From Damascus with Love: bloggen in een totalitaire staat

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Deze gastbijdrage werd geschreven door Sami Hamwi en Daniel Nassar. Het stuk werd overgenomen van het blog Gay Middle East

Begin juni werd duidelijk dat het blog ‘A Gay Girl in Damascus’ nep was, en dat een Amerikaanse heteroseksuele man, Tom MacMaster, er achter zat. Twee Syrische LGBT-activisten leggen in een eerste reactie uit waarom de hoax zo’n kwalijke zaak is:

Sami Hamwi, van de Syrië-afdeling van Gay Middle East:

Bloggen is al meer dan acht jaar bij wet verboden in Syrië. Toen het internet opbloeide, begonnen veel Syriërs ruimten op het internet en blogs op te zoeken om persoonlijke gedachten, poëzie, korte verhalen en dergelijke te schrijven zonder zich bewust te zijn van dat verbod, maar ze bleven veilig zolang de autoriteiten alleen politieke en mensenrechtenblogs in de gaten hielden. LGBT bloggers kunnen alleen veilig blijven zolang hun blogs bedoeld zijn voor roddel en amusement, maar ze zouden wel eens hele andere problemen kunnen krijgen zodra ze nieuws rapporteren of zich bezighouden met homorechtenactivisme. Zodra een willekeurig blog aandacht begint te trekken, begint de kwelling van bemoeienissen door de overheden.

De Syrische politie reageert op oppositie, activisten, journalisten, bloggers, enzovoorts vooral met twee methoden, en soms voegen ze daar een derde aan toe om degenen te intimideren die “minder schadelijk” worden geacht. Om tal van redenen zal ik het woord ‘subject’ hieronder gebruiken om te verwijzen naar mensen die het Syrische regime op de korrel neemt.

De eerste methode waarvan de autoriteiten zich bedienen is het subject op te bellen en te zeggen: “We zouden graag langskomen voor een praatje!!” Later, als ze het nodig vinden om het subject meer dan eens te ondervragen zeggen ze zoiets als: “Kom toch langs voor een kopje koffie en een praatje!!” Ik hoef er denk ik niet bij te zeggen dat dit een “aanbod” is dat men niet kan weigeren. Dergelijke gesprekjes zijn gewoonlijk vriendelijk en vol met “welgemeend adviezen” van de kant van de politieagent over wat men beter kan doen en beter kan nalaten; het subject moet gehoorzamen. Geregelde bezoeken zijn heel gewoon voor journalisten en hebben doorgaans elke 2 à 3 maanden plaats. Ik heb zelf tot nu toe zevenendertig maal “gekletst” met beminnelijke politiemensen, en kreeg daarbij steeds het vriendelijke advies om mij niet welke vorm van politiek activisme dan ook bezig te houden.

De tweede methode behelst daadwerkelijke arrestatie. Ze wordt gebruikt wanneer men besluit dat het subject “effectief en schadelijk” is en/of contacten heeft met het Westen of met Westerse media. Gewoonlijk is niemand in staat om er achter te komen waar het subject mee naar toe is genomen, welke tak van de geheime politie de arrestatie heeft verricht, en wanneer het subject zal worden vrijgelaten als zij überhaupt ooit vrijgelaten worden. Gelukkig is de tweede methode nooit op mij toegepast en ik hoop dat dit zo zal blijven, maar veel van mijn vrienden hebben er wel kennis mee mogen maken, zoals ik vertelde in een eerder blog. Dagen-, weken- en soms jarenlang hoorde ik niets van die vrienden, en kwam ik niets van ze te weten. Ik heb twee vrienden die een paar jaar terug zijn verdwenen en ik weet tot op de dag van vandaag nog altijd niet wat er met ze gebeurd is en hoe het ze vergaat.

De derde methode is wat in een exacte vertaling “een veiligheidonderzoek” wordt genoemd. Agenten van de geheime politie gaan naar het huis van het subject, naar zijn werk, of zelfs de stad waar hij of zij vandaan komt, ze ondervragen zijn verwanten, collega’s en/of wergevers, en ze geven dan vingerwijzingen naar intieme kwesties die het subject liever voor zich houdt.

Dit is een veelgebruikte methode bij homoseksuelen en transseksuelen. Men laat dan de dreiging boven het hoofd bungelen dat men hen zal verraden bij familie of werkgever. Mensen zouden vermoord of op zijn minst ontslagen kunnen worden als hun homoseksualiteit bekend zou worden, aangezien de samenleving verre van tolerant is wat kwesties van seksualiteit betreft. Ik ben zelf meer dan zes maal onderworpen geweest aan dergelijke ‘veiligheidsonderzoeken’, waarvan de laatste twee dagen plaatsvond nadat de opstand in Syrië was begonnen.

Ik ben dit allemaal op begonnen te schrijven nadat het verhaal over Amina Arraf een van de leidende verhalen in de media was geworden, na haar zogenaamde arrestatie. Terwijl ik op het punt stond om mijn kijk op haar en haar verhalen publiek te maken, raakte ik verbijsterd door de laatste post die werd gepubliceerd op dat blog. In plaats van niet wereldkundig te maken wat ik heb geschreven, dacht ik dat mensen in het Westen zouden moeten weten over hoe de geheime politie in Syrië in z’n werk gaat, en hoe ze met Syriërs omgaan.

Aan meneer MacMaster, zeg ik: U moet zich diep schamen!!! Er zijn bloggers in Syrië die zo hard als ze kunnen proberen om nieuws en verhalen naar buiten te brengen over wat er gaande is in dit land. We moeten meer moeilijkheden overwinnen dan u zich kunt voorstellen. Wat u heeft gedaan heeft velen geschaad, ons allen in gevaar gebracht, en ons diep bezorgd gemaakt over ons LGBT-activisme. Voeg daaraan toe dat het twijfel opgeroepen kan hebben over de authenticiteit van onze blogs, verhalen en onszelf. Uw verontschuldiging is dan ook niet geaccepteerd, aangezien ik nota bene zelf was begonnen om navraag te doen over Amina’s arrestatie. Ik had mijzelf daarmee in groot gevaar kunnen brengen, en dat alles om een fictieve figuur. Echt… u zou zich moeten schamen!!!

Tot de lezers en de Westerse media zeg ik: er zijn werkelijk bestaande mensen in het Midden-Oosten die bloggen en verhalen rapporteren over de situatie in hun landen. Geef hen alstublieft de aandacht die ze verdienen.

Daniel Nassar:

Ik ben zo woedend dat ik niet eens goed kan typen.

Meneer Tom MacMaster, met alle respect, heeft het lef op het blog dat hij de laatste twee jaar heeft gecreëerd te beweren dat hij niemand heeft geschaad met zijn fictieve schrijfsels. Ik waag dat te betwijfelen.

Vanwege u, meneer MacMaster, zijn een heleboel van de echte activisten in de LGBT community onder het zoeklicht komen te staan van de Syrische autoriteiten. Deze activisten, waaronder ikzelf, hebben zoveel moeten veranderen in hun houding en hun levens om zichzelf te beschermen voor de positionele schade die uw kleine stunt heeft gecreëerd. U, meneer, heeft een hoop levens, waaronder die van mijzelf en verscheidene vrienden, in gevaar gebracht zodat u uw spelletje van creatief schrijven kon spelen.

Deze aandacht die u gebracht heeft, dwong mij terug in de kast op alle sociale mediawebsites die ik gebruik; het deed mijn familie tegen het plafond gaan en uit alle macht proberen om me weer in de kast te duwen en mijn vrienden begonnen te vragen naar telefoonnummers van dierbaren en familieleden zodat ze die konden bellen in het geval dat ik zelf zou verdwijnen. Veel mensen die mij kennen lagen nachtenlang te piekeren over mij en ik heb menige ruzie gevoerd met mijn familie omdat u zo nodig uw dwaze spelletje wilde spelen met de media.

U voerde de buitenlandse media een onweerstaanbare schotel van seks, religie en politiek en u laat ons nu achter met deze halve vromer-dan-gij verontschuldiging, met zwakke en oppervlakkige excuses over hoe u de aandacht wilde vestigen op de juiste mensen op de grond. Sorry, maar u bevindt zich niet op de grond, u bent niet bekend met de grond en u behoort zelfs niet eens tot de cultuur van de mensen die u zogenaamd wilde vertegenwoordigen.

U heeft mij mijn stem ontnomen, meneer MacMaster, en de stemmen van velen die ik ken. In uw poging aandacht te genereren voor uzelf en uw blog bent u erin geslaagd om de LGTB-beweging in het Midden-Oosten jaren terug te zetten. U bent er in uw eentje in geslaagd om onwelkome aandacht van de autoriteiten te vestigen op onze zaak en u zult verantwoordelijk zijn voor elke LGTB-activist die een gevallen engel wordt in deze kritische tijden.

Ik ben woedend, en als ik leefde in een land waar ik u juridisch kon vervolgen, zou ik dat doen.

Sami Hamwi en Daniel Nassar zijn de pseudoniemen van twee homoactivisten die wel echt bestaan en leven in Syrië en daar informeel netwerken en steungroepen onderhouden. Ze schrijven lang niet slecht over hoe het leven er uitziet als homo in Syrië.

Reacties (4)

#1 Cracken

“Ik ben woedend, en als ik leefde in een land waar ik u juridisch kon vervolgen, zou ik dat doen.”

Voor het publiceren van fictie op een blog?
Vrijheid van meningsuiting betekent toch ook dat je dingen mag zeggen/bloggen die compleet gefabriceerd zijn zolang je maar niet direct oproept tot haat/geweld. Zo te horen twee homo-activisten die het begrip nog niet helemaal onder de knie hebben.

  • Volgende discussie
#2 Prediker

In Amerika bepaalde rechter Oliver Wendell Holmes ooit dat de grens aan de vrijheid van meningsuiting ligt op het punt dat je anderen in gevaar brengt.

Je mocht volgens hem bijvoorbeeld niet voor de gein “Brand! Brand!” roepen in een vol theater, want je weet dat er dan paniek uitbreekt waarbij mensen elkaar onder de voet kunnen lopen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Herman

@Cracken Juridisch misschien wel, maar moreel gezien kan dat in sommige situaties anders liggen. Zoals deze mensen zelf duidelijk maken in hun blog zijn homoseksuelen in Syrië constant in gevaar. Met vrijheid komt ook verantwoordelijkheid. Wat mij betreft had deze man de verantwoordelijkheid moeten nemen om de gevolgen van zijn handelen voor grote aantallen homoseksuelen in Syrië af te wegen tegen het genieten van zijn vrijheid van meningsuiting.

Als het jouw leven zou zijn dat in gevaar was, samen met de levens van tientallen vrienden en bekenden, doordat een of andere minkukel zo denkt leuk te zijn door dingen te roepen die jou in gevaar brengen, zou je dan nog al die levens een eerlijk offer vinden voor de vrijheid van meningsuiting van die ene man? En vind je dan nog dat je niet het recht hebt om daar woedend over te zijn?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Prediker

Sowieso; als Tom MacMaster er boven had gezet ‘a fictional blog’ met een disclaimer dat Amina een fictieve schrijfexercitie was, dan was er niks aan de hand geweest.

Maar wat ik uit een interview met de man begrijp, is hij ermee begonnen met het idee dat hij dan over de Palestijnse zaak kon bloggen zonder iedere keer lastiggevallen te worden met de vraag: ‘Waarom haat je Amerika?’

Hij zegt dat hij dacht dat als hij zou schrijven onder het pseudoniem van een vrouw in Damascus, dat andere mannen zich dan in zouden houden, en zich op de inhoud zouden concentreren van wat hij schreef, in plaats van de boodschapper. Hij heeft er een lesbische vrouw van gemaakt omdat dit een literaire uitdaging was. Kan ik me als Amerikaanse heteroman afdoende verplaatsen in wat het is als lesbische vrouw in het Midden-Oosten door het leven te gaan, dat het geloofwaardige lectuur oplevert?

Hij had misschien veertig reacties verwacht. Toen dat blog 40.000 lezers kreeg, groeide het allemaal een beetje boven zijn hoofd. Maar hij ging ermee door omdat hij zich gevleid voelde: je kunt hem geen groter compliment geven dan dat je zijn schrijfkunst waardeert.

Blijft natuurlijk wel de vraag waarom hij dan hele romantische online-relaties onderhield met echte en namaak-lesbo’s.

  • Vorige discussie