Als vandaag of morgen in Nederland wordt onthuld welke extra bezuinigingen de regering voor ons in petto heeft zal er een Nederlandse discussie losbarsten over Nederlandse feiten-die-ons-dwingen-tot-deze-ingrijpende-maatregelen, Nederlandse noden en Nederlandse zorgen. Ondertussen vindt in de meeste andere Europese landen iets dergelijks plaats, en soms nog veel ingrijpender dan in ons land. Het zou verstandig zijn de ontwikkelingen elders te volgen.
De zelfmoord van de 77-jarige Griekse apotheker Dimitris Christoulas vorige week was volgens zijn dochter een politieke daad. Geen wanhoopsdaad van iemand die volledig aan de grond zat, zo is ook bevestigd door oud-correspondent Ingeborg Breugel in Pauw en Witteman. Die politieke daad als protest tegen het uitmergelen van de Griekse bevolking mag ook elders wel gehoord worden, want Griekenland is misschien een extreem geval, maar het land zet wel een trend.
In Italië is sprake van een zelfmoordgolf onder kleine ondernemers. In heel Italië is het aantal zelfmoorden naar aanleiding van economische moeilijkheden tussen 2008 en 2010 met 24,6% toegenomen (van 150 in 2008 tot 187 in 2010). De schrijver Ferdinando Camon verklaart: “De kleine ondernemer met schulden beleeft geen economische crisis, maar een totale crisis. Hij is bevreesd, moreel en mentaal. Daarom maakt hij een eind aan zijn leven. Want geld is zijn enige waarde en als die waarde in zijn leven een tekort vertoont, dan is het leven niet meer de moeite waard. Geld is een alomvattende waarde geworden”. Veel kleine ondernemers zijn afhankelijk van de lokale en regionale markt. Als mensen minder te besteden hebben merkt de middenstand dit het vaak als eerste. Intussen vinden de werkgeversorganisaties dat premier Monti hen nog niet ver genoeg tegemoet komt en dreigt zijn missie het land weer op te kalefateren te mislukken.
Monti sprak onlangs zijn zorgen uit over Spanje. Om de aandacht af te leiden van zijn eigen problemen, veronderstelde de commentator van het Spaanse blad El Pais, die de situatie in zijn land overigens typeerde als een oorlogseconomie. Hoeveel doden gaan in deze oorlog vallen? Aan de vooravond van een grote landelijke staking enkele weken geleden riep El Pais op tot een historisch compromis tussen de verschillende machtsblokken die de meerderheid van de bevolking vertegenwoordigen.
De kans op een ‘gezamenlijk de schouders eronder’ (een oproep die ook in Nederland ongetwijfeld gehoord zal worden) lijkt niet groot als we ons realiseren wie wint en wie verliest bij die draconische bezuinigingsmaatregelen die alle Europese regeringen hun bevolking gaan opleggen. Europa wordt een paradijs voor werkgevers, citeerde de Frankfurter Rundschau een paar weken geleden de Griekse vakbondsman Kapsalis. Onder druk van recessie en staatsschulden zijn regeringen in heel Europa bezig te tornen aan rechten van werknemers en de loonkosten te drukken. Ze beogen daarmee hun landen goedkoper en dus aantrekkelijker te maken als vestigingsplaats voor investeerders. Duitsland is daarbij het grote voorbeeld. Jarenlange loonmatiging heeft de Duitse werkgevers rijk gemaakt en een stevige positie gegeven, met name in Zuid-Europa waar de lokale ondernemers het niet konden bolwerken tegen producten uit Duitsland. Nu zetten de ondernemers en regeringen in het zuiden de vakbonden onder druk om akkoord te gaan met verregaande bezuinigingen en verslechteringen in de rechtspositie van werknemers. Een hard neoliberaal beleid overspoelt Europa. Met een reeks van stakingen als gevolg. Kapsalis riep ook Duitsers op solidair te zijn: “Want vandaag wordt er bij ons bezuinigd maar morgen zijn jullie weer aan de beurt”.
Ondertussen werken in Athene de ‘eurocraten‘ aan de implementatie van de EU-besluiten. Sommige Grieken vergelijken het met de bezetting van hun land door de Duitsers. Die zien zij als de voornaamste schuldigen. Het zou interessant zijn om te volgen hoe de ‘eurocraten’ hun taak oppakken. “Griekenland is de rat in het Europese laboratorium voor hervormingen”, zegt Kapsalis. “Hier wordt getest wat er allemaal mogelijk is aan bezuinigingen”. De vakbondsman waarschuwt dat vergelijkbare programma’s ook al in andere landen worden toegepast.
Ook in Nederland. Maar hier zal het debat wel weer beperkt blijven tot de rol van de Grote Gedoger.
[foto: ourmanintirana.blogspot.com]
Reacties (16)
De neoliberalen – fascisten – roepen dan : natuurlijke selectie! Al die luie varkens dood, wat overblijft zijn de sterken. Zij die willen werken
Laat u zich ook als ratje – slaafje – gebruiken?
Neoliberalisme=fascisme,inderdaad.
http://www.youtube.com/watch?v=w5BjCe0zA8Q
De shock-doctrine werd eerst nog toegepast op landen ver weg, nu is ook Europa aan de beurt. 19e eeuwse toestanden komen weer terug, ook hier.
Wie stopt het neoliberalisme?
Volgens mj is de term “Kapitalistisch fundamentalisme” beter op z’n plaats. Het neo-liberalisme heeft namelijk niks met “liberaal” (stond volgens mij voor iets van vrijheid) te maken omdat de burgers alleen hun vrijheid erdoor lijken te verliezen.
De term is nu eenmaal ingeburgerd als synoniem voor kapitalistisch fundamentalisme of sociaal darwinisme.
Dat VVDers er deel van uitmaken zegt genoeg over het liberale gehalte van de VVD.
“Kapitalistisch fundamentalisme” is in Europa (gelukkig) ver weg. De zogenaamd vrije markt wordt van alle kanten gecorrigeerd, bijgestuurd, gemanipuleerd. Kapitalistisch fundamentalisme of neoliberalisme is een theoretisch model. De aanhangers dromen er misschien van het ooit in zuivere vorm in de praktijk te kunnen brengen, maar dat zal in het huidige Europa niet lukken. De meeste Europeanen zijn te zeer gehecht aan de verworvenheden van de regulering van de markten.
Als je bij je geboorte al diep in het rood staat, dan word je belazerd … dat kan gewoon niet anders. Grieken hebben dus alle recht om boos te zijn. Schulden hebben zonder ooit schulden gemaakt te hebben klopt niet. Dat het in ons politiek-economisch systeem de normaalste zaak van de wereld is, zou ons het hoofd moeten doen krabben.
De afspraak om de Grieken te beroven nog vóór ze geboren zijn is echter gemaakt door Griekse politici en buitenlandse bankiers, niet door de Duitsers. Niet door Hinz und Kunz in elk geval.
De Grieken (net als alle volkeren) zouden volledig afstand moeten nemen van ‘hun’ staatsschuld. Gewoon duidelijk zeggen tegen de schuldeisers dat zij deze lening niet zijn aangegaan, en dat als ze hun geld terugwillen, dat ze maar eens goed moeten kijken naar de privévermogens van (soms extreem) rijke bankiersfamilies wereldwijd en dat van hun werkezels de politici. Dat zijn de ware schuldenaars (en tevens schuldeisers, ironisch genoeg).
Daar zit je geld, niet in de baarmoeders van de Grieken.
Amen. Sela. (Diapsalma)
Niet neoliberalisme maar het overdreven vertrouwen van socialisten in de overheid heeft ons gebracht waar we staan. Het is de overheid die zich laat bespelen in bankspelletjes en zich liet omkopen zonder na te denken over de gevolgen. Maar dat heeft kunnen gebeuren omdat wij nooit hard genoeg hebben gevochten om een goede communicatie en controle. Al het kritiek is door de jaren heen weggewuifd en dat weten we allemaal donders goed.
Decennialang hebben we al onze verantwoordelijkheden overgedragen aan experts/authoriteiten zonder daarbij na te denken of enig zeggenschap in te hebben. En nu de lusten in lasten veranderen geven we het zwarte schaap de schuld.
Volgens mij zit er een soort contradictio in terminis in je uitspraken, maar misschien lees ik die wel verkeerd. Dat kun je dan met meer uitleg wellicht veranderen.
De tegenspraak zit hier in: aan de ene kant wil de de schuld geven aan de overheid en de socilalisten (“het overdreven vertrouwen van socialisten in de overheid” en “de overheid die zich laat bespelen in bankspelletjes en zich liet omkopen zonder na te denken over de gevolgen”), terwijl je gelijk daarna zegt, dat “wij nooit hard genoeg hebben gevochten om een goede communicatie en controle”. Met die laatste zin vraag je dus om meer overheid.
Dat laatste is volgens mij trouwens ook inderdaad het grootste probleem hoor: de overheden hebben te weinig capaciteit en middelen om de grootmachten in de economische sector goed tegenspel te kunnen bieden. De overheden worden net zo hard bedonderd als de burgers.
Wanneer je met “wij nooit hard genoeg hebben gevochten om een goede communicatie en controle” bedoelt, dat die communicatie en controle individuele burgers of particuliere rechtspersonen zou moeten liggen, en daarbij denkt, dat die communicatie en controle dan beter zou zijn, vind ik dat vanuit anarchistisch perspectief een bijzonder sympathiek idee, maar in de huidige politiek-economische staat is dat een vooralsnog onhaalbaar en naïef concept.
We zullen nog heel veel democratischer en socialer moeten worden, voordat we als mensheid zover zijn, dat mensen, die de kans krijgen een graai te doen uit een pot geld, dat geld zullen laten liggen, omdat dat voor de maatschappij als geheel beter is. Die mensen zijn er nu ook al wel, maar die mensen zijn in de minderheid aan de top van de maatschappij. En dat geldt in de politiek, maar meer nog in het bedrijfsleven, waar de potten met geld nog veel groter zijn dan bij de overheid. Daarbij is het natuurlijk ook nadelig, dat we nu een economisch systeem hebben, dat zegt, dat het goed is om geld op te potten (kapitalisme) en daar voor jezelf uit te gaan graaien (individualisme).
Zonder de steun van Europa was Griekenland failliet, dan had er gewoon 100% bezuinigd moeten worden. De Griekse oveheid heeft jaren op de pof geleeft en dat is gewoon onmogelijk gebleken. Ook is het voor iedereen duidelijk dat je niet gewoon domweg weer op de pof verder kan gaan, de overheidsuitgaven moeten gewoon ooit in balans worden gebracht en dat gaat alleen door structureel te bezuinigen.
Het is dan ook geen experiment wat in Griekenland gebeurt maar pure noodzaak. Niet de rat in het laboratorium, maar de rat die van de verdrinkingsdood is gered en op intensive care ligt. Een rat die zelf in het water is gesprongen door democratisch een financieel onverantwoordelijk bestuur te kiezen en daardoor toch een in een heel andere situatie verkeerd dan zijn soortgenoot in het lab.
Dan hadden wij nog steeds de banken moeten redden hoor, die al dat geld aan de Grieken geleend hebben. Kun je ons ook nog wat vertellen over de rol van de banken in deze crisis en de crisissen die over de hele wereld plaats vinden? Of mag ik concluderen, dat je bijdrage een pleidooi voor een communistisch bewind is, want in China gaat het voorlopig nog erg goed? Daar is geen crisis zoals wij die nu kennen, dus heeft de overheid daar goed werk gedaan? Of is het alleen maar de schuld van de overheid als het slecht gaat?
“Duitsland is daarbij het grote voorbeeld.”
Wat is er mis mee als sommige landen wat meer op Duitsland zouden lijken?
Zo erg is het in Duitsland toch niet?
@AntonB: in Griekenland is er veel mis, maar de samenhang van de economie in de eurolanden is wel zo groot dat je het probleem niet alleen bij de Grieken neer kunt leggen. Veel hervormingen die de Grieken opgelegd krijgen nadat ze van de “verdrinkingsdood zijn gered” worden ook toegepast in Italië en Spanje. Onder het mom van een reddingsactie wordt een koud neo-liberaal beleid ingevoerd en deze landen moeten laten zien hoe je dat ook elders kunt realiseren.
@Cracken: Gedoeld wordt op de lage lonen. Zie http://www.iex.nl/Column/63030/Succesvolle-oosterburen.aspx In het staatje in dit artikel is goed te zien dat juist de Grieken het tegen de Duitsers hebben moeten afleggen.
Nog een kleine toegift. Vandaag las ik een terechte oproep van een Spaanse politicoloog in El Pais: Geef niet toe aan ‘Schadenfreude’: http://www.presseurop.eu/nl/content/article/1801301-geef-niet-toe-aan-schadenfreude. Terecht want naar elkaar wijzen bij de schuldvraag is even weinig effectief als thuis achterover leunen als het bij de buren brandt.
@ Jos van Dijk
Zijn de lonen dan daadwerkelijk zo laag in Duitsland, of is het de loongroei die gematigd is? Het staatje geeft namelijk niks aan over de startpositie van de loonkosten in de verschillende landen maar geeft slechts de ontwikkeling van de laatste 12 jaar aan.
Is daarnaast in de andere landen in dat staatje ook niet sprake van een veel sterkere inflatie dan in Duitsland waardoor de lonen ook sterker zullen moeten stijgen om de koopkracht te waarborgen?