Interview Terry Gilliam

De eregast van het Amsterdam Fantastic Film Festival is Terry Gilliam, oud-Python en regisseur van fantastische klassiekers als Brazil, 12 Monkeys, en Fear and Loathing in Las Vegas. Afgelopen woensdag werd hem de Career Achievement Award uitgereikt en donderdag kreeg het verzameld journaille de kans hem vragen te stellen. Als belangrijk weblog kreeg ook GeenCommentaar de kans om de meester te interviewen in een achterafzaaltje in Societeit de Kring. Met drie andere journalisten (van 8weekly, Elf fantasy Magazine en Toazted.nl)kregen we 20 minuten de tijd om vragen te stellen aan Gilliam. De andere interviewers waren net zulke grote fans, en dus net zo nerveus als ik. Maar een minuut in het gesprek bleek dat volledig onnodig: wat een aardige, maar vooral vrolijke man! en wat een makkelijke prater. Zelfs over de stomste ja/nee vragen wijdde Terry Gilliam nog minutenlang uit. Dat zorgde er natuurlijk voor dat de hoeveelheid vragen die ik kon stellen beperkt was. Hieronder heb ik het gehele interview van ons vieren met Terry Gilliam zo letterlijk mogelijk vertaald weergegeven:

(GC Namens Robert-Jan) Je fantasy-films zijn altijd doorspekt met humor, dit in tegenstelling tot de hausse aan bloedserieuze fantasy-films als 300, Narnia en Lord of the Rings. Is het zo moeilijk fantasy en humor te combineren?

Ik kan niet anders, ik kan gewoon geen films maken zonder humor. Ik neem de zaken zo serieus dat ze wel humor in zich moeten hebben, terwijl anderen denken dat je als je iets serieus neemt, je daar ook een serieuze film over moet maken. In de film Brazil maak ik mensen eerst aan het lachen zodat ik ze in iets heel duisters kan storten. Op die manier heb je een achtbaanrit, niet zozeer op het gebied van actie, maar wel emotioneel. Mythische en fantastische verhalen zijn er altijd geweest en de laatste tijd lijken ze weer meer terug te komen in stripverhalen en dergelijke.

8weekly:
Zie je fantasy als een manier om perspectief te krijgen op de werkelijkheid of om de werkelijkheid te ontvluchten?

Terry Gilliam:
Eigenlijk maak ik films over de werkelijkheid. Maar als ik eerlijk ben spelen al mijn films zich af op de grens tussen werkelijkheid en fantasie. Ik probeer om te gaan met beide, ik wil niet teveel gebonden zijn door de realiteit en ik wil ook niet dat fantasy te escapistisch is. Teveel fantasyfilms betekenen niks, het zijn alleen maar ‘silly little worlds’.

ELF:
Ik vraag me af wat er allemaal in je hoofd omgaat, ben je nooit bang voor wat er allemaal uit je fantasie kan voortkomen?

Ik ben nooit bang voor mijn fantasie, ik ben alleen bang dat het opdroogt. De moeilijkheid is dat ik steeds ouder wordt. Ik ben een soort bejaarde die heel graag weer een kind wil zijn, toen alles nog nieuw en vers is. Ik haat het dat ik nooit meer verrast wordt, zeker niet meer door films en dat is erg vervelend.

toazted:
Jabberwocky was je eerste solo-project, hoe was dat?

Geweldig dat ik eindelijk kon ontsnappen aan al die Pythons, die me remden in mijn creativiteit (lacht heel hard). Maar serieuzer: het was geweldig dat ik met al die geweldige acteurs als Max Wall en John Le Mesurier die deden wat ik ze opdroeg zonder te klagen, ze dachten dat ik een echte regisseur was. Met Monty Python was het geen regisseren, maar werd er de hele tijd onderhandeld. Het was dus een enorm gevoel van vrijheid. En hoe meer je het doet, hoe meer mensen denken dat je een echte regisseur bent.

GC:
op dit festival wordt veel animatie vertoond, vooral uit Japan. Denk je er over om weer eens een animatiefilm te maken?

Animatie is mijn ultieme vangnet, als al het andere faalt en ik echt geen geld meer kan krijgen voor live-action films. Maar ik probeer me er nu van te weerhouden. Er is nu ook bijna teveel animatie, kijk maar naar wat Hollywood produceert: technisch allemaal geweldig, maar het is steeds dezelfde film. Wat geweldig is aan animatie is dat het makkelijker te doen is met twee of drie mensen, daarin ligt de kracht, hoewel hollywoodanimaties nu gewoon hollywood-films zijn met honderden mensen. Miyazaki-films worden ook met honderd mensen gemaakt maar het is wel heel duidelijk zijn film. De films van de Quay Brothers en Rosto dat zijn films ontsproten aan een brein, dat is geweldig. Maar zolang als ik geld krijg om live-action films te maken hou ik me daaraan.

8weekly:
Je hebt zojuist de Career Achievement Award gewonnen, wat zie je zelf als je belangrijkste wat je bereikt hebt?

Ik heb drie kinderen (lacht). Ik ben eigenlijk heel trots op al mijn films, ik schaam me voor geen enkele. En het feit dat mensen mijn films blijven kijken, zelfs meerdere keren en dat ik zowaar fans heb is geweldig. En dat terwijl ik eigenlijk egoistisch ben en alleem maar films voor mezelf maak. Het feit dat iemand anders ze leuk vindt is een grote prestatie (lacht).

ELF:
Wat was de laatste film die je echt verbaasd heeft?

Dat was ‘Das Leben der Anderen’, winnaar van de Oscar voor beste buitenlandse film. En daarvoor Pan’s Labyrinth. Ik ben lid van de Academy, dus ik mag stemmen. Aanvankelijk zag ik Pans Labyrinth, een geweldige film en Guillermo del Toro is een vriend van me dus ik stemde op die film. En achteraf keek ik ‘Das Leben der Anderen’ en toen besefte ik dat ik op de verkeerde film gestemd had (lacht).

toazted:
Kun je iets vertellen over het project met de Gorillaz?

Ja, ze willen een full length animatiefilm maken, en ze vroegen mij als een soort Godfather. Maar er is nog geen script dus ik wacht nog steeds. Damon (ALbarn, de blur-zanger, PTC) en Jamie (Hewlett, tekenaar van oa. Tank Girl) zijn erg druk en ze wachten allemaal op de scriptschrijver. Maar ik vind ze erg leuk en de hele groep bestaat uit intelligente, jonge mensen.

GC:
Om op Pan’s Labyrinth terug te komen, die film en jouw ‘Tideland’ kwamen ongeveer tegelijk uit en lijken thematisch heel erg op elkaar. De critici reageerden heel verschillend op de twee films. Op Tideland werd heel heftig negatief gereageerd, heeft dit je verbaasd?

Ik was bij een screening in Londen van Pan’s Labyrinth en achteraf sprak ik met Guillermo del Toro en ik zei: we hebben dezelfde film gemaakt en hij beaamde dat. En Tideland kreeg veel shit van de critici terwijl zijn film geprezen werd. Maar ik denk dat mijn film een stuk meer disturbing is. Niet zozeer in de gruwlijkheid van de beelden zoals bij de kapitein in Pan’s Labyrinth, maar mijn film get’s into peoples heads, zoals bedoeld. Maar critici zijn erg lui tegenwoordig. Maar het was dus verwacht.

8weekly:
Denk je dat het belangrijk is dat er dit soort horror/fantasyfestivals zijn?

hoe meer festivals hoe beter.. Het maakt niet uit wat voor soort festivals, zolang er maar films vertoond worden die je normaal gesproken niet snel in de bioscoop kan zien. Maar het is me wel opgevallen dat het publiek bij horrorfestivals hielden van Tideland, terwijl het publiek bij de normale festivals de film haatten. Het lijkt erop dat het horror/fantasy publiek wat meer open-minded is, veel meer bereid om nieuwe ideeen tot zich te nemen. In die zin ben ik dus een groot fan van horror/fantasy festivals (lacht).

De journaliste van ELF magazine vroeg wat Terry Gilliam van het fenomeen LARPen vond, daar was hij redelijk duidelijk over:

Als mensen zich daardoor blijer, bevrijder voelen, moeten ze dat vooral doen, zolang ik maar niet mee hoef te doen (lacht lang en hard)

toazted:
Is er een kans dat je nog een Harry Potter film gaat regisseren?

Nee, ze wilden me niet voor de eerst film, dus ze hebben hun kans gehad (lacht). Harry Potter is nu een fabrieksbaantje geworden, de machinerie staat er al en daar heb ik geen zin in. Ik zou net zogoed de nieuwe Bond film kunnen doen (lacht). Ik denk wel dat Alfonso Cuaron’s film (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban, PTC) de beste van de films is, degene die het dichtst komt bij waar Harry Potter over gaat.

GC:
Je gaat straks je film ‘Fear and Loathing in Las Vegas’ aankondigen, ga je daar ook daadwerkelijk naar kijken? En kan je nog naar je eigen films kijken?

Ik kijk eigenlijk nooit naar mijn eigen films. Maar ik moest laatst voor een discussie over mijn films naar een stukje Fear and Loathing kijken en ik dacht: dit is geweldig! Het is erg prettig om fan te zijn van je eigen film (lacht).

8weekly:
(beantwoordt misschien mede de vraag van Eric) Wat is op dit moment je droomproject.

Op dit moment werk ik aan een project dat heet ‘The Imaginarium of Dr. Parnassus’, dus dat is op dit moment mijn droomproject. (Een vroege versie van het script lekte uit, PTC)

ELF:
Wat voor boeken lees je op dit moment.

Ik lees op dit moment een boek over Mohammed. Ik dacht, Islam is op dit moment een belangrijk deel van het nieuws, maar niemand weet er echt iets van dus ik moest maar eens weten waar ze het over hebben. En ik lees nu ook boeken over Zoroasterianism en ik heb net een boek uit dat heet A world Lit Only By Fire, over het einde van de Middeleeuwen en het begin van de Renaissance.

toazted:
Met welke acteurs wil je graag werken:

Allereerst wil ik goede acteurs, en daarnaast wil ik acteurs die me kunnen helpen veel geld binnen te halen. Maar mensen met wie ik graag nog zou willen werken zijn acteurs als Ed Harris, Morgan Freeman en Stellan Skarsgard. Maar ze moeten goede acteurs zijn en aardige mensen, geen pain in the ass. Want je bent lang bezig, dus ze moeten een beetje hetzelfde wereldbeeld hebben. Ik hou niet zo van Method Actors, meer acteurs als Johnny Depp en Jeff Bridges, die erg geconcentreerd zijn als de camera loopt maar gewoon leuk en aardig zijn als de camera uit staat. Als de lach verdwijnt wordt het allemaal erg vervelend (lacht).