Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Foto: Chris-Håvard Berge (cc)

Olieproducent gaat voor het milieu

9 februari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De nieuwe conservatieve regering van Noorwegen gaat de olie- en gaswinning verder afbouwen.

Noorwegen heeft sinds een paar weken een nieuwe regering. Opnieuw een rechtse minderheidsregering onder leiding van Erna Solberg. Haar Conservatieve partij en de populistische Vooruitgangspartij van Siv Jensen hebben steun gekregen van de liberalen onder leiding van Trine Skei Grande. Dat betekent dat de Noorse regering nu steunt op drie vrouwelijke partijleiders.

De liberalen (Venstre, een kleine sociaal-liberale partij) hebben voor de versterking van de tweede regering Solberg enkele concessies weten af te dwingen over de oliewinning en de bontindustrie. Ola Elvestuen, de liberale klimaatminister, wil af van de verslaving aan fossiele brandstoffen. Hij stimuleert elektrisch rijden. Al bestaande belastingvoordelen voor elektrische auto’s worden gehandhaafd. Stekkerauto’s beslaan nu 39% van het wagenpark, maar volgens berekeningen van de vereniging van elektrische autobezitters Norsk Elbilforening kan dat dit jaar oplopen naar 50%. Door batterijauto’s vrij te stellen van aanschafbelasting, btw en wegenbelasting, kunnen ze concurreren met benzine- en dieselwagens, vooral met dank aan de toch al torenhoge belastingen op reguliere auto’s. Een Volkswagen eGolf is in Noorwegen goedkoper dan een ‘gewone’ Golf. Verder mogen e-rijders op de busbaan, gratis parkeren en hoeven ze geen tol te betalen.

Waan van de dag

Europees parlement stemt tegen transnationale lijsten

7 februari 2018 , 22:04 , door Jos van Dijk

Bij de eerstkomende Europese verkiezingen zullen we nog niet kunnen stemmen op kandidaten uit andere landen.

Een meerderheid van 368 leden (tegen 274) stemde vandaag tegen het voorstel om een klein aantal zetels uit de ‘Brexit-erfenis’ te verdelen via een Europese kieskring. Zo zouden Europese kiezers op kandidaten uit heel Europa kunnen stemmen.

De tegenstemmers kwamen merendeels uit de Europese Volkspartij (christendemocraten) en de Europese Conservatieven.

De Groenen zijn voorstander van transnationale lijsten.

Foto: Monika (cc)

What’s in a name?

2 februari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Het lijkt voor de oppervlakkige beschouwer allemaal erg futiel, dat gedoe in Griekenland en Macedonië. Maar achter de onenigheid over de landsnaam Macedonië schuilen grote belangen.

De speciale VN-ambassadeur Matthew Nimetz, die een oplossing moet zoeken voor het conflict over de naam Macedonië, bezocht deze week Athene en Skopje. Nimetz benadrukte dat het moment nu daar is om knopen door te hakken. De zaak sleept al 25 jaar en de kans op een oplossing is nog nooit zo groot geweest. Maar een planning voor de onderhandelingen kon hij nog niet geven.

De Griekse minister van Buitenlandse Zaken Kotzias heeft toegezegd half februari te komen met een voorstel waarin behalve de naam-kwestie ook aandacht wordt besteed aan afscheidingsbewegingen, en de internationale en regionale betrekkingen die de twee landen raken. De namen die nu genoemd worden zijn volgens een Griekse krant: Republika Nova Makedonija (Nieuw Macedonië), Republika Gorna Makedonija (Opper-Macedonië), Republika Severna Makedonija (Noord-Macedonië), Republika Vardarska Makedonija (Vardar Macedonië, een naam die gebruikt werd in het Koninkrijk Servië tussen de twee Wereldoorlogen en die verwijst naar de belangrijkste rivier in het land) en Republika Makedonija (Skopje).

Het ‘momentum’ waar Nimetz gebruik van wil maken is vorig jaar gecreëerd door de nieuwe Macedonische regering van premier Zaev. Anders dan zijn voorganger realiseert hij zich maar al te goed dat de toekomst van het land er somber uit gaat zien als het de aansluituing mist bij de EU en de NAVO. En dat nationalistische retoriek en conservatieve halsstarrigheid bij de Grieken alleen maar tot een zelfde houding aanzet en dus het veto voor het begeerde lidmaatschap van de westerse bondgenootschappen alleen maar zal verlengen.

Foto: Stuart Rankin (cc)

Er komt geen Europees ministerie van de waarheid…zeggen ze

1 februari 2018 , 11:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Een Ministerie van Waarheid zou niet de bedoeling zijn. Maar de EU en de lidstaten bemoeien zich wel heel stevig met het waarheidsgehalte van de media.

GeenStijl is door EUvsdisinfo van de zwarte lijst gehaald. De verwijdering van de website komt nadat GeenStijl had gedreigd met een rechtszaak tegen het Europese bureau dat Russische desinformatie publiceert. Volgens de site had GeenStijl in het artikel geschreven dat Oekraïne een ‘erg corrupt en fascistisch land’ is. Een door de Oekraïense overheid in het leven geroepen propagandabureau had GS, TPO, De Gelderlander en NPO Radio 1 aangemeld bij de Europese desinformatiebestrijders. Maar eerder al was duidelijk geworden dat ze bij Promote Ukraine niet goed kunnen lezen; of gewoon bevooroordeeld zijn. De vrijwilligers die de berichten voor EUvsDisinfo leveren hebben wel heel veel werk verricht het afgelopen jaar. Een Oekraïens weekblad telde maar liefst 1310 gevallen van Russische propaganda die door de EU-waakhond zijn ‘ontmaskerd’.

De East StratCom Task Force in Berlijn is door de EU in maart 2015 opgericht om Russische desinformatie te ontkrachten. De organisatie kreeg eind vorig jaar van de Europese Commissie € 1,1 miljoen toegezegd om de activiteiten voorlopig voort te zetten. Iedereen kan gevallen van desinformatie melden. Ze worden zonder nadere controle op de site gezet, wie een fout ziet kan het achteraf melden. Met als gevolg dat alle journalistiek die Poetin-bashers niet bevalt aan de schandpaal wordt genageld. De EU faciliteert feitelijk een uitlaatklep voor anti-Rusland jagers.

Foto: Michael Gubi (cc)

Oostenrijk slaat rechtsaf

26 januari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Moet Oostenrijk niet geboycot worden nu de uiterst rechtse FPÖ daar weer aan het roer zit?

Toen de Oostenrijkse Vrijheidspartij met Jörg Haider begin 2000 in de regering kwam reageerde de Europese Unie furieus met een boycot van diplomatieke contacten. Haider werd beschuldigd van rassenhaat. Er waren oproepen om het land voor vakanties te mijden. Toenmalig premier Wim Kok legde het Koninklijk Huis echter niets in de weg om de jaarlijkse skivakantie in Lech te houden. Haider week uiteindelijk voor alle protesten en trok zich terug op zijn thuisbasis, Karinthië. In september kwam in alle stilte een einde aan de sancties nadat men in Brussel had ontdekt dat ze averechts werkten en door veel lidstaten ook niet werden opgevolgd.

Deze geschiedenis is onlangs weer opgehaald nadat de FPÖ in december opnieuw zijn intrede deed in de nieuwe Oostenrijkse regering in een coalitie met de christendemocratische Volkspartij (ÖVP) onder leiding van de 31-jarige Sebastian Kurz. Christian Strache (FPÖ) is de nieuwe vice-premier. Zijn partij bezet verder de ministeries van Binnenlandse Zaken, Defensie, Gezondheid, Sociale Zaken en Verkeer.

In Le Monde verscheen eind vorige maand een ingezonden brief van enkele oud-ministers en nazi-jagers Beate en Serge Klarsfeld, met een oproep tot een boycot van de extreemrechtse ministers, ‘nazi-erfgenamen’. Dat zou met name moeten gebeuren in de tweede helft van dit jaar als Oostenrijk het voorzitterschap van de EU van Bulgarije overneemt. Brussel lijkt echter weinig te voelen voor een herhaling van diplomatieke symboliek die alleen maar problemen geeft. De voorzitter van de Europese Commissie, Juncker, heeft in elk geval de nieuwe premier inmiddels met alle égards ontvangen.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Angstcultuur

25 januari 2018 , 11:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Sommige besturen willen alles in de hand houden. Dat leidt tot nare gevolgen voor de werknemers.

De Groningse universitair docent Eelco Runia heeft zijn baan opgezegd vanwege het ‘marktdenken’ in zijn instituut, de bureaucratie en het gebrek aan eigen ruimte voor professionals. Een van de aanleidingen was dat hij als historicus voor een zaal met louter Nederlandse studenten in het Engels les moest geven. Zijn besluit om ontslag te nemen is ‘langzaam gegroeid’, schrijft het Dagblad van het Noorden. Op de letterenfaculteit spelen volgens hem allerlei zaken. Het ergst vindt hij de ‘chronische deprofessionalisering’. ‘Er is steeds minder ruimte voor specialisering. De onderwijslast is heel hoog. Doorlopend word je onderworpen aan toetsingsmechanismen. De angst voor de visitatiecommissie op de universiteit zit heel diep.’

Het is een door velen herkende en onderschreven kritiek op de actuele situatie in onderwijsinstellingen. De controle op het werk van professionals is volledig uit de hand gelopen. En dat geldt niet alleen voor het onderwijs. Ook in de gezondheidszorg zijn vergelijkbare klachten te horen van met name hoog opgeleide professionals die alle ruimte voor een eigen, kreatieve invulling van hun taken ontnomen wordt en voortdurend worden lastiggevallen door functionarissen uit het management die hen met gedetailleerde regelgeving het leven zuur maken.

Foto: European Parliament (cc)

Italië begint aan een spannende verkiezingscampagne

19 januari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Op 4 maart kiezen de Italianen een nieuw parlement.

De Italiaanse president Sergio Mattarella heeft eind december het parlement ontbonden ter voorbereiding van de verkiezingen op 4 maart. Matteo Renzi, de ex-premier van de centrum-linkse regering die eind 2016 moest aftreden omdat zijn voorstellen voor grondwetswijziging het niet haalden, trapte deze week de campagne voor zijn partij af. “In 2013 haalden we het net niet, maar nu moeten we echt de grootste partij worden,” zei hij ondanks alle voorspellingen die op het tegendeel wijzen.

De polls voorspellen dat de Vijfsterrenbeweging (M5S) van Beppe Grillo de grootste wordt, gevolgd door de Democratische Partij (PD) van Renzi. Beide zouden nu tussen de 20 en 30% van de stemmen halen. Daarachter komen Berlusconi’s Forza Italia en de Lega Nord, elk met rond de 15% van de stemmen. M5S lijkt vast te houden aan het standpunt dat ze met niemand anders wil samenwerken. Aangezien de partij geen 50% van de stemmen gaat halen ligt, zeker na een verlies van de PD, een rechtse coalitie voor de hand met FI, LN en nog rechtsere partijen zoals de Fratelli d’Italia, op dit moment de belangrijkste erfgenaam van het Italiaanse fascisme. Net als LN pleit deze partij voor uittreden uit de EU, een stap die Berlusconi te ver gaat. Een coalitie tussen zijn partij en de PD van Renzi en huidig premier Gentiloni is dan uiteindelijk ook nog een optie.

Waan van de dag

Alescon uitzendkrachten komen in vaste dienst

17 januari 2018 , 16:40 , door Jos van Dijk

FNV en Sociaal Werkvoorzieningsbedrijf (SW) Alescon hebben een akkoord gesloten over de uitvoering van het vonnis van de rechtbank over de honderden gedupeerde medewerkers met een arbeidsbeperking.

Afgesproken is dat de werknemers alsnog alles krijgen nabetaald. Dat gaat vooral om: een eindejaarsuitkering, ziekengeld conform de cao SW, een vergoeding van de vakbondscontributie en het seniorenverlof. Tevens komen de medewerkers per 1 januari 2018 in vaste dienst bij Alescon.

Waan van de dag

Servische leider Ivanovic in Kosovo vermoord

16 januari 2018 , 16:50 , door Jos van Dijk

De prominente Kosovo-Servische politicus Oliver Ivanovic is doodgeschoten.

De 64-jarige Ivanovic was in het noorden van Kosovo een bekende politicus. In 2016 werd hij veroordeeld vanwege oorlogsmisdaden tijdens de burgeroorlog. Hij zou in 1999 opdracht gegeven hebben voor de moord op etnische Albanezen. In 2017 werd Ivanovic in hoger beroep vrijgesproken. Er zou een nieuw proces plaatsvinden.

Reacties op het Live blog van Balkan Insight.

Foto: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres (cc)

De toekomst van twee Tsjechische Trump-fans

12 januari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Tsjechië gaat vandaag en morgen naar de stembus voor de keuze van een nieuwe president. De verkiezing wordt gecompliceerd door een crisis rond de pas vorige maand aangetreden minderheidsregering.

De eerste gekozen president van de Tsjechische Republiek, Miloš Zeman (73), gaat voor een tweede termijn ondanks alle kritiek op zijn “promotie van een klimaat van vulgariteit, incompetentie en corruptie“. Hij neemt het op tegen acht andere kandidaten. Jiří Drahoš (68), een voormalige voorzitter van de Tsjechische Academie van Wetenschappen is zijn belangrijkste concurrent. Zeman, een groot bewonderaar van Trump, staat voor een populistische anti-immigratiepolitiek en hecht meer aan goede betrekkingen met Rusland dan aan samenwerking binnen de EU. Drahoš pleit voor een oriëntatie op het westen. Hij pleit voor een “herstel van de morele autoriteit” van het leiderschap van de republiek.

De president van de Tsjechische Republiek heeft geen buitengewoon grote bevoegdheden. Maar hij heeft wel een rol bij de vorming van een nieuwe regering. En daar heeft Tsjechië nu juist op dit moment een groot probleem. ANO, de grote winnaar van de verkiezingen in oktober slaagt er, ondanks de ruime overwinning met 78 van de 200 zetels, niet in een meerderheidscoalitie te vormen. President Zeman heeft na de verkiezingen een minderheidsregering benoemd onder leiding van ANO-leider Andrej Babiš (links als vice-premier in 2015 op de foto met de Oostenrijkse minister Sebastian Kurz, inmiddels ook premier). Maar deze regering dreigt volgende week alweer te bezwijken onder een motie van wantrouwen. Ook na een oproep van president Zeman in het parlement deze week hebben zich nog geen coalitiepartners gemeld voor een nieuwe regering.

Waan van de dag

Veroordeling klokkenluider Luxleaks teruggedraaid

11 januari 2018 , 20:15 , door Jos van Dijk

Het Hof van Cassatie in Luxemburg heeft de veroordeling geannuleerd van Antoine Deltour.

Deltour, een oud-medewerker van de consultancyfirma PricewaterhouseCoopers (PwC), werd in maart in beroep veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van zes maanden en een boete van 1.500 euro.

Het cassatieberoep van Raphaël Halet, die in maart eveneens veroordeeld werd, werd verworpen.

Deltour en Halet lekten ruim 45.000 pagina’s aan vertrouwelijke documenten over de fiscale voorkeursbehandeling van multinationals in Luxemburg, en die werden eind 2014 gepubliceerd door het internationaal consortium van onderzoeksjournalisten.

Waan van de dag

ABP stopt met investeringen in kernwapenproducenten

11 januari 2018 , 20:04 , door Jos van Dijk

Het grootste pensioenfonds van Nederland, het ABP, stopt met het investeren in kernwapenproducenten.

De druk op het ABP werd afgelopen zomer nog groter toen er een internationaal VN-verbod op kernwapens werd aangenomen. Het pensioenfonds geeft zelf aan dat het wereldwijde verbod de doorslag gaf voor dit historische besluit. “Dit is geweldig nieuws voor alle leraren, ambtenaren, politieagenten en politici, hun pensioengeld zal niet langer in massavernietigingswapens gestoken worden”, aldus campagnevoerder Krista Van Velzen van Pax.