Wat is er heerlijker dan op zondag de tijd te nemen voor een onthaast stukje televisie? In GC’s Zondag Matinee elke week speciaal voor uw kijkgenot een fascinerende documentaire, een spraakmakend TV-programma of een bijzonder (leuk) cabaretfragment.
Het matinee van vandaag, de ?Story of Stuff?, is eigenlijk geen documentaire. Het is een 20 minuten durende presentatie, maar daarom niet minder interessant. De presentatie volgt ‘het productieproces’ en start bij het verkrijgen van de ?natural resources? en doorloopt de cyclus (productie-distributie-consumptie) met als slot de verwerking van (al) dit afval. De presentatie geeft een inzicht in de problemen die het (huidige) productieproces veroorzaakt en geeft een beeld van de effecten van de consumptiemaatschappij.
Let wel: de documentaire heeft een hoog moraalriddergehalte, maar legt wel de vinger op de zere plek. Het consumentisme viert hoogtij en lijkt soms zelfs een ?levensdoel? op zich geworden te zijn. In een maatschappij waarin alles mogelijk kán zijn en de keuzes ?eindeloos? lijken te zijn, moet dan ook de behoefte-impuls bevredigd worden. Maar wat levert deze bevrediging eigenlijk op? Is het een bevrediging voor de lange termijn of zorgt het er elke keer weer voor dat er opnieuw geconsumeerd dient te worden en de behoefte naar ?meer, groter, sneller, nieuwer? toeneemt?
De ?golden arrow of consumption? is, gechargeerd, de kern van de huidige westerse maatschappijen. Immers als deze pijl niet voldoende gevoed wordt, zal de economische groei automatisch afnemen. Typerend hiervoor is (bijvoorbeeld) de uitspraak van president Bush na 9/11. Uit angst voor een mogelijk instortende economie en een gebrek aan vertrouwen in diezelfde economie riep Bush op tot ?kopen? als middel om uit de malaise te geraken. Logisch, gezien het productieproces en de immer (moeten) groeiende economie. Maar, zoals de documentaire aanstipt, was het net zo logisch geweest als Bush had opgeroepen tot ?grieve, pray or hope? en een tijd voor bezinning. Geen onbelangrijke waarden voor een bevolking in shock, maar blijkbaar toch van ondergeschikt belang, de economische groei stond voorop.
De belangrijkste bijdrage, voor mij, is het nadenken over dit ?waarden-systeem? en waar dit systeem op de langere termijn toe kan leiden. Daarom ben ik ook benieuwd naar jullie opinie.
Moeten we ons waarden systeem (drastisch) gaan veranderen en andere waarden meer belang toekennen? Is het ?the winner(s) take(s) it all?-adagium een proces dat past bij de mentaliteit van de mens of is het een kwestie van ?meegaan in deze ontwikkeling? omdat niet meegaan ten koste gaat van de eigen (materiële) rijkdom? Zou het logisch(er) zijn om gecontroleerde ?loop-systems? in te voeren die daarmee (meer) de waarde van het goed representeren of zal globalisering daar automatisch voor zorgen? En hoe dubbel vind je het dat we ons systeem baseren op de ?perfecte markt?, maar dat deze in de praktijk niet lijkt te bestaan en we met allerhande subsidies en import- en exportbeperkingen er sowieso voor zorgen dat ?de markt? niet rechtvaardig is? Oh ja… en wat vond je van de presentatie en de voorgestelde oplossingen?
Lezerservice: de documentaire is hier te bekijken.
Reacties (6)
Een aantal voorbeelden is wel heel erg versimplificeerd, zoals dat die pc maar één veranderend onderdeel heeft.
Hoewel de basis van haar betoog klopt, presenteert ze het zo kort door de bocht met heel veel van bovenstaande foutjes dat ik toch enige braakneigingen kreeg zo op het eind.
Oh dear god. Haar toontje maakt mij bij voorbaat al kwaad. En dat is voor dat ik goed en wel gehoord heb wat ze wil zeggen. Ik heb zo’n hekel aan moraalridders, hoe erg ik het misschien ook eens ben met hun boodschap. Ik bekijk dit wel een keer als ik heel erg mellow ben.
Zit het probleem hem nu in het gedrag van een individu, de hoeveelheid personen of de omgang met afval?
@1: Het is inderdaad her en der wat versimplificeerd, al zou een computer met een nieuw moederbord, intern geheugen en vooruit ook een grotere harde schijf langer ‘meekunnen’ dan nu het geval is.
Het is inderdaad jammer dat het wat kort door de bocht is, maar ja: wat wil je allemaal proppen in 20 minuten? Bijna iedere ‘documentaire/presentatie’-maker presenteert zijn/haar waarheid ‘sterker’ dan de daadwerkelijke boodschap, maar zoals je zelf aangeeft: de kern van het betoog klopt en dat deel wilde ik er ook vooral uitlichten. Zij doet dat liever op de ‘moraalridder-manier’ en schiet daarmee her en der door…
@2: Drink een paar drankjes (er is een ideale periode hiervoor op komst ;) ) en focus je op de boodschap, wellicht dat je je er dan doorheen kan worstelen :)
@3: Het probleem zit in het gedrag van het individu, de huidige manier van produceren (en wederom consumeren). De hoeveelheid personen versterkt het effect. De omgang met afval heeft te maken met het gedrag van het individu en het bedrijfsleven, tenminste als de aanname dat 1% van al de gekochte goederen na 6 maanden nog ‘in huis’ is (geheel) klopt.
Of is het de hoeveelheid mensen in een gebied die een drempelwaarde voor het toelaatbare gedrag bepalen voor dat gebied. Op een kleine schaal is het namelijk geen probleem.
Afval hoeft in dezelfde lijn ook geen probleem te zijn. De aarde draait op afval. Immers het afval van het ene proces is meestal het voer voor een ander proces. Wat dat betreft zie je dezelfde consumptie ook buiten het menselijk gedrag. Ook hier kom je weer de hoeveelheid mensen tegen als factor. Wie wil er een stortplaats in zijn achtertuin. Niemand? OK, dan verbranden we de boel. Waarmee doorlooptijden opeens enorm verkort worden en er zaken in de atmosfeer komen die daar anders nooit in dergelijke getalen zouden komen.
Het probleem zit hem dan ook niet zozeer in het gedrag van een individu als wel in het socialegedrag van de soort.
@5: Absoluut, maar het is het gebied dat een bepaalde drempelwaarde heeft (voor zover dat mogelijk is te kwantificeren).
Hierbij is de mens, zijn gedrag, manier van leven, snelheid van grondstoffendelving, maximale hoeveelheid stofdelen, voordat er smog hangt, etc. van belang.
Afval hoeft (daarmee) in de rest van de lijn geen probleem te zijn, behalve als bijvoorbeeld 99% van wat de Amerikaan koopt binnen 6 maanden afval is geworden, zonder een weldoordachtig recycling-structuur. Ik denk dat jij doelt op de ‘cradle to cradle’-methode?
De link met ‘mensen’ en het wel of niet willen van een stortplaats kan ik deels volgen. Immers, als een stortplaats gezien werd als een daadwerkelijke bijdrage tot het hergebruik-proces valt daar m.i. wel een enorme, afgelegen plek voor te vinden. Als de Saudi’s eiland kunnen opspuiten om het land te verfraaien, moet dat theoretisch kunnen. Dat het nu zo werkt en de meeste mensen geen stortplaats vlakbij willen hebben, kan ik beamen :)
Het probleem zit hem inderdaad ook in het sociale gedrag van de soort, want: laten we eerlijk zijn, de grootste milieubijdragen vallen eerder te verwachten van een systeem/denkwijze verandering (in het gehele productieproces dus), dan van de bijdrage van het individu. En al zouden we het willen, de realiteit is nu eenmaal dat ‘de meerderheid de voorkeur geeft aan maatregelen die eenvoudig zijn te nemen en weinig geld of moeite kosten.’
Ik verwacht dan ook een matig resultaat in CO2-reductie van de medemens die korter doucht, zijn apparaten minder vaak op standby zet & aan de spaarlamp gaat. :)