ANALYSE - Hoeveel bezuinigt dit kabinet eigenlijk op ontwikkelingssamenwerking?
Het kabinet bezuinigt 1 mld op ontwikkelingssamenwerking. In de campagne keerde de PvdA zich nog fel tegen bezuinigingen, maar tot op heden heeft het nog niet tot fel protest geleid. In het Kamerledenpanel van BNR ontstond een discussie over de bezuinigingen. Volgens CDA-Kamerlid Madeleine Toorenburg zijn de bezuinigingen forser dan afgesproken in het Catshuisakkoord. Joel Voordewind bestreed dit.
Tijd om de discussie over ontwikkelingssamenwerking van feitelijke context te voorzien.
Hoeveel geld gaat er naar ontwikkelingssamenwerking?
Het kabinet Rutte I heeft het budget voor ontwikkelingssamenwerking versoberd van 0.8% naar 0.7% vanaf 2012 (2011: 0.75%) van het Bruto Nationaal Inkomen (dit is BBP + wat NL’ers in het buitenland verdienen – wat buitenlanders hier verdienen). Dit betekent dat er de afgelopen jaren ongeveer 4.5 miljard aan ontwikkelingshulp is uitgegeven. Dit is ongeveer 270 euro per Nederlander.
| Ontwikkelingssamenwerking | BNI | % | Uitgaven |
| in miljoenen | |||
|
2011 |
607180 |
0,75 |
4553,85 |
|
2010 |
579317 |
0,8 |
4634,536 |
|
2009 |
559385 |
0,8 |
4475,08 |
|
2008 |
581855 |
0,8 |
4654,84 |
Wat betekende de bezuiniging van Rutte I
Uitgaande van een BNI van 607 mld bezuinigde (van 0.8% naar 0.7%) Rutte I (structureel) 607 miljoen op ontwikkelingssamenwerking. Deze bezuiniging is gefaseerd ingevoerd (in 2011 0.75%) en dus afhankelijk van het BNI.
Wat wordt er nu afgesproken?
Voor 2013 verandert er niks, dat houdt in dat 0.7% van het BNI naar ontwikkelingssamenwerking gaat. Vanaf 2014 wordt er extra bezuinigd: van de 0.7% van het BNI (van 2014) gaat 750 miljoen euro af en het bedrag dat overblijft gaat naar ontwikkelingssamenwerking. Vanaf 2017 gaat er 1 mld van de 0.7% af. Het kabinet verlaagt dus niet de norm, maar haalt een bedrag van de norm af.
Daarnaast wordt er een ‘revolverend’ fonds opgericht. In drie jaar (2014-2016) stort de overheid in totaal 750 miljoen euro in dit fonds dat bedoeld is om investeringen (van met name het MKB) in ontwikkelingslanden te bevorderen. Het is een revolverend fonds dus het is de bedoeling dat de investeringen zichzelf terug verdienen en er dus altijd 750 miljoen beschikbaar is.
Welke organisaties en/of landen geen/minder geld zullen ontvangen is nog niet bekend.
We kunnen natuurlijk niet voorspellen wat het BNI in 2014 is (wanneer de bezuiniging ingaat), maar ervan uitgaande dat het BNI groeit zoals de afgelopen drie jaar (3% voorzichtige schatting) is dit in 2014 663 miljard. Het budget voor ontwikkelingssamenwerking is dan 3.9 miljard (0.007*663 – 0.75). Zetten we dit budget weer af tegen het BNI dan komen we op een norm van 0.6%.
Wat waren de Catshuisplannen?
Het is zoals bekend nooit tot een daadwerkelijk akkoord gekomen, maar verondersteld wordt dat er 1 miljard extra op ontwikkelingssamenwerking zou worden bezuinigd (Joel Voordewind had het over 750 miljoen). Dit is dus precies hetzelfde als in het regeringsakkoord.
Hoe liggen we internationaal?
De VN-norm ligt op 0.7% van het BNI. Het OECD gemiddelde ligt op 0.32%. Gullere gevers dan Nederland zijn (2011): Zweden (1.02%), Noorwegen (1%), Luxemburg (0.99%), Denemarken (0.86%). Op Zweden na verlaagde al deze landen hun percentage tussen 2010 en 2011. Maar we laten ook een flink aantal ontwikkelde landen achter ons, bijvoorbeeld de VS (0.2%), VK (0.56%) en Finland (0.52).
Bronnen:
http://www.aidflows.org/
http://www.bnr.nl/?service=player&type=archief&fragment=201211091120001800
http://www.rijksbegroting.nl/2012/voorbereiding/begroting?hoofdstuk=40.4
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81170ned&D1=1-2,7,10,13-14,71,73,76,89&D2=2&D3=104,109,114,119&HDR=T&STB=G1,G2&VW=T
http://www.kabinetsformatie2012.nl/actueel/documenten/regeerakkoord.html
Meer factchecks bij The Fact Club.
Reacties (24)
Deze PvdA regering bezuinigt meer op ontwikkelingssamenwerking dan het vorige ” rotte rechtse beleid”
Addertje onder de OS-begroting uit het regeerakkoord: het klimaatgeld wat Nederland heeft toegezegd in Kopenhagen zal worden gehaald uit bestaand OS-budget. Iets waar ontwikkelingsorganisaties zich altijd tegen geweerd hebben. Dit geld zal worden gestort in het internationale Green Climate Fund en loopt op tot 1,2 miljard euro jaarlijks in 2020, dat betekent in 2017 ongeveer 330 a 360 miljoen euro per jaar.
Je zou dit dus kunnen zien als een extra bezuiniging op OS die oploopt in 2020 tot 1,2 miljard. Dit wordt echter in het regeerakkoord niet genoemd, maar kan je wel afleiden uit de begeleidende tekst.
Hier een snelle berekening van hoe het UN Green Climate Fund (dat in 2020 jaarlijks 100 miljard euro/dollar? moet gaan uitgeven) gaat worden gevuld: “the European Union will finance 30% of the total amount of that 4% will be financed by the Dutch government, that means from 2020 each year 1.2 billion euro”.
Nu kan je verdedigen dat het Green Climate Fund een fonds wordt dat sterk gericht is op het wegnemen / opvangen van de gevolgen van klimaatverandering in arme landen en dus in feite ook OS is. Is er dan sprake van een bezuiniging? Wat heeft NL nog te zeggen over dat geld? Wie gaat het uitgeven?
De GCF investeringen richten zich onder andere op: adaptatie projecten die gemeenschappen weerbaarder moeten maken tegen overstromingen en/of droge periodes. Maar ook het tegengaan van ontbossing kan gefinancieerd worden uit het GCF. Niemand weet echter zeker hoe dat zal gebeuren, dit wordt immers nog op VN niveau uitgewerkt. Net zo goed dat niemand precies weet hoe de onderstaande maatregel uit het regeerakkoord zal worden uitgewerkt. Ik denk dat Didi en Mark het zelf ook nog niet weten. Afwachten dus.
citaat regeerakkoord:
85. Ontwikkelingshulp
De uitgaven voor OS worden verlaagd met de in de tabel opgenomen bedragen, de ontwikkeling van de uitgaven blijft gerelateerd aan de ontwikkeling van het BNP. De publieke uitgaven voor de lange termijn financiering van het internationale klimaatbeleid –zoals toegezegd tijdens de Klimaattop in Kopenhagen in 2009- worden gefinancierd uit het OS budget.
einde citaat
Dit vind ik altijd zo jammer. We dragen absurd weinig af aan ontwikkelingssamenwerking. Tienden van procenten van het BNP? Waar hebben we het over? Ontwikkelingssamenwerking is nivellering op globaal niveau en een beetje nivellering heb je altijd nodig. Dit is echter veel te weinig. Het gaat niet over armoede zoals wij dat in Nederland armoede noemen, maar ‘echte’ armoede: geen-dak-boven-je-hoofd-armoede of geen-eten-voor-je-kinderen-armoede.
Vergelijk eens de inkomensongelijkheid binnen Nederland versus de inkomensongelijkheid tussen Nederland en ontwikkelingslanden. Waar is nivellering het hardste nodig? Stel dat we tien procent van Nederland’s rijksten aan de armen geven, waarom geven we dan als land niet tien procent van ons BBP aan arme landen?
Jammer dat zelfs de echte socialisten hun globalistische oorsprong zijn vergeten, als er überhaupt nog echte socialisten zijn in Nederland.
Wie heeft mij een minnetje gegeven op mijn puur inhoudelijke commentaar op #2 ? Ik zal nog eens mijn best doen jullie iets uit te leggen…
@4 Relax, die minnetjes zeggen niks.
@2
Goede aanvulling (het minnetje komst dus zeker niet van ons). Wij hebben gekeken naar het totale bedrag dat aan onder kopje OS wordt uitgegeven. Omdat nog niet volledig duidelijk is hoe dit wordt verdeeld zijn we hier (nog) niet verder op ingegaan. Maar dat huidige ontvangers van OS-geld minder zullen krijgen vanwege en bezuinigingen en opbouw revolverend fonds en dus geld naar klimaat moge duidelijk zijn.
Stefan (The Fact Club)
@3, Volgens mij snap je niet wat het BNI (of het BBP) is. 10% van het BBP uitgeven aan ontwikkelingshulp is 60 miljard, ofwel een derde van de totale overheidsuitgaven in een jaar.
Daarnaast is ontwikkelingsamenwerking net heroine, je raakt eraan verslaafd en gaat eraan kapot. Als je de arme landen ect wil helpen moet je ze de kans geven te ontwikkelen door importheffingen e.d. te laten verdwijnen zodat ze eerlijk kunnen concurreren.
@ 5 Geldt dat ook voor mij?
@7 Het gaat om het idee: waarom is welvaartsherverdeling tussen wereldburgers zoveel kleiner dan tussen Nederlanders? Als de rijke Nederlanders slechts 0,7% van hun welvaart zouden afstaan aan arme Nederlanders, dan noemen we dat terecht verwaarloosbaar. Waarom doen we dan net alsof 0,7% ontwikkelingssamenwerking wel genoeg is?
@9 omdat bij nivellering de poet in het algemeen wel bij de juiste mensen terechtkomt en bij OS niet?
Zoals de vroegere minister Jan Pronk al vertelde ‘de wereld is als een stad, als er in een achterbuurt rellen zijn, dat merken we dat ook in de villawijk’. En dan kan je dus wel dom wegkijken, en zeggen dat er niets aan de hand is, of hele muren dwars door de stad heen bouwen, of alleen de brandweer en de politie inzetten, het helpt structureel allemaal niets.
@11 En ik dacht nog wel dat we onze villawijk hebben opgebouwd en in stand houden, mede door goedkope arbeid in de derde wereld. Was Jan Pronk er maar in de 17de eeuw geweest om de VOC van tips te voorzien.
@12.
Onze villawijk is opgebouwd niet zozeer met goedkope arbeid, wel wordt het nu in standgehouden, of beter gezegd we gaan nu liever naar de supermarkt, dan de bakker op de hoek. Dat is ook globalisering. Alles is dicht bij elkaar gekomen. Dat heeft niets met de VOC te maken. Je kan hoogstens naar de opvolgers kijken als Unilever, Shell en AkzoNobel.
Het heeft alles met de VOC te maken. Het gaat om hoe wij in onze handel, zowel toentertijd als nu, er ontzettend hard van profiteren als we andere mensen in verre landen voor lage lonen kutklusjes laten opknappen.
Ik snap Jan Pronk wel: die stipt graag het eigenbelang aan om derdewereldlanden te helpen. Ik vind het alleen niet erg overtuigend.
Het werk wat in de verre oorden werd gedaan was niet het werk wat hier gedaan had kunnen worden. Dat is pas vanaf de 19e eeuw gebeurd, voornamelijk met textiel. Toen gingen de lonen meer verschillen, en werden de transportkosten minder. Dus lucratief. Dus nogmaals de VOC is een slechte vergelijking.
Omdat je daar al vanuit gaat, is je conclusie daarom ook onjuist. Economische globalisering, dat is wel degelijk het punt. Met alle mooie en minder mooie dingen. Want welvaart in de derde wereld gaat omhoog? En net zoals met de stad heeft alles meer en meer invloed op elkaar.
On topic: OSW is allang een onderdeel van economische zaken. Geld investeren in Afrika, is tevens een investering mede in en van het Nederlandse bedrijfsleven (bijv. Heineken).
Wat meneer Bolkestein enkele tijd geleden beweerde in de VK is sterk gedateerd, allemaal zaken uit de jaren 80 toen de situatie totaal anders was (Koude Oorlog).
“Het werk wat in de verre oorden werd gedaan was niet het werk wat hier gedaan had kunnen worden.”
Wat maakt het uit? Als koffie, rubber, specerijen, guano, etc enkel in derde wereld landen geproduceerd of verkregen kunnen worden, dan verandert dit toch niets wezenlijks aan wat ik zei? We profiteren/profiteerden evengoed van de slavernij en de lage lonen in de derde wereld? Wij bouwen onze samenleving dan toch net zo goed op hun arbeid? En onze Nederlandse villawijk (om even in de metafoor van Jan Pronk te blijven) vaart daar toch wel bij?
Dat maakt wel degelijk verschil. Vroeger was het handel (arbeid daar of hier maakte weinig verschil), tegenwoordig is het veel goedkopere arbeid (exporteren arbeid). Dat is een wezenlijke verandering. Vroeger verre oorden, tegenwoordig veel dichterbij.
Vroeger hadden wij ook ontzettend lage lonen in Europa, dat is nu gelukkig veranderd. En ten opzichte van verre oorden is onze koopkracht sterk omhoog gegaan. Alsof vroeger de arme sloebers ook al aan de koffie (luxe) zaten bij ons. Dat is allemaal sinds de 19e eeuw in sneltreinvaart veranderd.
Nogmaals: wat maakt het uit?
Wat het uitmaakt is dat jouw verhaal over de VOC totaal nonsens is. Andere tijd, andere verhoudingen. En dat jouw interpretatie van Jan Pronk zijn verhaal daarom ook niet klopt. Want dat is niet zozeer alleen over de lonen, maar over de veel bredere om zich heen grijpende globalisering. Waar zo hun voors en tegens in zitten.
Volgens mij begin ik te begrijpen waarom je zo ontzettend naast het punt lult. Je hebt blijkbaar op je netvlies gebrand staan dat ik over ‘goedkope arbeid’ in de derde wereld spreek. Ik benoem dat inderdaad, maar als je denkt dat ik zeg dat lieden in Nederland VANWEGE lage arbeidskosten de productie in vroegere tijden in verre landen liet gebeuren, dan maak je een fout. Die overzeese ondernemingen waren veel te riskant en veel te prijzig om het hiervan te laten afhangen. Het ging natuurlijk om grondstoffen die je niet zomaar in Europa kan produceren.
Dat laat onverlet dat Nederland wel ontzettend geprofiteerd heeft door uitbuiting, lage lonen en slavernij, zowel in het tijdperk van de VOC als nu. Dat staat buiten kijf. En geen verhaal over goedkope arbeid in Europa zelf verandert daar iets aan.
“En dat jouw interpretatie van Jan Pronk zijn verhaal daarom ook niet klopt. Want dat is niet zozeer alleen over de lonen, maar over de veel bredere om zich heen grijpende globalisering.”
Wat niet klopt is jouw interpretatie van wat ik denk.
Oh, ik lul om het punt heen. Volgens mij lullen we langs elkaar heen. Dat is heel wat anders.
@rob: ik geloof niet dat de VOC stond voor “alle hollanders”. Ook in de zeven provincien zelf werd er veel uitgebuit.
@22. Nou lul je om het punt heen.
Het verandert niets aan het feit dat de VOC zich schuldig maakte aan uitbuiting, lage lonen en slavernij. En de opbrengsten uit die uitbuiting, lage lonen en slavernij zijn voor alle Hollanders goed geweest.
@22 Hé je zegt daar niets waar ik het mee oneens zou zijn.