Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Waan van de dag

Flitshandelaren uitgezonderd van bonusplafond

20 februari 2018 , 13:53 , door Jos van Dijk

Prudentiële en beloningsregels handelaren voor eigen rekening

Minister Hoekstra komt de geldhandel tegemoet:

‘Nederlandse flitshandelaren mogen hun personeel hoge bonussen blijven betalen. Deze handelshuizen zouden vanaf 2020 onder het strikte bonusplafond gaan vallen, maar als het aan minister van Financiën Wopke Hoekstra ligt, behouden de handelaren hun uitzonderingspositie.

De minister werkt aan een wetsvoorstel om partijen die voor eigen rekening handelen uit te zonderen van het bonusplafond, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. Volgens bronnen in de sector hebben meerdere handelaren in december, tijdens een bespreking op het ministerie van Financiën, gedreigd Nederland te verlaten als zij onder het bonusplafond zouden vallen. Dat heeft effect gehad. Hoekstra schrijft in zijn brief aan de Kamer dat ‘de kans op vertrek van een substantieel deel’ van de handelshuizen ‘reëel’ is.’ Aldus het FD (€)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Macron versus Kurz

20 februari 2018 , 11:00 , door Jos van Dijk

Hoe kan Europa zich verweren tegen de populisten? Een terugblik op een bewogen verkiezingsjaar.

Michael Cottakis vergelijkt de strategie van toenadering van extreem-rechts door centrum-rechtse partijen (Kurz) met de meer rechtstreekse aanval van populisten door Macron.

Sebastian Kurz employed some skill in preventing the far-right Freedom Party from emerging first at the recent elections in Austria. But this political manoeuvring comes at a cost. His method for tackling populism is the adoption approach. The strategy attempts to borrow many of the populist’s arguments, rendering his/her political party toothless in an election (…) The re-branding of his Austrian People’s Party forestalled a tougher stance on immigration, while he borrowed the far-right’s polemical rhetoric on EU ‘Zentralisierung’, or ‘centralisation’. By the end of the campaign, the dividing lines between the centre-right and far-right were sufficiently blurred for one to ask: which is the populist?

Emmanuel Macron used different tools. His counter-vision approach involved debunking the tenuous promises made by his populist adversary Marine Le Pen, while offering attractive alternative arguments. This is the harder of the two to pull off. It requires an individual of political skill and personal charisma with the courage to confront the populist head-on, without fear of disturbing the ideological balance of one’s party. In his presidential election campaign, Macron offered a text-book example of how to deploy the counter-vision. He directly attacked Le Pen and her anti-euro arguments – and skilfully exposed their paucity. In so doing, he provided a convincing defence of France’s role in the European Union, while appealing to French patriotism.

Foto: Alex Schmitt (cc)

Gratis openbaar vervoer tegen de luchtvervuiling

16 februari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De Duitse regering probeert sancties uit Brussel af te wenden met experimenteel gratis openbaar vervoer.

Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje, Italië, Hongarije, Roemenië, Tsjechië en Slowakije zijn door EU-commissaris Karmenu Vella op de vingers getikt omdat hun plannen voor het terugdringen van de luchtvervuiling onvoldoende zijn. De negen lidstaten kregen een laatste kans om nieuwe voorstellen in te dienen. De demissionaire Duitse ministers Hendricks (Milieu) en Schmidt (Landbouw) en Merkel’s kabinetschef Altmaier reageerden met een plan om bij wijze van experiment in Bonn, Essen, Reutlingen, Mannheim en Herrenberg het openbaar vervoer gratis te maken. Daarnaast zouden er zones moeten komen waar zwaar verkeer geweerd wordt, en moet elektrisch taxi-vervoer en in het algemeen elektrisch rijden worden aangemoedigd.

Gratis openbaar vervoer zou automobilisten moeten overhalen de auto te laten staan. Experimenten in andere steden hebben echter laten zien dat dit niet of nauwelijks gebeurt. De prijs van het OV heeft geen invloed op het gedrag van autoverslaafden. De kosten van het autogebruik daarentegen wel, zegt verkeersexpert Cats, die een vergelijkbaar experiment in Tallinn (Estland) onderzocht.

In Tallinn heeft het gratis openbaar vervoer wel gunstig uitgewerkt voor lagere inkomensgroepen. Onder laagst betaalden is de mobiliteit gestegen, wat overigens ook een doel van het experiment was. Het belangrijkste effect na twee jaar was een toename van 14% van het OV-gebruik. Maar die toename kwam vooral van mensen die voorheen te voet gingen. Vanuit het oogpunt van gezondheid een onwenselijk effect. Slechts een klein deel van de toename van het OV-gebruik kwam van degenen die eerder de auto pakten.

Foto: Gerard Stolk (cc)

De koning en de politieagent

14 februari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Het ziet er naar uit dat een Kamermeerderheid het voorstel van D66 gaat volgen om het strafrechtsartikel over de majesteitsschennis af te schaffen. De christelijke partijen hebben bezwaren. Nog niet zo lang geleden moesten ze een ander anker in hun moralistisch gedachtegoed loslaten toen het verbod op godslastering werd geschrapt. De seculieren hebben echter de meerderheid en zij snoeien genadeloos in de tradities van degenen die onvoorwaardelijk trouw willen blijven aan God, Koning en Vaderland. CDA-leider Buma probeert te redden wat er te redden valt. Maar Trouw- columnist Hans Goslinga weet waar D66 op uit is: ‘Het gehele bestel moet worden losgemaakt van de ankers die voor anachronistisch (het koningschap) of irrationeel (God) worden gehouden. Op naar een ongelaagde, rationele samenleving waarin de koning, zo plat als een dubbeltje gemaakt, louter nog linten mag doorknippen.’

D66 Kamerlid Verhoeven kreeg vorige week veel steun voor zijn initiatief om wetsartikelen 111 en 112 van het Wetboek van Strafrecht te schrappen. Veel Kamerleden vinden een afzonderlijk artikel over belediging van het staatshoofd niet meer van deze tijd. Ook de aparte behandeling van een buitenlands staatshoofd kan volgens hen wel geschrapt worden. Daarvoor bleek vorig jaar al brede steun te bestaan na een incident in Duitsland met de Turkse president Erdogan. Verhoeven wil nu de koning op dit punt net zo veel bescherming bieden als alle andere Nederlanders. Doorn in het oog bij de Kamerleden is de absurd hoge straf (max. vijf jaar) die er voor majesteitsschennis gegeven kan worden. De man die in 2010 een waxinelichthouder naar de gouden koets gooide zat twee jaar in voorarrest en kreeg uiteindelijk een straf van vijf maanden wegens majesteitsschennis.

Foto: groucho (cc)

Democratische zelfverdediging

10 februari 2018 , 14:29 , door Jos van Dijk

RECENSIE - Hoe kan voorkomen worden dat de democratische rechtsstaat met democratische middelen om zeep wordt geholpen? Een boek vol rechtsfilosofische argumenten voor actuele politieke debatten.

“De verbodsbepalingen voor radicale organisaties die tot doel hebben om onze democratische rechtsstaat omver te werpen of af te schaffen, worden uitgebreid door aanpassing van art 2:20 BW.” Dit is een nog weinig besproken passage uit het regeerakkoord van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Het idee lijkt uit de koker van het CDA te komen dat eerder tevergeefs een voorstel deed om partijen die de democratie omver willen werpen te verbieden.

De strijd om de democratie, een bundel essays onder redactie van de Leidse rechtswetenschappers Afshin Ellian, Gelijn Molier en Bastiaan Rijpkema, is bedoeld als bijdrage aan het hedendaagse debat over een klassieke probleem: op welke gronden mag in een democratie een partij verboden worden? Naast theoretische, rechtsfilosofische beschouwingen gaan de essays over de democratie in Hongarije en Polen en over religieus extremisme.

Het begrip ‘weerbare democratie’ staat centraal in het boek. Het is een begrip dat Rijpkema heeft uitgewerkt in zijn proefschrift uit 2015. Volgens Rijpkema is de mogelijkheid tot ‘zelfcorrectie’ de grondslag van het democratische systeem. Een democratisch bestuur moet fouten kunnen erkennen, ontvankelijk zijn voor nieuwe ideeën en vervangen kunnen worden. Dat kan als voldaan wordt aan periodieke evaluatie, bijvoorbeeld door middel van verkiezingen, de bescherming van politieke concurrentie (er moet iets te kiezen zijn) en de vrijheid van meningsuiting om alternatieven in alle vrijheid te kunnen bediscussiëren. Rijpkema laat zien dat de machtsgreep van Orbán’s Fidesz partij het zelfcorrigerend vermogen van de Hongaarse democratie ernstig heeft ondermijnd.

Waan van de dag

München verbiedt voordracht Joodse kunstenares

9 februari 2018 , 12:07 , door Jos van Dijk

De Gemeente München heeft een stokje gestoken voor een voordracht van de Israëlisch-Duitse kunstenares Nirit Sommerfeld.

De Gemeente heeft besloten geen ruimte ter beschikking te stellen aan organisaties die een band onderhouden met de BDS-beweging, die beschuldigd wordt van antisemitisme. Sommerfeld, wier familie slachtoffer was van de Holocaust, bekritiseert de Israëlisch bezettingspolitiek. Ze wilde een verhaal vertellen over haar geschiedenis en haar verblijf van enkele jaren in Israël.

Waan van de dag

Nederland moet Duitsland en Frankrijk afremmen inzake de euro

9 februari 2018 , 11:06 , door Jos van Dijk

VVD, CDA, D66 en ChristenUnie sturen minister van Financiën Hoekstra met zeer strikte orders naar Brussel.

De Kamerfracties van de regeringspartijen binden de onderhandelingsruimte van Hoekstra over hervormingen van de euro per motie van VVD-Kamerlid Hennis aan een lange lijst beperkingen.

‘De motie stelt onder andere dat de regels in de monetaire unie niet mogen worden versoepeld, maar wel vereenvoudigd in combinatie met geloofwaardiger handhaving. De coalitie verbiedt stappen naar een ‘schuldengemeenschap, permanente of grootschalige transfers’, vraagt om een ‘permanent mechanisme voor schuldherstructurering van overheden’ ingeval van steunaanvragen en eist risicoreductie bij banken voordat er sprake kan zijn van risicodeling.’

Foto: Chris-Håvard Berge (cc)

Olieproducent gaat voor het milieu

9 februari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De nieuwe conservatieve regering van Noorwegen gaat de olie- en gaswinning verder afbouwen.

Noorwegen heeft sinds een paar weken een nieuwe regering. Opnieuw een rechtse minderheidsregering onder leiding van Erna Solberg. Haar Conservatieve partij en de populistische Vooruitgangspartij van Siv Jensen hebben steun gekregen van de liberalen onder leiding van Trine Skei Grande. Dat betekent dat de Noorse regering nu steunt op drie vrouwelijke partijleiders.

De liberalen (Venstre, een kleine sociaal-liberale partij) hebben voor de versterking van de tweede regering Solberg enkele concessies weten af te dwingen over de oliewinning en de bontindustrie. Ola Elvestuen, de liberale klimaatminister, wil af van de verslaving aan fossiele brandstoffen. Hij stimuleert elektrisch rijden. Al bestaande belastingvoordelen voor elektrische auto’s worden gehandhaafd. Stekkerauto’s beslaan nu 39% van het wagenpark, maar volgens berekeningen van de vereniging van elektrische autobezitters Norsk Elbilforening kan dat dit jaar oplopen naar 50%. Door batterijauto’s vrij te stellen van aanschafbelasting, btw en wegenbelasting, kunnen ze concurreren met benzine- en dieselwagens, vooral met dank aan de toch al torenhoge belastingen op reguliere auto’s. Een Volkswagen eGolf is in Noorwegen goedkoper dan een ‘gewone’ Golf. Verder mogen e-rijders op de busbaan, gratis parkeren en hoeven ze geen tol te betalen.

Waan van de dag

Europees parlement stemt tegen transnationale lijsten

7 februari 2018 , 22:04 , door Jos van Dijk

Bij de eerstkomende Europese verkiezingen zullen we nog niet kunnen stemmen op kandidaten uit andere landen.

Een meerderheid van 368 leden (tegen 274) stemde vandaag tegen het voorstel om een klein aantal zetels uit de ‘Brexit-erfenis’ te verdelen via een Europese kieskring. Zo zouden Europese kiezers op kandidaten uit heel Europa kunnen stemmen.

De tegenstemmers kwamen merendeels uit de Europese Volkspartij (christendemocraten) en de Europese Conservatieven.

De Groenen zijn voorstander van transnationale lijsten.

Foto: Monika (cc)

What’s in a name?

2 februari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Het lijkt voor de oppervlakkige beschouwer allemaal erg futiel, dat gedoe in Griekenland en Macedonië. Maar achter de onenigheid over de landsnaam Macedonië schuilen grote belangen.

De speciale VN-ambassadeur Matthew Nimetz, die een oplossing moet zoeken voor het conflict over de naam Macedonië, bezocht deze week Athene en Skopje. Nimetz benadrukte dat het moment nu daar is om knopen door te hakken. De zaak sleept al 25 jaar en de kans op een oplossing is nog nooit zo groot geweest. Maar een planning voor de onderhandelingen kon hij nog niet geven.

De Griekse minister van Buitenlandse Zaken Kotzias heeft toegezegd half februari te komen met een voorstel waarin behalve de naam-kwestie ook aandacht wordt besteed aan afscheidingsbewegingen, en de internationale en regionale betrekkingen die de twee landen raken. De namen die nu genoemd worden zijn volgens een Griekse krant: Republika Nova Makedonija (Nieuw Macedonië), Republika Gorna Makedonija (Opper-Macedonië), Republika Severna Makedonija (Noord-Macedonië), Republika Vardarska Makedonija (Vardar Macedonië, een naam die gebruikt werd in het Koninkrijk Servië tussen de twee Wereldoorlogen en die verwijst naar de belangrijkste rivier in het land) en Republika Makedonija (Skopje).

Het ‘momentum’ waar Nimetz gebruik van wil maken is vorig jaar gecreëerd door de nieuwe Macedonische regering van premier Zaev. Anders dan zijn voorganger realiseert hij zich maar al te goed dat de toekomst van het land er somber uit gaat zien als het de aansluituing mist bij de EU en de NAVO. En dat nationalistische retoriek en conservatieve halsstarrigheid bij de Grieken alleen maar tot een zelfde houding aanzet en dus het veto voor het begeerde lidmaatschap van de westerse bondgenootschappen alleen maar zal verlengen.

Foto: Stuart Rankin (cc)

Er komt geen Europees ministerie van de waarheid…zeggen ze

1 februari 2018 , 11:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Een Ministerie van Waarheid zou niet de bedoeling zijn. Maar de EU en de lidstaten bemoeien zich wel heel stevig met het waarheidsgehalte van de media.

GeenStijl is door EUvsdisinfo van de zwarte lijst gehaald. De verwijdering van de website komt nadat GeenStijl had gedreigd met een rechtszaak tegen het Europese bureau dat Russische desinformatie publiceert. Volgens de site had GeenStijl in het artikel geschreven dat Oekraïne een ‘erg corrupt en fascistisch land’ is. Een door de Oekraïense overheid in het leven geroepen propagandabureau had GS, TPO, De Gelderlander en NPO Radio 1 aangemeld bij de Europese desinformatiebestrijders. Maar eerder al was duidelijk geworden dat ze bij Promote Ukraine niet goed kunnen lezen; of gewoon bevooroordeeld zijn. De vrijwilligers die de berichten voor EUvsDisinfo leveren hebben wel heel veel werk verricht het afgelopen jaar. Een Oekraïens weekblad telde maar liefst 1310 gevallen van Russische propaganda die door de EU-waakhond zijn ‘ontmaskerd’.

De East StratCom Task Force in Berlijn is door de EU in maart 2015 opgericht om Russische desinformatie te ontkrachten. De organisatie kreeg eind vorig jaar van de Europese Commissie € 1,1 miljoen toegezegd om de activiteiten voorlopig voort te zetten. Iedereen kan gevallen van desinformatie melden. Ze worden zonder nadere controle op de site gezet, wie een fout ziet kan het achteraf melden. Met als gevolg dat alle journalistiek die Poetin-bashers niet bevalt aan de schandpaal wordt genageld. De EU faciliteert feitelijk een uitlaatklep voor anti-Rusland jagers.

Foto: Michael Gubi (cc)

Oostenrijk slaat rechtsaf

26 januari 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Moet Oostenrijk niet geboycot worden nu de uiterst rechtse FPÖ daar weer aan het roer zit?

Toen de Oostenrijkse Vrijheidspartij met Jörg Haider begin 2000 in de regering kwam reageerde de Europese Unie furieus met een boycot van diplomatieke contacten. Haider werd beschuldigd van rassenhaat. Er waren oproepen om het land voor vakanties te mijden. Toenmalig premier Wim Kok legde het Koninklijk Huis echter niets in de weg om de jaarlijkse skivakantie in Lech te houden. Haider week uiteindelijk voor alle protesten en trok zich terug op zijn thuisbasis, Karinthië. In september kwam in alle stilte een einde aan de sancties nadat men in Brussel had ontdekt dat ze averechts werkten en door veel lidstaten ook niet werden opgevolgd.

Deze geschiedenis is onlangs weer opgehaald nadat de FPÖ in december opnieuw zijn intrede deed in de nieuwe Oostenrijkse regering in een coalitie met de christendemocratische Volkspartij (ÖVP) onder leiding van de 31-jarige Sebastian Kurz. Christian Strache (FPÖ) is de nieuwe vice-premier. Zijn partij bezet verder de ministeries van Binnenlandse Zaken, Defensie, Gezondheid, Sociale Zaken en Verkeer.

In Le Monde verscheen eind vorige maand een ingezonden brief van enkele oud-ministers en nazi-jagers Beate en Serge Klarsfeld, met een oproep tot een boycot van de extreemrechtse ministers, ‘nazi-erfgenamen’. Dat zou met name moeten gebeuren in de tweede helft van dit jaar als Oostenrijk het voorzitterschap van de EU van Bulgarije overneemt. Brussel lijkt echter weinig te voelen voor een herhaling van diplomatieke symboliek die alleen maar problemen geeft. De voorzitter van de Europese Commissie, Juncker, heeft in elk geval de nieuwe premier inmiddels met alle égards ontvangen.