COLUMN - De reactie van de Amerikanen op de zonsverduistering werd unaniem omschreven als ‘hysterisch’. En wie de Amerikaanse media een klein beetje heeft gevolgd (meer is niet aan te raden), kan dat ook bevestigen. Alles en iedereen had het over de zonsverduistering.
Dezelfde media wisten ook te vertellen hoe dat kwam: de Verenigde Staten verkeren in een diepe psychologische crisis. Het land is in anderhalve eeuw niet zo diep verdeeld geweest. Op zo’n moment is er dringend behoefte aan goed nieuws. Als de media dat niet kunnen verzorgen, dan moet de kosmos dat maar doen. Zoals de bevestiging van Einsteins relativiteitstheorie in 1919. Niemand die begreep waar het om ging, maar zo vlak na de Eerste Wereldoorlog was elk nieuws dat niet over oorlog ging, buitengewoon welkom.
De zonsverduistering als mooi nieuws. Het is anders geweest. Maar vergeleken bij kometen en meteorietinslagen is de zonsverduistering wat dat betreft altijd al een randverschijnsel. Al vele eeuwen voor Christus konden Babylonische astronomen zonsverduisteringen voorspellen. Die kennis is dus al zo oud als de mensheid.
Dat neemt niet weg dat ook een zonsverduistering aanleiding kan geven tot paniekgolven. Maar dan moet er nét iets meer gebeuren. Zo was er een zonsverduistering op het moment dat de Engelse koning Hendrik III stierf. Het samenvallen van deze twee gebeurtenissen leidde tot een forse uitbarsting van Eind-der-Tijden paniek in heel het land. Maar als je dat leest, zou je bijna vergeten dat verreweg de meeste zonsverduisteringen met een schouderophalen werden begroet en geen historische sporen nalieten. Waarschijnlijk juist omdat er geen (extra) reden was voor paniek.
Zonsverduisteringen komen ook te vaak voor. Vaak zweeft in het collectief geheugen nog de herinnering aan de vorige – toen er ook niets gebeurde. Zonder ‘extra informatie’ is het geen teken van boven. Net zoals de explosie van de Krabnevel in 1054 (wat toch een opmerkelijk heldere nieuwe ster aan het firmament opleverde) in Europa niet werd opgemerkt. Zoiets kende men niet en was dus zonder betekenis, goed of kwaad. (Chinese astronomen zagen ’m overigens wel en maakten een aantekening, maar konden er ook niks mee.)
Wat ook niet helpt uiteraard, is dat je er tegenwoordig je klok op gelijk kunt zetten. Daarmee verdwijnt het element van verrassing. En dat is onontbeerlijk. Een mooi voorbeeld van wat er gebeurt als de verrassing uitblijft, is het optreden van het ‘Jeruzalem-syndroom’ onder pelgrims en toeristen die Jeruzalem bezoeken. Volgens Yair Bar-El (een psychiater die wereldfaam geniet vanwege deze diagnose) zijn er zo’n honderd gevallen per jaar van vreemdelingen die, eenmaal in de stad en overdonderd door de plotselinge tastbaarheid van de zondagsschoollessen, transformeren in bulderende profeten of op andere wijze de openbare orde verstoren. En dan naar Yair worden gebracht.
Met het naderen van het millennium (nu zeventien jaar geleden) voorspelde Yair dat het psychiatrisch ziekenhuis waar hij werkt, overspoeld zou worden met slachtoffers van deze Bijbelse plaag. Een paar honderd extra plekken leek hem geen overbodige luxe.
En wat gebeurde? Niets. De stad was overvol toeristen, de sfeer was (zoals gebruikelijk) grimmig en zweterig. Maar de bedden bleven leeg. De stormloop bleef achterwege. Waarom? Omdat je op het millennium de klok gelijk kunt zetten.
Reacties (3)
Cross topic?
@1 Geen idee hoe ik een plaatje kan invoegen dus.
Ik kan nou niet echt zeggen dat ik me aan het zonsverduisteringsnieuws in de media gestoord heb, anders dan dat het jaloezie in me opwekte en goede herinneringen aan de totale zonsverduistering van 1999 in Frankrijk.
Het enige waar ik me aan stoorde was de media met hun schreeuwerige reacties op Trump die zonder oogbescherming naar de zon keek. Big deal. Iedereen heeft dat wel eens gedaan. Volgens mij zijn mensen met permanente oogbeschadiging als gevolg van het vrijwillig in de zon kijken wereldwijd op een vinger te tellen.