Helsinki beperkt het autoverkeer

ELDERS - Inwoners van Helsinki hebben massaal deelgenomen aan de ontwikkeling van een masterplan voor de stad in 2050. 

De Finse hoofdstad Helsinki groeit de komende decennia uit tot een stad van 860.000 inwoners. Er wonen in de stad nu ruim 600.000 mensen, in de regio ongeveer één miljoen, dat is een vijfde van de totale bevolking van Finland. De opgave die de Gemeente Helsinki zich gesteld heeft is de bevolkingstoename te kanaliseren zonder de leefbaarheid en het milieu aan te tasten. Belangrijke elementen van het eind vorig jaar aan de bevolking voorgelegde plan zijn verdichting van de bebouwing, het ombouwen van vierbaans autowegen binnen de stadsring tot zogenaamde stadsboulevards, brede straten met groen en beperkte ruimte voor auto’s, en de prioriteit voor openbaar vervoer, met name light rail. “Hier zul je in 2050 willen wonen”, schrijft het design-blad Co.exist. Met het terugdringen van het autoverkeer voegt de Finse hoofdstad zich bij andere steden, zoals Madrid, Parijs en Kopenhagen die “mensen in plaats van dodelijk metaal” op straat willen zien. In Helsinki zal het binnenkort overbodig zijn er een eigen auto op na te houden.

De Gemeente heeft ruim de tijd genomen om de bevolking de gelegenheid te bieden input te leveren voor het plan. Gisteren is de planning een nieuwe fase ingegaan met de presentatie van een voorstel aan de Gemeenteraad. Op hoofdlijnen is het oorspronkelijke plan niet gewijzigd. Wel zijn er op basis van de participatie van de bevolking vele gedetailleerde aanpassingen en aanvullingen opgenomen. Een van de best gebruikte inspraakmogelijkheden was een digitale kaart waarop bewoners suggesties konden geven voor plaatsen waar woningbouw, groen dan wel voorzieningen gerealiseerd zouden kunnen worden.

Op de kaart zijn door 4.700 inwoners in totaal 33.000 stippen geplaatst, de meeste voor woningbouw en groen. Experts hebben op de inzendingen gereageerd. Het resultaat geeft duidelijk aan welke plekken in de stad het meest omstreden zijn. Daar zal de Gemeenteraad nu knopen moeten gaan doorhakken. Naast deze kaart is er in de afgelopen maanden uitgebreid gedebatteerd via vele digitale en traditionele wegen. Voor afgebakende terreinen zijn via crowdsourcing gedetailleerde plannen gemaakt.

Het participatietraject loopt door in de volgende fasen van de planontwikkeling. Ook bij de implementatie van het plan zullen burgers de kans krijgen hun stem te laten horen. Veel resultaten van inspraak bij dergelijke omvangrijke planningsprocessen gaan in de loop van de tijd verloren vanwege juridische bezwaren of bijzondere regelgeving van de overheid. Of ze worden vermalen in de gemeentelijke bureaucratie. In Helsinki blijven de inwoners betrokken tot alle plannen zijn uitgevoerd. Het doel van de Gemeente bij de participatie van burgers in de stedelijke plannen is niet alleen dat er betere plannen komen en dat de inwoners er meer begrip voor krijgen, maar ook dat ze het proces ongeacht de resultaten zullen waarderen. Dat laatste is niet onbelangrijk als we zien dat onvolkomenheden in het proces juist vaak veel verzet oproepen. Gemeenteraadsleden van Europese groene partijen die vorig weekend in Helsinki bijeen waren voor een conferentie over Green Cities konden er vele voorbeelden van noemen.

In de Gemeente Helsinki zitten de Groenen (Vihreät – De Gröna) al geruime tijd in het bestuur in verschillende coalities. Helsinki is in Finland een groen eiland volgens vice-burgemeester Anni Sinnemäki. Een opvallende uitspraak als we kijken naar het Finse landschap met zijn eindeloze bossen. Maar de politieke meerderheid in het land is allesbehalve groen. Bij de parlementsverkiezingen in april behaalden de Groenen, die voortijdig uit de regering waren gestapt vanwege een conflict over een nieuwe kerncentrale, het beste resultaat ooit. Maar de regering kwam in handen van een centrum-rechtse coalitie met de liberale Centrumpartij, de conservatieve Nationale Coalitie en de extreem-rechtse Partij van de Finnen, Perussuomalaiset, voorheen “Ware Finnen”. Aanhangers van deze partij hielden afgelopen weekend een betoging in Lahti, 60 kilometer ten noorden van Helsinki waarbij een bus met Irakese immigranten met stenen werd bekogeld onder aanvoering van een man in een Ku-Klux-Klan outfit. 

De Finse Groenen staan diametraal tegenover de Partij van de Finnen. Anni Sinnemäki benadrukte juist de voordelen van migratie. Finland heeft nu eenmaal meer mensen nodig, zei zij, als we naar de aantallen en de samenstelling van de bevolking kijken.