Max Molovich, auteur op Sargasso

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | De Avonden

25 december 2012 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Omdat hij geen zin had om het hele boek te herlezen, maar zo tegen het einde van het jaar wel weer even de sfeer uit De Avonden wilde proeven, besloot Max Molovich naar de verfilming van het verhaal te kijken. En dat riep de nodige vragen bij hem op.

Er zijn mensen die elk jaar, wanneer dat ten einde loopt, De Avonden van Gerard Reve herlezen. Ik stel me voor dat je op de 23e begint, elke dag een dag leest, zodat je op de 31e je Oudejaarsavond samen met Frits van Egters beleeft, een glaasje friszure appel-bessensap nuttigt en, niet lang nadat de klok heeft aangegeven dat het jaar is afgelopen, tegen jezelf mompelt dat het gezien is en niet onopgemerkt is gebleven, waarna je het boek dicht doet en te bedde gaat en wegglijdt in een al dan niet droomloze slaap.

Ik heb zelf De Avonden slechts één keer gelezen. Volgens mij zelfs voor mijn lijst. Prachtboek, daar niet van, maar ik lees te langzaam en er zijn te veel boeken die ik nog wil lezen, om één boek, hoe goed het ook is, voor de tweede keer te lezen. Ooit heb ik voor Sinterklaas De Avonden op cd gekregen, voorgelezen door de grote volksschrijver zelve. Maar ik ben er nog steeds niet toegekomen het in z’n geheel te beluisteren. Ga ik nog wel een keer doen, want wat is er fijner dan te luisteren naar het heerlijk rustgevende sonore stemgeluid van de oude meester die zijn legendarische boek voorleest? Weinig, denk ik, maar je moet er de tijd voor nemen, en het lukt me maar niet die in te ruimen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Rauwer

18 december 2012 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Waarin de auteur kijkt naar Rauwer, een documentaire over Francis die haar zoontje Tom uitsluitend rauw voedsel laat eten. Daardoor raakt Tom ondervoed en wordt Francis beschuldigd van kindermishandeling.

Elke keer als Francis op Google gaat zoeken naar de gevaren waaraan de voedselindustrie ons blootstelt, ziet ze haar eigen gelijk bevestigd. Het is de paradox van deze tijd. Hoe meer informatie er beschikbaar is, hoe eenvoudiger het wordt om je wereldbeeld dicht te timmeren.

Ze heeft overal antwoord op. Pindakaas? ‘In alle pinda’s zit een schimmel. Behalve in de wild jungle peanut.’ Vis dan? ‘Vis zit vol met kwik. Kwik kan in je hersenen gaan zitten. Het kan depressies veroorzaken, het is gelinkt aan schizofrenie, het is niet iets waar je blij van wordt als dat in je lijf zit.’ Staat allemaal op het internet.

Het was niet zo heel erg geweest, als Francis geen kind had gehad dat ze wil beschermen tegen het kwade. Sinds hij vijf jaar is, eet Tom alleen nog maar rauw voedsel. Geen vlees, geen vis, geen brood, geen pasta, geen rijst, geen zuivel. Alleen maar rauwkost, noten en zaadjes. Tom is daardoor wat aan de kleine kant. De autoriteiten maken zich zorgen over hem. Maar Francis ziet haar eigen gelijk weer eens bevestigd. In zuivel zitten groeihormonen. Tom neemt geen zuivel tot zich. Logisch dat hij kleiner is dan zijn leeftijdgenoten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Proserpina

11 december 2012 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Waarin Max Molovich samen met zijn zoontje kijkt naar Martha Wainwright die Proserpina zingt, het laatste nummer dat haar moeder Kate McGarrigle schreef.

De dood bestaat nog niet voor mijn zoontje. Er is een verhaal van Dikkie Dik dat hij een tijdje interessant vond. In dat verhaal wil Dikkie Dik met een poes spelen. Maar die poes is al heel oud en een beetje ziek en komt z’n kussen niet af. Dikkie Dik gaat met een andere poes spelen. Als ze terugkomen is de ene poes er niet meer. ‘Poes Mies is dood,’ staat er dan. Ik heb dat zinnetje nog niet kunnen voorlezen. Ik sla het altijd over. Maar mijn zoon begrijpt wel dat er meer aan de hand is.

Laatst had hij zijn speelgoedboormachine in zijn hand. ‘Als je kapot bent, dan doe je het niet meer, hè?’ merkte hij op. Mijn vrouw beaamde dat.

De dood is voor hem nog heel ver weg. Hij weet nog niet wat het is en is er ook nog niet bang voor. Je kan kapot gaan, dat wel. Maar je gaat pas kapot als je heel oud bent.

Wat hem veel meer beangstigt dan de tijd dat hij er niet meer zal zijn, is de tijd die hij er nog niet was. Wij hebben een foto waar mijn vrouw en ik op staan. En hij niet. ‘Waar was ik dan?’ vraagt hij. ‘Je was er nog niet,’ zeg ik. ‘Maar waar dan?’ vraagt hij. Mijn vrouw wijst maar op haar hart. ‘Hier,’ zegt ze. Als ik naar hem kijk, kan ik eigenlijk niet bevatten dat hij er ooit niet was.

Martha Wainwright zingt Proserpina

11 december 2012 , 01:11 , door Max Molovich

Martha Wainwright zingt Proserpina, het laatste nummer dat haar moeder, folkzangeres Kate McGariggle schreef. Proserpina gaat over Persephone, dochter van Demeter en Zeus. Persephone wordt geschaakt door Hades, god van de onderwereld. Elk half jaar komt ze naar boven, om haar moeder te bezoeken. Dan wordt het lente.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Leve de tabletkrant

6 december 2012 , 13:00 , door Max Molovich

OPINIE - Kranten zien het belang en de mogelijkheden misschien wel die tablet biedt. Ze denken alleen dat ze er nieuwe krantenlezers mee kunnen aantrekken. Terwijl ze hun trouwe abonnees moeten overhalen om tabletabonnee te worden.

Er zijn genoeg kranten die inzien dat de tablet de toekomst is voor hun medium. Zo geeft NRC iPads weg als je abonnee wordt. En Rupert Murdoch introduceerde The Daily, een krant die uitsluitend op de iPad verschijnt. Maar de nieuwe abonnees van NRC worden zelden vaste abonnees. En The Daily zal deze maand ophouden te bestaan. Te duur en te weinig interesse. De fout die NRC en Rupert maken is dat ze denken dat je met een tabletkrant een nieuw soort krantenlezer aanspreekt.

Ik heb zelf geen tablet, maar ik kan me zo voorstellen dat de tablet ideaal is om een krant op te lezen. De grootte is prettig, je kunt gewoon door je krantje heen bladeren, je kunt nog eens op een linkje klikken als je ergens meer van wilt weten en je kunt het overal mee naartoe nemen. Zelfs als je op vakantie gaat. Of op zakenreis. Of gaat emigreren. En je hoeft niet elke maand een stapel kranten in de papierbak gooien. De krant in tabletvorm is als de papieren krant maar dan een paar duizend keer beter. Praktischer vooral. En milieuvriendelijker. Dat ene emotionele voordeeltje (papier voelt zo lekker) ben je zo vergeten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Jelle Brandt Corstius in India

4 december 2012 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je elke werkdag om 15.30 uur weer wakker met hun scherpe pennetjes. Vandaag: Max Molovich kijkt naar Van Bihar tot Bangalore. Waarin Jelle Brandt Corstius India probeert te begrijpen.

Lang geleden speelde ik in een bandje. Elke woensdagavond reden we naar de oefenruimte. ‘KIEZEN DOE JE ZELF’ had iemand heel groot op een van de pakhuizen op de Oosterdokskade gekalkt. Kiezen doe je zelf m’n reet, dacht ik altijd als ik dat las. Soms kom je op een tweesprong. Dan lijkt het of je kunt kiezen. Maar in feite heb je er verdomd weinig over te zeggen. Ik voelde mij in die dagen een speelbal van het lot.

Ik las eens over een wetenschapper die bij alle belangrijke beslissingen die hij in zijn leven maakte een muntje opgooide. Verstandige man.

Jelle Brandt Corstius gelooft vol overtuiging in de vrije wil. Zo vertelde hij in de eerste aflevering van Van Bihar tot Bangalore. Volgens de hindoes is het lichaam slechts een jas, het individu niet meer dan een toeschouwer in een schouwspel dat van A tot Z staat uitgeschreven in een boek dat niet van deze wereld is. Jelle vertelde in de voice-over dat hij wel eens jaloers was op de hindoes. Ze hoefden zich immers nergens zorgen over te maken, zo zonder vrije wil. Geen zorgen over de dood, geen twijfel of je wel de juiste keuze had gemaakt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Sir David Attenborough

27 november 2012 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je elke werkdag om 15.30 uur weer wakker met hun scherpe pennetjes. Vandaag Max Molovich over zestig jaar Sir David Attenborough. Oftewel: waarom natuurdocumentaires hem niet kunnen boeien.

De natuur. De godverdomde natuur. Met d’r perfectie. Wat heb je eraan? Ja, het heeft ons het leven gebracht. Maar moeten we daar nu zo blij voor zijn? De natuur beëindigt het leven ook weer. Het gaat maar door. Ik vind het maar saai, de natuur. Heb in mijn leven om precies te zijn drie natuurfilms gezien. Microcosmos. The March of the Pinguins. En Grizzly Man.

Alleen die laatste kon mij echt boeien. Maar uitgerekend die film mag je denk ik geen natuurfilm noemen. Gaat immers over een mens. Die denkt dat hij één met de natuur is, terwijl hij dat uiteraard niet is. Totdat hij opgegeten wordt door een beer. Dan is hij wel één met de natuur.

Eigenlijk is het onzin dat de mens geen natuur is. Als de mens zijn of haar seksdriften niet onder controle heeft, een zwakkere vermorzelt, of juist empathie toont, dan is dat de natuur. De bierscheet die ik net liet, was ook natuur. Een jong meisje vermoorden, god weet waarom, is ook natuur. Timothy Treadwell die denkt dat hij een beer is, is ook natuur. Zijn onnoemelijke behoefte ergens bij te horen, dat is de natuur van de mens.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Kane

24 november 2012 , 13:00 , door Max Molovich

COLUMN - TV-detective Max Molovich kijkt naar De Wereld Draait Door en ziet een herboren Kane. Matthijs is laaiend enthousiast. De twijfel slaat toe bij onze held. Zou Kane dan echt een goede plaat hebben gemaakt?

Ik heb het wel vaker gehad bij De Wereld Draait Door. Reinout Oerlemans kwam Komt Een Vrouw Bij De Dokter pluggen. Beste film ooit, zo leek het. Reinout als bezeten filmregisseur. Het zal toch niet, dacht ik. Het zal toch niet dat Reinout Oerlewapper een goede film heeft gemaakt? Een jaar later zag ik de film op tv. Een van de slechtste films die ik ooit had gezien. Ik kon weer rustig gaan slapen.

Weer een jaar of zo later zat Reinout Oerlemans Nova Zembla te promoten. Samen met zijn sterrencast. En weer vlogen de superlatieven over tafel als serviesgoed in een spookhuis. Waanzinnige film. Grote eer om mee te doen. Oerlemans is gestoord maar geniaal. En weer dacht ik bij m’n eigen: het zal toch niet? Het zal toch niet dat meneer van z’n fouten heeft geleerd en nu wél een goede film heeft gemaakt? Een dag later las ik de recensies. Geen recensent had de ballen om de film de grond in te heien. Angstig respect voor de 3D-pionier. Maar tussen de regels door las je dat het een zielloze boutfilm was. Als recensenten het camerawerk gaan roemen, dan weet je meestal wel hoe laat het is.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | De Intocht van Sinterklaas

20 november 2012 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - TV-detective Max Molovich kijkt naar de Intocht van Sinterklaas. Over een oude, stinkend rijke baardaap en zijn onhebbelijkheden. Plus: hoe lossen wij het zwartenpietenprobleem op?

Zwarte Piet is een blanke die doet alsof hij een neger is. Iedereen die anders beweert, steekt z’n kop in het zand. Zwarte Piet is niet zwart van de schoorsteen. Of hoe verklaart u die onberispelijke kleertjes van ’m? En die knalrode lippen?

Zwarte Piet is een neger. Die klusjes opknapt voor een stokoude, semiseniele, stinkend rijke, roomblanke baardaap. Een slaaf wil ik Zwarte Piet niet noemen, maar de relatie tussen Sinterklaas en Zwarte Piet is niet gebouwd op basis van gelijkwaardigheid. De relatie tussen Sinterklaas en Zwarte Piet is er een tussen werkgever en werknemer. De Prince de Lignac verkeerde 365 dagen per jaar op een jacht waarvan de bediening bestond uit louter Filipijnse jongens. In hagelwitte matrozenpakjes gekleed. Sinterklaas runt een bedrijf met personeel dat uit louter zwarte mannen bestaat. In felgekleurde pofpakjes. Ieder z’n onhebbelijkheden.

Dit jaar heb ik voor het eerst sinds mijn kleuterjaren weer naar de intocht van Sinterklaas gekeken. Met zijn drie jaar heeft mijn zoon de geloofsjaren betreden. De dag ervoor liet ik ‘m naar het Sinterklaasjournaal kijken. Hij was direct verkocht. Vooral het paard fascineerde hem mateloos. Zwarte Piet accepteerde hij zoals een klein kind alles accepteert. Dat hier de negroïde medemens werd geclichématiseerd, had hij niet door. Ik zat ‘m nog wel even te knijpen toen ik de volgende dag met hem een chocolademelk zat te drinken in een café en er een neger binnenkwam. Maar er gebeurde niets.

Geen bal op tv | Poule des doods

15 november 2012 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Waarin tv-detective Max Molovich naar Poule des doods kijkt, over een troepje dichters die eenzame doden naar hun graf begeleiden.

F. Starik. Dichter. Begraafplaats de Nieuwe Ooster. Hendrikus Willem wordt begraven. Hendrikus Willem had geen familie en geen vrienden om hem een laatste groet te brengen voordat hij ter aarde werd besteld. In dat soort gevallen komt F. Starik opdraven. Om een gedicht voor te dragen. De begrafenisondernemer vraagt zich af hoe hij F. Starik moet aankondigen.

‘Wat zeg je dan?’
‘Mag ik het woord geven aan F. Starik.’
‘F. Starik.’
‘Die een gedicht geschreven heeft.’
‘Mag ik daarbij zeggen dat je een gedicht geschreven heeft over het leven van… of is dat te?’
‘Bij het overlijden van.’
‘Naar aanleiding van het overlijden. U bent niet bij het overlijden geweest.’
‘Dat is waar.’
‘Ja, naar aanleiding van ja.’

Begrafenisondernemers. Vreemde snuiters. De dood is hun leven. Hun plechtstatige medeleven is vaak puur beroepsmatig. De dichter leeft ook van de dood. De dood is de brandstof voor hun kunst. Elk gedicht gaat erover. Elk gedicht is een poging de dood een loer te draaien. Of te bezweren. Of in kaart te brengen.

In de documentaire Poule des Doods volgen wij een groep rond dichter F. Starik die het op zich heeft genomen eenzame doden een waardig afscheid te geven. Als er een eenzame is overleden, gaan ze naar diens huis. Ze zoeken informatie over het leven van de dode en vervolgens maakt F. Starik, Menno Wigman of Maria Barnas een gedicht dat wordt voorgelezen tijdens de uitvaart.

Geen bal op tv | Langs de Grenzen van Turkije

13 november 2012 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Waarin hardboiled TV-detective Max Molovich onderzoekt wat de hedendaagse televisie te bieden heeft. Aflevering 1: Langs de grenzen van Turkije.

Turkse boer voor de camera. Over de vele vluchtelingen die via zijn land de rivier proberen te bereiken om naar Griekenland over te steken. Vanuit Turkse wachttorens worden het land en de oevers van de rivier in de gaten gehouden. De boer heeft medelijden met de vluchtelingen. Je laat niet voor niets alles achter om met gevaar voor eigen leven Fort Europa te bereiken. Mensen willen het beste. Geef ze eens ongelijk.

Aan de andere kant van de rivier. Vanachter hun ouzo bekijken Griekse mannen met lede ogen aan hoe hun dorp dag in dag uit wordt overspoeld door sukkelaars uit alle windstreken die als zombies door de straten zwerven. Of tegen een boom gaan zitten. Wachten totdat ze opgepikt worden door de douane. Een enkeling realiseert zich dat zijn voorouders hetzelfde hebben gedaan. De meesten laten zonder zelfcensuur hun zwart geblakerde hart spreken.

De Turkse boer ziet wanhoop. Mensen die, voortgedreven door overlevingsdrift, met hun laatste krachten Europa proberen te bereiken. De Grieken zien gelatenheid. Passievelingen die uitgeput wachten op wat komen gaat. Ongedierte, noemen ze het. Muggenzwermen die komen teren op onze welvaart. Parasieten. Europa doet niks.

Foto: Jeremy Blanchard (cc)

Groepsdruk is a bitch

9 november 2012 , 19:00 , door Max Molovich

COLUMN - Waarin de auteur, naar aanleiding van de ophef over de rouwadvertentie van Tim Ribberink probeert na te gaan hoe groepsdruk werkt.

In het programma Gepest! confronteert royaltyverslaggever Peter van der Vorst pestkoppen met hun slachtoffer. Ik heb het één keer gezien. Twee van de pestkoppen die Van der Vorst sprak, waren zelf het slachtoffer van pesterijen geweest. Totdat er nieuw bloed op school kwam. Ze grepen hun kans en transformeerde van slachtoffer naar pestkop. Waardoor zij niet langer werden gepest. Deze pestkoppen wisten wel ongeveer wat zij hun slachtoffer hadden aangedaan. Ze hadden het zelf ook ondervonden.

De grootste pestkop, degene die alle drie de jongens had gepest, kon zich bij God niet indenken wat er nu zo erg was geweest. Ja, hij had wellicht wat geintjes uitgehaald, maar dat stelde allemaal niet zo veel voor. Heus, hij was de kwaadste niet. Hij was niet intrinsiek slecht, om met de Moszkowiczjes te spreken.

Groepsdruk is a bitch. Het kan de aardigste mensen in beulen veranderen. Het verandert verreweg de meeste mensen in zwijgende toeschouwers. In wegkijkers en goedpraters. De mens is een empathisch wezen. We zijn niet de enige, zo weten wij dankzij Frans de Waal. We zijn wel de enige die erover kunnen reflecteren. Maar dat doen we niet zo vaak, want dat is veel te pijnlijk.