GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers, dit kunnen stukjes zijn die we – uiteraard met toestemming – overnemen van andere weblogs, of via onze mail binnenkomen. Hieronder een stuk van Annoesjka, dat eerder op haar eigen weblog verscheen.
Ach, wat een ophef over zo?n aap die zich even dierlijk gedraagt in een ondierlijke omgeving, namelijk een dierentuin.
Laten we niet vergeten dat een zoo vooral bestaat voor ons menselijke vermaak. Natuurlijk, een dierentuin doet ook goede dingen (bijvoorbeeld fokprogramma?s om te voorkomen dat een dierensoort uitsterft). Maar in de eerste plaats is het niet meer dan een plaats waar mensen worden beziggehouden.
En beziggehouden werden ze, de bezoekers van Blijdorp vrijdag. De vrouwelijke vaste bezoeker moest het bijna met haar leven bekopen. Tot zaterdagmiddag lag ze op de intensive care en werd ze kunstmatig in slaap gehouden. Meteen daarna heeft De Telegraaf haar weten te interviewen en uit haar mond opgetekend dat ze dagelijks contact had met de aap:
?Als ik naar hem lachte, lachte hij terug?
Je kan het haar moeilijk kwalijk nemen dat ze menselijke gevoelens projecteert op zo?n aap. Het is haar referentiekader, ook al gaat het te ver om te zeggen dat Bokito en haar man opvallend veel overeenkomsten vertonen. Ondertussen klinkt de roep om bordjes bij de apen: ?niet in de ogen kijken?. Hé, wat een idee. Hier is een ander idee: dieren als dieren behandelen en ze gewoon lekker in de natuur laten.
Reacties (18)
Waarom? Er is niet sec een reden waarom dieren in “de natuur” beter af zijn dan in de dierentuin.
Iknik
@Iknik: dat denk ik ook.
Daarbij, als je vindt dat de dieren- en de mensenwereld zonodig gescheiden moet zijn, moet je ook geen fokprogramma’s voeren of proberen te voorkomen dat die domme panda uitsterft.
Er is ook niet sec een reden dat dieren beter af zijn in een dierentuin waar mensen ze aan lopen te gapen.
Klopt. Dus sec is er niet echt een reden om voor het één of het ander te zijn :)
Iknik
Al jaren vraag ik me af wat mensen toch bedoelen met “dieren als dieren behandelen”, zeker omdat we het er ook niet over eens zijn hoe het is om “een mens als mens te behandelen”.
Het lijkt semantiek, maar die kwestie ligt precies aan de basis van de antropogene scheiding tussen mens en dier.
@ Iknik – …ware het niet dat ik vroeger vaak naar Artis ging en daar de ijsberen en olifanten altijd maar hetzelfde rondje zag lopen, telkens weer in dezelfde voetsporen, wat ze in de natuur niet in hun kop zouden halen.
@ Roy – Ik weet niet wat andere mensen ermee bedoelen, maar wat ik ermee bedoel is dat wij mensen geen menselijke emoties op dieren zouden moeten projecteren.
@Annoesjka: Over die ijsberen en olifanten, vond je dat zielig?
Dat is nou juist de moeilijkheid van het verschil tussen mens en dier. De scheiding is niet meer zo groot als Descartes vroeger met zijn ‘automata’ beweerde. Iedereen is tegenwoordig van mening dat dieren ook gevoel of gevoelens hebben. Dan is het ook niet raar dat we bij gebrek aan begrip onze menselijke emoties op dieren projecteren.
”Dan is het ook niet raar dat we bij gebrek aan begrip onze menselijke emoties op dieren projecteren.”
Dat is het wel. Als dieren emoties hebben, dan wil dat nog niet zeggen dat ze jouw emoties ten toon spreiden, met dito onderdrukking.
Die vrouw is echt te dom om te poepen. Als die Bokito de sprong niet gehaald had, dan had ze vast met het schaamrood op haar kaken met verheven stem staan roepen: “oeh! Ik deed echt niks hoor”. Nu is het eerste wat ze doet als ze uit een kunstmatige slaap komt, met de Telegraaf praten. Flikker toch op.
@8: ik begrijp ook wel dat ze niet mijn emoties tentoonspreiden, maar bij gebrek aan beter en door grote overeenkomsten in gedrag ontkomen we er niet helemaal aan om te antropomorfiseren. Hier het stuk van De Waal. En hier de lezing die hij hield op de Tinbergenlezing
@6: Dat is zeker geen goede zaak, en Artis is ook geen fijne dierentuin. Maar dat betekent niet automatisch dat het altijd slecht is voor een dier om in een dierentuin te zitten. Of dat ze het fijner vinden om in de vrije natuur rond te lopen.
Over dieren gesproken, je hebt wel één van m’n stokpaardjes te pakken :)
Iknik
@4: Volgens mij hebben we vorige week vrijdag gezien waarom we wel voor het één of het ander kunnen zijn.
Dieren in een dierentuin kunnen in contact komen met mensen die hun niet gewend zijn, met alle risico’s van dien. Dat risico is in de natuur stukken kleiner.
Bovendien zijn de safariluitjes in afrika er zich van bewust dat er geen hek tussen hen en het dier staat, terwijl de dierentuinbezoeker ervan uitgaat dat het dier onmogelijk de kooi uit kan (en dat is dus zoals gebleken niet altijd zo). Tenslotte lopen er hier vaak genoeg sukkels rond die te dicht bij een kooi/kuil komen of er zelfs inkruipen.
@Bismarck: toch denk ik dat er meer mensen gewond raken bij een safari dan in een dierentuin, en dan gegeven de enorme bezoekersaantallen van dierentuinen.
Dit incident staat wat mij betreft op zichzelf. Dat het spectaculair is doet niets af aan het verwaarloosbaar kleine risico
@1 en 2:
Dit is volgens mij een algemeen probleem, we weten nooit wat er iemand anders z’n kop omgaat. Niet alleen van dieren, maar ook zoiezo het proberen te begrijpen van andere mensen. Uiteindelijk is en denkt iedereen net even anders dus projecteren we altijd onze eigen emoties op die andere persoon. Hetzelfde doen we met dieren, het probleem is alleen dat die nog net even iets meer anders te zijn.
Het probleem met bedenken wat het beste voor dieren is dat je dat op geen enkele manier kan meten, dus het enige wat we hebben is bedenken wat volgens onze moraal het beste voor dieren is.
En volgens onze moraal is het opsluiten van een dier in een saaie omgeving minder diervriendelijk is dan het lekker in zijn natuurlijke omgeving laten (waarschijnlijk vooral omdat wij opsluiting zo erg vinden). Dus totdat we kunnen meten dat dieren beter af zijn in een dierentuin moeten we vooral geen illusies hebben dat we dierentuinen voor de dieren hebben.
@Fem: je hebt helemaal gelijk hoor. Dat we niets weten buiten onszelf is een belangrijk westers epistemologisch thema, maar het daarvan doorredeneren leidt tot een soort solipsisme. We kunnen als mensen alleen maar in een groep functioneren en interageren bij de assumptie van overeenkomstige gevoelens en gedachten.
Bij dieren zien we vaak dezelfde patronen (vandaar dat De Waal zegt dat antropomorfisme mag), maar het zit vaak mis bij de interpretatie van die patronen. Gedrag verschilt net als uiterlijke verschijnselen en daar moeten we rekening mee houden.
Maarrr: dat we dierentuinen niet voor dieren hebben, wil nog niet zeggen dat ze het daar slechter hebben dan in de vrije natuur.
Het schijnt overigens te zijn dat Bokito nu aan de lopende band wordt uitgedaagd. Zieke mensen dus…
@15: ja, beestachtig gedrag tegen dieren die wij graag menselijke eigenschappen toedichten…
@WasHetMaarWat: er is ook niet sec een reden waarom mensen beter af zijn in alle vrijheid dan in een gevangenis. Sterker nog, soms is het omgekeerde zelfs waard.
Het is echter niet aan ons om voor anderen te bepalen waar ze beter af zijn, of dat nou dieren zijn of niet, aangezien in het geheel niet vast staat wat ‘beter’ is en dat zelfs van individu tot individu verschilt.
@13: Volgens mijn moraal is het anders vooral belangrijk dat lijden geminimaliseerd wordt. De stelling dat wezens per definitie, of zelfs maar gemiddeld, minder lijden in hun natuurlijke omgeving is op z’n minst dubieus. En waarschijnlijk gewoon onwaar.
Natuur is een menselijk verzinsel.
Iknik