Geen bal op tv | Minimalism

­­‘I’m a hugger, brother’, zeggen de mannen in de documentaire Minimalism de hele tijd. Waarna ze een hug geven. Soms nodigen ze de hele zaal uit om hen een hug te geven. Cause we are huggers. Het lijkt een integraal onderdeel van hun filosofie te zijn: je hebt bijna niks nodig om gelukkig te zijn, behalve de broodnodige kleren en wat menselijke warmte. En een mogelijkheid om die broodnodige kleren zo nu en dan te wassen natuurlijk, want niemand geeft graag een hug aan iemand die een uur in de wind stinkt.

De minimalisten die in Minimalism aan het woord komen, zijn zonder uitzondering welgesteld. Meestal hebben ze in het verleden hard gewerkt en veel verdiend, waarna ze tot de conclusie kwamen op een doodlopend spoor te zitten. Ze hadden altijd de nieuwste iPhone, maar werden er niet echt gelukkiger van.

Op de een of andere manier val ik steeds in slaap als ik de documentaire probeer te bekijken. Zojuist ook weer. Ik was pas op de helft en kon twee dingen doen: naar bed gaan of dit stukje tikken. Ik besloot dit stukje te tikken, in de hoop dat ik tijdens het tikken niet in slaap zou vallen. Dat gebeurt namelijk weleens. Dan zit ik knikkebollend te kijken naar de letters die mijn handen op het scherm toveren. En langzaam maar zeker worden de letters vager en vager, beweeg ik mijn handen zonder dat ik de letters nog zie en begin ik een letters te tikken die niks meer met zinnige woorden te maken hebben. 

Ooit las ik in een interview met David Lynch dat hij de sleutels van zijn films vaak vindt in dat schemergebied tussen slapen en wakker zijn. Dat gebied waarin het onderbewuste zich mengt met de tastbare wereld om je heen. Sinds ik dat heb gelezen, probeer ik die staat ook wel eens te bereiken in een hoop een briljant idee op te doen. Tot op heden tevergeefs.

De minimalisten zijn op zich niet tegen consumeren, ze zijn tegen dwangmatig consumeren. Ze vinden ook niet dat we minder materialistisch moeten worden, maar juist materialistischer, zij het in een iets andere betekenis van het woord, namelijk die waarin je respect hebt voor materie. Zodat je zuinig bent op je shirts, investeert in een goede bank en de juskan van je grootmoeder koestert alsof het de heilige graal is.

Hoewel ze dwangmatig consumeren tegen willen gaan, krijg ik stellig de indruk dat de meeste mensen met een modaal inkomen dergelijk minimalisme niet kunnen financieren. De minimalisten hebben misschien niet zo belachelijk veel, maar wat ze wel hebben, lijkt me aan de prijzige kant. Zo’n jongen zegt wel dat ie bijna geen spullen heft, maar de bank die hij heeft is wel een designbank. Ik ben blij voor ‘m, daar niet van, maar hij heeft makkelijk praten. Woont waarschijnlijk ook in een leuke buurt, met meelevende buren. Heeft ouders die zo nu en dan naar ‘m informeren.

O nee, dat laatste net niet. Ik weet het weer. De moeders van de hoofdminimalisten waren allebei alcoholist. Of was dat de moeder van David Sedaris? Iemand zei laatst dat het onzin is om rijke mensen te vervloeken als ze zeggen dat geld niet gelukkig maakt. Je moet immers rijk zijn (geweest) om te weten dat geld niet gelukkig maak. Iedereen die niet rijk is geweest, kan wel zeggen dat geld niet gelukkig maakt, maar zij hebben eigenlijk geen recht van spreken. Want ze weten dat nooit uit eigen ervaring. Of zag ik dat citaat in deze documentaire? Ik weet het niet meer. Wat maakt het ook uit eigenlijk. Waarom zou je meer recht van spreken hebben als je iets zelf heb ondervonden? Alsof observeren geen enkele waarde heeft. Afijn, mijn oogleden worden weer zwaar. Ik brei er een eind aan.