en/of parkeerplaatsen. Rondom een molen moet sowieso de mogelijkheid blijven bestaan voor werkzaamheden, een grote kraan etc die bij de molen kan.
Als het gaat over vogels: in de gebieden die bekend staan als (weide)vogelgebied wordt doorgaans geen molen geplaatst. Overigens hebben ook vleermuizen last van de bladen.
Verder komt radarverstoring om de hoek kijken, in bepaalde richtingen gezien vanuit (militaire) vliegvelden wordt er berekend of daar wel een molen mag staan. Nieuwe radar technieken verkleinen de problemen hiermee.
Dan heb je nog provinciaal beleid, zo is het in Noord-Oost-Brabant de bedoeling dat windmolens zo dicht mogelijk bij industrieterreinen staan en dus niet “op het platteland of langs rivieren”, dit beleid is niet overal hetzelfde. En er wordt uit gegaan van meerdere molens, nooit een molen alleen, dat wordt niet geaccepteerd. En een molen moet al snel 400 meter van een andere molen af staan.
Al met al valt het nog niet mee om een windpark te plaatsen.
En daarom staan ze dus niet in een park. ;)
@51:
Laatmiddeleeuws is een enorme vooruitgang ten opzichte van het verbranden van olie. Dat gebeurt al 6000 jaar… https://en.wikipedia.org/wiki/Oil_lamp#Chalcolithic_Age.2C_c._4500_-_3300_BC
Ik begrijp figuren als Michiel de Pooter niet. Zelfs als je op principiele gronden niks van duurzame energiebronnen wilt weten, feit blijft dat olie een eindige energiebron is en naar alle waarschijnlijkheid halverwege deze eeuw op zal raken. De Pooter zal dat ook nog gaan meemaken waarschijnlijk. Alleen al vanuit dat egoistische oogpunt is het nogal noodzakelijk om andere energiebronnen volwaardig te gaan ontwikkelen.
@51:
Als je “blue energie” de moeite van het antwoorden antwoorden niet waard vindt, vind je geothermische energie (voorradig totdat de aarde totaal in afgekoeld) zeker ook het overwegen niet waard.
Getijden-centrales zijn natuurlijk volgens jou ook te dom om over te denken.
Energie uit algen is ook niet iets dat je interesse heeft.
Grote zonne-energieparken in de Sahara of zo, kan volgens jou zeker ook niet en meer waterkracht-centrales in landen waar dat kan (al dan niet met kabels naar elders) zul je de moeite van het overwegen ook wel niet waard vinden.
;-)
n.b.
Er zijn meer initiatieven
Jullie mogen bij het CDA verder gaan met de discussie hoor :-)
Als je belooft op de inhoud in te gaan:
https://sargasso.nl/klimaat-verkiezingsprogrammas-cda/
@55: Dat olie over vijftig jaar op is, wil niet zeggen dat alle vervangingsoplossingen acceptabel zijn om door te ontwikkelen.
Oplossingen moeten gewoon onderworpen zijn aan een efficiencytoets.
Al het geld wat je naar slechte oplossingen smijt, kan je niet meer uitgeven aan nieuw research naar betere oplossingen. Door het gebrek aan efficiency van alternatieve (groene) energietechnieken, zijn deze allang deel van het probleem geworden en niet meer van de oplossing.
Om het simpel te houden moeten er volgens mij twee zaken worden opgelost:
1. Vervanging van fossiele brandstoffen als gevolg van peakoil;
2. Reducties van CO2 emissies.
Ondanks de honderden miljarden die de afgelopen vijftien jaar zijn uitgegeven aan alternatieve energievormen, blijft het gebruik van fossiele brandstoffen en CO2 emissies op een globaal niveau toenemen. Er zijn wel relatieve reducties waar te nemen, maar die worden gestuurd door economische krimp, meteorologische omstandigheden en meer energie-efficiente producten. De rol die alternatieve energievormen daarin spelen is marginaal. Voortdurend het omgekeerde voorstellen zonder bewijsvoering, is pure demagogie en misleiding.
@57: Goede serie Steeph.
@58: slap geouwehoer. Hoewel kom je bijvoorbeeld aan “honderden miljarden”? Hoe weet jij wat efficient is? Hoe zul je zonder onderzoek tot efficientere oplossingen komen? De verbrandingsmotor bijvoorbeeld is ondanks dat de technologie oud is nog steeds onderwerp van onderzoek. Waarschijnlijk leidt dit onderzoek tot slechts marginaal efficientere motoren. Dus dat geld kan ook beter besteed worden.
@60: “Hoe weet jij wat efficient is ?”
Efficiency meet je door twee toestanden te vergelijken; voor en na. Lastig he ?
Efficiency heeft met bewijs, feiten en proporties te maken. Alternatieve groene energievormen zijn vooral gebaseerd op illusies, dus ik begrijp je probleem.
@61: Dus jij kent de exact getallen voor en na? Hetgeen waar jij mij net van beschuldigde maak je jezelf schuldig aan: Gebrek aan bewijzen. Jij stelt dat X niet efficient is: Bewijs het!
@61: De technieken voor wind worden ook steeds beter. Op dit moment wordt in Borssele aan een windmolenpark (350MW) gewerkt dat 15 jaar lang energie levert tegen een prijs van 7 cent per kwh.
Wat betaal jij per kwh? 21 cent of zo?
Reken jij even uit wat dit de schatkist oplevert, er van uitgaande dat dit park 15 jaar 24/7 gemiddeld op 20% van zijn piekvermogen draait?
En ja, dit wordt gebouwd met behulp van fossiele energie. Maar juist daarom is het noodzaak dat we nu beginnen, want als het op is, ben je te laat, veel te laat.
@63:
Je vergelijking van stroomprijzen van fossiel en hernieuwbaar is absurd; Stroom opgewekt met fossiele bronnen is betrouwbaar en vraaggestuurd en faciliteert hoogtechnologische beschavingen. Stroom uit hernieuwbare bronnen is aanbodgestuurd, onbetrouwbaar, wisselvallig en parasiteert 100% op fossiele technieken en infrastructuren. Dus ik snap niet waar je mee bezig bent.
Dat “de technieken voor wind ook steeds beter worden” zonder bewijs te leveren is niet zo moeilijk. Een kanarie van een kilo is ook geen kip, snap je ?
Tot slot die 7 cent: Daarin zitten niet de kosten van de aanlanding en transmissieverzwaring, die door Tennet voor zijn rekening wordt genomen. Geschatte kosten: 3 a 4 miljard. Tennet wordt gesponsord door de Nederlandse belastingbetaler.
@62:
“Dus jij kent de exact getallen voor en na?”.
Volgens mij had ik het over toestanden, niet over getallen.
Middelen (met een bepaalde prijs) worden ingezet om bepaalde doelen te bereiken, zoals een stabiel klimaat. De voortgang van de doelstelling wordt vergeleken met de nulmeting. Tot nu toe is er geen enkele correlatie te bespeuren tussen de inzet van middelen en het te bereiken doel. Mocht dit onverhoopt wel zo zijn, dan zie ik daar gaarne de bewijzen tegemoet.
@65: Nee: Jij stelt.
@64: Je snapt mijn reacties niet, en dus gooi je een paar open deuren open. Er is niemand die de voordelen van fossiel ter discussie stelt, daar zijn we het over eens. Het is niet voor niets dat het standaard gebruikt wordt. Er zijn echter drie problemen, drie grote nadelen waarom fossiel een probleem is (al eerder genoemd in dit draadje):
1. De verbranding leidt tot CO2 en dat heeft effect op het klimaat.
2. Fossiel is niet oneindig beschikbaar. We zeggen het is niet duurzaam. Uiteindelijk zul je toch iets anders moeten gaan doen. Bovendien raken de makkelijk beschikbare bronnen op en zal overgegaan moeten worden op de lastigere bronnen waarbij de risico’s op schade aan het milieu groter en groter worden.
3. De olie exporterende landen hebben regimes waar wij eigenlijk niet mee te maken willen hebben. Bovendien worden de olie-inkomsten gebruikt voor militaire doeleinden. Hoe denk je dat IS aan zijn geld komt?
Dan het punt wat ik wilde maken. Je lijkt namelijk erg economisch gedreven en dan zeg ik: Ja, duurzaam is duurder, maar niet heel veel duurder. Want dat windmolenpark levert over 15 jaar meer dan 1 miljard op aan energiebelasting. En de kosten van Tennet die jij noemt gaat over 20 jaar en over alle windmolenparken. En dit park is 10% van het totaal van 3500MW. De kosten zijn 300/400 miljoen. Conclusie: die verdient de overheid terug.
En tot slot, technologie wordt ook beter. Interessant project is bijvoorbeeld de opslag van wind/zon overschot in ammoniak: https://www.nuon.com/nieuws/nieuws/2016/nuon-en-tu-delft-onderzoeken-opslag-windenergie-in-nieuwe-superbatterij/.