Overzicht

Jos van Dijk

1.192 Artikelen
604 Waanlinks
3.613 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: AJC1 (cc)

Het eenzijdige vijandbeeld van de BVD

, door

RECENSIE - Het debat over de bevoegdheden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten heeft baat bij een evaluatie van het optreden van de BVD in het verleden.

Constant Hijzen schreef met zijn proefschrift Vijandbeelden; de veiligheidsdiensten en de democratie 1912-1992 een indrukwekkende en originele geschiedenis van de BVD en zijn voorgangers. Er zijn meer boeken verschenen over Nederlandse geheime diensten, waaronder het standaardwerk van de eigen historicus van de BVD, Dick Engelen uit 1995. Maar die boeken gaan vooral over de binnenkant van de dienst. Of het zijn nogal anekdotische verhalen over de avonturen van Nederlandse spionnen die de vijand te slim af zijn. Hijzen concentreert zich op de de relatie tussen de BVD en de omgeving, actoren met een rol in de democratie die de dienst zou moeten beschermen: de politiek, de burgers en de media. In de interactie tussen de nationale veiligheidsdienst en zijn politieke, ambtelijke en maatschappelijke omgeving moet de legitimiteit van het functioneren van de dienst worden gevonden. En daar valt wat de BVD betreft nog wel het een en ander op aan te merken.

Vijandelijke ideologie

Wat Engelen in zijn Geschiedenis ook al duidelijk maakte bevestigt Hijzen: de BVD had een volstrekt eenzijdige dreigingsperceptie. Het communisme was hét grote gevaar voor Nederland, de CPN was een staatsondermijnende ‘vijfde colonne’, communisten waren per definitie niet te vertrouwen. En dat beeld bleef dominant en sturend voor het optreden van dienst tot ver in de jaren tachtig. Ondanks alle bezwaren die tegen deze eenzijdige opvatting van de veiligheid in Nederland al in de jaren zestig en zeventig veelvuldig werden geuit. Kamermoties van onder andere PvdA-Kamerlid Roethof en aanwijzigingen van de PvdA-minister van Binnenlandse Zaken Van Thijn hadden weinig effect.

Foto: Jökulsárlón gletschermeer [foto: Jos van Dijk] copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

In IJsland staat het EU-lidmaatschap weer op de agenda

, door

ELDERS - IJsland heeft een nieuwe, centrum-rechtse, regering

De nieuwe regering van IJsland laat het parlement besluiten of er een referendum moet komen over een hernieuwde aanvrage van het EU-lidmaatschap. Na de bankencrisis in 2009 meldde IJsland zich aan als aspirant-lid van de Europese Unie, maar een nieuwe, rechtse regering trok de aanvrage in 2015 terug.

De nieuwe driepartijenregering bestaat uit de Onafhankelijkheidspartij (21 zetels) van Bjarni Benediktsson die premier wordt, de Hervormingspartij (7) van Benedikt Johanneson en Björt framtíð (Schitterende Toekomst, 4 zetels) van pop-artiest, acteur en voormalig gemeenteraadslid Ótarr Proppe, die ooit met zijn punk-band Dr. Spock schitterde in de IJslandse voorronde van het Eurovisiesongfestival. De Hervormingspartij (7 zetels) is een liberale, pro-Europese afsplitsing van de eurosceptische Onafhankelijkheidspartij. Proppe is met zijn liberale Björt framtíð  eveneens pro-EU. De drie partijen hebben in het IJslandse parlement een meerderheid van slechts één zetel.

De verkiezingen op 29 oktober waren noodzakelijk nadat de vorige regering vorig voorjaar in opspraak was gekomen vanwege de Panama-papers. Toenmalig premier Sigmundur Davíð Gunnlaugsson van de Progressieve Partij bleek niet helemaal transparant te zijn geweest over zijn betrokkenheid bij een investeringsmaatschappij. Hij trad op 5 april met tegenzin af en werd opgevolgd door zijn partijgenoot Sigurður Ingi Jóhannsson. Na massale demonstraties en aanhoudende druk van de oppositiepartijen werden voor het najaar verkiezingen uitgeschreven. Jóhansson’s coalitiepartner, de Onafhankelijkheidspartij kwam als grootste uit de bus kwam. Ondanks dat partijleider Benediktsson ook genoemd werd in de Panamapapers als stakeholder in een investeringsmaatschappij op de Seychellen. Hij slaagde er in alle onrust over de onthullingen af te wentelen op Gunnlaugsson. Tijdens de verkiezingscampagne ontpopte hij zich als taartenbakker.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Post-truth’ politiek en de euro

, door

Martin Sommer over de invoering van de euro:

De criteria waren boterzacht en de zuidelijke landen voldeden niet. Maar minister Kok mopperde dat er altijd Cassandra’s zijn en premier Lubbers deed alsof hij niks hoorde. Het verhaal stemt overeen met wat een oud-topambtenaar me onlangs vertelde. CDA-minister Bert de Vries was de enige die begreep wat het gevolg was als landen niet langer konden devalueren: economische tegenwind kon alleen nog met loonsverlaging en bezuinigingen worden opgevangen – werkloosheid en ellende dus (…) De euro is een fraai voorbeeld [van post truth politics]. Feiten telden niet, wensdenken maakte de dienst uit.

Is de euro de schuld van alle ‘ellende’? Was er niet al jaren sprake van loonsverlaging en bezuinigingen? En is wensdenken a-politiek?

 

Foto: Malojavio El Saucejo (cc)

Wie speelt Balthasar in Spanje?

, door

ELDERS - El Día de los Reyes Magos (Driekoningendag) is in Spanje een traditionele grote feestdag die niet ontkomt aan eigentijdse perikelen.

Het sluitstuk van de christelijke feestdagen rond de geboorte van Jezus is traditioneel de viering van het bezoek van de drie koningen, of ‘wijzen’ zoals ze ook wel worden aangeduid, aan de kribbe in Betlehem. In Spanje is het een vrije dag vandaag. Op de avond voorafgaand aan het feest zijn er in alle steden optochten met praalwagens, muziek en vuurwerk waarmee Caspar, Melchior en Balthasar worden ingehaald. Ze strooien dan met snoepgoed dat wordt opgevangen in omgekeerde paraplu’s. Kinderen zetten daarna hun schoen buiten de deur met water en voedsel voor de kamelen om de volgende dag blij verrast te worden met nieuw speelgoed. Spaanse kinderen hechten vanwege de cadeaus nog steeds meer aan Driekoningen dan aan het Kerstfeest. Naast de cadeaus voor de kinderen is er ook nog de Roscón de Reyes, speciaal voor deze dag gebakken lekkers.  Het lijkt allemaal veel op Sinterklaas in Nederland.

Alhoewel doorgaans  wordt gesproken over ‘de wijzen uit het oosten‘ zijn de Spanjaarden er van overtuigd dat de drie uit Andalusië kwamen. De vorige paus, Benedictus, heeft dat nog eens bevestigd. Beetje vreemd eigenlijk, omdat een van de drie, Balthasar, zoals bekend een zwarte koning is. Ook in Spanje. Hij zou volgens verhalen van anderen uit Afrika komen. Over die Spaanse Balthasar is  nu enige ophef ontstaan die, net als de zwartepieten-discussie in Nederland, verband houdt met het multiculturele karakter van de samenleving.

Foto: floodllama (cc)

Bulgarije verdient aan oorlogen in het Midden-Oosten

, door
Journalisten van het Balkan Investigative Reporting Network (BIRN) vonden nieuwe aanwijzingen voor de betrokkenheid van Europa bij de oorlogen in Syrië en Jemen.
Boeing 747 jumbo jets van Saudi Arabian Cargo vlogen vorig jaar af en aan op de luchthaven van de Bulgaarse hoofdstad Sofia. Die hadden we in twintig jaar niet gezien, zegt een vliegtuigspotter. De vliegtuigen kwamen in Bulgarije wapens ophalen. In de afgelopen twee jaar leverde Bulgarije voor miljoenen aan wapens en munitie aan Saoedie-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. Het gaat om Sovjet-type wapens die deze landen zelf niet gebruiken omdat ze over moderne westerse wapens beschikken, zegt een analyst van het onderzoeksinstituut IHS Jane’s. De Bulgaarse wapens zouden worden doorgeleverd aan groepen die door Saoedie-Arabië en de VAR gesteund worden in de conflicten in Syrië en Jemen. Saoedie-Arabië heeft eerder al toegegeven de Syrische oppositie tegen president Assad met wapens te steunen. Ook de Verenigde Staten kochten in Bulgarije wapens ten behoeve van Syrische oppositiegroepen.
De Bulgaarse minister van Buitenlandse Zaken Daniel Mitrov ontkent dat zijn land wapens heeft geleverd aan Syrië. De minister reageerde op berichten uit Rusland dat Bulgaarse wapens waren gevonden in de puinhopen van Aleppo.
Foto: Roel Wijnants (cc)

Groepsbelediging blijft strafbaar

, door

ANALYSE - Nog geen week na de veroordeling van Wilders door de Haagse rechtbank stond in de Tweede Kamer de vrijheid van meningsuiting op de agenda.

Aan de orde was het initatiefvoorstel van Joram Van Klaveren (groep Bontes/Van Klaveren) om artikelen die groepsbelediging en haatzaaien strafbaar stellen te schrappen c.q. te wijzigen (wetsvoorstel 34051). Geert was er zelf niet bij en zijn zaak kon ook niet bij de beraadslagingen betrokken worden omdat er hoger beroep is aangetekend en zoals bekend laten Kamerleden zich niet uit over zaken die nog ‘onder de rechter’ zijn. Maar het werd wel een interessant debat waarin alle voors en tegens van verruiming van de vrijheid van meningsuiting aan bod kwamen. Het wetsvoorstel gaat het niet halen, zoveel is wel duidelijk geworden in deze eerste ronde. Er is op dit moment geen basis voor een zakelijk debat over de noodzaak, de zuiverheid en de effectiviteit van wetgeving over een onderwerp dat in de samenleving zoveel tegenstrijdige emoties oproept. En dat – dus ook-  in de Tweede Kamer leidt tot heftige botsingen, die we straks in de verkiezingscampagne vast en zeker uitvergroot terug gaan zien.

Ik haal een paar punten uit het stenogram van de vergadering van 15 december (punt 4)

Foto: Grzegorz Żukowski (cc)

Polen hopeloos verdeeld

, door

ELDERS - De spreekwoordelijke Poolse landdag is terug in Warschau.

In de Poolse hoofdstad bezetten leden van de oppositie het parlementsgebouw. Ze zijn van plan daar tijdens de Kerstdagen bij toerbeurt te blijven zitten uit protest tegen autocratische tendenzen van de PiS-regering die in het parlement een absolute meerderheid heeft. Vorige week vrijdag begon het protest naar aanleiding van een wetsvoorstel dat de aanwezigheid van de pers bij parlementszittingen dreigde te beperken. Een Kamerlid werd door de voorzitter wegens aanhoudende protesten uit de zaal verwijderd, waarop de volledige oppositie voortzetting van het debat blokkeerde. De PiS-meerderderheid trok zich vervolgens terug in een aparte zaal om de besluitvorming over de begroting voor 2017 in beslotenheid af te ronden. Daarin is ook een verlaging van de pensioenen van ambtenaren van de voormalige communistische inlichtingendienst voorzien. Reden voor de PiS om de oppositie, voornamelijk burgerlijke liberalen, uit te maken voor ‘communisten’ en ‘dieven’.

De gebeurtenissen in het parlement leidden tot massale demonstraties in het weekend. Het Comité ter verdediging van de Democratie (KOD) heeft opgeroepen tot een nieuw ‘Maidan’. Ook PiS-aanhangers demonstreerden tegen de pogingen om het land te ‘destabiliseren’, zoals het op de regeringsgetrouwe publieke televisie werd genoemd. De verdeeldheid in Polen is compleet.  De EU waarschuwt voor de laatste maal.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Rabbae’s onvermoeibare strijd

, door

RECENSIE - Een vriendenboek voor Mohamed Rabbae, belangenbehartiger van minderheden en antiracist .

Twee jaar geleden werd Mohamed Rabbae (1941) getroffen door een zware hersenbloeding die hem in één klap het lopen, lezen, schrijven en herinneren onmogelijk maakte. Eerder dat jaar had hij nog opgeroepen om een aanklacht in te dienen tegen Wilders vanwege de uitspraken waarvoor de PVV-leider onlangs is veroordeeld. Rabbae’s vrienden namen het initiatief voor een boek over zijn jarenlange strijd voor de belangen van minderheden en, in de afgelopen jaren, tegen het groeiende racisme. Het biedt naast herinneringen van zijn politieke vrienden interviews met mensen die met hem hebben samengewerkt en enkele teksten van zijn redevoeringen.

Rabbae’s activisme dateert uit zijn tijd als student op de universiteit van Rabat in de jaren zestig tijdens het autoritaire bewind van koning Hassan II. Hij kwam in 1966 naar Nederland om de militaire dienst te ontlopen en ging na een aantal losse baantjes economie studeren aan de UvA. Rabbae zou, zoals vele van zijn gevluchte landgenoten, nog vaak te maken krijgen met de ‘lange arm’ van het Marokkaanse regime, de Amicales.

Van de belangenbehartiging naar de politiek

Een groot deel van het werk van Rabbae was gewijd de belangenstrijd van migranten, gastarbeiders, allochtonen. Hij speelde eind jaren zeventig een belangrijke rol bij de acties voor verblijfsvergunningen van 182 Marokkanen die in een Amsterdamse kerk in hongerstaking waren gegaan tegen een dreigende uitzetting. In 1983 werd hij directeur van het Nederlands Centrum voor Buitenlanders en vanuit die functie kwam hij in de politiek terecht. Ina Brouwer zocht hem in 1993 aan als duo-lijsttrekker voor GroenLinks. Dat werd geen succes. De partij verloor bij de verkiezingen en Brouwer vertrok. Rabbae bleef Kamerlid tot 2002 onder Paul Rosenmöller. Mohamed heeft in deze periode veel vrienden gemaakt, blijkt uit dit boek. We komen naast Ina Brouwer en Anja Meulenbelt namen tegen als Bas de Gaay Fortman, Thom de Graaf, Tineke Lodders, Hans Dijkstal, Ed van Thijn en Hedy d’Ancona, oud-politici die zich net als Rabbae lieten zien bij manifestaties tegen het racisme en voor een positieve benadering van de multicultufrele samenleving.  Met GroenLinks is het na zijn vertrek uit de politiek eigenlijk nooit meer goed gekomen.

Foto: David Stanley (cc)

Arrogante Denen

, door

ELDERS - Groenland wil minder bemoeienis van de regering in Kopenhagen. Hoeveel rest er nog aan achterhaald kolonialisme in de Deense cultuur?

Groenland was eeuwenlang een kolonie van Denemarken-Noorwegen en maakt sinds 1814 deel uit van het Koninkrijk Denemarken. In 2009 is de onafhankelijkheid van het land na een referendum een stuk dichterbij gekomen. Maar op sommige gebieden heeft Kopenhagen nog steeds het laatste woord en dat steekt de Groenlanders. Vittus Qujaukitsoq, Groenlands minister van Buitenlandse Zaken heeft zich onlangs boos gemaakt over de arrogantie van de Deense regering. Als Kopenhagen geen concessies wil doen, dreigde hij, maken we een einde aan onze banden met het Koninkrijk. Een van Groenlands pijnpunten betreft de visindustrie die verantwoordelijk is voor het grootste deel van de export. Denemarken en de EU hebben op dat gebied nog steeds veel te zeggen. Qujaukitsoq wil Groenlands belangen zelf zonder Deense inmenging behartigen in internationale organen zoals de Arctic Council. Hij is ook al op bezoek geweest bij NATO-chef Stoltenberg.

Qujaukitsoq’s grootste frustratie betreft de Amerikaanse militaire basis in Thule. De Amerikanen zitten er al sinds 1943, Denemarken maakt er goede sier mee in de NATO, maar wat hebben wij er aan gehad? Nothing but trouble, volgens de bewindsman, met als gevolg een breuk in het vertrouwen met het moederland. Groenland eist een nieuw contract over de basis, en de daarmee verbonden werkgelegenheid, en wil beslist ook meepraten aan de onderhandelingstafel. Daarbij moet de milieuverontreiniging op de agenda komen die veroorzaakt wordt door het vrij komen van allerlei giftig materiaal van een ondergrondse basis uit de Koude Oorlog. Smeltend ijs heeft een netwerk van tunnels bloot gelegd met research faciliteiten, een bioscoop en zelfs een kerk, alles van energie voorzien door een kleine kerncentrale. Het geheime project Iceworm, dat accomodatie bood aan 200 militairen, was zelfs niet bekend bij de Deense regering.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Europese regeringsleiders blind voor sociale ongelijkheid

, door

quote-du-jour

 

 

Het Duitse Europarlementslid voor de Groenen Sven Giegold vindt dat de Europese regeringsleiders die morgen bijeen komen de verkeerde prioriteiten stellen:

“Der EU-Gipfel blendet die soziale Spaltung und wirtschaftlichen Probleme in Europa aus. Die europäischen Regierungen springen zu kurz, wenn sie Europa zu einer Sicherheitsunion machen, aber soziale Ungleichheiten und den Investitionsstau außer Acht lassen. Zwar ist der gemeinsame Schutz vor Terrorismus eine zentrale Aufgabe unserer Zeit.

Die derzeitige Kritik an Europa bezieht sich nicht nur auf mangelnde Sicherheit, sondern auch auf mangelnde soziale Gerechtigkeit und ökonomische Spaltung

Wer den grassierende Rechtspopulismus in Europa bekämpfen will, muss Lösungen für die hohe Arbeitslosigkeit, den Investitionsstau und strukturelle Schwäche ganzer Regionen liefern.  Um Vertrauen zurückzugewinnen, muss Europa nicht nur Sicherheitsunion sondern auch Investitionsunion werden- notfalls in der Zusammenarbeit eines Teils der Mitgliedsländer. Die Tagesordnung des EU-Gipfel ist einseitig und auf dem sozialen Auge blind.

Foto: Metropolico.org (cc)

Het was geen politiek proces

, door

OPINIE - De vrijheid van meningsuiting in Nederland is niet absoluut. Geert Wilders is te ver gegaan. De rechtbank heeft diegenen die dat in maart 2014 al vonden vandaag gelijk gegeven. Met zijn ‘minder minder Marokkanen’ show heeft Wilders bewust grenzen overschreden. Gezien de inhoud en strekking van de strafwet kon de rechter nauwelijks anders. Met vrijspraak zou de rechtsstaat ernstige schade hebben opgelopen. Wat niet wegneemt dat er bij de strafrechtartikelen die hier aan de orde zijn serieuze vragen gesteld kunnen worden.

Opvallend bij de uitspraak vond ik de terechtwijzing van Wilders vanwege zijn neerbuigende houding tegenover de rechtbank. Hij sprak eerder van ‘neprechtbank’, een ‘politiek proces’, en ‘D66 rechters’. En hij reageert nu op de uitspraak met ‘PVV-hatende rechters’. Het gebrek aan respect voor de rechtspraak en de scheiding der machten is misschien nog wel kwalijker dan zijn discriminerende uitspraken. Wilders stelt zich daarmee boven de wet waarmee -als ik even in zijn termen mag spreken- het Nederlandse volk soeverein en volgens democratische procedures heeft vastgesteld wat hier wel en niet is toegestaan. Het is goed dat de rechters voorafgaand aan de uitspraak dit nog eens duidelijk hebben gesteld. Het gaat hier om toepassing van een democratisch tot stand gekomen wet door onafhankelijke rechters, en niet om een politiek proces. Dat maakt Wilders er als zelf van.

Vorige Volgende