Op 20 juli 1944 droeg de eenhandige en drievingerige general von Stauffenberg zijn aktekoffertje zelf. Dat was natuurlijk al verdacht en een beetje goeie SS-er had toen al moeten inzien dat er iets niet klopte, aldus prins B. Helemaal toen de drievingerige generaal midden in de bespreking van de militaire situatie, die toen al zeer penibel was geworden voor Adolf, plotseling naar de WC moest en ging, alleen. Dat was ook al eigenaardig, aldus prins B.
Dat is nu 60 jaar geleden en de Duitse zelf-reflectie, de confrontatie van twee en een halve volledige generaties met de duistere kant van de eigen ziel, heeft in al die jaren tot veel discussie geleid. Daar zal ook nu geen verandering in komen. Maar er valt wel opmerkelijke metamorphose waar te nemen in de Duitse spiegel van de ziel. Twintig jaar geleden overheerste er bij veel Duitsers nog het idee dat de aanslag op Hitler een daad van verraad was. Immers, een militair stond onder ede en werd geacht zijn meerdere te gehoorzamen. Bovendien, werd het bespreken van het Duitse verzet in Europa zelf ook niet gewaardeerd. Duitsland had als Volk schuld, de Duitse natie was in zijn geheel van kwaad doordrenkt. Duitsland, dat was Faust, die zijn ziel aan de duivel verkocht, Duitsland, dat was dat ene populaire element uit de filosofie van Nietzsche en de rest vergeten, of sterker nog, vergeet ook Nietzsche maar, Duitsland dat is de zuster van Nietzsche, Duitsland, dat is het sociaal-darwinisme, dat nergens anders voorkwam, net zoals honderden jaren anti-semitisme, een typisch Duits verschijnsel. Daartegenover, stond Nederland, een schoolvoorbeeld van een heel volk in verzet, met aan het hoofd de dappere prins B. die uit naam van het volk zijn leven gewaagd had, door in een peniebele aftocht, de moeder des vaderlands had gered, door zijn laatste kogels af te vuren op de dodelijke Duitse jachtvliegtuigen, kortom wij waren het achterhuis, en de Duitsers waren Auschwitz.
Helaas, de Joden wisten het al langer, anti-semitisme was als de duivel zo oud en verspreid. De gele jodenster en het ghetto waren uitvindingen niet van de Nazi’s, maar van de paus. en de christelijke kerk. Nergens anders konden de Duitsers zo effectief de joden vervolgen dan in Nederland, prins B. bleek niet alleen zelf deel uit gemaakt te hebben van de SS, hij zegde zijn lidmaatschap nooit op zelfs, en tot op de dag van vandaag doen geruchten de ronde van verraad. Intussen, ontdekte ook de Duitsers zelf dat de Duitse Schuldvraag een dubbele zijde kende. De verzetsgroep ‘Die weisse Rose’ was al vroeg actief tegen Hitler, militair zinloze bombardementen van geallieerde vliegtuigen doodden tienduizenden Duitse burgerslachtoffers, de Russen kregen de vrije hand in Berlijn nadat ze de stad ten koste van duizenden kameraden hadden ingenomen, en nu hebben de media ook 20 juli 1944 massaal herontdekt. Via film, kranten, boeken en het internet bestaat er de laatste jaren enorm veel aandacht voor het thema. Er blijkt een slachtofferrol voor de Duitsers weggelegd, en er blijken Duitse verzetshelden te bestaan. De Tweede Wereldoorlog is in Duitsland nog steeds heel actueel.
Deze omkanteling in de bewustwording van de Tweede Oorlog, die de overwinnaarsgeschiedenis van de laatste 50 jaar moet herzien in een meer realistisch beeld van de oorlog, is een gezond teken aan de wand van het verenigde Europa. Hopelijk zal het effect daarvan ook in Nederland voelbaar zijn, waar de jonge generatie een negatiever beeld van Duitsers heeft, dan de oorlogsgeneratie zelf. Toch zitten er ook haken en ogen aan de discussie rondom de Duitse zelf-(her)bewustwording. Immers, von Stauffenberg was niet alleen leider van een groep verzetshelden, maar die zelfde verzetshelden waren ook jarenlang hooggeplaatste, leidinggevens Nazi’s en NSDAP leden, die actief deel uitmaakten van de Hitler-terreur. Bovendien, doet het bestaan van verzetshaarden tegen Hitler vanaf het begin van de Nazi-dictatuur ook vermoeden, dat ‘Ich habe es nicht gewusst’ niet in 100% van de gevallen opgaat. Blijkbaar, waren er wel degelijk Duitsers die WEL doorhadden hoe gevaarlijk extreem-rechts gedachtengoed is. De Duitse schuldvraag lijkt nog lang niet opgelost te zijn, en er zal ook buiten Duitsland veel actiever in de duistere Duitse kanten van de ziel gekeken moeten worden. Maar de echte schuldvraag begint ten alle tijde bij zichzelf.