Fransen hebben genoeg van Macron

ELDERS - De Franse president Emmanuel Macron beloofde bij zijn verkiezing te breken met de oude politiek. Zijn populariteit nadert inmiddels die van zijn onfortuinlijke voorganger Francois Hollande.

Als gastheer bij de plechtige herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog was Emmanuel Macron vorige week zondag onder de Arc de Triomphe het middelpunt van een bijzonder gezelschap van alle wereldleiders van het moment, van Poetin tot Trump. Hij mocht een toespraak houden waarin hij zoals gewoonlijke grote woorden gebruikte. Maar in eigen land hebben ze na anderhalf jaar al schoon genoeg van hun president. Zaterdag lag het land plat door de demonstraties van honderdduizenden automobilisten die wegen blokkeerden uit protest tegen de verhoging van de brandstofprijzen. De wegblokkades houden nog steeds aan en hebben inmiddels twee doden en honderden gewonden gekost.

Het protest van de ‘gilets jaunes’, de ‘gele hesjes’, lijkt op de beweging van de „rode mutsjes”, bonnets rouges, die eind 2013 massaal mensen wist te mobiliseren tegen de toen ophanden zijnde invoering van een ecotaks voor het wegtransport. De tolpoortjes waren al geplaatst en het contract met de exploitant was al getekend toen de regering van François Hollande er toch van afzag. Dat kostte het land bijna een miljard euro. Voor Hollande was de draai politiek het begin van het einde, schrijft Peter Vermaas in de NRC. Misschien is dat de reden dat de huidige Franse regering nog niet wil wijken voor de demonstranten. Een andere overweging zou kunnen zijn dat Macron zijn opponent Marine Le Pen, die de brandstofprotesten met haar beweging Rassemblement National (RN) volop steunt, geen goedkoop succes gunt. Een gevalletje ‘uitstel van executie’?

Schoon genoeg van belastingpolitiek

De  ‘gele hesjes’ roepen wel ergernis op bij andere automobilisten die hun weg versperd zien, maar er is ook veel instemming met de acties. Bijvoorbeeld bij de Franse middenklasse die bij gebrek aan passende huisvesting in de grote steden naar de periferie is verhuisd en nu geconfronteerd wordt het hogere transportkosten. Veel Fransen vinden dat de regering hen toch al te veel op kosten jaagt. Tekenend is dat in recent opinieonderzoek over de belastingpolitiek van de huidige regering nog slechts een kleine meerderheid van 54% zegt het betalen van belasting als een burgerplicht te zien. In vergelijkbaar onderzoek van vijf jaar geleden onder president Hollande was dat nog 57%. Opnieuw een teken van het dalend vertrouwen in de politiek.

Europese verkiezingen

Macron heeft nog tot volgend jaar mei om iets aan zijn binnenlandse populariteit te doen. Dan zijn de verkiezingen voor het Europese parlement. Zijn partij, La Republique En Marche (LREM) heeft in het EP nog geen zetels. Naar verwachting gaat LREM zich aansluiten bij de liberalen van ALDE, een versterking van het rechtse imago dat Macron in anderhalf jaar tijd heeft opgebouwd. De grote overwinning die ze bij de nationale verkiezingen hebben gehaald zullen ze waarschijnlijk niet kunnen herhalen.

Macron heeft zich altijd hard gemaakt voor Europa. Grote woorden, vergaande plannen. Het ziet er nu naar uit dat de twee feitelijke leiders  van de EU, Macron en Merkel beide binnenslands in een weinig comfortabele positie zitten. Als zij er niet in slagen het vertrouwen te herstellen zal dat ongetwijfeld zijn weerslag hebben op de resultaten bij de verkiezingen. En links zal daar maar moeilijk van kunnen profiteren als een zo nauw met de huidige macht verbonden figuur als Timmermans de kar moet gaan trekken voor de sociaaldemocraten. Op termijn dreigt dus ook Macron’s Europese politiek te falen en daarmee is Frankrijk terug bij af.