DATA - Het ledental van CDA, PvdA en VVD daalt al dertig jaar gestaag. En gelijkertijd daalt ook hun aandeel zetels in de Tweede Kamer. Zonder trendbreuk moeten met name CDA en PvdA hun traditionele rol van grote middenpartij gaan opgeven.
Vorige week werden de jaarlijkse tellingen bekend van de ledentallen van de politieke partijen. Helaas beperken die tellingen zich alleen tot de partijen vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. Het is een raadsel waarom nergens structureel bijgehouden wordt hoe het volledige partijlandschap er uit ziet, ook op lokaal niveau.
Het ledental van de partijen in de Tweede Kamer lijkt zich de laatste jaren te stabiliseren. Maar dit gegeven verhult een geheel andere trend. De traditionele grote 3, CDA, PvdA en VVD, zijn in dertig jaar tijd meer dan gehalveerd van 386.500 naar 154.000 leden.
Als je dan vervolgens het aandeel leden en het aandeel kamerzetels van de grote drie vergelijkt met de rest, dan zie je duidelijk de problemen waar de traditionele middenpartijen in zitten.
Overigens doet de VVD het van de grote 3 relatief nog het beste. Hun aandeel zetels blijft redelijk op niveau (vandaar de kop).
Nemen we de laatste peiling erbij dan zakken de grote drie naar ongeveer 70 zetels. Geheel in lijn met de trend van de laatste dertig jaar.
Op bovenstaande grafiek kan je terecht aanmerken dat bij de “rest” eigenlijk niet de PVV hoort. Ze hebben wel kamerzetels, maar geen leden. Dus wellicht is een betere weergave deze:
Overigens is ook opvallend dat de SP haar grote opmars niet heeft kunnen volhouden. De ambitie om de grootste ledenpartij te worden, lijkt nu moeilijk haalbaar.
Update: Twee grafieken met respectievelijk de absolute totalen van het aantal leden alsmede welk deel van de volwassen bevolking (18+) lid is van een politieke partij (met vertegenwoordiging in de Tweede Kamer).
Zie voor meer analyse twee posts van vorig jaar.
Hier een Excel-spreadsheet met de gebruikte data.
Reacties (16)
Het meest opmerkelijk vind ik de SGP. Zeer stabiel en langzaam groeiend.
Stabiel zeker, maar als percentage van de bevolking is er denk geen sprake van een stijging, maar van een daling.
Als je nou gewoon eens een kijkje nam naar het lidmaatschap überhaupt, valt vast nog wel meer op. Volgens mij loopt dat al decennia terug. Dat nieuwe partijen tijdelijk “tegen de trend in gaan” is redelijk onvermijdelijk (ze beginnen immers bij 0 leden), maar vertekent het beeld (omdat nieuwe partijen ook veelal in eerste instantie kleiner zijn en in het artikel gedefinieerd worden als anderen).
Goed dat je het zegt. Ik plaats het totaal aantal leden in een grafiek er zo ook even bij.
Overigens gaan nieuwe partijen nauwelijks tegen de trend in. Ze groeien niet genoeg om het verlies aan de andere kant op te vangen.
Wellicht had dit beeld er anders uitgezien als de PVV toch een ledenpartij zou zijn geworden (ik vermoed van wel).
Ik ben eigenlijk blij verrast om te zien dat het deel van de bevolking dat lid is van een politieke partij al bijna 20 jaar stabiel is. Er dus helemaal geen daling van het aantal mensen wat lid is van een politieke partij. Goed nieuws voor de democratie.
Nou, ik zou wel eens willen weten hoe dit in andere landen ligt.
Verder zit er nog een problematisch aspect aan het 2,5% verhaal:
https://sargasso.nl/archief/2010/01/21/pijnpunt-politieke-participatie/
@5 – Het beste nieuws voor de democratie is,
dat de neergang van het CDA en de PvdA onstuitbaar is.
Met name de nog steeds durende opgang van D66 en dat het ledental van Groenlinks vorig jaar niet juist een flinke dip heeft gekregen vind ik heel opvallend. (Of worden leden automatisch voor het hele jaar geteld en is de dip die nu bij 2012 staat nog het gevolg van het Afghanistan-standpunt?)
Dat kan moeilijk anders. Dat Groenlinks veranderde in Groenliberaal was al tegen het zere been, maar dat Afghanistan-standpunt was puur verraad.
Wat mij betreft komen ze daar nooit meer bovenop.
Ik vermoed dat de ledentallen steeds de stand op 1 januari zijn. De Afghanistan-dip voor GL zie je dus pas in 2012 terug.
Nou, het gaat wel om de getallen tot 1 januari dit jaar. Dus een deel van de dip moet al zichtbaar zijn.
Zie @ 7;
Zijn simpelweg hen eigen verdiensten.(resultaten van eigen “werk” )
Probleem is dan wel we geen middenpartij meer hebben.
En sedert de Nederlandse politieke/democratisering geschiedenis,
we niet anders kennen.
Maar hier hebben ze het middels doeloos wan beleid (en veelal verraad aan hen kiezers, zelf naar gemaakt.)
Het enige wat ik nog kan bedenken is ofwel zeer tactisch stemmen; Ofwel pal voor je partij gaan staan,en kiezen,je het best,door vertegenwoordigd voelt/ jouw visie in terugziet..(Als die er al is)
Liever zie ik 1 tot 2 jaar GEEN regering;en dat de partijen eerst eens even, bezinnen, en komen met een visie, programma, we weten waar aan toe te zijn;I>PV meewaaien, met elke zuchtje wind…
Het summum van idioterie, is nu aan te komen zetten,met het begrip;
” radicale midden”
Niet besteedt aan ons overwegend;
“Extreeem gematigde, radicaal genuanceerde volk”
Het keiharde zachte deel van de kern.
Het gortdroge natte water….
Wat hebben die mensen in godsnaam zitten doen op school?
Of bekt het wel lekker; ik stem/ben; niet rechts,niet links, maar RADICAAL EXTREEM MIDDEN . (??)
NOg effe; en we hebben de ACDA ;
Atheistisch Christelijk Dictatoriaal APPEL.
OOk het laatste congres van de CDA, leek meer een,opgeklopte euforische bijeenkomst van een sekte; Dan wat anders.
En laat me over de PVDA maar niet beginnen;…..want dat kost mij een fors aantal blaadjes; en andere,scroll irritaties.
Wat in deze discussie nog wel eens vergeten wordt is dat het niet zozeer gaat om mensen die hun lidmaatschap opzeggen, maar domweg komen te overlijden. Het ledenbestand van politieke partijen (met name die van CDA en PvdA) is enorm vergrijsd.
En niet te vergeten dat fenomeen dat je vooral onder katholieken tegenkomt:
“Bent U gelovig.”
“Ja, maar niet praktizerend.”
Of dat trouwens in de bovenstaande discussie vergeten wordt is de vraag: in hoeverre zou het belangrijk zijn? OK. ze melden zich niet af, maar sterven uit. Wat telt is het eindresultaat.
Aan de andere kant worden dat soort partijen natuurlijk wel steeds minder interessant voor de carriere-politicus. Als ze ze op een gegeven moment nog maar 10 zetels of minder te verdelen hebben (en bestuursposten etc. etc.) dan zou het proces dus zomaar in een stroomversnelling kunnen geraken. Zoiets als een plee die doorgetrokken wordt.
Bestaan daar sociologische modellen voor?